66 belediyeyên katalan ên ji herdu parçeyên Katalonyayê civînekê li dar xistin. Nûnerên katalan di civînê de Peymana Belediyeyên Katalan a Bê Sînor” îmze kirin. Başûr û Bakurê Katalonyayê têkiliyên xwe yên çandî û zimanî xurtir dikin. 66 belediyeyên katalan ên ji herdu parçeyên welêt li Sant Cebrià de Rossellóyê …
Bêtir »Parlamentoya Fransayê pêşniyazqanûna penaberiyê red kir
Parlamentoya Fransayê rêya pejirandina pêşniyazqanûna li ser penaberiyê girt. Parlamento di rûniştina xwe ya duh de bi biryarekê gotûbêja li ser vê belgeyê red kir. Ev jî bû derbeyeke giran li hemberê hukumeta Emanuel Macron. Parlamentoya Fransayê rêya pejirandina pêşniyazqanûna li ser penaberiyê girt. Pêşniyazqanûna nîqaşbar di bin berpirsiya Wezîrê …
Bêtir »Fransa fermîbûna zimanê Martiniqueê betal kir
Fransa statuya fermî ya zimanê Kreol a Martiniqueê betal kir. Dadgeha Îdarî ya Bordeauxê biryar da, mafê rêvebiriya giravê tune ye zimanê Kreol bike fermî. Dadgehê biryara xwe spart xala 2. a Destûra Bingehîn a Fransayê. Fransa statuya fermî ya zimanê Kreol a Martiniqueê betal kir. Dadgeha Îdarî ya Bordeauxê …
Bêtir »Catarina li hemberê Osmaniyan şer kir
Li gorî çîrokê, Catarina Segurana li dijî êrişa Osmaniyan şer kiriye. Segurana bi wêrekî û fedekariya xwe derketiye pêş û bûye sembola azadiyê bajêr. Bi armanca bîranîna jina têkoşêr, di 25’ê Mijdara 1923’an de peyker hatiye çêkirin. Peykereke li bajarê Niceê ya li başûrê Fransayê bi çîroka xwe bala cîhanê …
Bêtir »Alsas ofîsa ziman vedike
Herêma Alsas (bi zimanê herêmê Elsass) a li Fransayê ofîseke ziman ava dike. Ofîsa Fermî ya Zimanên Herêmî wê hemû xebatkarên di qada ziman de dixebitin bîne cem hev. Herêma Alsas (bi zimanê Almanî Elsass) a li Fransayê ofîseke ziman ava dike. Agahiya li ser mijarê ji aliyê serokê Alsasê …
Bêtir »Statuya ziman nas bikin!
Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina xala 2. a Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna Koma Ziman û Çandên Herêmî ya Parlamentoya Fransayê bûn. Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna …
Bêtir »Bakurê Katalonyayê daxwaza “statuya taybet” kir
Bakurê Katalonyayê bi çalakiyeke girseyî ji Fransayê statuyeke taybet daxwaz kir. Di çarçoveya vê statuyê de daxwaz ev e: Nasnameya çandî û zimanî ya herêmê bê naskirin. Bakurê Katalonyayê ji bo parastina zimanê Katalanî di nava hewldanan de ye. Li bajarê Perpignan ê li herêmê 2,000 kes ji bo statuyeke …
Bêtir »Fransa hiqûqa penaberiyê hişk dike
Senatoya Fransayê pêşniyazqanûnekê bûye mijara nîqaşan gotûbêj dike. Li gorî belgeya li ber destên Senatoyê, “kesên biyanî yên sûc kiribin wê bikaribin ji welat bên dersînorkirin.” Fransa li hemberê penaberiyê hewl dide hiqûqa xwe hişktir bike. Senatoya Fransayê pêşniyazqanûnekê bûye mijara nîqaşan gotûbêj dike. Di belgeya nû ya li ber …
Bêtir »Fransa li kolonyalîzma ziman xwedî derdikeve
Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Bajarê muzeya ziman lê hatiye vekirin Villers-Cotterêts e ku nêzîkî Parisê ye. Ev bajar, bi biryarnameya dewleta Fransî ya qedexekirina zimanên din tê naskirin. Hukumeta Fransayê navendeke bi navê Bajarê Navneteweyî ya Zimanê Fransî ava kir. Fransa li …
Bêtir »Bretonya ji Fransayê xweseriyê daxwaz kir
Bi dûv Korsîkayê re Bretonya jî ji Parisê daxwaza otonomiyê kir. Serokê Bretonyayê Loïg Chesnais-Girard got, ew jî wekî Korsîkayê “heman otonomiyê” dixwazin. Daxwazên otonomiya polîtîk li herêmên Fransayê belav dibe. Bi dûv Korsîkayê re Bretonya (Bi Bretonî Breizh) jî ji Parisê daxwaza otonomiyê kir. Serokê Bretonyayê Loïg Chesnais-Girard got, …
Bêtir »Nûnerê Kanak bû endamê Senatoya Fransayê
Cara ewil li Fransayê endamê tevgereke serxwebûnxwaz ji bo senatoyê hat hilbijartin. Robert Xowieyê serxwebûnxwaz ê gelê Kanak temsîl dikir, di hilbijartinê de nûnera Fransîaxêvan Sonia Backes têk bir. Cara ewil li Fransayê endamê tevgereke serxwebûnxwaz ji bo senatoyê hat hilbijartin. Robert Xowieyê ku endamê Eniya Kanak û Sosyalîst a …
Bêtir »Fransa pêşiya perwerdeya bi Alsasî vekir
Hukumeta Fransî biryar girt, li pêşdibistanên Alsasê dest bi perwerdeya îmersiyonê bike. Li gorî plana Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê wê 75 ji % mifredata îmersiyonê ji zimanê Alsasî pêk were. Şaredarî û saziyên dêbavan wê berpirsê meşandina perwerdeyê bin. Fransa rê li ber perwerdeya bi Alsasî ya li herêma Alsasê …
Bêtir »Martinique statuya fermî da zimanê Kreol
Parlamentoya Martiniqueê di rûniştina xwe de fermîbûna zimanê giravê qebûl kir. Lê piştî vê, Fransa kete nava tevgerê û bi riya waliyê giravê îhtirazê li biryarê kir. Ev jî di nava siyaseta herêmî ya Martiniqueê de rastî reaksiyonan hat. Martinique ji bo fermîbûna zimanê wê yê Kreol gaveke girîng avêt. …
Bêtir »Reunion mafê perwerdeya duzimanî bi dest xist
Fransa ragihand, zimanê Kreol ê girava Reunionê wê di dibistanan de bê fêrkirin. Paris soza perwerdekirina zêdetir mamosteyên zimanê Kreol jî da. Li Reunionê li derdora 8,000 mamoste hene û bi tenê 5 ji % wan mamosteyên Kreol in. Fransa ragihand, zimanê Kreol ê girava Reunionê wê di dibistanan de …
Bêtir »“Modela Nîjerê” bi derbeya leşkerî hilweşiya
Piştî Malî û Bûrkîna Fasoyê, vê carê li Nîjerê artêş dest danî ser rêvebiriyê. Cûntaya leşkerî rewşa aloz a ewlekariyê, aboriya lawaz û rêvebiriya bêkêr wekî sebeba derbeyê nîşan da. Bi derbeya leşkerî re, tevgera li kolanên Nîjerê zêde bû û çalakgerên sivîl êriş birin ser sefaretxaneya Fransa û hin …
Bêtir »Hevkariya Stratejîk a Fransa û Hîndistanê
Serokwezîrê Hîndistanê Modi ji bo tevlî pîrozbahiyên 14’ê Tîrmehê yên komarê bibe, hate Fransa’yê. Her du alî bi minasebeta vê serdanê peymanên nû yên bazirganiya çekan mor kirin. Hîndistan wê di berdêla 4.5 milyar dolaran wê 3 noqavên Scorpene ji Fransayê bikire. Hîndistan û Fransa hevkariya di navbera xwe de …
Bêtir »Parlamentoya Korsîkayê ji bo otonomiyê civiya
Parlamentoya Korsîkayê li ser rapora otonomiyeke berfireh duh rûniştineke taybet li dar xist. Rapora otonomiyê bi însîyatîfa serokê desteya rêvebir a Korsîkayê Gilles Simeoni ve hate amadekirin. Belge daxwaza otonomiya xwedî erka qanûnçêkirinê di hundirê xwe de dihewîne. Belge daxwaza otonomiya xwedî erka qanûnçêkirinê di hundirê xwe de dihewîne. Girava …
Bêtir »Korsîka statuya otonomiyê amade kir
Statuyeke nû ya otonomiyê ya Korîsîkayê di bin pêşengiya serokê desteya rêvebirinê ya Korsîkayê Gilles Simeoni de hate amadekirin. Hukumeta Korsîkayê hêvî dike pêşniyaza ji bo otonomiyê ji aliyê piraniya parlementoyê ve bê qebûlkirin. Di statuyê de tê nivîsandin, Parlamentoya Korsîkayê wê bikaribe hemû qanûnên derbarê giravê de amade bike. …
Bêtir »Şîdeta polêsan li Fransayê bû sebeba serhildanê
Şîdeta polêsan a li hemberê sivîlan li Fransayê careke din bû sebeba serhildaneke civakî. Çalakgerên li Paris, Amiens, Dijon û hin bajarên din daketin kolanan wesayitan şewitandin û êrişî polêsan kirin. 2,000 polêsên dij-serhildanê yên li Parisê hatin bicîkirin nekarîbûn pêşî li hêrsa gel bigirin. Piştî kuştina ciwanekî 17 salî, …
Bêtir »Breton û Bask li Fransayê bi ser ketin
Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên bi zimanên Bretonî û Baskî da. Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên …
Bêtir »Herêm ji Fransayê statu dixwazin
Hevdîtinên Paris û Korsîkayê yên ji bo berfirehkirina xweseriyê bandorê li Bretonya û Alsasê jî kir. Lewma, rêvebirî û aktîvîstên li Bretonya û Alsasê ji bo heman daxwazî ketin nava hewldanan. Herêmên Fransayê ji bo otonomiyê bi dest bixin di nava hewldanan de ne. Navenda vê dînamîzma dawî Bretonyaya li …
Bêtir »