Arşîvên Tag: fransa

Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Toulouse (bi oksîtanî Tolosa) bajarekî li başûrê Fransayê ye ku di dîrokê de parçeyeke welatê Oksîtanyayê tê qebûlkirin. Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Bi minasebeta 834. a vê roja girîng, li Capitola Toulousê merasîmekê hate …

Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi êrişeke bêbext hatin qetilkirin. Piştre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn. Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa dibe …

Helwesta hişk a polêsên Fransayê, hin daxuyaniyên provokatîf ên saziyên kurd û bi taybetî helwesta sorkirinê ya medyaya kurd a bi tirkî weşanê dike, dibe sebeb protestoyên li Parisê ji kontrolê derkevin. Krîmînalîzekirina protestoyên sivîl û meşrû wê zirarê bide têkoşîna diasporaya kurd a li welatên Ewrûpayê. Li paytexta Fransa …

Li Fransayê welatî daxwaz dikin, edebiyata bi zimanê zimanên kêmar li dibistanên Fransayê bibin parçeyeke mifredatê. Pêşengên kampanyayê didin zanîn, edebiyata zimanên kêmar dikare bi riya wergera bo fransî an bi rêbaza duzimanî bê dayîn. Herwiha tê pêşniyazkirin, di dersa wêjeyê de her mamoste dikare zêdetir qala berhemên li herêma …

Bi peymana penaberiyê Brîtanya qebûl kir, ji bo pêşîgirtina penaberiya ber bi erdên wê ve 72 milyon euro bide Fransayê. Fransa bi vî pereyî wê tedbîrên li dijî penaberiyê ya li Qenala Îngilîz berfireh bike. Di çarçoveya peymanê de Parîs qebûl kir, dewriyeyên li vê qenalê 40 ji % zêde …

Li Fransayê karker ji bo zêdekirina heqdestê asgarî li paytext Parisê meşiyan. Rêberê vê çalakiyê CGT diyar kir, 100.000 karker tevlî çalakiyê bûne. Xerabûna mercên debarê ku ji ber enflasyon û buhayê enerjiyê pêk tê li Ewrûpayê bêaramiyê kûrtir dike. Ev jî dibe sebeb ajîstasyona li kolanên Ewrûpayê berfireh bibe …

Daxwaza Almanyayê ya ji bo xeteke enerjiyê ya di navbera wê û Îspanyayê de rastî mixalefeta Parisê hat. Fransa, Îspanya û Portûgal ji bo projeyeke din a gazê ya bi navê BarMar li hev kirin. Krîza enerjiyê ya li nava Yekitiya Ewrûpayê welatên endam tîne pêşberî hev. Her welat hewl …

Di vê romana dîstopyayê de rexneya rejîmên totalîter ên li cîhanê tê kirin. Di vê berhemê de Big Brother (Birayê Mezin) rejîma wî ya totalîter bi riya mekanîzmayên zilmê li ser civakê kontrolele jidandî dimeşîne. Pirtûka bi navê 1984  a nivîskarê navdar George Orwell bi zimanê oksîtanî hat weşandin. Pirtûk …

Piştî hilbijartinên serokatiyê, li Fransayê çavên herkesî li ser encamên hilbijartinên parlemenê bû. Di tûra yekemîn de her sê hêzên gewre piraniya dengan parve kiribûn û encamên teqez ji bo tûreke din mabûn. Duh tûra duyemîn a dengdanê hat lidarxistin û di encama vê de kompozîsyona parlemena Fransayê zelal bû. …

Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …

Yek ji sebeba herî mezin a vê daxwazê, li herêmê ligel Fransî axaftina zimanê Almanî ye. Di dîrokê de ev herêm di destên  Almanyayê  de mabû û lewma qismeke welatî hin jî bi zimanê Almanî diaxivin. Fransaya xwedî tradîsyona jakoben, ji sedsala 18’an û vir ve bi polîtîkayên xwe cihêrengiya …

Saziya Penaberan a Fransî Utopya 56, ji qezaya trajîk a li deryaya Manşê vir ve li ser mijarê vekolîn dikir. Saziyê pêr gihîşt wê encamê ku haya Fransa û Brîtanya ji noqavbûna bota penaberan a li Qenala Îngilîz hebûye û digel vê jî her du alî neçûne ciyê bûyerê. Lewma …

  Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …

Qezaya koçberan a li Deryaya Manşê, di rojeva Fransayê de ye…Rêvebiriya Fransayê wekî her car bi tenê kaçaxçiyan sûcdar dike û rola xwe ya di vê mijarê de nabîne…Rêvebiriyên Fransî û Brîtanî, di konsepta ewlekariyê de israra xwe didomînin, rêya çareseriyê dixetimînin. Bi vê polîtîkaya xwe Fransa, bi desteka hukumeta …

Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …

Di salên dawî de tevgera netewperwer a Korsîkayê bi serfiraziyên xwe yên di hilbijartinan de balê dikişîne ser xwe..Di hilbijartinên dawî de, cara yekemîn siyasetmedarekî welatparêz a Korsîkî ji bo senatoya Fransayê hat hilbijartin.. Ev encam dilê endamên doza serxwebûna Giravê xweş kir û li Korsîkayê bi kêfxweşî hat pêşwazîkirin.. …

Giraveke li Okyanûsa Pasîfîkê ku 170 sal in li benda serxwebûnê ye, bi referendûmekê xwest bigihîje armanca xwe..Lê mixabin mêtingeran nehiştin welatiyên giravê bigihîjin armanca xwe..Li Kaledonyaya Nû, alîgirên serxwebûnê careke din referandûma serxwebûnê de têk çûn û hêviya xwe ji careke din re hiştin.. Tevgera serxwebûnxwaz bi mehan berê …

Proseya dekolinîzasyonê ya piştî Şerê Cîhanê ya duyemîn dest pê kir, li hin aliyên cîhanê hîn didome..Girava Kaledonyaya Nû jî bi dehan salan e li bendeye ku ji Fransayê veqete û serxwebûna xwe bi dest bixeHêzên welatparêz ên li vê giravê ji bo referandûma wê îsal bê lidarxistin hêvî dikin …

Polînezya ku ji gelek giravên biçûk pêk tê, herêmeke fireh a li rojavayê Okyanûsa Pasîfîkê ye. Ji 100î zêdetir giravên li vê herêma okyanûsê bi navê Polînezyaya Fransayê di bin rêvebiriya Parîsê de ye. Moetai Brotherson Lêbelê dewleta fransî, bi testên çekên nukleer, bi dehan salan aramiya li van giravên …

Korsîka giraveke li rojavayê Derya Spî ya bi ser Fransayê ve ye. Welatiyên li giravê ji bo otonomiyeke berfireh, demeke dirêj e li dijî Fransayê têkoşînê dimeşînin. Siyaseta neteweparêz a Korsîkayê, bi manîfestoyeke xweseriyeke xurt beşdarê hilbijartinên herêmî yên 2017’an de bûbûn û di meclîsa Korsîkayê de piraniya kursiyan bi …

Ji bilî plûralîzma di warê biryara siyasî de, li Almanyayê derfetên xizmetên tenduristiyê jî di nava eyaletan de bi denge û wekhev hatine parvekirin. Tora enstîtuyên lêkolînên zanistî û zanîngeh di dewsa ku li çend navendên mezin kom bibin, li her aliyê welêt belav bûne. Li cîhanê belavbûna korona di …