Arşîvên Tag: ziman

Kurmancî di nava zimanên cîhanê de di rêza 60. de ye. Kurmancî piştî zimanê Bengalî, zaravaya Tosk a Albanî û Îgbo ya li Nîjaryayê zimanê herî girîng ê cîhanê ye. Azeriya Başûr ku li eyaleta Azerbaycanê ya Îranê tê axaftin û Ozbekiya Bakur tevlî zaravaya Geg a Albanî li paş …

Televîzyona Katalonyayê TV3 di nûçeyeke xwe de bi taybetî balê kişand ser boykota gel a li dijî pirtûkên bi Rûsî. Kanal di nûçeya xwe de diyar kir, di çend mehên dawî de xwendevan 80 ton pirtûkên bi zimanê Rûsî avêtine ser sergo. Polîtîka û kiryarên Ukraynayê ya li dijî çand …

Em dikarin bêjin yek ji sebeba herî girîng a çima Zazakî terka mirinê hatiye kirin, “xwekuştina ziman”e ya bi riya sekna mirina wê ye ku di çarçoveya vê de Zaza têra xwe qîmetê nadin axaftin, nivîsandin û xwendina bi zimanê xwe. Helbet divê neyê jibîrkirin, di meseleya “xwekuştina ziman” a …

Barometreya Zimanên Cîhanê ya 2022’an a Wezareta Çandê ya Fransayê diyar kir, Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Lêkolîn ji 5 salan carekê tê kirin û 641 zimanan li gorî hin pîvanan di lîsteyekê de rêz dike. Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Ev …

Piştî serxwebûnê, Estonya, Lîtwanya û Latwiya bi hêza qanûnê marjînalkirina welatiyên rûs kirin polîtîkayeke bingehîn. Ji destpêka sala 2024’an û şûn ve li hemû pêşdibistan û dibistanên seretayî yên li Estonyayê perwerdeya bi zimanê estonî dest pê bike. Statuya kêmarên rûs a li welatên Baltik ji destpêka salên 1990’an û vir ve herdem …

Di 20’ê Sibata 2003’an de rojnameya Egunkaria ya bi Baskî weşanê dikir hate girtin. Ji dehan zêdetir rojnamegerên Egunkariayê hatin girtin û li dijî wan bi sûcdariya hevkariya bi ETA’yê re doz hat vekirin. Êrişa polîtîk a li dijî rojnameya zimanê baskî Euskaldunon Egunkaria (Rojnameya bi Baskî) 20 sal li …

Bi qasî 20 ji % nifûsa li Bakurê Baskê bi zimanê baskî diaxive. Duzimaniya pasîf a fransî-baskî di nava koma di temenê 16-34’an de bilind dibe. Lê digel vê jî bikaranîna rojane ya baskî di nava vê komê de kêm dibe. Ji bo pêşîgirtina paşveçûna zimanê baskî divê polîtîkayeke ziman …

Pau Vidal: Qebûlkirina hebûna du zimanan a di nava aştiyê de bo me hêsane. Ev wekî sextekariyekê ye lê ji ber ku bi kêrî me tê, em baweriya xwe pê tînin. Em dîskûrsa teslîmiyetê didomînin. Bi gotineke din, ji bo di warê ziman de bêhizûrî û nakokî pêk neyên çi …

Îtalya di 1999’an de  û Sardînî, Katalanî, Sassarese û Gallurese wekî zimanên kêmar qebûl kir. Di 1997’an de jî Herêma Otonom a Sardinyayê qanûneke ziman a ji bo parastina sardînî qebûl kir. Niha li giravê hin kanalên televîzyonê û radyoyê hin bernameyên xwe bi zimanê sardînî diweşînin. Li Sardînyayê hewldanên …

Bi makeqanûna 1996’an, Afrîkaya Başûr ligel Afrîkaan û Îngilîzî 9 zimanên din wekî zimanên fermî naskir. Di rêvebiriya Kongreya Neteweyî ya Afrîkayê de prestîja zimanên xweciyên reşik ên welêt gav bi gav bilind bû. Tevlî vê, bikaranîna zimanên afrîkî di sektora perwerde, kar û rêvebiriya fermî de zêde bû. Forûma …

Divê parastina ziman wekî wekheviya zayendî, bibe yek ji stûnên paradîgmaya tevgera Kurd. Yanî divê hedef civakeke demokratîk, ekolojîk ya xwedî wekheviya zayendî û zimanê Kurdî be. Bêyî hilweşandina serdestiya Tirkî li Kurdistanê û hiyerarşiya civakî û zimanê ya li ser vê bilind dibe, “neteweya demokratîk” pêk nayê. Tekane sînorên …

Zimanê gelê Stoney Nakoda ya li Kanadayê wê ji îro pê ve bibe xwedî derfetên perwerdeyê. Li Kanadayê ji bilî îngilîzî û fransî ku her du jî zimanên fermî ne, 60 zimanên xwecî tên axaftin. Hejmara kesên zimanên xwecî zimanên wan ên dayikê ne nêzîkî 215,000 e. Zimanê gelê Stoney …

Li herêma Frîzland (Fryslân) ya li Holandayê kampanyaya ji bo zimanê frîzî berdewam dike. Kampanyaya ziman ji bilî kesên hîn nû vî zimanî hîn bûne, xîtabî axêverên xwerû yên ziman jî dike. Ev aktîzma balkêş bi giranî bi riya vîdyoyên ku li ser medyaya civakî tê weşandin, didome. Li herêma Frîzlandê …

Li Parisê, saziyên hêzdar ên wekî Wezareta Perwerdeyê, Konseya Makeqanûnê, Konseya Dewletê hîn jî zimanên herêmî ji bo yekitiya neteweyî û fêrbûna fransî wekî xetere qebûl dikin. Em hêvî bikin rastiyên heyî wê rojekê ew kesan bikin xwedî fikreke maqûl da ku maqûl bifikirin. Ji aliyê pedagojiyê ve perwerdeya îmersiyonê …

Binhişkirina bindestiyê hesteka qelsbûn û dudiliyê çêdike û dihêle nexweş nexwazin xwe bigihînin xizmetên tenduristiyê; herwiha hêza wan ya takekesî û kolektîf kêm dike û têkoşîna wan bo guhortina rewşê lawaz dike. Lêkolîna zanistî: Binhişkirina bindestiyê hesteka qelsbûn û dudiliyê çêdike Pispor Dr. Tevfîk Bayram digel Prof. Dr. Sibel Sakaryayê …

Di malpera Wikiya Fêrbûna Zimanên Kêmar de agahiyên li ser 80 zimanên Ewrûpayê cî digirin. Navenda Lêkolîna Ewrûpî Mercator, bi riya hevkariya Zanîngeha Groningenê ya li Holandayê vê xebatê dimeşîne. Navenda Lêkolîna Ewrûpî Mercator xebatên xwe yên li ser zimanên kêmar berdewam dike. Navenda Holandayê ev demeke xebata onlina a …

Di Stêrk TV’ê de sal bi sal mesafeya di navbera bendewarî û weşana heyî de firehtir dibe. Di nava demê de, di dewsa profesyoneliyê de amatorî serdest dibe û bi vê re jî qelîteya weşanê xera dibe. Stêrk TV wekî berdewamiya televîzyona kurd Med TV’yê bi salane li Ewrûpayê weşanê …

“Malpera Demirtaş bi 4 zimanen e. Welatî ji şerq û xerbê cîhanê dikarin bi tirkî, îngilîzî, almanî û fransî şîrove û nêrînên xwe ji bo Demirtaş bişînin. Lê tiştê balkêş ev e: Zimanê kurdî di malpera wî de nîne.” Hevserokê berê yê HDP’ê Selahattin Demirtaş  ji bo pêşniyazan ji welatiyan …

Kovara Forum of Federations di konteksta federalîzma  Pakistanê de têkiliya di navbera ziman, netewe û dewletê de disekine. Li Pakistanê hem di asta federal de hem jî di asta eyaletan de polîtîkayên ziman sebeba nakokiyan e. Dewlet dixwaze li hemû aliyê Pakistanê zimanê ûrdû ferz bike û ev jî li …

5 helbestên Celal Melekşa yê ji rojhilatê Kurdistanê li Costa Ricayê hatin weşandin. Ev helbest ji kurdî ji bo îspanyolî hatin wergerandin û di kovara Quimera Magazinê de cî girtin. Cara ewil li Costa Ricayê berhemên ji wêjeya kurdî hatin weşandin. 5 helbestên kurdî yên hatin weşandin yên helbestvanê ji …

Kurdan sala 2022’yan bi 350 pirtûkan weşandî ye. Par 377 pirtûk ketibûn nava lîsteya me, loma em dikarin bêjin li gor salek berê dor sedî dehan kêmbûneke çêbûye. Bila ev nûçe bi vî awayî dest pê bike: Bi serbilindî me îsal jî lîsteya pirtûkên bi kurdî amade kir. Ma nûçe …