Ziman

Têkoşîna ji bo Kurdî, ji bo parastin û xurtkirina vî zimanî, beşek ji têkoşîna dijkolonyalîst e. Bi ya min beşeke wê ya gelekî muhim e; lewma weke civak parastina hebûn û xwebûna xwe, ji stûnên sereke yê têkoşînê ye. Di zanîngehan de û di lêkolînê de tişta jê re “postkolonyalîzm” …

Niha % 53yê zimanê li kolanên Tolosayê tê axaftin baskî ye. Tolosa bajarekî li parêzgeha Gipuzkoayê ye ku nifûsa wê li derdora 20,000î ye. Bajarê Tolosa ya li Welatê Baskê gav bi gav zêdetir bi zimanê baskî diaxive. Niha % 53yê zimanê li kolanên bajêr tê axaftin baskî ye. Alîyê …

Parlamentoya Perûyê bi vê qanûnê destûrê dide, navên esil ên zarokên xwecî di nasnameyan de bên nivîsandin. Li seranserê Perûyê 48 zimanên xwecî tên axaftin ku ji wan yê herî berbelav bûye quechua ye. Perû êdî bi qanûnekê navên esil ên zarokên xwecîyên welêt diparêze. Parlamentoya Perûyê bi vê qanûnê …

Konseya Cornwallê di 10. salvegera naskirina ziman a di bin Peymana Çarçove ya Parastina Kêmarên Neteweyî de nameyekê ji hukumeta brîtanî re şand. Ji Brîtanyayê hat daxwazkirin, çawa ku zimanên îrlandî, skotî û galî diparêze, zimanê kernewek jî bi vî awayî biparêze. Cornwall ji Brîtanyayê daxwaz kir, zimanê kornî (kernewek) …

 Çalakiya Çandî ya Welatê Valenciayê (ACPV) bi daxuyaniyekê banga parastina ziman kir. Di daxuyanîyê  de çar pêşniyazqanûnên niha di rojeva parlamentoya herêmî de ne wekî êrişa li hemberê ziman, azadîya medyayê û civaka demokratîk hatin pênasekirin. Aktîvîstên ziman ên li Valenciayê ji bo parastina katalanî di nava tevgerê de ne. …

Gelo Welatê Galê wê bikaribe heta sala 2050î hejmara kesên bi zimanê dayîkê diaxivin bike mîlyonekî? Parlamentoya Galê (Senedd) duh di civîneka xwe ya taybet de li ser bersiva vê pirsê sekinî. Gelo Welatê Galê wê bikaribe heta sala 2050î hejmara kesên bi zimanê dayîkê diaxivin bike mîlyonekî? Parlamentoya Galê …

Pirtûkeke li ser stranên kurdî yên gîtarê êdî online dikare bê peydekirin. Di berhemê de 112 stranên kurdî yên di navbera 2010-2023an de hatine weşandin cî digirin. Pirtûkeke li ser stranên kurdî ya gîtarê êdî online dikare bê peydekirin. Di berhemê de 112 stranên kurdî yên di navbera 2010-2023an de …

Li gorî ensîklopedîya dîjîtal Wikipediayê, katalanî zimanê 5. ê herî baş ê vê platformê ye. Pîvana Wikipediayê ya ji bo amadekirina lîsteya zimanên ensîklopedîyê bi kar anî, hebûna 10,000 gotaran e. Zimanê katalanî serfiraziya xwe ya di platformên online de didomîne. Vê carê Wikipediayê nûçeyeke xweş ji bo serfirazîya katalanî …

Hikumeta Welatê Galê wê çend meh paşê pêşnûmaya Qanûna Perwerdeya Galî pêşkêşî parlamentoya herêmî bike. Di vê pêşnûmayê de tê dîyarkirin, heta sala 2050 wê % 50 yê zarokên li Welatê Galê bi zimanê galî bên perwerdekirin. Tevgera zimanê galî dixwaze heta vê salê % 100ê zarokan bên perwerdekirin. Cymdeithas …

Kesên serî li mafên welatîbûnê didin divê di navbera 5 salan de nîşan bidin ku ew bi katalanî dizanin. Bi heman qanûnê wê Desteya Kordînasyonê ya Ziman û Konseya Neteweyî jî bê damezrandin. Tê ragihand pêşniyazqanûn wê bandorê li 3,000 kesên bîyanî bike. Andorra naveroka pêşnûmaya ji bo parastina katalanî …

Herêma Frîzland (Fryslân) a li Holandayê bi rêûrêbazên zanistî dixwaze zimanê dayikê biparêze. Lêkolînerên sazîyên ziman wê di çarçoveya projeyekê de du salan di nava malbatan û ciwanên berzewac de xebatê bikin. Di dema lêkolînê de wê pêdiviyên malbatan ku dixwazin zarokên xwe bi zimanê frîzî mezin bikin, bên tespîtkirin. …

% 70 ji ciwanên di navbera 16 û 24an de dikarin bi baskî biaxivin. Di salên 1990î de vê rêjeyê di nava heman koma ciwanan de % 25 bû. Li Welatê Baskê zanîna zimanê baskî her ku diçe zêde dibe. Niha yek ji sêyê hemû nifûsê êdî dikare bi zimanê …

Hevpeyvîn: Necat Ayaz  Paul Bilbao Sarria aktîvîstekî naskirî ye ku di 30 salên dawî de di qada zindîkirina zimanê baskî de xebatê kirîye. Ew yek ji beşdarê Sempozyûma Perwerdehîya Zimanê Dayikê bû ku di 2014an de li Amedê hat lidarxistin. Sarria ji deh salan zêdetir wekî Sekreterê Giştî yê Konseya …

Ji aliyê pîvana parastina ziman ve bajarê herî zêde xwedî cigêrengîya zimanî Toronto ye. Her yek ji koma axêverên ziman ên ji vî bajarî zêdetirî % 1ê nifûsê pêk tînin. Bajarên Ewrûpa û bakurê Amerîkayê her ku diçe zêdetir dibin bajarên pirzimanî. Axêverên zimanên ji parzemînên din ên cîhanê koçî …

Bernameya beza Korrikayê ya ji bo parastina zimanê baskî dest pê kir. Meşa 10 roj didome wê di 24ê adarê de li  bajarê Bayonayê ya li Fransayê bi dawî bibe. Bernameya beza Korrikayê ya ji bo parastina zimanê baskî hat ragihandin. Piştî vê, di 14ê adarê de beza Korrikayê ji …

Hukumeta Skotlandê biryar girt, butçeya ji bo Desteya Zimanê Galîkî kêm bike. Aktîvîst di wê baweriyê de ne, biryara hukumeta Skotlandê wê bandoreke xerab li parastina ziman bike. Meseleya parastina zimanê galîkî bi biryareke hukumetê ket rojeva Skotlandê. Hukumeta Skotlandê biryar girt, butçeya ji bo Desteya Zimanê Galîkî (Bòrd na …

Meseleya fermîbûna zimanê astûrî, bi hevdîtinên wezîrên perwerdeyê yên îspanyol û astûrî careke din ket rojevê. Wezîra Perwerdeyê ya Îspanyayê Pilar Alegria got, “heta ku zimanê astûrî nebe zimanê fermî, ne pêkane bibe xwedî derfetên fermî yên ji bo parastinê.” Daxwaza fermîbûna ziman careke din li Asturyasê bilind dibe. Ev …

Hukumeta Galê bi mebesta teşwîqkirina axaftina ziman pengavekê da destpêkirin. Hukumetê dixwaze bi riya “sefîrên çandî” pêşî li pêşketina îngilîzî bigire. Welatê Gal (Cymru) ji bo parastina zimanê xwe di nava hewldanan de ye. Hukumeta herêmî bi mebesta teşwîqkirina axaftina ziman pengavekê da destpêkirin. Pengava ji bo zimanê galî, bi …

Dîrektora-Giştî yê UNESCOyê Audrey Azoulayê di Roja Zimanê Dayikê de daxuyaniyeke nivîskî weşand. Giringiya perwerdeya bi zimanê dayikê peyama sereke ya vê daxuyaniyê bû. Azouleyê got, % 40 ji niştecîhên li seranserê cîhanê ji mafê perwerdeya bi zimanê dayikê bêpar in. Rêxistina Perwerde, Zanist û Çandê ya Neteweyên Yekbûyî (UNESCO) …

Anîmasyona bi navê Ihcuac thalhtolli ye miqui (Dema zimanekî dimire), bi zimanê nahuatl a li Meksîkayê hatiye weşandin. Helbest ji aliyê Migeul Leon Portilla ve di 2017an de hatiye nivîsandin. Anîmasyona bi navê “Ihcuac thalhtolli ye miq” (Dema zimanekî dimire) bi zimanê nahuatl a Huastecayê yê li Meksîkayê hatiye weşandin.  …

Li herêmên Valencia û Murciayê yên li rojhilatê Îspanyayê çalakiyên ji bo zimanê valensî hatin lidarxistin. Di çalakiyên li bajarên Valencia, Castello de la Plana, Alicante û Gandiayê daxwaza parastina zimanê valensî hat kirin. Di daxuyaniyan de bang li hukumet rastgir a Valenciayê hat kirin, “mafên ziman ên welatiyan misoger …