Ziman

Çîrokên navdar ên cihanê her ku diçe bêhtir bo Kurdî tên wergerandin û gelek weşanxane jî wan geh wekî set geh yeko yeko çap dikin û digihînin dê û bavan. Vê dawiyê Yekitiya Malbatên Kurdistan’ê YEK-MAL li ser wergerandina edebiyata zarokan rêze-kargeh li dar xistin, ku tê de pisporên zimanî …

Îngilîzî li Quebecê ji fransî deh car zêdetir pêş dikeve Kesên bi îngilîzî diaxivin li Quebecê bi qasî 1 ji % zêdetir bûye û ji gihîştiye 1.2 milyonî Di heman proseyê de nifûsa kesên bi zimanê fransî diaxivin incax gihîştî ye 120 hezarî. Zimanê fransî li Kanadayê nikare li hemberî …

Michel de Montaigne Hema gotina nûjeniyê dibihîzin tu namîne ku bifirin, bêyî ku bifikirin bê ka xêr tê heye an na. Ku çav bernedan gotineke nû, hema pê re ya kevin dişemirînin. Belê, zimanê me dewlemend e, lê tu were, ew  hê jî muhtacî têkûzbûnekê ye, li rex vêya divê …

Avreş Jiyan Wê di cih da be, heger em bibêjin, tevgerê hemû argûmanên zimanî, çandî û hunerî dane alîyekê û derketîye çîyê û bi vê re jî ciwanên li bajaran dijîn terka jîyana bûrjûwa ya tirk kiriye. Piştî salên dirêj, dîsa di havînekê da ez hatibûm Amedê. Aniha dîsa di …

Komeleya Berê Zarok, bi piştgiriya Balyozxaneya Swîsreyê ya li Tirkiyeyê dest bi projeya Dengên bi Kurdî ji Cîhanê kiriye. Gava pêşiyê ya vê projeyê jî dengdana 10 pirtûkên ji Klasîkên Zarokan ên Cîhanê ye. 10 pirtûkên Klasîkên Zarokan ên Cîhanê ji bo kurdî wê bideng bên xwendin. Komeleya Berê Zarok, …

Di vê romana dîstopyayê de rexneya rejîmên totalîter ên li cîhanê tê kirin. Di vê berhemê de Big Brother (Birayê Mezin) rejîma wî ya totalîter bi riya mekanîzmayên zilmê li ser civakê kontrolele jidandî dimeşîne. Pirtûka bi navê 1984  a nivîskarê navdar George Orwell bi zimanê oksîtanî hat weşandin. Pirtûk …

Di pirtûka “Guldesteyek ji Baxê Rewanê” de çîrokên nivîskarên rûs yên wekî Gorkî, Çexov, Turgenyev û Tolstoy jî hene. Di pirtûka yekemîn a bi navê “Çîrokên Şêwra Ermenan” de 12 çîrokên nivîskarên ermen hene. Her du pirtûk di sala 1936’an de bi kurdiya kîrîlî hatine nivîsandin û di heman salê …

A.Rahman Çelîk Li eyaleta Quebecê ya Kanadayê, ji bo Fransî bê parastin qanûnek hat qebûlkirin Li gorî vê qanûnê, kesên bi fransî nizanibin, li eyaletê wê nikaribin xwe bigihînin xizmetên gelemperî Ev jî bû sebeb qanûna ziman rastî reaksiyonên îngilizîaxêvan were Li Kanadayê, eyaleta Quebecê herêma ku nişteciyên wê bi …

Penaberên ji Ûkraynayê li Belçîkayê dibistanekê ava kirin Di dibistanê de zarok ligel zimanên ewrûpî wê ûkraynî fêr bibin Dibistana ûkraynî ya li paytexta Belçîka Brukselê dest bi perwerdeyê kir. Armanca sereke ya dibistanê fêrkirina zimanê ûkraynî ye. Navê dibistanê Vesna ye ku zimanê ûkraynî tê wateya aştî ye. Ligel …

Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Li Îspanyayê ji bo parastina zimanê katalanî çalakiyek hat lidarxistin. Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Ev biryar, wekî zexteke li dijî …

A.Rahman Çelîk Zimanê Inuktitut li herêma Nunavutê ya li Bakurê Kanadayê tê axaftin. Nunavut di sala 1999’an de di bin navê statuya “herêm”de (territory) statuyeke lawaz a otonomiyê wergirt. Ji bo zindîkirina zimanên xwecî yên li ser dinyayê ku Kanada serkêşiya wan dike, Neteweyên Yekbûyî bi dehan salane xebateke daye …

Qanûna nû  rasterast bandorê li rojnameyên Rûsî dike û zemîna hiqûqî ya weşana wan ji holê radike. Rojnameyên neteweyî yên li Ûkraynayê wê ji 2024’an û bi şûn ve wê bi tenê bi zimanê ûkraynî weşanê bikin. Ûkrayna di demên dawî de herdem bi aloziya leşkerî ya di navbera wê …

Li Tirkiyeyê medyaya bi kurdî di hin qadan de êdî ji holê rabûye. Li Tirkiyeyê rojnameyek bi kurdî tune ye, qenaleke radyoyê ya ji bo hemû welat weşanê dike tune ye, ajanseke nûçeyan a zimanê wê yê sereke kurdî be tune ye û herwiha qenaleke televîzyonê ya di destê şexsan …

Zimanê Îrlandî (galîkî)  bû zimanê xebatê yê Yekitiya Ewrûpayê….Ev zimanê ku li welatê xwe hema bêje li ber sikratê ye, bi vî awayî li saziyên Ewrûpî bû xwedî stargehekê…Îrlandî, tevlî Îngilîzî yek ji zimanê fermî yê Îrlandayê ye, lê dîsa jî hebûna wî di xetereyê de ye. Ev nûçeya ku …

Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …

Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …

Di zarokatiya Jan van Beers de gelên flaman û walon bi serhildanekê dawî li rêvebiriya Qraliyeta Holandayê anîn û di 1830’an de Belçîkayê ava kirin. Lêbelê digel beşdariya flamanan a bo têkoşîna serxwebûnê, zimanê fransî bû zimanê fermî yê dewletê û zimanê holandî gav bi gav ket nava proseya marjînalbûnê. …

Çîrok ji hêla naverok û teşeyî gellekî nêzîkî romana George Orwell “Çewliga Heywanan” e. Pirtûka Tûtina Bavê Min a Hemîd Baydû çendekî berê ji aliyê Weşanên Lîs hat weşandin. Pirtûk ji çîrokan pêk tên û berhema ewilî ya Hemîd Baydû ye. Derbarê pirtûkê de di rûpela kurdî ya malpera gazeteduvar …

Di projeya Belongingsê de 5 nivîskarên kurd û 5 jî samî wê li Amed û Swêdê beşdarî bernameyan bibin û di encamê de wê bi kurdî, samîkî û ingilîzî pirtûkek were çapkirin Ji Amedê “Wêjegeh Amed” û ji Swêdê “Tjállegoahte – Författarcentrum” bi hev re wê projeyekê bi navê Belongingsê …

Li Îrlandayê, ji bo parastina zimanê giravê qanûnek hat qebûlkirin. Di çarçoveya qanûnê de, divê ji 5’an yekê karmendên dewletê bi Îrlandî biaxivin û herwiha hin reklamên ji bo raya giştî jî divê bi îrlandî bên weşandin. Îrlandî zimanekî di xetereyê de ye û bi tenê ji sedî 4’ê gelê …

Necat Ayaz Dema jin û mêrên îrlandayî ligel îngilîzî bikaribin bi zimanê îrlandî biaxivin, wê demê neteweyeke heqîqî ya îrlandî pêk tê. Êdî ne mimkûne hêza aboriyê, topên giran an leşkerên Qraliyeta Brîtanî bikaribin vê neteweyê tune bikin. Li gelek aliyên cîhanê, di dozên rizgariya neteweyî de ziman wekî qadeke …