Arşîvên Tag: fransa

Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …

Yek ji sebeba herî mezin a vê daxwazê, li herêmê ligel Fransî axaftina zimanê Almanî ye. Di dîrokê de ev herêm di destên  Almanyayê  de mabû û lewma qismeke welatî hin jî bi zimanê Almanî diaxivin. Fransaya xwedî tradîsyona jakoben, ji sedsala 18’an û vir ve bi polîtîkayên xwe cihêrengiya …

Saziya Penaberan a Fransî Utopya 56, ji qezaya trajîk a li deryaya Manşê vir ve li ser mijarê vekolîn dikir. Saziyê pêr gihîşt wê encamê ku haya Fransa û Brîtanya ji noqavbûna bota penaberan a li Qenala Îngilîz hebûye û digel vê jî her du alî neçûne ciyê bûyerê. Lewma …

  Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …

Qezaya koçberan a li Deryaya Manşê, di rojeva Fransayê de ye…Rêvebiriya Fransayê wekî her car bi tenê kaçaxçiyan sûcdar dike û rola xwe ya di vê mijarê de nabîne…Rêvebiriyên Fransî û Brîtanî, di konsepta ewlekariyê de israra xwe didomînin, rêya çareseriyê dixetimînin. Bi vê polîtîkaya xwe Fransa, bi desteka hukumeta …

Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …

Di salên dawî de tevgera netewperwer a Korsîkayê bi serfiraziyên xwe yên di hilbijartinan de balê dikişîne ser xwe..Di hilbijartinên dawî de, cara yekemîn siyasetmedarekî welatparêz a Korsîkî ji bo senatoya Fransayê hat hilbijartin.. Ev encam dilê endamên doza serxwebûna Giravê xweş kir û li Korsîkayê bi kêfxweşî hat pêşwazîkirin.. …

Giraveke li Okyanûsa Pasîfîkê ku 170 sal in li benda serxwebûnê ye, bi referendûmekê xwest bigihîje armanca xwe..Lê mixabin mêtingeran nehiştin welatiyên giravê bigihîjin armanca xwe..Li Kaledonyaya Nû, alîgirên serxwebûnê careke din referandûma serxwebûnê de têk çûn û hêviya xwe ji careke din re hiştin.. Tevgera serxwebûnxwaz bi mehan berê …

Proseya dekolinîzasyonê ya piştî Şerê Cîhanê ya duyemîn dest pê kir, li hin aliyên cîhanê hîn didome..Girava Kaledonyaya Nû jî bi dehan salan e li bendeye ku ji Fransayê veqete û serxwebûna xwe bi dest bixeHêzên welatparêz ên li vê giravê ji bo referandûma wê îsal bê lidarxistin hêvî dikin …

Polînezya ku ji gelek giravên biçûk pêk tê, herêmeke fireh a li rojavayê Okyanûsa Pasîfîkê ye. Ji 100î zêdetir giravên li vê herêma okyanûsê bi navê Polînezyaya Fransayê di bin rêvebiriya Parîsê de ye. Moetai Brotherson Lêbelê dewleta fransî, bi testên çekên nukleer, bi dehan salan aramiya li van giravên …

Korsîka giraveke li rojavayê Derya Spî ya bi ser Fransayê ve ye. Welatiyên li giravê ji bo otonomiyeke berfireh, demeke dirêj e li dijî Fransayê têkoşînê dimeşînin. Siyaseta neteweparêz a Korsîkayê, bi manîfestoyeke xweseriyeke xurt beşdarê hilbijartinên herêmî yên 2017’an de bûbûn û di meclîsa Korsîkayê de piraniya kursiyan bi …

Ji bilî plûralîzma di warê biryara siyasî de, li Almanyayê derfetên xizmetên tenduristiyê jî di nava eyaletan de bi denge û wekhev hatine parvekirin. Tora enstîtuyên lêkolînên zanistî û zanîngeh di dewsa ku li çend navendên mezin kom bibin, li her aliyê welêt belav bûne. Li cîhanê belavbûna korona di …

Dîplomasiya Katalonyayê ya ji bo teşhîrkirina kiryarên dewleta îspanyol, li Ewrûpayê pêş de diçe. 52 parlementerên fransewî, bi nameyekê bang li Îspanyayê kirin ku rêzê ji mafên demokratîk re bigire. Parlementerên ku ji grûbên partiyên çep bigire heta partiyên rasta navendê ne, di nameya xwe de diyar kirin, nûnerên meşrû …

Mijara xweseriya Korsîkayê carek din di navbera rêvebiriya Fransa û Korsîkayê de bû sebeba dubendiyê. Serokwezîrê Fransayê Emmanuel Macron di serdana xwe ya Korsîkayê de da xuyakirin ku ew ji bo Korsîkayê xweseriyeke ku tê de mafê qanûnçêkirinê tuneye pêşniyaz dike. Herwiha Macron da zanîn ku di çarçoveya pêşniyaza wî …

Bajarê Touluse/Tolosa ya li başûrê Fransayê ji xwepêşandanek li dijî polîtîkaya perwerdeyê ya Parîsê hat li dar xistin re malovaniyê kir. Qasî 5000 beşdarên xwepêşandana ku di 17’yê Sibatê de hat lidarxistin de qedexekirina zimanê oksîtanî ya di qada perwerdeya fermi de protesto kirin. Çalakî ji aliyê Navenda Herêmî ya …

Yek ji herêma di bin serdestiya Fransayê de ku rastî polîtîkayên navendîkirinê û înkarkirina neteweyî hatiye Savoy e. Di ser dagirkirina vê herêmê re du sed sal zêde derbas bûye lê hîn jî komeke ji civaka vê herêmê daxwaza naskirina nasnameya herêmê dike. Savoy navê erdeke xwedî nasnameyeke dîrokî ye …

  Wekîlê Bretonyayê yê Parlamentoya Fransa’yê Paul Molac da xuyakirin ku divê Fransa zimanên herêmî nasbike. Molac diyar kir ku komar ji aliyê etnîk û olî welatiyan wekî hev dibîne lê di warê ziman de newekhevîtî dom dike. Li gorî wekîl, ji sala 1992’an û vir ve vê newekhevîtiyê ji …

Şaredariyên katalan ên Fransayê “Welatê Katalan” li bin tabelayên navên xwe dinivîsin.. Bi vê kampanyayê, şaredariyên katalan daxwaz dikin ku rêveberiyeke Katalan li herêmê bê damezrandin. Cara pêşiyê, senator François Calvet pêşniyaz kir ku hemû şaredariyên li Katalonyaya Bakur ên li başûrêrojhilatê Fransayê tabelayên “Welatê Katalan” li bin navê şaredariyan …

  Şaredariya Champigny a Fransayê bi boneya piştgiriyê bide gelê Cizîrê, bi riya Wekîlê HDP’ê yê Şirnexê Faysal Sariyildiz nameyek ji gelê Cizîrê re şand û wiha got: “Ji ber wêrekî û berxwedana we ya serkeftî em hurmetên xwe nîşan didin û em amade ne ku kampanya xwebiratiyê bi hevre …

Parlamentoya Fransayê pêşniyazqanûneke din a ji bo berfirehkirina mafên zimanên hatine kêmarkirin red kir. Bi tenê 27 parlamenter beşdarê dengdayina ku di 14’yê Çileyê de hate lidarxistin bûn û ji wan 14 parlamenter li dijî Pêşniyazqanûnê dengên xwe bi kar anîn.   Pêşniyazanûn ji aliyê parlamenterê breton Paul Molac ve …

  Piştî hilbijartinên herêmî yên li Fransayê, hikumeta yekemîn Korsîkayê ku doza self-determînasyonê dike wê bê damezrandin. Girava Korsîkayê ya girêdayê Fransayê piştî hilbijartinên herêmî, rojên dîrokî dijî. Piştî têkoşîna Max û Edmond Simeoni ku 50 sal ajot, wê kurê Edmond Simeoni hikumeta yekemîn a ku doza mafê self-determînasyona Korsîkayê …