Hevpeyvîn: Necat Ayaz Paul Bilbao Sarria aktîvîstekî naskirî ye ku di 30 salên dawî de di qada zindîkirina zimanê baskî de xebatê kirîye. Ew yek ji beşdarê Sempozyûma Perwerdehîya Zimanê Dayikê bû ku di 2014an de li Amedê hat lidarxistin. Sarria ji deh salan zêdetir wekî Sekreterê Giştî yê Konseya …
Bêtir »Bajarên pirzimanî yên cîhanê
Ji aliyê pîvana parastina ziman ve bajarê herî zêde xwedî cigêrengîya zimanî Toronto ye. Her yek ji koma axêverên ziman ên ji vî bajarî zêdetirî % 1ê nifûsê pêk tînin. Bajarên Ewrûpa û bakurê Amerîkayê her ku diçe zêdetir dibin bajarên pirzimanî. Axêverên zimanên ji parzemînên din ên cîhanê koçî …
Bêtir »Ji bo zimanê baskî dimeşin
Bernameya beza Korrikayê ya ji bo parastina zimanê baskî dest pê kir. Meşa 10 roj didome wê di 24ê adarê de li bajarê Bayonayê ya li Fransayê bi dawî bibe. Bernameya beza Korrikayê ya ji bo parastina zimanê baskî hat ragihandin. Piştî vê, di 14ê adarê de beza Korrikayê ji …
Bêtir »Skotland butçeya saziya ziman kêm dike
Hukumeta Skotlandê biryar girt, butçeya ji bo Desteya Zimanê Galîkî kêm bike. Aktîvîst di wê baweriyê de ne, biryara hukumeta Skotlandê wê bandoreke xerab li parastina ziman bike. Meseleya parastina zimanê galîkî bi biryareke hukumetê ket rojeva Skotlandê. Hukumeta Skotlandê biryar girt, butçeya ji bo Desteya Zimanê Galîkî (Bòrd na …
Bêtir »Asturyas fermîbûna ziman gotûbêj dike
Meseleya fermîbûna zimanê astûrî, bi hevdîtinên wezîrên perwerdeyê yên îspanyol û astûrî careke din ket rojevê. Wezîra Perwerdeyê ya Îspanyayê Pilar Alegria got, “heta ku zimanê astûrî nebe zimanê fermî, ne pêkane bibe xwedî derfetên fermî yên ji bo parastinê.” Daxwaza fermîbûna ziman careke din li Asturyasê bilind dibe. Ev …
Bêtir »Sefîrên Çandî wê zimanê galî biparêzin
Hukumeta Galê bi mebesta teşwîqkirina axaftina ziman pengavekê da destpêkirin. Hukumetê dixwaze bi riya “sefîrên çandî” pêşî li pêşketina îngilîzî bigire. Welatê Gal (Cymru) ji bo parastina zimanê xwe di nava hewldanan de ye. Hukumeta herêmî bi mebesta teşwîqkirina axaftina ziman pengavekê da destpêkirin. Pengava ji bo zimanê galî, bi …
Bêtir »Mozambîk heye Kurdistan tune ye
Dîrektora-Giştî yê UNESCOyê Audrey Azoulayê di Roja Zimanê Dayikê de daxuyaniyeke nivîskî weşand. Giringiya perwerdeya bi zimanê dayikê peyama sereke ya vê daxuyaniyê bû. Azouleyê got, % 40 ji niştecîhên li seranserê cîhanê ji mafê perwerdeya bi zimanê dayikê bêpar in. Rêxistina Perwerde, Zanist û Çandê ya Neteweyên Yekbûyî (UNESCO) …
Bêtir »Dema zimanekî dimire
Anîmasyona bi navê Ihcuac thalhtolli ye miqui (Dema zimanekî dimire), bi zimanê nahuatl a li Meksîkayê hatiye weşandin. Helbest ji aliyê Migeul Leon Portilla ve di 2017an de hatiye nivîsandin. Anîmasyona bi navê “Ihcuac thalhtolli ye miq” (Dema zimanekî dimire) bi zimanê nahuatl a Huastecayê yê li Meksîkayê hatiye weşandin. …
Bêtir »Valencia ji bo katalanî meşiya
Li herêmên Valencia û Murciayê yên li rojhilatê Îspanyayê çalakiyên ji bo zimanê valensî hatin lidarxistin. Di çalakiyên li bajarên Valencia, Castello de la Plana, Alicante û Gandiayê daxwaza parastina zimanê valensî hat kirin. Di daxuyaniyan de bang li hukumet rastgir a Valenciayê hat kirin, “mafên ziman ên welatiyan misoger …
Bêtir »Li Fransayê daxwaza wekheviya zimanan
Dewleta fransî ji ber helwesta wê ya li hember zimanên “herêmî” hat protestokirin. Bi dehan xwendekarên lîseyê yên ji Bretonya, Korsîka, Alsas, Moselle, Oksîtanya û bakurê Baskê tevlî çalakiyê bûn. Ji Fransayê hat daxwaz kirin, xala 2. a destûra bingehîn biguherîne û têra xwe fon ji bo perwerdeya zimanan terxan …
Bêtir »Miletê ziman biparêze têk naçe
Ogmundur Jonasson:Ez dikarim vê eşkere bêjim, miletê ku xwedî li çand û zimanê xwe derdikeve û ji bo edaleta civakî têdikoşe, tu carî têk naçe. Jonasson got, “statuya başûrê Kurdistanê di bin xetereyê de ye û da zanîn ev mesele bandorê wê li xerabûna jeopolîtîka herêmê jî bike. Wezîrê Edaletê …
Bêtir »Aktîvîstên ziman ji bo bretonî meşiyan
Li Bretonyayê meşeke ji bo parastina zimanê dayikê hat lidarxistin. Pêşengiya çalakiyê ji aliyê tora zimanên dibistanên bretonî Diwan û çend rêxistinên din hat kirin. Ji ber sekna wê ya meseleya polîtîkaya ziman de rêvebiriya parêzgeha Côtes-d’Armorê hat protestokirin. Li Bretonyayê di 3ê sibatê de meşeke ji bo parastina zimanê …
Bêtir »Hejmara 5. a LEWergerê hat weşandin
LEWerger kovareke wergerê ye ku ji 4 mehan carekê tê weşandin. Zimanê kovarê bi giranî kurmancî ye lê wergerên bi zazakî û soranî jî di kovarê de tên weşandin. Heta niha ji 15 zimanên cîhanê 250 tekst hatine wergerandin ku piraniya wan helbest in. Hejmara 5.an a kovara LEWergerê hat …
Bêtir »Etîmolojîya katalanî di înternetê de hat weşandin
Ferhenga Etîmolojîkî ya Temamker a Zimanê Katalanî (DECLC) li ser înternetê hat weşandin. Ev ferheng, bi tevahî ji 10 cîldan pêk tê û ji aliyê fîlolog Joan Coromines ve hatiye amadekirin. Hemû cîldên ferhengê di navbera salên 1980 û 1991’an de hatine weşandin. Xebateke giranbuha di ya li ser etîmolojiya …
Bêtir »Li dadgeha brîtanî bi îrlandî axivîn
Piştî 300 salan cara ewil li dadgeheke bakurê Îrlandayê bi zimanê îrlandî (galîkî) hat axaftin. Axaftina bi îrlandî bi însîyatîfa tevgera ziman Conradh na Gaeilge (Yekitiya Galîkî) pêk hat. Piştî 300 salan cara ewil li dadgeheke bakurê Îrlandayê bi zimanê îrlandî (galîkî) hat axaftin. Ciyê vê gava dîrokî Dadgeha Edaletê …
Bêtir »Li bakurê Katalonyayê gotûbêja ji bo navê esil
Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî proseyekê dide destpêkirin. Navê bakurê Katalonyayê bi fermî Pyrénées-Orientales e ku tê wateya rojhilatê Çiyayên Pîrene. Ev nav bi tenê coxrafyaya derdixe pêş û rastiya dîrokî û çandî ya herêmê temsîl nake. Bakurê Katalonyayê ji bo guherandina navê xwe yê heyî …
Bêtir »Amerîka toponomiya xweciyan diparêze
Li Amerîkayê tabelayên li ser riyên bejahî êdî bi zimanên xwecî jî tên nivîsandin. Ev jî riyeke parastina sembolîk e ji bo van zimanên di bin xetereya tunebûnê de ne. Ev pratîka duzimaniya navên ciyan bi xebata parazvanên zimanên xwecî pêk tê. Li Amerîkayê îşaretên li ser riyên bejahî êdî …
Bêtir »Par 343 pirtûkên bi kurdî hatin weşandin
Me sala 2022’yan bi 351 pirtûkî temam kiribû. Sala 2023’yan bi 343 pirtûkî temam bû. Me sala 2022’yan bi 351 pirtûkî temam kiribû. Sala 2023’yan bi 343 pirtûkî temam bû. Di serdema ku qeyrana aborî heye, di serdema ku her ku diçe xwendina pirtûkan kêmtir dibe de li gor salek …
Bêtir »Kultur ra şerm
Gama miletêko kolonî nêşko hedefanê kolonyalan ê dijminê xo çinê bikero/ raşano tede hemberê ziwan û kulturê xo de hîssêkê şermkerdişî virazyeno. Nê ra kultur ra şerm (culture cringe ) yeno vatene. Gama miletêko kolonî nêşko hedefanê kolonyalan ê dijminê xo çinê bikero/ raşano tede hemberê ziwan û kulturê xo …
Bêtir »Kurd boykot dikin dewlet asteng dike
Necat Ayaz Siyaseta bakur tevlî Egitim-Senê, belediye û saziyên din, mafê bikaranîna reforma Kurdî boykot kir. Eniya boykotê nehîşt mijar têkeve rojeva civakê û dêûbav ji bo vekirina polên kurdî xwe çalak bikin. Parastina ziman meseleyeke aloz e ku di 15-20 salên dawî de car bi car dikeve rojeva raya …
Bêtir »CIEMEN kampanyaya ziman da destpêkirin
CIEMEN ji bo mafên kesên bi katalanî diaxivin kampanyayekê da destpêkirin. Armanca kampanyayê, zêdekirina hişmendiya parastina ziman di sektorên aboriyê, hêzên ewlekariyê, edalet û tenduristiyê de ye. Saziya katalan CIEMEN ji bo mafên ziman kampanyayekê da destpêkirin. Kampanya di bin sernivîsa “Mafê te heye! Katalanî zimanê herkesî ye” tê lidarxistin. …
Bêtir »