Kaledonyaya Nû li hemberê planên jinûvekolonîzekirinê ya Fransayê di ber xwe dide. Di çalakîyên sivîl de heta niha 3 welatî hatin kuştin û gelek kes jî birîndar bûn. Li paytexta giravê ji bo protestokirina helwesta Fransayê hemû dikan hatine girtin. Serhildana gelên xwecî ya li Kaledonyaya Nû berdewam dike. Di …
Bêtir »Katalonya destekê dide dibistanên li Fransayê
Katalonya ji bo katalanî di nava sînorên Fransayê de zindî bimîne polîtîkaya piştgirîyê dimeşîne. Hukumeta katalan biryarê da, 650,000 euro ji bo dibistanên katalanî yên bi navê La Bressola terxan kir. Katalonya ji bo katalanî di nava sînorên Fransayê de zindî bimîne polîtîkaya piştgirîyê dimeşîne. Polîtîkaya hukumeta katalanî bi taybetî …
Bêtir »Vietnam di 1954an de bû welatekî serbixwe
Di 7ê gulana 1954an de şervanên vietnamî artêşa fransî têk birin. Serkeftina leşkerî derî li serxwebûna Vietnama sosyalîst vekir. Îro roja salvegera Şerê Dien Bien Phu ya li Vietnamê ye. Di 7ê gulana 1954an de şervanên vietnamî artêşa fransî têk birin. Serkeftina leşkerî derî li serxwebûna Vietnama sosyalîst vekir. Dien …
Bêtir »Parlamentoya Korsîkayê statuya otonomîyê qebûl kir
Parlamentoya Korsîkayê di rûniştina xwe ya duh de reforma otonomîyê qebûl kir. Bi vê pêşnûmeyê, “statuya otonomiyê“ ya Korsîkayê di destûra bingehîn de tê bicîkirin. Di pêşnûmeyê de sebeba “naskirina statuya otonomîyê ya Korsîkayê ya di nava komarê de” bi pozîsyona cografî ya herêmê (girav) û taybetîyên “dîrokî, zimanî û …
Bêtir »Korsîka dibe giraveke otonom
Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya girava li Derya Spî wê di Destûra Bingehîn a Fransayê de bê nivîsandin. Serokê Korsîkayê Gilles Simeoni diyar kir, Parlamentoya Korsîkayê wê bibe xwedî mafê qanûnçêkirinê. Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya …
Bêtir »Li Fransayê daxwaza wekheviya zimanan
Dewleta fransî ji ber helwesta wê ya li hember zimanên “herêmî” hat protestokirin. Bi dehan xwendekarên lîseyê yên ji Bretonya, Korsîka, Alsas, Moselle, Oksîtanya û bakurê Baskê tevlî çalakiyê bûn. Ji Fransayê hat daxwaz kirin, xala 2. a destûra bingehîn biguherîne û têra xwe fon ji bo perwerdeya zimanan terxan …
Bêtir »Aktîvîstên ziman ji bo bretonî meşiyan
Li Bretonyayê meşeke ji bo parastina zimanê dayikê hat lidarxistin. Pêşengiya çalakiyê ji aliyê tora zimanên dibistanên bretonî Diwan û çend rêxistinên din hat kirin. Ji ber sekna wê ya meseleya polîtîkaya ziman de rêvebiriya parêzgeha Côtes-d’Armorê hat protestokirin. Li Bretonyayê di 3ê sibatê de meşeke ji bo parastina zimanê …
Bêtir »Cotkarên fransî Parîsê dorpêç dikin
Endamên Federasyona Sendîkayên Cotkaran a Neteweyî (FNSEA) û Cotkarên Ciwan (JA) ên Parîsê dorpêç dikin. Hejmarake zêde cotkar ji bo vê pêk bînin tevlî traktoran li ser riyên diçin Parîsê kom dibin. Çalakiyên Federasyona Sendîkayên Cotkaran a Neteweyî (FNSEA) û Cotkarên Ciwan (JA) mora xwe li rojeva Fransayê dixe. Endamên …
Bêtir »Sîstema fransî pêşî li pêşniyazqanûna Macron girt
Konseya Destûra Bingehîn a Fransayê ji yekan sêyê vê belgeyê ango ji 35 xalên ji 86 xalan red kirin. Xalên ku herî zêde endamên konseyê helwest nîşan dan, yên derbarê kêmkirina alîkariyên civakî û pêkvejiyana malbatan de bû. Konseya Destûra Bingehîn a Fransayê ji bo pêşniyazqanûna nîqaşbar a hukumeta Macron …
Bêtir »Li bakurê Katalonyayê gotûbêja ji bo navê esil
Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî proseyekê dide destpêkirin. Navê bakurê Katalonyayê bi fermî Pyrénées-Orientales e ku tê wateya rojhilatê Çiyayên Pîrene. Ev nav bi tenê coxrafyaya derdixe pêş û rastiya dîrokî û çandî ya herêmê temsîl nake. Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî …
Bêtir »Rewşenbîrên Fransî: Em bibin dengê aştiyê yê Kurdistanê
Li Fransayê zêdeyî 120 rewşenbîr, nivîskar, hiqûqnas, sporvan, hunermend û hilbijartî, ji bo bibin dengê aştiyê ji Kurdistanê re banga tevlîbûna li konferansa 13ê kanûna paşîn a Marsîlyayê kirin. Li Fransayê zêdeyî 120 rewşenbîr, nivîskar, hiqûqnas, sporvan, hunermend û hilbijartî, ji bo bibin dengê aştiyê ji Kurdistanê re banga tevlîbûna …
Bêtir »Li Fransayê nasnameya herêmî xurt dibe
Piraniya civaka li herêmên Fransayê daxwaza desentralîzasyon û perwerdeya zimanê kêmar dikin. % 62 yê nifûsê dixwaze perwerdeya katalanî, baskî, oksîtanî û bretonî bê kirin. Tevî modela jakoben a Fransayê, li vî welatî nasnameya herêmî her ku diçe xurt dibe. Piraniya civaka li herêmên Fransayê daxwaza desentralîzasyon û perwerdeya zimanê …
Bêtir »Peymana Belediyeyên Katalan ên Bê Sînor
66 belediyeyên katalan ên ji herdu parçeyên Katalonyayê civînekê li dar xistin. Nûnerên katalan di civînê de Peymana Belediyeyên Katalan a Bê Sînor” îmze kirin. Başûr û Bakurê Katalonyayê têkiliyên xwe yên çandî û zimanî xurtir dikin. 66 belediyeyên katalan ên ji herdu parçeyên welêt li Sant Cebrià de Rossellóyê …
Bêtir »Parlamentoya Fransayê pêşniyazqanûna penaberiyê red kir
Parlamentoya Fransayê rêya pejirandina pêşniyazqanûna li ser penaberiyê girt. Parlamento di rûniştina xwe ya duh de bi biryarekê gotûbêja li ser vê belgeyê red kir. Ev jî bû derbeyeke giran li hemberê hukumeta Emanuel Macron. Parlamentoya Fransayê rêya pejirandina pêşniyazqanûna li ser penaberiyê girt. Pêşniyazqanûna nîqaşbar di bin berpirsiya Wezîrê …
Bêtir »Fransa fermîbûna zimanê Martiniqueê betal kir
Fransa statuya fermî ya zimanê Kreol a Martiniqueê betal kir. Dadgeha Îdarî ya Bordeauxê biryar da, mafê rêvebiriya giravê tune ye zimanê Kreol bike fermî. Dadgehê biryara xwe spart xala 2. a Destûra Bingehîn a Fransayê. Fransa statuya fermî ya zimanê Kreol a Martiniqueê betal kir. Dadgeha Îdarî ya Bordeauxê …
Bêtir »Catarina li hemberê Osmaniyan şer kir
Li gorî çîrokê, Catarina Segurana li dijî êrişa Osmaniyan şer kiriye. Segurana bi wêrekî û fedekariya xwe derketiye pêş û bûye sembola azadiyê bajêr. Bi armanca bîranîna jina têkoşêr, di 25’ê Mijdara 1923’an de peyker hatiye çêkirin. Peykereke li bajarê Niceê ya li başûrê Fransayê bi çîroka xwe bala cîhanê …
Bêtir »Alsas ofîsa ziman vedike
Herêma Alsas (bi zimanê herêmê Elsass) a li Fransayê ofîseke ziman ava dike. Ofîsa Fermî ya Zimanên Herêmî wê hemû xebatkarên di qada ziman de dixebitin bîne cem hev. Herêma Alsas (bi zimanê Almanî Elsass) a li Fransayê ofîseke ziman ava dike. Agahiya li ser mijarê ji aliyê serokê Alsasê …
Bêtir »Statuya ziman nas bikin!
Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina xala 2. a Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna Koma Ziman û Çandên Herêmî ya Parlamentoya Fransayê bûn. Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna …
Bêtir »Bakurê Katalonyayê daxwaza “statuya taybet” kir
Bakurê Katalonyayê bi çalakiyeke girseyî ji Fransayê statuyeke taybet daxwaz kir. Di çarçoveya vê statuyê de daxwaz ev e: Nasnameya çandî û zimanî ya herêmê bê naskirin. Bakurê Katalonyayê ji bo parastina zimanê Katalanî di nava hewldanan de ye. Li bajarê Perpignan ê li herêmê 2,000 kes ji bo statuyeke …
Bêtir »Fransa hiqûqa penaberiyê hişk dike
Senatoya Fransayê pêşniyazqanûnekê bûye mijara nîqaşan gotûbêj dike. Li gorî belgeya li ber destên Senatoyê, “kesên biyanî yên sûc kiribin wê bikaribin ji welat bên dersînorkirin.” Fransa li hemberê penaberiyê hewl dide hiqûqa xwe hişktir bike. Senatoya Fransayê pêşniyazqanûnekê bûye mijara nîqaşan gotûbêj dike. Di belgeya nû ya li ber …
Bêtir »Fransa li kolonyalîzma ziman xwedî derdikeve
Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Bajarê muzeya ziman lê hatiye vekirin Villers-Cotterêts e ku nêzîkî Parisê ye. Ev bajar, bi biryarnameya dewleta Fransî ya qedexekirina zimanên din tê naskirin. Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Fransa li …
Bêtir »