Necat Ayaz

Necat Ayaz is an exiled Kurdish writer and journalist originally from Turkey. He is editor and founder of Infowelat online magazine since 2013. He has been living in Belgium since 2020. He is the author of Katalonya: Dirok Ziman Otonomi (Catalonia: History Language and Autonomy) and Ispanya”da Ozyonetimin Tarihi (The History of Self-Government in Spain).

Herêm daxwaza tevlîbûna biryaran dikin

RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên Xwedî Erkên Qanûnçêkirinê) li bajarê Bilbao ya Welatê Baskê civiyan. Beşdarên civîna ku di 22’yê Adarê de hate lidarxistin, Deklerasyona Bilbaoyê qebûl kirin. Di belgeyê de pêdiviya şopandina sîstema Yekitiya Ewrûpayê û derfeta tevlîbûna biryaran a herêm û welatên biçûk hate pêşniyazkirin. RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên …

Bêtir »

Zimanê Baskî û sektora kar

Hukumeta Welatê Baskê desteka xwe ya ji bo parastina ziman a di qada kedê de berdewam dike. Beşa Çandê û Polîtîkaya Ziman a hukumetê 2 milyon euroyê din ji bo vê qadê terxan kir. Armanca vê destekê ev e, hebûna zimanê Baskî di navendên kedê de bê xurtkirin. Hukumeta Welatê …

Bêtir »

Butçeya Katalonyayê 41 milyar Euro ye

Butçeya hukumeta Katalan Generalitat 41 milyar Euro ye. Butçeya îsal bi qasî 7.6 % ji ya sala 2022’an zêdetir e. Hukumeta Katalan zêdebûna butçeyê wekî gaveke aboriyê ya ber bi serxwebûnê ve nîşan dide. Parlamentoya Katalonyayê butçeya hukumeta katalan a ji bo sala 2023’an qebûl kir. Piştî dengdana di parlamentoyê …

Bêtir »

Parastina ziman li Ewrûpayê sembolîk e

Akademîsyenê katalan Climent-Ferrando di raporê de diyar kir, digel Biryara Alfonsi ya di 2013’an de jî zimanên kêmar (hatine kêmarkirin) bi tenê bi awayekî sembolîk hatine naskirin. Ev jî tê vê wateyê, zimanên mijara gotinê di pratîka saziyên Yekitiya Ewrûpayê de nayên bikaranîn an parastin. Di Yekitiya Ewrûpayê û saziyên …

Bêtir »

Federalîzm û polîtîkayên ziman

Bi pergala federalîzmê, ligel statuyeke bilind a ji bo neteweyan fermiyeta zimanên bindest jî hatine naskirin. Forûma Federasyonan (Forum of Federations) di hejmara dawî ya kovara xwe de li ser parastina ziman a li dewletên federal sekineye. Ziman hêmaneke esasî ye ji bo nasnameya gelek miletan. Lewma jî li gelek …

Bêtir »

Zimanê Korsîkayê li meclîsa giravê qedexe ye

Dadgeha li bajarê Bastiayê ya li Korsîka di biryara xwe de ragihand, tekane zimanê fermî yê Korsîkayê Fransî ye. Dadgehê bi biryara ku xwe spart Destûra Bingehîn a Fransayê, di Meclîsa Korsîkayê de bikaranîna zimanê Korsîkî qedexe kir. Dadgeheke Fransî bikaranîna zimanê Korsîkî ya di Meclîsa Korsîkayê de qedexe kir. …

Bêtir »

Romenî bû zimanê fermî yê Moldovayê

Parlamentoya Moldovayê zimanê welêt wekî “zimanê Romenî” pênase kir. Bi vê encamê, careke din siyaseta Moldovayê li ser meseleyeke bingehîn a welêt ji hev veqetiya. Alîgirên yekitiya bi Romanyayê re ku dixwazin Moldova ji Rûsyayê dûr be, pênaseya “Romenî” bi kar tînin. Li hember vê komê jî alîgirên Rûsyayê di …

Bêtir »

Daxwaza self-determînasyonê ne sûc e

Komîteya Mafên Mirovan a Neteweyên Yekbûyî li bende ye Îspanya derbarê serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont û lîderên din de daxwaza wê pêk bîne. Serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont di 2018’an de serî li komîteyê dabû û giliyê Îspanyayê kiribû. Zilma siyasî ya Îspanyayê ya li dijî lîderên …

Bêtir »

Holandî û Yekitiya Ziman

Saziya Yekitiya Ziman Taalunie di 1985’an de ji aliyê wezîrên perwerdeyê û çandê yên Holanda û Flanderê ve hate damezrandin. Butçeya saziya ku parastina ziman a li Holanda, Belçîka û li cîhanê daye pêşiya xwe bi qasî 11 milyon Euro ye. Holanda û Flander li ser qedera saziya Taalunie (Yekitiya …

Bêtir »

Belçîka statuya penaberiyê da 756 kesan

Ofîsa Komîseriya Giştî ya Penaber û Bêwelatiyan a Belçîkayê ye (CGRA) ragihand, di Çileyê de 2,785 kes serî li mafê penaberiyê dane. Daxwaza îltîcayê ya 1064 kesan hatiye redkirin û bi tenê mafê penaberiyê ya 756 kesan hatiye naskirin. Belçîka îstatîstîkên penaberiyê yên ji bo meha Çileyê weşandin. Ofîsa Komîseriya …

Bêtir »

Dîroka Flanderê û Netewperestî

Çîroka Flanderê, li Belçîkayê dibe sebeba nîqaşên li ser têkiliya netewperestî û dîrokê. Belgefîlma mijara nîqaşê ji 10 beşan pêk tê ku hemû jî li ser dîroka herêma Flander a Belçîkayê ne. Ev berhema hunerî bi nêrîneke epîk li ser hemû dem û dewrên Flander û dîroka flamanan disekine. Belgefîlma …

Bêtir »

Macron otonomiyê pêşniyazê Korsîkayê kir

Fransa bi girava Korsîkayê re ji nû ve dest bi hevdîtinên ji bo otonomiyê kir. Serokomarê Fransayê Emanuel Macron ligel delagasyona hukumetê tevlî civînê bû. Tê ragihandin, pêşniyaza Fransayê li gorî modelên otonomiya giravên Derya Spî yên wekî Balear, Sîcîlya û Sardînyayê hatiye amadekirin. Fransa bi girava Korsîkayê re ji …

Bêtir »

Kurmancî zimanê 60. ê cîhanê ye

Kurmancî di nava zimanên cîhanê de di rêza 60. de ye. Kurmancî piştî zimanê Bengalî, zaravaya Tosk a Albanî û Îgbo ya li Nîjaryayê zimanê herî girîng ê cîhanê ye. Azeriya Başûr ku li eyaleta Azerbaycanê ya Îranê tê axaftin û Ozbekiya Bakur tevlî zaravaya Geg a Albanî li paş …

Bêtir »

Tolstoy li Ukraynayê qedexe ye

Televîzyona Katalonyayê TV3 di nûçeyeke xwe de bi taybetî balê kişand ser boykota gel a li dijî pirtûkên bi Rûsî. Kanal di nûçeya xwe de diyar kir, di çend mehên dawî de xwendevan 80 ton pirtûkên bi zimanê Rûsî avêtine ser sergo. Polîtîka û kiryarên Ukraynayê ya li dijî çand …

Bêtir »

Katalanî zimanekî bi bandor ê cîhanê ye

Barometreya Zimanên Cîhanê ya 2022’an a Wezareta Çandê ya Fransayê diyar kir, Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Lêkolîn ji 5 salan carekê tê kirin û 641 zimanan li gorî hin pîvanan di lîsteyekê de rêz dike. Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Ev …

Bêtir »

Estonya polîtîkaya asîmîlasyonê didomîne

Piştî serxwebûnê, Estonya, Lîtwanya û Latwiya bi hêza qanûnê marjînalkirina welatiyên rûs kirin polîtîkayeke bingehîn. Ji destpêka sala 2024’an û şûn ve li hemû pêşdibistan û dibistanên seretayî yên li Estonyayê perwerdeya bi zimanê estonî dest pê bike. Statuya kêmarên rûs a li welatên Baltik ji destpêka salên 1990’an û vir ve herdem …

Bêtir »

Egunkaria 20 sal berê hate qedexekirin

Di 20’ê Sibata 2003’an de rojnameya Egunkaria ya bi Baskî weşanê dikir hate girtin. Ji dehan zêdetir rojnamegerên Egunkariayê hatin girtin û li dijî wan bi sûcdariya hevkariya bi ETA’yê re doz hat vekirin. Êrişa polîtîk a li dijî rojnameya zimanê baskî Euskaldunon Egunkaria (Rojnameya bi Baskî) 20 sal li …

Bêtir »

Bakurê Baskê û perwerdeya ziman

Bi qasî 20 ji % nifûsa li Bakurê Baskê bi zimanê baskî diaxive. Duzimaniya pasîf a fransî-baskî di nava koma di temenê 16-34’an de bilind dibe. Lê digel vê jî bikaranîna rojane ya baskî di nava vê komê de kêm dibe. Ji bo pêşîgirtina paşveçûna zimanê baskî divê polîtîkayeke ziman …

Bêtir »

Belçîka vîzeyê nade malbatên îltîcaxwazan

Li gorî şertên hukumeta Brukselê ragihand, kesên ku niha li Belçîkayê îkametê dikin wê bikaribin malbatên xwe bînin welêt. Kesên îltîcaxwaz heta mafê penaberiyê bi dest nexin wê nikaribin malbatên xwe bînin Belçîkayê. Hin welatên Ewrûpayê ji bo piştgiriya bi qurbaniyên erdheja li Kurdistan, Tirkiye û Sûriyeyê hin gavan davêjin. …

Bêtir »

Nicola Sturgeon îstifa kir

Nicola Sturgeon: Ji bo vê, divê em dijberiyên polîtîk bi dawî bikin. Niha ez gihîştime wê qenaetê ku lîdereke nû dikare baştir vî karî bike. Nicola Sturgeon ligel rêvebiriyê wê terka serokatiya partiya li ser kar SNP (Partiya Netewperest a Skotlandê) jî bike. Lîdera Skotlandê Nicola Sturgeon bi biryareke surprîz …

Bêtir »

Flander azmûna întegrasyonê girantir dike

Hukumeta Flander plan dike, ji bo serfiraziya azmûnên entegrasyonê rêjeya bersivên rast bilindtir bike. Kesên bixwazin sertîfîkaya întegrasyonê bigirin divê 82 ji % pirsan rast bibersivînin. Herêma Flander a li Belçîkayê şertên ji bo întegrasyonê girantir dike. Hukumeta Flander plan dike, ji bo serfiraziya azmûnên entegrasyonê rêjeya bersivên rast bilindtir …

Bêtir »