Island ji bo parastina zimanê giravê niha li ser projeyeke pêşxistina softwareê dixebite. Ev proje, bi riya însîyatîfa serokê Islandê HE Guðni Th. Jóhannesson dest pê kir. Şîrketa OpenAI ku hevparê vê projeyê ye, ji bo zimanê îslandî wê bernameya GPT-4 amade bike. Welatê çiya û volkanan Island ji bo parastina …
Bêtir »Valencia daxwaza otonomiyeke berfireh kir
Valencia herêmeke li rojhilatê Îspanyayê ye ku berfirehbûna erdên wê 23 255 km² ye. Nifûsa vê herêma li kêleka Derya Spî dirêj dibe, di ser 5 milyonî re ye. Valencia piştî demeke dirêj a bindestiyê, di 1982’an de statuya otonomiyê wergirt. Li Valenciayê ji bo parastina mafên herêmî çalakiyeke girseyî …
Bêtir »Otonomiya Qerebaxê di xetereyê de ye
Alîyev got, an wê Qerebaxî kontrola Azerbaycanê qebûl bikin û bibin welatiyên wê an jî divê Ermenî terka herêmê bikin. Lîderê Azerî diyar kir, ew ê ne otonomiyê muzakere bike ne jî mafeke taybet bide Ermeniyên li herêmê. Hebûna Qerebaxa Çiyayî ya Ermenî lê dijîn di xetereyê de ye. Lîderê …
Bêtir »Interview with a Diasporan Armenian Writer
C.K. Garabed (a.k.a. Charles Garabed Kasbarian) has been active in Diasporan Armenian community organizations all his life. As a writer and editor, he has been a keen observer of, and outspoken commentator on, political and social matters affecting Armenians. For more than 40 years, his writings have appeared in the Armenian press in the …
Bêtir »Oksîtanî bi midaxaleyeke hiqûqî hate parastin
Parlamentoya Katalonyayê qanûneke derbarê zimanê Newala Aranê de qebûl kir. Bi vê qanûnê, zimanê Oksîtanî wekî “zimanê perwerdeyê” ya Aranê hate naskirin. Şerê hiqûqî ya di meseleya ziman de ya di navbera Îspanya û Katalonyayê de berdewam dike. Vê carê eniya şer Newala Aran e ku devereke xweser a li Katalonyayê …
Bêtir »Fransa naxwaze belediye bi Katalanî biaxivin
Duh li Fransayê Dadgeha Îdarî ya Montpelierê ji bo dozeke sosret rûnişt Doz ji ber giliyê Parêzgeha Pyrenees-Orientales a li başûrê Fransayê tê lidarxistin Parêzgeh îdîa dike, bikaranîna Katalanî ya di civînên meclîsên belediyeyan de li dijî Destûra Bingehîn e Fransa bi riya dadgehê dixwaze pêşî li bikaranîna katalanî ya …
Bêtir »Li Polînezyayê serxwebûnxwaz bi ser ketin
Partiyeke Polînezyayê Tavini ku serxwebûna welêt daxwaz dike, di hilbijartina herêmî de bi ser ket. Tavini ji bilî serwebûnê, li Polînezyayê daxwaza guherînên civakî-aborî yên bingehîn dike. Lewma jî her ku diçe bingeha wê ya siyasî ya di nava civaka Polînezyayê de xurtir dibe. Partiyeke Polînezyayê ku serxwebûna welêt daxwaz …
Bêtir »Galê plana parastina ziman amade kir
Hukumeta Galê dixwaze heta sala 2050 hemû zarok bikaribin bi zimanê Galî biaxivin. Di çarçoveya plana ji bo ziman de, hukumeta herêmî bi partiya serxwebûnxwaz Plaid Cymru re Peymana Hevkariyê îmze kir. Hukumeta Welatê Galê ji parastina ziman planeke qanûneke berfireh amade dike. Armanca hukumetê ev e, heta sala 2050 …
Bêtir »Federasyona Walonya-Brukselê biryara kontrola siyasetê da
Herêma Walonya ya li Belçîkayê kontrola xwe ya li ser butçeya parlamentoya herêmî dişidîne. Biryara venêrîna pereyê ji bo parlemenê tê terxankirin, ji aliyê Federasyona Walonya-Brukselê ve hate dayîn. Herêma Walonya ya li Belçîkayê kontrola xwe ya li ser butçeya parlamentoya herêmî dişidîne. Biryara venêrîna pereyê ji bo parlemenê tê …
Bêtir »Salvegera Peymana Aştiyê ya Îrlandaya Bakur
10 Nîsanê salvegera peymana aştiyê ya li Îrlandaya Bakur e ku wekî Peymana Îna Bi Xêr tê pênasekirin. Ev peyman ji bir 25 sal berê di navbera nûnerên civaka Katolîk û Protestan ên Îrlandaya Bakur û hukumeta Brîtanyayê de hate îmzekirin. 10 Nîsanê salvegera peymana aştiyê ya li Îrlandaya Bakur …
Bêtir »NATO Fînlandîzasyonê bi dawî kir
Êrişa Rûsyayê ya li dijî Ukraynayê li Ewrûpayê bi bayê bezê dibe sebeba guherînên mezin ên siyasî. Yek ji encamên şerê li vî welatî berfirehbûna NATO’yê ya ber bi Îskandînavyayê bû. Fînland çend roj berê bû endamê 31. ê NATO’yê. Êrişa Rûsyayê ya li dijî Ukraynayê li Ewrûpayê bi bayê …
Bêtir »Skotland Wezareta Serxwebûnê damezrand
Hukumeta nû ya Skotlandê Jamie Hepburn wekî Wezîrê Serxwebûnê peywirdar kir. Wezaret wê karûbarên ji bo proseya serxwebûna Skotlandê fînanse bike. Yek ji karê Wezareta Serxwebûnê jî kordînekirina hemû xebatên ji bo serxwebûna welêt e. Skotlanda ji Brîtanyayê serxwebûna xwe daxwaz dike wê ji îro pê ve bibe xwediyê Wezîrê …
Bêtir »Li Welatê Baskê şoreşa ziman
Encamên Anketa Sosyolîngûîstîk a 2021’an a Welatê Baskê hate weşandin. Daneyên dawî nîşan didin, di 30 salên dawî de 261.000 kes fêrî zimanê Baskî bûne. Ev serfirazî li Welatê Baskê ji bo parastina ziman wekî şoreşekê tê qebûlkirin. Li Welatê Baskê polîtîkaya parastina ziman encamên serfiraz bi xwe re tîne. …
Bêtir »Li Fînlandê rastgir bi ser ketin
Li Fînlandê Partiya Sosyal Demokrat a serokwezîr Sanna Marin di hilbijartinê de têk çû. Koalîsyona Neteweyî ya rasta navendî, bi wergirtina 20.7 ji % dengan bû partiya yekemîn. Li welatê Skandînavya Fînlandê encamên hilbijartina giştî partiyên rastgir kêfxweş kir. Partiya Sosya Demokrat a serokwezîr Sanna Marin di hilbijartinê de têk …
Bêtir »Fransa statuya Kaledonyaya Nû muzakere dike
FLNKS diyar kir, ew ê civînên bi hukumeta Fransayê re di navbera 7 û 15’yê Nîsanê li Parisê bê lidarxistin. Rêxistinê di daxuyaniyê de da zanîn, Fransa ji bo lidarxistina muzakereyan çarçove û rêbazeke maqûl pêşniyaz kiriye. Fransa careke din bi Kaledonyaya Nû re dest bi muzakereyên ji bo statuyê …
Bêtir »Konfederalîzm ji Belçîkayê re nabe
Ez vê wekî “modela cappucino” pênase dikim: Di bin banê vê de wê li hemû aliyên Belçîkayê bingeheke fînansî ya federal hebûna xwe bidomîne. Ewlekariya sosyal a bingehîn, ewlekarî û polîtîkaya derve wê di bin banê vê de be. Ev qehwe ye. Lêbelê eyaletên federal ew ê serbest bin ji …
Bêtir »Belçîka polîtîkaya penaberiyê dişidîne
Ofîsa Komîseriya Giştî ya Penaber û Bêwelatiyan a Belçîkayê ye (CGRA) ragihand, wê di Sibatê de ji bo 1804 dosyeyan de biryar daye. 41 ji % daxwazên ji bo penaberiyê hatine qebûlkirin û yên mayî hatine redkirin. Li Belçîkayê di meha Sibatê de 2,399 kes serî li mafê penaberiyê dan. …
Bêtir »Herêm daxwaza tevlîbûna biryaran dikin
RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên Xwedî Erkên Qanûnçêkirinê) li bajarê Bilbao ya Welatê Baskê civiyan. Beşdarên civîna ku di 22’yê Adarê de hate lidarxistin, Deklerasyona Bilbaoyê qebûl kirin. Di belgeyê de pêdiviya şopandina sîstema Yekitiya Ewrûpayê û derfeta tevlîbûna biryaran a herêm û welatên biçûk hate pêşniyazkirin. RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên …
Bêtir »Zimanê Baskî û sektora kar
Hukumeta Welatê Baskê desteka xwe ya ji bo parastina ziman a di qada kedê de berdewam dike. Beşa Çandê û Polîtîkaya Ziman a hukumetê 2 milyon euroyê din ji bo vê qadê terxan kir. Armanca vê destekê ev e, hebûna zimanê Baskî di navendên kedê de bê xurtkirin. Hukumeta Welatê …
Bêtir »Butçeya Katalonyayê 41 milyar Euro ye
Butçeya hukumeta Katalan Generalitat 41 milyar Euro ye. Butçeya îsal bi qasî 7.6 % ji ya sala 2022’an zêdetir e. Hukumeta Katalan zêdebûna butçeyê wekî gaveke aboriyê ya ber bi serxwebûnê ve nîşan dide. Parlamentoya Katalonyayê butçeya hukumeta katalan a ji bo sala 2023’an qebûl kir. Piştî dengdana di parlamentoyê …
Bêtir »Parastina ziman li Ewrûpayê sembolîk e
Akademîsyenê katalan Climent-Ferrando di raporê de diyar kir, digel Biryara Alfonsi ya di 2013’an de jî zimanên kêmar (hatine kêmarkirin) bi tenê bi awayekî sembolîk hatine naskirin. Ev jî tê vê wateyê, zimanên mijara gotinê di pratîka saziyên Yekitiya Ewrûpayê de nayên bikaranîn an parastin. Di Yekitiya Ewrûpayê û saziyên …
Bêtir »