Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Bajarê muzeya ziman lê hatiye vekirin Villers-Cotterêts e ku nêzîkî Parisê ye. Ev bajar, bi biryarnameya dewleta Fransî ya qedexekirina zimanên din tê naskirin. Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Fransa li …
Bêtir »Bretonya ji Fransayê xweseriyê daxwaz kir
Bi dûv Korsîkayê re Bretonya jî ji Parisê daxwaza otonomiyê kir. Serokê Bretonyayê Loïg Chesnais-Girard got, ew jî wekî Korsîkayê “heman otonomiyê” dixwazin. Daxwazên otonomiya polîtîk li herêmên Fransayê belav dibe. Bi dûv Korsîkayê re Bretonya (Bi Bretonî Breizh) jî ji Parisê daxwaza otonomiyê kir. Serokê Bretonyayê Loïg Chesnais-Girard got, …
Bêtir »Nûnerê Kanak bû endamê Senatoya Fransayê
Cara ewil li Fransayê endamê tevgereke serxwebûnxwaz ji bo senatoyê hat hilbijartin. Robert Xowieyê serxwebûnxwaz ê gelê Kanak temsîl dikir, di hilbijartinê de nûnera Fransîaxêvan Sonia Backes têk bir. Cara ewil li Fransayê endamê tevgereke serxwebûnxwaz ji bo senatoyê hat hilbijartin. Robert Xowieyê ku endamê Eniya Kanak û Sosyalîst a …
Bêtir »Fransa pêşiya perwerdeya bi Alsasî vekir
Hukumeta Fransî biryar girt, li pêşdibistanên Alsasê dest bi perwerdeya îmersiyonê bike. Li gorî plana Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê wê 75 ji % mifredata îmersiyonê ji zimanê Alsasî pêk were. Şaredarî û saziyên dêbavan wê berpirsê meşandina perwerdeyê bin. Fransa rê li ber perwerdeya bi Alsasî ya li herêma Alsasê …
Bêtir »Martinique statuya fermî da zimanê Kreol
Parlamentoya Martiniqueê di rûniştina xwe de fermîbûna zimanê giravê qebûl kir. Lê piştî vê, Fransa kete nava tevgerê û bi riya waliyê giravê îhtirazê li biryarê kir. Ev jî di nava siyaseta herêmî ya Martiniqueê de rastî reaksiyonan hat. Martinique ji bo fermîbûna zimanê wê yê Kreol gaveke girîng avêt. …
Bêtir »Reunion mafê perwerdeya duzimanî bi dest xist
Fransa ragihand, zimanê Kreol ê girava Reunionê wê di dibistanan de bê fêrkirin. Paris soza perwerdekirina zêdetir mamosteyên zimanê Kreol jî da. Li Reunionê li derdora 8,000 mamoste hene û bi tenê 5 ji % wan mamosteyên Kreol in. Fransa ragihand, zimanê Kreol ê girava Reunionê wê di dibistanan de …
Bêtir »“Modela Nîjerê” bi derbeya leşkerî hilweşiya
Piştî Malî û Bûrkîna Fasoyê, vê carê li Nîjerê artêş dest danî ser rêvebiriyê. Cûntaya leşkerî rewşa aloz a ewlekariyê, aboriya lawaz û rêvebiriya bêkêr wekî sebeba derbeyê nîşan da. Bi derbeya leşkerî re, tevgera li kolanên Nîjerê zêde bû û çalakgerên sivîl êriş birin ser sefaretxaneya Fransa û hin …
Bêtir »Hevkariya Stratejîk a Fransa û Hîndistanê
Serokwezîrê Hîndistanê Modi ji bo tevlî pîrozbahiyên 14’ê Tîrmehê yên komarê bibe, hate Fransa’yê. Her du alî bi minasebeta vê serdanê peymanên nû yên bazirganiya çekan mor kirin. Hîndistan wê di berdêla 4.5 milyar dolaran wê 3 noqavên Scorpene ji Fransayê bikire. Hîndistan û Fransa hevkariya di navbera xwe de …
Bêtir »Parlamentoya Korsîkayê ji bo otonomiyê civiya
Parlamentoya Korsîkayê li ser rapora otonomiyeke berfireh duh rûniştineke taybet li dar xist. Rapora otonomiyê bi însîyatîfa serokê desteya rêvebir a Korsîkayê Gilles Simeoni ve hate amadekirin. Belge daxwaza otonomiya xwedî erka qanûnçêkirinê di hundirê xwe de dihewîne. Belge daxwaza otonomiya xwedî erka qanûnçêkirinê di hundirê xwe de dihewîne. Girava …
Bêtir »Korsîka statuya otonomiyê amade kir
Statuyeke nû ya otonomiyê ya Korîsîkayê di bin pêşengiya serokê desteya rêvebirinê ya Korsîkayê Gilles Simeoni de hate amadekirin. Hukumeta Korsîkayê hêvî dike pêşniyaza ji bo otonomiyê ji aliyê piraniya parlementoyê ve bê qebûlkirin. Di statuyê de tê nivîsandin, Parlamentoya Korsîkayê wê bikaribe hemû qanûnên derbarê giravê de amade bike. …
Bêtir »Şîdeta polêsan li Fransayê bû sebeba serhildanê
Şîdeta polêsan a li hemberê sivîlan li Fransayê careke din bû sebeba serhildaneke civakî. Çalakgerên li Paris, Amiens, Dijon û hin bajarên din daketin kolanan wesayitan şewitandin û êrişî polêsan kirin. 2,000 polêsên dij-serhildanê yên li Parisê hatin bicîkirin nekarîbûn pêşî li hêrsa gel bigirin. Piştî kuştina ciwanekî 17 salî, …
Bêtir »Breton û Bask li Fransayê bi ser ketin
Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên bi zimanên Bretonî û Baskî da. Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên …
Bêtir »Herêm ji Fransayê statu dixwazin
Hevdîtinên Paris û Korsîkayê yên ji bo berfirehkirina xweseriyê bandorê li Bretonya û Alsasê jî kir. Lewma, rêvebirî û aktîvîstên li Bretonya û Alsasê ji bo heman daxwazî ketin nava hewldanan. Herêmên Fransayê ji bo otonomiyê bi dest bixin di nava hewldanan de ne. Navenda vê dînamîzma dawî Bretonyaya li …
Bêtir »Fransa: Divê Beşar Esed bê mehkemekirin
Wezîra Karên Derve yê Fransayê Catherine Colonna: Divê Beşar Esed bê mehkemekirin. Nûnerê Taybet ê Almanyayê ji bo Sûriyeyê Stefan Schneck: Almanya û Yekitiya Ewrûpayê têkiliyên xwe yên bi Sûriyeyê re asayî nakin. Tevlîbûna Esed a Komkara Ereb bûbû sebeb pirsa ku “gelo îzolasyona di asta cîhanê de ya hukumeta …
Bêtir »Le Monde: Komar rastî serhildana herêman tê
Le Monde li ser daxwazên otonomî û self-determînasyonê yên li Fransayê gotarekê weşand. Ev gotar derbarê daxwazên desentralîzasyon, otonomî û serxwebûnê yên herêmên Fransayê de ye. Rojnameya Fransî Le Monde li ser daxwazên otonomî û self-determînasyonê yên li Fransayê gotarekê weşand. Gotara ji aliyê Benoît Floc’h ve hate nivîsandin, bi …
Bêtir »Fransa pêşiya belediyeyên Katalan girt
Dadgeha Îdarî ya Montpelierê duh biryara xwe ya doza belediyeyan eşkere kir. Dadgehê îhtiraza rêvebiriya parêzgeha Pyrenees-Orientalesê qebûl kir û rê li ber Katalanî girt. Di biryarê de hate ragihandin, belediyeyên mijara dozê bi riya bikaranîna Katalanî, xala 2. a Destûra Bingehîn a Fransayê îhlal kirine. Fransa destûrê nade di …
Bêtir »Bakurê Baskê ji bo ziman meşiya
Di 22yê nîsanê de nêzîkî 4,000 kesên li Bayonneê ya li Fransayê kom bûn, meşeke girseyî li dar xistin. Armanca vê çalakiyê, bidestxistina mafê lidarxistina azmûnên zanîngehê bi zimanê Baskî bû. Parazvanên zimanê Baskî li Fransayê çalakiyên xwe didomînin. Ciyê çalakiya dawî, bajarê Bayonne (bi zimanê Baskî Baiona) a li …
Bêtir »Fransa naxwaze belediye bi Katalanî biaxivin
Duh li Fransayê Dadgeha Îdarî ya Montpelierê ji bo dozeke sosret rûnişt Doz ji ber giliyê Parêzgeha Pyrenees-Orientales a li başûrê Fransayê tê lidarxistin Parêzgeh îdîa dike, bikaranîna Katalanî ya di civînên meclîsên belediyeyan de li dijî Destûra Bingehîn e Fransa bi riya dadgehê dixwaze pêşî li bikaranîna katalanî ya …
Bêtir »Fransa statuya Kaledonyaya Nû muzakere dike
FLNKS diyar kir, ew ê civînên bi hukumeta Fransayê re di navbera 7 û 15’yê Nîsanê li Parisê bê lidarxistin. Rêxistinê di daxuyaniyê de da zanîn, Fransa ji bo lidarxistina muzakereyan çarçove û rêbazeke maqûl pêşniyaz kiriye. Fransa careke din bi Kaledonyaya Nû re dest bi muzakereyên ji bo statuyê …
Bêtir »Fransa mafê penaberiyê da 56 hezar kesî
Li Fransayê di sala 2022’an de 156,103 kes serî li mafê penaberiyê dane. Dema mirov bi sala 2021’an re dide ber hev, ev hejmar 28.6 % bilindtir e. Herî zêde welatiyên ji Afganistan, Bangladeş û Tirkiye serî li Îltîcayê dane. Serîlêdanên ji bo penaberiyê wekî welatên din ên Ewrûpayê li …
Bêtir »Zimanê Korsîkayê li meclîsa giravê qedexe ye
Dadgeha li bajarê Bastiayê ya li Korsîka di biryara xwe de ragihand, tekane zimanê fermî yê Korsîkayê Fransî ye. Dadgehê bi biryara ku xwe spart Destûra Bingehîn a Fransayê, di Meclîsa Korsîkayê de bikaranîna zimanê Korsîkî qedexe kir. Dadgeheke Fransî bikaranîna zimanê Korsîkî ya di Meclîsa Korsîkayê de qedexe kir. …
Bêtir »