Dadgeha fransî ya li Martiniqueê (Martînîk) fermîbûna zimanê kreol betal kir. Xala 2. fransî wekî “zimanê Komarê” pênase dike û derî li fermîbûna zimanên din digire. Dadgeha fransî ya li Martiniqueê (Martînîk) fermîbûna zimanê kreol betal kir. Dadgeha Îdarî ya Fort-de-Franceê piştî serîlêdana walîyê fransî ya giravê vê biryarê da. …
Bêtir »Zelandaya Nû polîtîkaya ziman diguherîne
Zimanê maorî ya li Zelandaya Nû tê axaftin di xetereyê de ye. Komîsera ziman Higgins got, hikumeta nû dixwaze bikaranîna maorî ya di qada gelemperî de (qada fermî) bi sînor bike. Zimanê maorî ya li Zelandaya Nû tê axaftin di xetereyê de ye. Nîqaşa li ser rewşa ziman bi boneya …
Bêtir »Bretonya aborîya perwerdeyê nîqaş dike
Rewşa aborîyê ya dibistanên zimanê bretonî Diwan nebaş e. Tora dibistanên Diwan li herêma Bretonya ya li Fransayê perwerdeya duzimanî dikin. Serokê hikumeta Bretonyayê Loïc Chesnais-Girard ragihand, rêveberî meseleya alîkarîyê xistîye rojeva xwe. Rewşa aborîyê ya dibistanên zimanê bretonî Diwan nebaş e. Tora dibistanên Diwan li herêma Bretonya ya li …
Bêtir »Aktîvîstên ziman dadgeha fransî protesto kirin
Aktîvîstên ziman helwesta dadgehên fransî ya li hember baskî protesto kirin. Çalakî ji bo protestokirina doza aktîvîstê ziman Gorka Torre hat lidarxistin. Gorka Torre aktvîstekî zimane ku di dadgeha fransî de bi baskî axivîbû. Aktîvîstên li bakurê Baskê helwesta dadgehên fransî yên li hemberê zimanê baskî protesto kirin. Çalakîya duh ji …
Bêtir »Hejmara 7. a LEWergerê hat weşandin
Hejmara 7. a kovara wergera helbestê LEWergerê hat weşandin. Îngilizî, almanî, fransî, îspanyolî, swêdî, erebî û farisî çend zimanên wergerên vê hejmarê ne. Kovara wergerê LEWerger ji 4 mehan carekê tê weşandin û ji 64 rûpelan pêk tê. Hejmara 7. a kovara wergera helbestê LEWergerê hat weşandin. Bi vê hejmarê, weşana …
Bêtir »Qedexekirina zimanê kurdî û asîmîlasyon
Piştî qedexekirina Kurdî asîmîlekirina jinên Kurd hate hedefkirin. Bi vê armancê bi kampanyayên ‘Kardelenler’ û ‘Haydi Kizlar Okula’ yên bi pêşengiya Turkan Saylan hatin destpêkirin, li ser perwerdeya jinên Kurd polîtîkayên Tirkkirinê hatin meşandin. Zextên dewleta Tirk ên li ser zimanê Kurdî di demên dawiyê de zêdetir bûne û xwe …
Bêtir »Zimankujî, weşangerîya dîjîtal û hevkarên kurd
Necat AYAZ Youtubea ku derfetên zêrîn ên weşanê pêşkêş dike, bi destên weşangerên kurd de vediguhere qadeke komkujîya kurdî. Bi sedhezaran kes dibin aboneyên kanalên kesên bi tirkî weşanê dikin û bi hezaran kes rojane vîdyoyên weşanên bi tirkî temaşe dikin. Berjewendîyên şexsî û rêxistinî û her cûre populîzm bi …
Bêtir »Elhuyar li Baskê planên ziman amade dike
Hevpeyvîn: Necat AYAZ Elhuyar di qadên cuda de xebatê dike. Îro êdî departmanteke me ya teknolojîya ziman jî heye ku wergera otomatîk û senteza teknolojîya deng û hin alavên din ên bikaranîn û hebûna baskî ne tenê di qada kar de lê di qadên din jî misoger dike, pêş dixe. …
Bêtir »Banga ji bo parastina zimanê aranî
Kolektîfa Lingua Viua ji bo parastina zimanê aranî hişyarî da. Kolektîfa ziman ji sazîyên herêmî daxwaz kir, destekê bidin bikaranîna civakî ya zimên. Bernameya 30. a Corsa Aran per sa Lengua li Newala Aranê hat lidarxistin. Kolektîfa Lingua Viua di bernameyê de ji bo parastina aranî hişyarî da. Hat ragihandin, bikaranîna …
Bêtir »Rewşa sosyolînguîstîk a galîsî mijara pirtûkekê ye
Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî’ azadî hat weşandin. Hebûna galîsî ya di perwerde, edalet, rêveberî, televîzyon, platformên dîjîtal, aborî, tendurustîyê de mijarên vê xebatê ne. Rewşa sosyolînguîstîk a zimanê galîsî bû mijara pirtûkekê. Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî azadî: Polîtîka, bikaranîn û meyla ziman li Galîsyayê’ hat weşandin. …
Bêtir »Ziman stûneke nasnameya katalanbûnê ye
Têkiliya katalanbûn û zanîna ziman li Katalonyayê xurt e. Ji % 55ê welatiyên li Katalonyayê radigihînin, “ji bo katalanbûnê divê mirov bibe endamê komeke çandî û zimanî.” Piranîya kesên katalanbûn û katalanî bi hev ve girê didin, ciwan in û xwedî asta xwendina bilind in. Ji nîvê zêdetir katalan di …
Bêtir »Bi zimanê kujer weşanê nekin!
Hogir BERBIR Hin ji van kesan li ser platformên wekî YouTubeê weşangerîyê dikin. Sebeba vê ev e, Youtube zêdetir dikare bandorê li civakê bike. Lê belê, gelek ji van kesan li şûna zimanê xwe yê zikmakî, bi zimanên dagirkerên xwe weşanê dikin. Rewşenbîr û siyasetvan fikir û ramanên xwe îro …
Bêtir »24 saetan em ji bo kê dixebitin?
Cemil OGUZ Dîsa ajansên kurdan hene; mesela çima beşên wan ên tirkî hene? A rast ez fêm dikim, ajansek wekî ANF bi tirkî hebe; ji ber ku tê fêmkirin rêxistin dixwaze bi ser wê re dîtinên xwe belav dike. Lê mesela li Başûr Rojnews heye çima beşa wê ya tirkî …
Bêtir »Medyaya Dîjîtale de Kurdî Sekenê, Se nêkenê? Sosyal Medya de Xoverdayiş
Netîce ALTÛN Wexto ke di hezarî Kurdî yew nûştox ya zî sîyasetmedarî taqîb bikerê, Tirkêk ya zî kurdêko nîm-tirk êşkeno meraq bikero, seba fahm bikero bayno google açarnayox ra û peyamî biaçarno û bi no awan Kurdkî bibo ziwanê Kurdê nîm-tirkan û rêzdariyêka ziwanê ma heq keno bideyo ci. Rojêk …
Bêtir »Mesele ne vejîna kurdî ye lê vejîna kurdbûnê ye
Îrfan AMÎDA Rastîyeke din divê em bibînin, meseleya vejîna kurdî tune ye ji ber ku kurdî zindî ye. Meseleya vejîna kurdbûnê heye. Berîya niha ew hişê kurdbûnê ya ez qal dikim piçek hebû. Fenomenolojîya kurdbûna sosyolojîk hebû. Me qîma xwe bi kurdbûnê danî. Lê nifşê niha qîma xwe bi kurdbûnê …
Bêtir »Kurdbûyîn, qada dîjîtal û têkoşîn
Jîn ARYEN Bi milyonan kesên ku ji bo xwedî li kurdbûn û nasnameya xwe derkevin têdikoşin, çima bertekên xwe dîsa bi zimanê hêzên dijber didin gelo? Di netewbûyinê de girîngiya ziman çi ye û di çi astê de tê dîtin? Xwedîlêderketinên ‘demkî’ dê çawa veguhere hişmendiyeke neteweyî û stratejîk? Asta …
Bêtir »Me kurdbûneke bi kurdî divê
Zana FARQÎNÎ Bi her awayî rê li ber zimanê me hatiye girtin, ji gelek derfetan hatiye mehrûm hiştin. Lê qada dijîtal, medyaya civakî ji bo me derfetên bêsînor pêşkêş dikin û dibin sedem ku mirov dîwarên heyî ji navbera xwe hilde û xwe bigihîne girseya xwe ya armanckirî. Ji bo …
Bêtir »Weşangerî û mirovên kolonîzebûyî
Samî HÊZIL Derûniya mirovê kolonîzebûyî timî bi hin hêviyên pûç dixape, wekî ez bi zimanê WÎ biaxivim ew ê min fêm bike û bi vî awayî (belkî) dê mafê min qebûl bike/min efû bike/ji min hez bike û hwd. Lê belê rastiya vê têkiliyê ev e, femkirin nîn e û …
Bêtir »Komkujî an post-komkujîya kurdî?
Dîlawer ZERAQ Heke behs ew kes bin ku qada dîjîtal bi awayekî azadtir û berfirehtir bi kar nayînin, ez dibêjim ew ne di nav çalakîyeke, pêkanîneke komkujîyê de ne; ew, bi wateya peyvê ya “piştî-paş”, di qonaxa postkomkujîyê de ne ku di rastîya xwe de zêde tiştekî ku “bikujin” jî …
Bêtir »Il manifesto: “Têkoşîna gelê kurd di qada zimên de jî tê kirin”
Il manifesto bi sernivîsa “têkoşîna gelê kurd di qada ziman de jî tê dayîn” gotarekê weşand. Gotar di derbarê Firat Cewerî de ye ku kurtedemek berê Xelata Navneteweyî ya 2024an a Ostanayê wergirtibû. Kovara il manifesto bi sernivîsa “têkoşîna gelê kurd di qada ziman de jî tê dayîn”,derbarê nivîskar Firat …
Bêtir »Rewşa perwerdeya kurdî li Swîsreyê-I
Necat AYAZ/Fatoş DEMIRTAŞ Perwerdeya zimanê kurdî cara ewil di sala 2007an de li Swîsreyê dest pê kir. Di sala 2008an de Yekîtiya Malbatên Xwendekarên Kurdî komeleyek hat damezrandin. Pişt re navê vê komelyê bû Komeleya Hîndekariya Kurdî. Di 2013an de bi navê Komeleya Hîndekariya Kurdî ji bo mafê hîndekarîya kurdî …
Bêtir »