Îspanya wê bi butçeya sala 2023’an 2.3 milyar euro transferê Katalonyayê bike. Par, butçeya ji Katalonyayê re hatibû veqetandin 2.2 milyar euro bû. Bi gotineke din, 17.2 ji % butçeya total a Îspanyayê dibe para Katalonyayê. Butçeya îsal a Îspanyayê bi desteka partiyên katalan hate qebûlkirin. Ji bo hukumeta Pedro …
Bêtir »Katalanî bû zimanê yekemîn ê Andorrayê
Katalanî li Andorrayê bû zimanê yekemîn ê herî zêde tê bikaranîn. Li gorî vê anketê, katalanî zimanê 44.1 ji % yên nifûsa di ser temenê 14 salî re ye. Katalanî li Andorrayê bû zimanê yekemîn ê herî zêde tê bikaranîn. Bi vê encamê, di 25 salên dawî de cara pêşî …
Bêtir »Brîtanyayê pêşiya serxwebûna Skotlandê girt
Dadgeha Bilind a Brîtanyayê daxwaza referandûma duyemîn a hukumeta Skotlandê red kir. Serokê dadgehê Robert Reed got, biryara derbarê referandûmê de di çarçoveya qanûna otonomiya Skotlandê de di destê Parlemena Brîtanyayê de ye. Serokwezîra Skotlandê û seroka SNP’ê Nicola Sturgeon got, ji ber ku rêka referandûmê hate girtin, ew ê …
Bêtir »Gelo Îndonezya Filep Karma kuşt?
Filep Karma li cîhanê wekî lîderê karîzmatîk ê serxwebûna Papuaya Rojava dihat naskirin. Karmayê 63 salî ligel aktîvîzma xwe ya siyasî, doza parastina mafên mirov û xwezayê jî dikir. Wî di heman demê de ji bo kêmarên li Papuaya Rojava jî kampanyayan dimeşand. Nîqaşên li ser mirina lîderê serxwebûna Papuaya …
Bêtir »Li Belçîkayê hejmara penaberan zêde dibe
Li Belçîkayê di mehekê de ji 4 hezaran zêdetir kes serî li mafên penaberiyê dan. Ji serê salê û vir ve 26.636 kes ji bo penaberiyê hatine Belçîkayê. Tirkiye di warê serîlêdanên li Belçîkayê welatê pêncemîn e. Hejmara kesên li Belçîkayê serî li penaberiyê didin her ku diçe zêde dibe. …
Bêtir »Sirbên Kosovayê ji karên dewletê îstifa dikin
Du daxwazên çalakgerên sirb hene: Divê hukumet biryara guherandina plaqeyên trafîkê yên Sirbistanê yên bi plaqeyên Kosovayê re betal bike. Bila ji bo damezrandina Yekitiya Belediyeyên Sirb destûr bê dayîn. Kosova piştî aramiya kurt dom kir, deriyên xwe li aloziyeke din vedike. Sirbên li vî welatî biryar dan, bi awayekî …
Bêtir »Fînland reforma samiyan nîqaş dike
Fînland dixwaze bi reformeke nû têkiliyên xwe û Parlemana Samiyan ji nû ve dîzayn bike. Reforma hukumeta Sanna Marinê ji aliyê samiyan ve wekî midaxaleya karûbarên navxweyî tê qebûlkirin. Pêşniyazqanûna Parlemena Samî ya li Fînlandiyayê di nava samiyên li vî welatî dibe sebeba nerazîbûnan. Samiyên li bakurê welêt ji ber …
Bêtir »Li Belçîkayê çalakiya xebatkarên Fedasilê
Endamên Fedasilê yên li paytexta Belçîka Brukselê ji bo protestokirina rewşa penaberan çalakiyekê li dar xistin. Protestokar dan zanîn, ew ji ber rewşa penaberên ji neçarî li kolanan dimînin şermê dikin û di van şert û mercan de nikarin karê xwe di nava aramiyê de bimeşînin. Kula penaberiyê ya li …
Bêtir »Rewşenbîrên kurd çand û polîtîkayê ji hev cûda nedikirin
Rewşenbîrên Osmanî yên wê demê jî xebatên paralel dikin lê xebatên siyasî yên rewşenbîrên sirb, bûlgar, yewnan û ermenî di nava gelên wan de ji xwe re bingehekê dibîne û lewma jî derdikeve asteke bilind. Ev derdor avantajên xwe yên kêmarbûn û neteweyeke xrîstiyan ji bo veqetîna ji Osmanî bi …
Bêtir »Penaber ji bo Tirkiyeyê alaveke siyasî ne
Piraniya pispor di wê baweriyê de ne, projeya vegerandina penabaran ne realîst e û şensê wê yê serfiraziyê tune ye. Lêkolînên dawî nîşan didin, 78 ji % penaberên ji Sûriyeyê, ji ber sebebên ewlekarî û aboriyê naxwazin terka Tirkiyeyê bikin. Fikra hevpar a analîstan ev e, digel zêdebûna êrişên nîjadperest …
Bêtir »Amerîka gefa dagirkirinê li Solomonê xwar
Amerîka li Okyanûsa Pasîfîkê stratejiya pêşîgirtina li Çînê dimeşîne. Washington diyar kir, eger Çîn li Solomonê baregehan ava bike ew ê jî vî welatî dagir bike. Beriya niha serokwezîrê Awustralyayê Scott Morrison jî derbarê mijarê de daxuyaniyek dabû û gotibû ew tu carî naxwazin Çîn li Solomonê baregehan ava bike. …
Bêtir »Macron: Retorîka demokrasiyê lê polîtîkayên otorîter
Macron di tevahiya kampanyayê de bi zimanekî maqûl nêzîkî daxwazên hilbêjêrên rasta nîjadperest bû. Ev yek ji aliyekî ve wekî rêbazek ji bo jinûvehilbijartinê dikare bê nîşandayîn. Lê ji aliyekî din ve jî wekî nimûneya zemîna îdeolojîk a Macron li ser disekine, dikare bê dîtin. Bi gotineke din, civaka Fransî …
Bêtir »Doza Che Guevarayê Afrîkayê bi dawî bû
Ev gotinên balkêş ên Sankara hîn jî di têkoşîna li dijî kolonyalîzm û neokolonyalîzmê de riya miletên bindest ronî dike: Koleyê ku li hemberê zilmê nikare serî hilde bila gazinan ji qedera xwe neke. Eger ew ji sozên azadiyê yên efendiyê xwe bawer bike, wê demê sebeba qedera wî/wê ya …
Bêtir »Lêborîna ji ber sûcên kolonyalîzmê
A.Rahman Çelîk Lêkolîneran îspat kir, di dema şerê serxwebûna Indonezya de, artêşa Holandayê li vî welatî şîddeteke sîstematîk bi kar aniye. Serokwezîrê Hollandayê piştî vê derket pêşberî çapemeniyê û ji Indonezyayê lêborîn xwest Serokwezîrê Holandayê Mark Rutte, ji bo şîddeta ku artêşa Holandayê di navbera salên 1945 û 49’an de …
Bêtir »Hesekê, medya û rêxistinên cîhanî
Medyaya rojava di weşana xwe ya heftiyekê de êrişa girtîgehê wekî bûyereke rûtîn a ji cîhanê da û nexwest paşperdeya vê bûyera mezin derxe pêş. Rêxistinên cîhanî jî ligel medyayê ji testa qebûlkirina heqîqeta bûyera girtîgehê derbas nebûn û careke din nîşan dan ew bi tenê alaveke sîstema cîhanê ne …
Bêtir »Samî li Rûsyayê rastî zextan tên
Hêjayî gotinê ye ligel Norwêc, Swêd û Fînlandê qismekî samî ji 3 hezar salî zêdetir e li herêma Mûrmansk a li bakurê Rûsyayê dijîn. Di encama polîtîkaya talan û asîmîlasyonê ya dema Sovyetê û Rûsyayê de gelê samî hat marjînalkirin û hejmara wan a li herêma Kolayê daket 2 hezarî. …
Bêtir »Sakîne û Marianne bi hev re hatin kuştin
Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi sûîkasteke bêbext hatin qetilkirin. Piş tre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn. Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa …
Bêtir »Li Tirkiyeyê medyaya kurdî tune dibe
Li Tirkiyeyê medyaya bi kurdî di hin qadan de êdî ji holê rabûye. Li Tirkiyeyê rojnameyek bi kurdî tune ye, qenaleke radyoyê ya ji bo hemû welat weşanê dike tune ye, ajanseke nûçeyan a zimanê wê yê sereke kurdî be tune ye û herwiha qenaleke televîzyonê ya di destê şexsan …
Bêtir »Polonya bi ziman hebûna xwe parast
Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …
Bêtir »Parastina neteweyekê
Necat Ayaz Eger dewlet dixwaze kurdîtiyê di şexsê gerîla de li kozikên çiyayên bilind tune bike, divê em ji qadên sivîl bersivê bidin vê barbariyê û kurdîtiya di şer de êsîr hatiye girtin rizgar bikin. Li Afganistanê serkeftina Talîbanê li dijî Amerîkayê ji bo Tevgera Kurd bû sebeba lêxistina zengila …
Bêtir »Amerîka li Afganistanê têk çû an têk neçû?
Necat Ayaz Lewma divê em jî vê rastiya li ber çavên hemû dinyayê pêk hat qebûl bikin. Divê helwestên me yên siyasî nebin berçavkên îdeolojîk û nekevin navbera me û realîteyên cîhanî. Amerîka çawa ku li Vîetnamê têk çû ligel şer û projeyên xwe yên 20 salan li Afganistanê jî …
Bêtir »