Autonomos

Îspanya efûya katalanan qebûl kir

Parlamentoya Îspanyayê pêşnûmaya efûya serxwebûnxwazên katalan qebûl kir. Piştî parlamentoyê wê pêşnûma biçe Senatoya Îspanyayê. Çavkaniyên nêzîkî hukumetê radigihînin, ji qanûna efûyê wê 400 serxwebûnxwazên katalan sûdê werbigirin. Saziya sivîl a katalan Omnium diyar dike, hejmara kesên wê ji qanûnê sûdê werbigirin li derdora 1,500 ye. Parlamentoya Îspanyayê pêşnûmaya efûya …

Bêtir »

Korsîka dibe giraveke otonom

Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya girava li Derya Spî wê di Destûra Bingehîn a Fransayê de bê nivîsandin. Serokê Korsîkayê Gilles Simeoni diyar kir, Parlamentoya Korsîkayê wê bibe xwedî mafê qanûnçêkirinê. Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya …

Bêtir »

Meşa Gandî rêya serxwebûna Hîndistanê vekir

12ê adarê roja salvegera Meşa Xwê ya damezrînerê Hîndistana serbixwe Mahatma Gandî ye. Hedefa çalakiyê baca xwe bû ku kolonîstên brîtanî li ser civakê ferz kiribûn. Îro salvegera Meşa Xwê ya damezrînerê Hîndistana serbixwe Mahatma Gandî ye. Gandî vê çalakiya aştiyane veguherand meşa gelên Hîndistanê ya ji bo serxwebûnê. Hedefa …

Bêtir »

Lîtwanya di 1991an de bû welatekî serbixwe

Konseya Bilind Komara Sovyetê ya Lîtwanyayê di 11ê adara 1990an de serxwebûna welêt ragihand. Yekitiya Sovyetê vê qebûl nekir û li hember vî welatî dest bi ambargoyeke giran kir. Lîtwanya welatê yekemîn e ku ji Yekitiya Sovyetê serxwebûna xwe bi dest xistî ye. Serdestiya neteweyî ya li vî welatî, di …

Bêtir »

Thomas Paine: Îdeologê serxwebûna Amerîkayê

Pirtûka Common Sense (Hişmendiya Hevpar) a di 1776an de hatîye weşandin, rêbereke îdeolojîk a Şoreşa Amerîyayê ye. Ev pirtûka ji aliyê Thomas Paine ve hatiye nivîsandin, di sala ewil de gihîştîye 500,000 kopîyan. Amerîka li cîhanê welatê ewil e ku bi şerê rizgariyê dawî li serdestiya Brîtanyayê anîye. Di dema …

Bêtir »

Wilhelmus strana serxwebûna Holandayê ye

Sirûda neteweyî ya Holandayê Wilhelmus wekî helbesteka li ser berxwedana neteweyî ya li hemberê Îspanyayê hatîye nivîsandin. Helbesta di 1568an de hatîye nivîsandin, di 1932an de wekî sirûda neteweyî hatîye qebûlkirin. Serhildana Holandayê ya li hemberê Îspanyayê yek ji şoreşeke neteweyî ya Ewrûpayê ye. Herêmên holendîaxêv ên di destên Împaratoriya …

Bêtir »

Butçeya Katalonyayê bû 43 milyar euro

Butçeya sala 2024an a Katalonyayê 43 milyar euro ye. Tenduristî bi 12 milyar euroyî xwedî para herî mezin a di vê butçeyê de ye. Perwerde, li dûv tenduristiyê qada duyemîn e û ji wê re 7.5 milyar euro hatiye veqetandin. Butçeya sala 2024an a Katalonyayê 43 milyar euro ye. Butçeya …

Bêtir »

Federalîzma Belçîkayê û piştgiriya aboriyê

Yek ji stûna federalîzma Belçîkayê piştgiriya di navbera herêman de ye. Flander, di çarçoveya piştgiriyê de her sal bi qasî 8 milyar euroyî transferê Walonyayê dike. Yek ji aliyê giring ê modela federalîzmê hebûna  mekanîzmaya piştgiriyê ya di navbera herêman de ye. Di vê modelê de herêmên aboriya wan xurt …

Bêtir »

Zextên li ser kurdî hatin protestokirin

Divê hemû tevger, partî, sazî, dezgeh û derdorên kurd stratejî, polîtîka û xebatên xwe yên ji bo Kurdî bi rengekî şênber diyar bikin, ji bo zimanê Kurdî budçe, xebatkar û hemû derfetên pêwîst veqetînin û ji bo statu, perwerdehî, serbestî û azadiya Kurdî her dem têbikoşin. 21 sibatê ya Roja …

Bêtir »

Greenland li ser rêya serxwebûnê ye

Girava herî mezin a cîhanê Greenland di 1814an de ji aliyê Denmarkê hat dagirkirin. Denmarkî heta 1953an vî welatê fireh lê nifûsa wê pir kêm bû, wekî kolonî bi rê ve birin. Paşê, di 1953an de Greenland wekî parçeyeke erdên Denmarkê hat qebûlkirin. Denmarkê di 1979an de mafê otonomiyê da …

Bêtir »

Şêrê Flaman di 1847an de hat nivîsandin

Sirûda neteweyî ya flaman a bi navê De Vlaamse Leeuw (Şerê Flaman) di 1847an de hat nivîsandin. Helbesta ku besteya wê ji aliyê Karel Miry ve hatibû çêkirin, di 17ê sibata 1848an de li şanoya flaman a Gentê hat pêşkêşkirin. Di 1902’an de ku 700. salvegera şerê Guldensporenslagê ya bi …

Bêtir »

Şîlî di 1818an de serxwebûnê ragihand

Şîlî di 12ê sibata 1818an de bi danezanekê serxwebûna xwe ragihand. Di 1817an de artêşa îspanyol di Şerê Chacabucoyê de şikestin xwar û rê li ber serxwebûnê vebû. Şîlî di 12ê sibata 1818an de bi danezanekê serxwebûna xwe ragihand. Danezana Serxwebûnê ya Şîlîyê ye piştî şerê rizgariyê ya li hember …

Bêtir »

Aboriya Katalonyayê mezin dibe

Hilberîna Navxweyî ya Tomerî  Katalonyayê ne tenê ji Îspanyayê lêbelê ji gelek welatên Yekitiya Ewrûpayê jî baştir e. Idescatê diyar kir, Hilberîna Navxweyî ya Tomerî  ya Katalonyayê di 2023’an de % 2.6 mezin bûye. Aboriya Katalonyayê ji Îspanyayê zêdetir pêş dikeve. Agahiya derbarê mijarê de ji aliyê Saziya Statîstîkê ya …

Bêtir »

Kongreya samîyan di 1917an de civîya

Samiyên norwêcê ji têkoşîna neteweyî re pêşengiyê kirin û di 6êsibata 1917’an de li Trondheimê Kongreya Yekemîn kom kirin. Ji hemû erdên samî lê dijîn 150 nûner tevlî vê kongreyê bûn. Di kongreyê de di meseleyên çêrandina pezkoviyan, têkoşîna hiqûqî, perwerde û birêxistinkirina civakê de biryar hatin girtin. Miletê samî …

Bêtir »

‘Amazîxî jî weke kurdan ji îdeolojiyên tundrew û Îslamîst êş kişandine’

Nivîskar û lêkolînerê Amazîxî Ehmed Esîdî qala têkoşîna gelê xwe ya ji bo maf û nasnameyê xwe kir û ragihand ku Amazîxî jî mîna Kurdan ji îdeolojiyên tundrew û Îslamîst êş kişandiye. Amazîxî ne hindikayî ne, piranî ne, lê di rewşa kêmneteweyan de hatine bicihkirin. Ev yek ji ber polîtîkayên …

Bêtir »

Brîtanya referandûma Skotlandê red kir

Di Parlamentoya Brîtanyayê de dengdaneke li ser serxwebûna Skotlandê hat lidarxistin. Wekîlên parlamentoyê ji bo pêşniyazqanûna li ser erkên referandûmê  dengên xwe bi kar anîn. Di encama dengdanê de pêşniyazqanûna ji aliyê serokê Alba Partyê Neale Hanvey hat redkirin. Meseleya serxwebûnê di salên dawî de di navbera Brîtanya û Skotlandê …

Bêtir »

Hejmara 2. a Rêya Serxwebûnê hat weşandin.

Hejmara 2. a Rêya Serxwebûnê hat weşandin. Di hejmara duyemîn de dosyeyeke li ser otonomiya Tîrola Başûr cî digire. Hejmara 2. a Rêya Serxwebûnê hat weşandin. Rêya Serxwebûnê weşaneke Infowelat e û ji nûçe û gotarên malperê pêk tên. Bulten hewl dide bibe bingeheke ji bo înformasyona bi kurdî ya …

Bêtir »

Serokê Taywanê alîgirê serxwebûnê ye

Lai Ching-teyê serxwebûnxwaz bû serokê nê yê Taywanê. Çînê reaksiyon nîşan da û got, hilbijartin wê bandorê li “yekitiya pêwîst a bi Çînê re” neke. Taywan hilbijartina herî krîtîk a salên dawî li dûv xwe hişt- Lai Ching-te di encama dengdana roja yekşemê de bû serokê nû yê welêt. Beşdariya …

Bêtir »

Katalonya dibe xwediyê erkên penaberiyê

Îspanya wê erkên di warê penaberiyê de transferê Katalonyayê bike. Ji bo ev yek pêk were, hukumeta Pedro Sanchez wê pêşniyazqanûnekê bişîne Parlamentoya Îspanyayê. Îspanya wê erkên di warê penaberiyê de transferê Katalonyayê bike. Ji bo ev yek pêk were, hukumeta Pedro Sanchez wê pêşniyazqanûnekê bişîne Parlamentoya Îspanyayê. Eger pêşniyazqanûn …

Bêtir »

Amerîka gef li sirbên Bosnayê xwar

Herêma sirban Republika Sirpska îro salvegera 32. a damezrandina xwe ya berê şerê navxweyî ya Bosnayê pîroz kir. Du balafirên F-16 ên Amerîkayê bi hinceta beşdariya tetbîqata leşkerî ya bi Artêşa Bosnayê re, li ser bajarên Tuzla û Brčkoyê firiyan. Aramiya li Bosna-Hersekê bi kûrbûna nakokiya bi netewperestên sirb re …

Bêtir »

Welatê Gal navê bi îngilîzî naxwaze

Welatê Gal bi fermî “Wales” û miletê wê jî “Welsh” tê pênasekirin. Welatparêzên Galê daxwaz dikin, ji bo navê welêt peyva bi galî “Cymru” bê bikaranîn. Li Welatê Galê ji bo venasîna fermî ya navê welêt kampanyayekê hat destpêkirin. Bi daxwaznameyekê bang li hukumeta herêmî tê kirin, di dewsa navê …

Bêtir »