Li başûrê Kurdistanê nerazîbûnên li ser bikaranîna navên tirkî yên li nava pirtûkên dibistanan zêdetir dibe. Derbarê mijarê de mamostayên zanîngeh, berpirsên perwerde û nivîskarên Başûr ji Rojnewsê re axivîn. Li başûrê Kurdistanê nerazîbûnên li ser bikaranîna navên tirkî yên li nava pirtûkên dibistanên seretayî berfireh dibin. Bi taybetî, Hikumeta …
Bêtir »Başûr navên tirkî bi kar tîne
Bernameya xwendinê ji qonaxa parastina zimanê dayikê gihiştiye qonaxa dagirkirina ziman, ji fêrbûna navên Kurdî yên wek “Dara û Zara û Zirîze” ve gihiştiye “Yaxmûr, Denîz û Yildirim”, ku Wezareta Perwerdeyê û Hikûmeta Herêma Kurdistanê jî rê daye vê dagirkirinê. Bernameya xwendinê ji qonaxa parastina zimanê dayikê gihiştiye qonaxa dagirkirina …
Bêtir »YE wê katalanî bike zimanê fermî?
Meseleya fermîbûna katalanî ya li YEyê van rojan piçekî jî li ber çîroka fermîbûna zimanê îrlandî (galîkî) tê gotûbêjkirin. Îrlandî 17 sal li bende ma ku bibe zimanê fermi yê YEyê. Katalanî wê bikaribe bibe zimanê fermî yê Yekitîya Ewrûpayê (YE)? Ev mesele ji sala 2023an û vir ve li …
Bêtir »Fransî li dora Brukselê serdest e
Li dora bajarê Brukselê, encax ji 10 kesan 4 kesên li dora Brukselê li malê bi holandî ( flamanî) diaxivin. Rêjeya axaftina holandî li dora Brukselê di 2013an de ji % 48.8 û di 2018an de ji % 45 bû. Rewşa zimanê holandî ya li dora bajarê Brukselê çawa ye? …
Bêtir »Zelandaya Nû polîtîkaya ziman diguherîne
Zimanê maorî ya li Zelandaya Nû tê axaftin di xetereyê de ye. Komîsera ziman Higgins got, hikumeta nû dixwaze bikaranîna maorî ya di qada gelemperî de (qada fermî) bi sînor bike. Zimanê maorî ya li Zelandaya Nû tê axaftin di xetereyê de ye. Nîqaşa li ser rewşa ziman bi boneya …
Bêtir »Aktîvîstên ziman dadgeha fransî protesto kirin
Aktîvîstên ziman helwesta dadgehên fransî ya li hember baskî protesto kirin. Çalakî ji bo protestokirina doza aktîvîstê ziman Gorka Torre hat lidarxistin. Gorka Torre aktvîstekî zimane ku di dadgeha fransî de bi baskî axivîbû. Aktîvîstên li bakurê Baskê helwesta dadgehên fransî yên li hemberê zimanê baskî protesto kirin. Çalakîya duh ji …
Bêtir »Wan ji bo kurdî meşîya
Duh li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê çalakîyên ji bo zimanê kurdî hatin lidarxistin. Daxwaza hevpar a çalakîyan perwerdeya bi zimanê kurdî ya li dibistanên fermî bû. Bi minasebeta destpêka sala perwerdeyê, li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê çalakîyên ji bo zimanê kurdî hatin lidarxistin. Daxwaza hevpar a çalakîyan perwerdeya bi zimanê …
Bêtir »Elhuyar li Baskê planên ziman amade dike
Hevpeyvîn: Necat AYAZ Elhuyar di qadên cuda de xebatê dike. Îro êdî departmanteke me ya teknolojîya ziman jî heye ku wergera otomatîk û senteza teknolojîya deng û hin alavên din ên bikaranîn û hebûna baskî ne tenê di qada kar de lê di qadên din jî misoger dike, pêş dixe. …
Bêtir »Banga ji bo parastina zimanê aranî
Kolektîfa Lingua Viua ji bo parastina zimanê aranî hişyarî da. Kolektîfa ziman ji sazîyên herêmî daxwaz kir, destekê bidin bikaranîna civakî ya zimên. Bernameya 30. a Corsa Aran per sa Lengua li Newala Aranê hat lidarxistin. Kolektîfa Lingua Viua di bernameyê de ji bo parastina aranî hişyarî da. Hat ragihandin, bikaranîna …
Bêtir »Rewşa sosyolînguîstîk a galîsî mijara pirtûkekê ye
Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî’ azadî hat weşandin. Hebûna galîsî ya di perwerde, edalet, rêveberî, televîzyon, platformên dîjîtal, aborî, tendurustîyê de mijarên vê xebatê ne. Rewşa sosyolînguîstîk a zimanê galîsî bû mijara pirtûkekê. Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî azadî: Polîtîka, bikaranîn û meyla ziman li Galîsyayê’ hat weşandin. …
Bêtir »Ziman stûneke nasnameya katalanbûnê ye
Têkiliya katalanbûn û zanîna ziman li Katalonyayê xurt e. Ji % 55ê welatiyên li Katalonyayê radigihînin, “ji bo katalanbûnê divê mirov bibe endamê komeke çandî û zimanî.” Piranîya kesên katalanbûn û katalanî bi hev ve girê didin, ciwan in û xwedî asta xwendina bilind in. Ji nîvê zêdetir katalan di …
Bêtir »Komkujî an post-komkujîya kurdî?
Dîlawer ZERAQ Heke behs ew kes bin ku qada dîjîtal bi awayekî azadtir û berfirehtir bi kar nayînin, ez dibêjim ew ne di nav çalakîyeke, pêkanîneke komkujîyê de ne; ew, bi wateya peyvê ya “piştî-paş”, di qonaxa postkomkujîyê de ne ku di rastîya xwe de zêde tiştekî ku “bikujin” jî …
Bêtir »Qada dîjîtal û zimanê kurdî
Samî TAN Banga min ji bo hemû kurdên kurdperwer e. Divê em hemû xebatên xwe bi zimanê kurdî bikin, heke derfet hebin zimanên navneteweyî fêr bibin û li şûna zimanê dagirkeran em bi wan zimanan bangeşî û propagandaya xwe bikin. Qada dîjîtal di warê danûstandin û ragihandinê de qadeke nû …
Bêtir »Firat Cewerî Xelata Ostanayê wergirt
Firat Cewerî Xelata Navneteweyî ya 2024an a Ostanayê wergirt. Komîteya xelatê ragihand, ji ber xebatên wî yên ji bo zimanê kurdî Cewerî liyaqê xelatê hatîye dîtin. Firat Cewerî Xelata Navneteweyî ya 2024an a Ostanayê wergirt. Komîteya xelatê ragihand, ji ber xebatên wî yên ji bo zimanê kurdî Cewerî liyaqê xelatê …
Bêtir »75 ziman li Fransayê tên axaftin
Li hemû erdên di bin kontrola dewleta fransî de 75 ziman tê axaftin. Oksîtanî bi mîlyonekî axêverên xwe piştî fransî zimanê herî li pêş e. Li nava Fransayê û giravên di bin kontrola wê de çend ziman tên axaftin? Ev pirs mijara lêkolînekê bû ku encamên wê di medyaya oksîtan …
Bêtir »Katalanî di Wikipediayê de ket pêşîya fransî
Li gorî ensîklopedîya dîjîtal Wikipediayê, katalanî zimanê 5. ê herî baş ê vê platformê ye. Pîvana Wikipediayê ya ji bo amadekirina lîsteya zimanên ensîklopedîyê bi kar anî, hebûna 10,000 gotaran e. Zimanê katalanî serfiraziya xwe ya di platformên online de didomîne. Vê carê Wikipediayê nûçeyeke xweş ji bo serfirazîya katalanî …
Bêtir »Andora zanîna bi katalanî ferz dike
Kesên serî li mafên welatîbûnê didin divê di navbera 5 salan de nîşan bidin ku ew bi katalanî dizanin. Bi heman qanûnê wê Desteya Kordînasyonê ya Ziman û Konseya Neteweyî jî bê damezrandin. Tê ragihand pêşniyazqanûn wê bandorê li 3,000 kesên bîyanî bike. Andorra naveroka pêşnûmaya ji bo parastina katalanî …
Bêtir »Frîzland dixwaze zimanê xwe biparêze
Herêma Frîzland (Fryslân) a li Holandayê bi rêûrêbazên zanistî dixwaze zimanê dayikê biparêze. Lêkolînerên sazîyên ziman wê di çarçoveya projeyekê de du salan di nava malbatan û ciwanên berzewac de xebatê bikin. Di dema lêkolînê de wê pêdiviyên malbatan ku dixwazin zarokên xwe bi zimanê frîzî mezin bikin, bên tespîtkirin. …
Bêtir »Piranîya ciwanan fêrî zimanê baskî dibin
% 70 ji ciwanên di navbera 16 û 24an de dikarin bi baskî biaxivin. Di salên 1990î de vê rêjeyê di nava heman koma ciwanan de % 25 bû. Li Welatê Baskê zanîna zimanê baskî her ku diçe zêde dibe. Niha yek ji sêyê hemû nifûsê êdî dikare bi zimanê …
Bêtir »Danezana Bazîdê pengaveke dîrokî ye
Hevpeyvîn: Necat Ayaz Kurdên ku pêşengiya neteweya kurd û têkoşîna azadiya gelê kurd dikin, li ser navê kurdan siyasetê dikin divê bi awayekî wêrek û şoreşger hişê xwe yê kurdîtiyê bînin serê xwe û li gor wê tevbigerin. Divê kurdî hîn bibin, divê siyaseta xwe bi kurdî bikin, bi kurdî …
Bêtir »Destekê di berdêla parastina ziman de dan
Encama hilbijartinê çi be bila bibe, divê DEM Partî wek ku di danezana xwe de jî destnîşan kiribû, ji niha û pê ve hem wek partî, hem jî hemû şaredarî, hem di nava xwe de, hem jî di nava gel de, bi awayekî stratejîk, birêkûpêk, şênber û domdar ji bo …
Bêtir »