Necat Ayaz

Necat Ayaz is an exiled Kurdish writer and journalist originally from Turkey. He is editor and founder of Infowelat online magazine since 2013. He has been living in Belgium since 2020. He is the author of Katalonya: Dirok Ziman Otonomi (Catalonia: History Language and Autonomy) and Ispanya”da Ozyonetimin Tarihi (The History of Self-Government in Spain).

Têkoşîna ziman xebateke xweser û antî-kolonyal e

Hevpeyvîn: Necat Ayaz Samî Tan zimanzan û aktîvîstekî kurdî ye ku herdem di meseleya ziman de navê wî derketî ye pêş. Zimanzan tevî xebatên xwe yên lêkolînî, di demên dawî de li ser asîmîlasyona zimanî hişyarîyan dike. Tan ji destpêkê ve, bi mexseda parastina kurdî hevkarîya bi sîyasetê re diparêze …

Bêtir »

Korsîka dibe giraveke otonom

Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya girava li Derya Spî wê di Destûra Bingehîn a Fransayê de bê nivîsandin. Serokê Korsîkayê Gilles Simeoni diyar kir, Parlamentoya Korsîkayê wê bibe xwedî mafê qanûnçêkirinê. Korsîka ji bo otonomiyê bi hukumeta Fransayê re li hev kir. Otonomiya …

Bêtir »

Ziman nirxekî di ser sîyasetê re ye

Hevpeyvîn: Necat Ayaz Zana Farqînî naveke naskirî ye ku di qada ferhengnasîyê de mora xwe li xebatên parastina kurdî xistî ye. Farqînî tevî xebatên xwe yên di ware standardkirina kurmancî de, niha di Komîsyona Kurdî ya DEM Partiyê de cî digire. Ferhengnasê kurd, çend roj berê bi parvekirineke xwe ya …

Bêtir »

Siyaset divê ji bo kurdî qadên azad biafirîne

Hevpeyvîn: Necat Ayaz Madem em dibêjin ziman tiştekî polîtîk e, wê demê divê zimanê polîtîkayê kurdî be. Lê mixabin siyasetmedarê me vê nakin û bi israr polîtîkayê bi tirkî dimeşînin. Dema siyaset ji bo kurdî qadên azad neafirîne, hêza parastina kurdî jî pêk nayê. Dema ev hêz dernekeve holê, bi …

Bêtir »

Greenland li ser rêya serxwebûnê ye

Girava herî mezin a cîhanê Greenland di 1814an de ji aliyê Denmarkê hat dagirkirin. Denmarkî heta 1953an vî welatê fireh lê nifûsa wê pir kêm bû, wekî kolonî bi rê ve birin. Paşê, di 1953an de Greenland wekî parçeyeke erdên Denmarkê hat qebûlkirin. Denmarkê di 1979an de mafê otonomiyê da …

Bêtir »

Bi rêya kurdî guneh nayên şûştin

Rewşa statuya zimanê me dişibe kesekî ku bedena wî/ê hatiye zeftkirin. Ev mirov ji bo xilasbûnê dibe bibêje ku “divê ez temamê bedena xwe xilas bikim”, an jî dikare bibêje “ka ez pêşiyê tiliya xwe, pê re destê xwe, piştre milê xwe û hwd rizgar bikim.” Ji hêla prensîbê ve …

Bêtir »

Kobanê bû sembola rizgariya Kurdistanê

Bajarê rojavayê Kurdistanê Kobanê 9 sal berê  êrişa DAIŞê têk bir û bû semboleke berxwedana neteweyî ya gelê kurd. Di encama şerê di navbera 15ê îlonê-26ê kanûna paşîn de pêk hat de, % 70 yê Kobanê bi tevahî hilweşiya. Li derdora 2,000 endamên YPG û YPJê û bi sedan sivîl …

Bêtir »

Kurd boykot dikin dewlet asteng dike

Necat Ayaz Siyaseta bakur tevlî Egitim-Senê, belediye û saziyên din, mafê bikaranîna reforma Kurdî boykot kir. Eniya boykotê nehîşt mijar têkeve rojeva civakê û dêûbav ji bo vekirina polên kurdî xwe çalak bikin. Parastina ziman meseleyeke aloz e ku di 15-20 salên dawî de car bi car dikeve rojeva raya …

Bêtir »

Antonio Negri dostê kurdan bû

Antonio Negri ku fîlozof û şoreşgerê li hemberê sîstema cîhanê bû, wefat kir. Negri li Îtalyayê û hemû cîhanê wekî pêşengekî tevgera antî-kapîtalîst dihat naskirin. Şoregerê Îtalî, di tevgerên mixalif ên di salên 1960 û 1970an de roleke aktîf lîst. Antonio Negri ku fîlozof û şoreşgerê li hemberê sîstema cîhanê …

Bêtir »

PE Konferansa Kurd li dar xist

18. Konferansa Kurd a li Parlamentoya Ewrûpayê ye di 6 û 7ê kanûnê de hat lidarxistin, bi dawî bû. Beşdarên ji Kurdistan, Tirkiye û cîhanê di konferansê de li ser aliyên cuda yên meseleya kurd gotûbêjan kirin. Meseleya self-determînasyonê di rojeva bernameyê de cî negirt û pisporên vê mijarê ji …

Bêtir »

Rapora asîmîlasyona li Swêdê hat weşandin

Komîsyona Heqîqet û Lihevhatinê ya Swêdê daxwaz  kir ji ber asîmîlasyonê ji Tornedaliyan lêborînê bixwaze. Komîsyonê di raporê de ji bilî lêborînê “ji bo çareseriyê telafîkirina zirarên pêk hatine” pêşniyazê dewletê kir. Dewleta Swêdê û Dêra Swêdê divê ji civaka Tornedaliyan lêborînê bixwaze. Ev tespît di rapora Komîsyona Heqîqet û …

Bêtir »

Konferansa DBP’ê û stûxwariya elîtên Kurd

Belgeya helwestê ya DBP’ê bi naveroka xwe ya pir kûr a îdeolojîk, dûrî realîteya heyî ya Bakurê Kurdistanê û strûktûra siyasî ya partiyê bû. Di dîroka siyaseta legal de careke din elîtên siyasî yên Kurd ji bo berjewendiyên xwe doza neteweyî avêtin ser sergo. Di berdêla vê de, ji bo …

Bêtir »

Fermandar Marcos xatir xwest

Fermandarê tevgera Zapatîstayan Marcos bi nameyekê dirêj ji karê xwe vekişiya. Marcos bi van gotinên hestiyar biryara xwe ji raya giştî re eşkere kir: “SubGaleano mir. Çawa ku berê dijîya, ew niha jî mir.” Fermandarê tevgera Zapatîstayan Marcos bi nameyekê dirêj ji karê xwe vekişiya. Marcosê karîzmatîk bi nameyeke dirêj …

Bêtir »

Gelo Kurd asîmîlasyonê qebûl nekirine?

Rojnamevan Îrfan Aktan li ser navê malpera Arti Gerçekê bi zimanzanê Kurd Zana Farqînî re hevpeyvînekê weşand. Farqînî di bersivên xwe de ji bo sebeba esasî ya asîmîlasyonê dewletê nîşan da û sûcê tunebûna bi lez a Kurdî kir stûyê dewletê. Malpera Arti Gerçekê bi zimanzanê Kurd Zana Farqînî re …

Bêtir »

Li Welatê Baskê protestoya mezin a ji bo ziman

Li Welatê Baskê bi dehezaran kes ji bo parastina ziman meşiyan. Di meşê de cezayên dadgehan ên li hemberê pêşdebirina zimanê Baskî hat protestokirin. Tevgera civakî ya ziman di çalakiyê de peymaneke nû ya sosyo-polîtîk pêşniyaz kir. Li Welatê Baskê meşeke ji bo parastina ziman hat lidarxistin. Bajarê Bilbao ji …

Bêtir »

Ji bo “Stratejiya Kurdî” tevlîbûna demokratîk

Di eslê xwe de di encama tevahiya pratîka partiyên legal ên li ser kevneşopiya HEP’ê hatin damezrandin, Tirkî zimanê normal ê xebatan bû. Di vê proseya ku di 1990 de dest pê kir, siyaseta legal a Kurd bi riya bikaranîna Tirkî prestîja vî zimanî bilind kir. Lewma jî heta siyaseta …

Bêtir »

Pi i Sunyer: Xebatê bikin da ku nebin parazît

Pi i Sunyer: “Bi riya xebata me dest pê kiriye, em ê bikaribin tevlî pêşbirka di asta cîhanê de bibin û têkevin nava miletên ne di nava parazîtan de ne ku bi riya karên miletên din kirine, dijîn.” Katalanî li cîhanê yek ji mînaka serkeftî ye ku di têkoşîna ji …

Bêtir »

Siyaseta Galîsyayê ziman naparêze

Hukumeta Herêmî ya Galîsyayê têra xwe destekê nade parastina zimanê Galîsî. Hukumet, di bin kontrola PP (Partiya Gel) a rastgir û PSOE (Partiya Sosyalîst a Karker a Îspanyayê) de ye. Her du partiyên Îspanyolîst di butçeya 2024’an de têra xwe pere ji bo Galîsî terxan nekirin. Statuya zimanên Îspanyayê di …

Bêtir »

KCK û 100 saliya Komara Tirkiyeyê

Koma Civakên Kurdistanê (KCK) di 100. salvegera damezrandina Komara Tirkiyeyê de daxuyaniyekê weşand. Daxuyaniya dirêj, bi naveroka xwe ya xwendina şaş a rastiyên dîrokî û realîteya heyî ya dewleta Tirk, derî li nîqaşan vekir. Rizgarkirina Komara Tirkiyeyê ji hilweşîneke muhtemel a piştî 100 saliya wê, ne karê siyaseta Kurdan e. …

Bêtir »

Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye

Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa cîhanê tên axaftin. Ev hîpoteza di çend salên dawî de nîqaş li ser dihat kirin, bi lêkolîneke dawî hat piştrastkirin. Encamên vê lêkolîna zanistî di kovara Scienceê de hat weşandin. Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa …

Bêtir »

HEDEP, Manîfestoya Marks û Konfederalîzm

Beşa Tirkî ya rojnameya Ozgur Polîtîkayê gotareke nîqaşbar a Veysî Sarisozen weşand. Nivîskarê çepgir ê di xizmeta medyaya asîmîlasyonîst a Tevgera Kurd de sînorên şelafî û xeyalperestiyê berfireh kirin: Eger îro Marks bijiya, wê bi van gotinan dest bi “Manîfestoyê” bikira; Li esmanên cîhanê xeyaletek difire:  Xeyaleta konfederalîzmê. Partiya Çepên …

Bêtir »