Welatê Swîsre, li dinyayê herî zêde bi demokrasiya xwe û standardên bilind ên jiyanê tê naskirin.  Digel vê jî, li vî welatî jin heta 1971’an ne xwedî mafê dengdanê bûn. Lewma jî Swîsre li cîhanê yek ji welatê herî dawîn e ku mafê dengdanê ya jinê qebûl kiriye. Afîşek ku …

Li Misrê hêviya ji bo civakekî azad û welatekî halxweş 10 sal berê bû sebebê serhildaneke civakî.Di encama raperîna gel de, dawî li rêvebiriya dîktator Husnî Mubarek hat anîn.Rêvebiriya Îxwanên olperest, hilweşîna hukumeta Mûrsî, hewldana şerê navxweyî yên alîgirên Îxwanê û operasyonên giran ên artêşê li dûv hev hatin…Gelê Misrê …

Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi sûîkasteke bêbext hatin qetilkirin.Piştre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn.Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa dibe destûrê dide …

8’ê çileyê salvegera 14 Xalên serokê Amerîkî Wîlson e ku ji vir 100 sal berê, piştî şerê cîhanê yê yekemîn hatibû pêşniyazkirin. Amerîka bi vê pêşniyazê,  ji bo cîhaneke piştî împaratoriyan amadekarî dikir û dixwest di cîhana nû de bibe xwedî gotin. Yek ji van xalan, xala 12’emîn di derbarê …

Xelaya Patatan ku beriya 170 salan li Irlandayê pêk hat, bû mijara fîlmeke sînemayê.Di vê xelaya xedar de milyonek Îrlandî miribûn û 2 milyon kesî jî terka welatê xwe kiribû.Fîlm li Îrlandayê hatiye kişandin û vê tofana xelayê bi rêya jiyana masîgirekî tîne ser ekranê. Arracht ango Cinawir, fîlmeke di …

Ji vir 10 sal berê li welatekî Ereb çirûskek ji bo azadiyê pêket û paşê hemû welatên Ereb da ber xwe û belav bû.Ev tevgera bêhempa ewqas bibandor bû ku dewletên Ereb pê serûbin bûn û rêvebiriyên bihêz di encama wê de hilwşiyan.Rêvebiriyên Mûamer Qedafî, Abîdîn Bin Alî, Husnî Mubarek …

Necat Ayaz Kolonyalîzma ziman ji bo gelê kurd ji kolonyalîzma siyasî û leşkerî girantir e. Zincîrên vê koletiya modern ewqas giran in ku heta niha ji bo şikandina wan yek hewldanek pêk nehatiye. Franz Fanon di pirtûka xwe ya bi navê ‘Lanetkiriyên Cîhanê’ de dibêje, kolonyalîzm rêvebiriya xwe ya li …

Necat Ayaz Çawa têkoşîneke li dijî dagirkerekî dikare bi zimanê vî dagirkerî bê meşandin? Û ji vê jî wêdetir, ev têkoşîn çawa dikare bigihîje encamê? Di 1598’an de Con O’Neillê welatparêz ku hemû jiyana wî bi têkoşîna li dijî kolonyalîzma îngilîz derbas bûbû, di ber sikratê de ev şîretan li …

Di salên dawî de tevgera netewperwer a Korsîkayê bi serfiraziyên xwe yên di hilbijartinan de balê dikişîne ser xwe..Di hilbijartinên dawî de, cara yekemîn siyasetmedarekî welatparêz a Korsîkî ji bo senatoya Fransayê hat hilbijartin.. Ev encam dilê endamên doza serxwebûna Giravê xweş kir û li Korsîkayê bi kêfxweşî hat pêşwazîkirin.. …

Giraveke li Okyanûsa Pasîfîkê ku 170 sal in li benda serxwebûnê ye, bi referendûmekê xwest bigihîje armanca xwe..Lê mixabin mêtingeran nehiştin welatiyên giravê bigihîjin armanca xwe..Li Kaledonyaya Nû, alîgirên serxwebûnê careke din referandûma serxwebûnê de têk çûn û hêviya xwe ji careke din re hiştin.. Tevgera serxwebûnxwaz bi mehan berê …

Ez berpirsiyariya çîna navin a di windabûna zimanê kurdî de nîqaş nakim û nabêjim tenê rola wê heye. Ez dibêjim ew bi vê sekna xwe ya li dijî kurdî, bi politikaya asîmîlasyonîst a dewleta tirk re hevkariyê kiriye. Elîtên kurd di siyaseta giştî û şaredariyan de, zimanê kurdî kirin qurbana …

Ekolojî hilweşandin, gelê xwecî qir kirin, ji bo qezencê sîstema koletiyê damezrandin û paşê wekî tiştek nebûye her tişt di cî de hiştin û vegeriyan welatê xweWelatên Karayîbê ji Ewrûpayê daxwaz dikin, ji bo zirar û ziyana dema koletiyê telafî bike gava bavêjeEv daxwaz ne tenê ji bo tazmînatê ye …

Yek ji qadên xebata kolonyalîzma Ewrûpî bê guman ziman û nasnameya komên etnîk in.Netewdewletên Ewrûpî bi bernameyên asîmîlasyonê ne tenê li koloniyan.Lê belê di nava sînorên xwe de jî xwestin civakeke homojen ava bikin.Swêdê jî qasî 80 sal hewl da civaka gelên Samî ye, asîmîle bike .Rêvebiriya Stockholmê li vê …

Çîn ji bo pêşî li dîplomasiya Taywanê bigire demeke dirêje bernameyekê li ser vê mijarê dimeşîne..Di vê çarçoveyê de heta niha bi sozên alîkariya aboriyê hin welat hatine qayilkirin..Yek ji wan jî Giravên Solomon bû ku di encama hevdîtinên bi Çînê re têkiliyên xwe ji Taywanê birî.. Ev yek di …

Dibistan ji bo netew-dewletan navendên asîmîlasyona nasnameyên cihê yên etnîk û ziman in.Çîna ku dixwaze zimanê Mandarîn li ser hemû gelan ferz bike dibistanan wekî mewziyên eniya asîmîlasyonê bikar tîne.Rêvebiriya Pekînê bi vê mebestê li herêma Başûrê Mongolyayê Mandarîn kir zimanê yekemîn ê perwerdeyê.. Lê ev yek ji aliyê civaka …

Dewletên ewrûpî çi bikin bila bikin, nikarin dîroka xwe ya kolonyalîzmê bidin jibîrkirinDi 150 salên Kolonyalîzma ewrûpî de Afrîka ji bo çavkaniyên wê hat talankirin.Bi deh-milyonan afrîkiyên belengaz hatin kuştin..Niha hin dewletên afrîkî ji ber van sûcan  doza tazmînatê li hin welatên Awrûpî dikin.. Hukumeta Bûrûndî ji bo zirara di …

Dewletên kapîtalîst, li ser xwedîtiya milkan hatine damezrandin û hemû sîstem ji bo sermaye di destên derdorên malmezin de bicive, hatiye dîzaynkirinLewma kesên şoreşger ku doza hilweşandina vê sîstema li dijî mirovahî û ekolojiyê dikin, yekemîn dijminên dewletê tên hesibandinBeriya 93 salan, bûyereke bi vî rengî pêk hat û du …

Asîmîlasyon yek ji çekên herî kêrhatî ya dewletan e da ku bikaribin hebûna neteweyên kêmar tune bikinRêvebiriya Çînê ji destpêka aloziya Hong Kongê û vir ve polîtîkaya xwe ya asîmîlasyona ziman a li dijî kêmarên etnîk zêdedit dikePekîn, perwerdeyê di vê mijarê de wekî qada bingehîn dihesibîne û polîtîkayên xwe …

“Xewnek min heye ku wê rojek li girên sor ên Georgiayê, zarokên koleyan û zarokên xwediyên kevn ên koleyan wekî xwişka û bira bi hev re rûnin”Ev gotinên lîderê wêrek ê reşik King bû ku ji vir 57 sal berê di hizûra bi sedhezaran kesî de li nava dilê Amerîkayê, …

Encamên hilweşîna Ekolojiyê ya di dema Sovyetê de pêk hatiye bi salane li gelek aliyên Rûsyayê derdikevin holêEv dewleta ku qaşo xwe li hember kapîtalîzmê alternatîf nîşan dabû, bi projeyên dêwane zirareke mezin da çavkaniyên avê, erdên li ber û mîrateya dîrokî ya welêtDi dema Sovyetê de bendavên pir mezin …

Welatek Ewrûpayê ku sînorên wî bi tu welatan re tuneye û li herêmeke sar û seqem cî digire, di warê paşeroja zimanê xwe de bi fikar eÎngilîzî gav bi gav li vî welatî belav dibe û zimanê bavûkalan a bi sedan salanei vî welatî dihat axaftin, roj bi roj ji …