FLNKS diyar kir, ew ê civînên bi hukumeta Fransayê re di navbera 7 û 15’yê Nîsanê li Parisê bê lidarxistin. Rêxistinê di daxuyaniyê de da zanîn, Fransa ji bo lidarxistina muzakereyan çarçove û rêbazeke maqûl pêşniyaz kiriye. Fransa careke din bi Kaledonyaya Nû re dest bi muzakereyên ji bo statuyê …
Bêtir »Fransa mafê penaberiyê da 56 hezar kesî
Li Fransayê di sala 2022’an de 156,103 kes serî li mafê penaberiyê dane. Dema mirov bi sala 2021’an re dide ber hev, ev hejmar 28.6 % bilindtir e. Herî zêde welatiyên ji Afganistan, Bangladeş û Tirkiye serî li Îltîcayê dane. Serîlêdanên ji bo penaberiyê wekî welatên din ên Ewrûpayê li …
Bêtir »Zimanê Korsîkayê li meclîsa giravê qedexe ye
Dadgeha li bajarê Bastiayê ya li Korsîka di biryara xwe de ragihand, tekane zimanê fermî yê Korsîkayê Fransî ye. Dadgehê bi biryara ku xwe spart Destûra Bingehîn a Fransayê, di Meclîsa Korsîkayê de bikaranîna zimanê Korsîkî qedexe kir. Dadgeheke Fransî bikaranîna zimanê Korsîkî ya di Meclîsa Korsîkayê de qedexe kir. …
Bêtir »Macron otonomiyê pêşniyazê Korsîkayê kir
Fransa bi girava Korsîkayê re ji nû ve dest bi hevdîtinên ji bo otonomiyê kir. Serokomarê Fransayê Emanuel Macron ligel delagasyona hukumetê tevlî civînê bû. Tê ragihandin, pêşniyaza Fransayê li gorî modelên otonomiya giravên Derya Spî yên wekî Balear, Sîcîlya û Sardînyayê hatiye amadekirin. Fransa bi girava Korsîkayê re ji …
Bêtir »Bakurê Baskê û perwerdeya ziman
Bi qasî 20 ji % nifûsa li Bakurê Baskê bi zimanê baskî diaxive. Duzimaniya pasîf a fransî-baskî di nava koma di temenê 16-34’an de bilind dibe. Lê digel vê jî bikaranîna rojane ya baskî di nava vê komê de kêm dibe. Ji bo pêşîgirtina paşveçûna zimanê baskî divê polîtîkayeke ziman …
Bêtir »Fransa û Îspanya hevkariyê kûr dikin
Macron û Sanchez ji bo îmzekirina Peymana Dostanî û Hevkariyê Barcelonayê tên cem hev. Katalanên serxwebûnxwaz hevkariya kûr a her du welatan protesto dikin. Katalan Îspanya û Fransayê berpirsê parçekirina Katalonyayê û astengkirina serxwebûnê qebûl dikin. Lîderê Fransayê Emanuel Macron ku li welêt rastî protestoyên karkeran tê, li derveyî welêt …
Bêtir »Fransa û wekheviya zimanan
Li Parisê, saziyên hêzdar ên wekî Wezareta Perwerdeyê, Konseya Makeqanûnê, Konseya Dewletê hîn jî zimanên herêmî ji bo yekitiya neteweyî û fêrbûna fransî wekî xetere qebûl dikin. Em hêvî bikin rastiyên heyî wê rojekê ew kesan bikin xwedî fikreke maqûl da ku maqûl bifikirin. Ji aliyê pedagojiyê ve perwerdeya îmersiyonê …
Bêtir »Li Fransayê pîrozbahiya otonomiya komunal
Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Toulouse (bi oksîtanî Tolosa) bajarekî li başûrê Fransayê ye ku di dîrokê de parçeyeke welatê Oksîtanyayê tê qebûlkirin. Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Bi minasebeta 834. a vê roja girîng, li Capitola Toulousê merasîmekê hate …
Bêtir »Sakîne û Marianne bi hev re hatin kuştin
Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi êrişeke bêbext hatin qetilkirin. Piştre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn. Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa dibe …
Bêtir »Paris û provokasyon
Helwesta hişk a polêsên Fransayê, hin daxuyaniyên provokatîf ên saziyên kurd û bi taybetî helwesta sorkirinê ya medyaya kurd a bi tirkî weşanê dike, dibe sebeb protestoyên li Parisê ji kontrolê derkevin. Krîmînalîzekirina protestoyên sivîl û meşrû wê zirarê bide têkoşîna diasporaya kurd a li welatên Ewrûpayê. Li paytexta Fransa …
Bêtir »Li Fransayê kampanyaya ji bo zimanên otokton
Li Fransayê welatî daxwaz dikin, edebiyata bi zimanê zimanên kêmar li dibistanên Fransayê bibin parçeyeke mifredatê. Pêşengên kampanyayê didin zanîn, edebiyata zimanên kêmar dikare bi riya wergera bo fransî an bi rêbaza duzimanî bê dayîn. Herwiha tê pêşniyazkirin, di dersa wêjeyê de her mamoste dikare zêdetir qala berhemên li herêma …
Bêtir »Fransa û Brîtanya peymana penaberiyê îmze kirin
Bi peymana penaberiyê Brîtanya qebûl kir, ji bo pêşîgirtina penaberiya ber bi erdên wê ve 72 milyon euro bide Fransayê. Fransa bi vî pereyî wê tedbîrên li dijî penaberiyê ya li Qenala Îngilîz berfireh bike. Di çarçoveya peymanê de Parîs qebûl kir, dewriyeyên li vê qenalê 40 ji % zêde …
Bêtir »Li Parisê çalakiya mezin a karkeran
Li Fransayê karker ji bo zêdekirina heqdestê asgarî li paytext Parisê meşiyan. Rêberê vê çalakiyê CGT diyar kir, 100.000 karker tevlî çalakiyê bûne. Xerabûna mercên debarê ku ji ber enflasyon û buhayê enerjiyê pêk tê li Ewrûpayê bêaramiyê kûrtir dike. Ev jî dibe sebeb ajîstasyona li kolanên Ewrûpayê berfireh bibe …
Bêtir »Fransa pêşî li projeya gazê ya Almanyayê girt
Daxwaza Almanyayê ya ji bo xeteke enerjiyê ya di navbera wê û Îspanyayê de rastî mixalefeta Parisê hat. Fransa, Îspanya û Portûgal ji bo projeyeke din a gazê ya bi navê BarMar li hev kirin. Krîza enerjiyê ya li nava Yekitiya Ewrûpayê welatên endam tîne pêşberî hev. Her welat hewl …
Bêtir »1984 bi oksîtanî hate weşandin
Di vê romana dîstopyayê de rexneya rejîmên totalîter ên li cîhanê tê kirin. Di vê berhemê de Big Brother (Birayê Mezin) rejîma wî ya totalîter bi riya mekanîzmayên zilmê li ser civakê kontrolele jidandî dimeşîne. Pirtûka bi navê 1984 a nivîskarê navdar George Orwell bi zimanê oksîtanî hat weşandin. Pirtûk …
Bêtir »Macron piraniya parlemenê winda kir
Piştî hilbijartinên serokatiyê, li Fransayê çavên herkesî li ser encamên hilbijartinên parlemenê bû. Di tûra yekemîn de her sê hêzên gewre piraniya dengan parve kiribûn û encamên teqez ji bo tûreke din mabûn. Duh tûra duyemîn a dengdanê hat lidarxistin û di encama vê de kompozîsyona parlemena Fransayê zelal bû. …
Bêtir »Fransa otonomî pêşniyazê Korsîkayê kir
Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …
Bêtir »Alsas li dûv nasnameya xwe ya herêmî ye
Yek ji sebeba herî mezin a vê daxwazê, li herêmê ligel Fransî axaftina zimanê Almanî ye. Di dîrokê de ev herêm di destên Almanyayê de mabû û lewma qismeke welatî hin jî bi zimanê Almanî diaxivin. Fransaya xwedî tradîsyona jakoben, ji sedsala 18’an û vir ve bi polîtîkayên xwe cihêrengiya …
Bêtir »Fransa û Brîtanya berpirse mirina penaberan e
Saziya Penaberan a Fransî Utopya 56, ji qezaya trajîk a li deryaya Manşê vir ve li ser mijarê vekolîn dikir. Saziyê pêr gihîşt wê encamê ku haya Fransa û Brîtanya ji noqavbûna bota penaberan a li Qenala Îngilîz hebûye û digel vê jî her du alî neçûne ciyê bûyerê. Lewma …
Bêtir »Xewna kanak a serxwebûnê pêk nehat
Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …
Bêtir »Fransa sebebên trajediyê şêlû dike
Qezaya koçberan a li Deryaya Manşê, di rojeva Fransayê de ye…Rêvebiriya Fransayê wekî her car bi tenê kaçaxçiyan sûcdar dike û rola xwe ya di vê mijarê de nabîne…Rêvebiriyên Fransî û Brîtanî, di konsepta ewlekariyê de israra xwe didomînin, rêya çareseriyê dixetimînin. Bi vê polîtîkaya xwe Fransa, bi desteka hukumeta …
Bêtir »