Konseya Ewrûpayê bang li Brîtanyayê kir zimanên kêmar ên di nava sînorên xwe de biparêze. Di rapora konseyê de zimanên li Bakurê Îrlandayê, Skotland, Cornwall û Welatê Galê cî girtin. Rapor bi mebesta şopandina Konvansiyona Çarçove ya ji bo Parastina Kêmarên Neteweyî (FCPNM) hate nivîsandin. Ewrûpayê rapora xwe ya derbarê …
Bêtir »Li Baskê serxwebûnxwaz bi ser ketin
Hilbijartinên 28’ê Gulanê li Welatê Baskê bi serkeftina partiyên netewperwer bi dawî bû. EH-Bildu di hilbijartinên belediyeyan de li seranserê Welatê Baskê 1050 kursiyên meclîsên belediyeyan bi dest xist. PNV di hilbijartinên belediyeyan de dengên xwe kêm kirin û bû xwediyê 981 kursiyên meclîsên bajaran. Di hilbijartinên ji bo her …
Bêtir »Li Îspanyayê erdheja siyasî
Di hilbijartinên 28’ê Gulanê ya Îspanyayê de Partiya Karkeran a Sosyalîst a Îspanyayê (PSOE) têk çû. Partiya Gel (PP) a rastgir ku mixalefeta sereke temsîl dike, bû xwediyê 31.5 % dengan. Piraniya bajarên mezin gelek herêm ketin destên PP’yê. Hilbijartinên belediyeyan û yên herêmî li Îspanyayê bi hev re hatin …
Bêtir »Herêm ji Fransayê statu dixwazin
Hevdîtinên Paris û Korsîkayê yên ji bo berfirehkirina xweseriyê bandorê li Bretonya û Alsasê jî kir. Lewma, rêvebirî û aktîvîstên li Bretonya û Alsasê ji bo heman daxwazî ketin nava hewldanan. Herêmên Fransayê ji bo otonomiyê bi dest bixin di nava hewldanan de ne. Navenda vê dînamîzma dawî Bretonyaya li …
Bêtir »Fransa: Divê Beşar Esed bê mehkemekirin
Wezîra Karên Derve yê Fransayê Catherine Colonna: Divê Beşar Esed bê mehkemekirin. Nûnerê Taybet ê Almanyayê ji bo Sûriyeyê Stefan Schneck: Almanya û Yekitiya Ewrûpayê têkiliyên xwe yên bi Sûriyeyê re asayî nakin. Tevlîbûna Esed a Komkara Ereb bûbû sebeb pirsa ku “gelo îzolasyona di asta cîhanê de ya hukumeta …
Bêtir »Welatê Gal ji bo serxwebûnê meşiya
6.000 kes li bajarê Swanseayê ya li Welatê Galê ji bo serxwebûnê meşiyan. Şîrketên anketê radigihînin, li Galê desteka ji bo serxwebûnê gihîştî ye 36 ji %. Li Welatê Gal a li Brîtanyayê, dawiya vê hefteyê ji bo serxwebûnê çalakiyeke girseyî hate lidarxistin. Bi hezaran kesên destêkê didan serxwebûnê li …
Bêtir »Kanadaya federal Fransî diparêze
Parlamentoya Kanadayê di civîneke xwe ya dawî de reforma ji bo Qanûna Zimanên Fermî qebûl kir. Kanada bi vê reformê cara ewil li xwe mukur hat, Fransiya ku yek ji zimanê fermî yê welêt e, di bin xetereyê de ye. Kanada ji bo parastina Fransî ya di asta federal de …
Bêtir »Galîsya daxwaza parastina ziman kir
Parazvanên ziman vê carê li Herêma Otonom a Galîsyayê ya li bakurêrojhilatê Îspanyayê çalakî li dar xistin. Duh danê nîvro li 9 bajarên vê herêmê bi hezaran aktîvîstên zimanê Galîsî daketin kolanan. Miletên li bakur û rojhilatê Îspanyayê ji bo parastina ziman çalakiyên xwe berdewam dikin. Parazvanên ziman vê carê …
Bêtir »Nûnera Greenlandê axaftina bi Denmarkî red kir
Wekîleke Greenlandê di rûniştina Parlamentoya Denmarkê de bi zimanê Inuitî axivî. Nûnera Greenlandê daxwaza wergera Denmarkî ya naveroka axaftina xwe red kir. Ev jî bû sebeba nerazîbûna hin wekîlên di Parlamentoya Denmarkê de. Parlamentereke Greenlandê ya di Parlamentoya Denmarkê de bi zimanê Inuitî axaftina xwe kir. Aki-Matilda Høegh-Dam di rûniştina …
Bêtir »Serxwebûnxwaz û otonomîst li EFA’yê ne
Més per Menorca, Siciliani Liberi û Union Valdôtaine bûn endamên nû yên EFA’yê. Tifaqa Azad a Ewrûpî EFA tevneke siyasî ye ku di bin banê wê de 41 partiyên serxwebûnxwaz, herêmparêz û otonomîst cî digirin. Tifaqa Azad a Ewrûpî EFA bi endamên nû tevna xwe ya siyasî berfireh dike. Rêxistin …
Bêtir »Belçîka 40 ji % alîkariya sosyal dide penaberan
Belçîka 40 ji % alîkariya sosyal dide koçber û penaberên ji derveyî Ewrûpayê hatine. 1.315.300 ji dewletê alîkariyê werdigirin û 123.000 ji vê hejmarê kesên ji derveyî Ewrûpayê ne. Lêkolînek dawî derxist holê, Belçîka parçeyeke mezin a alîkariya sosyal dide penaberan. Ev lêkolîn ji aliyê Zanîngeha Gentê ve ya li …
Bêtir »Asturias daxwaza fermîbûna ziman kir
Komîteya Parastina Zimanê Astûrî bi boneya Hefteya Edebiyata Astûrî çalakiyeke girseyî li dar xist. Bi hezaran dildarên ziman li paytexta herêmê Oviedo ji bo fermîbûna ziman meşiyan. Li Îspanyaya daxwazên ji bo wekheviya di navbera zimanan de li herêman berbelav dibin. Vê carê, navenda çalakiyên parastina zimanê dayikê herêma otonom …
Bêtir »Çawa zimanekî mirî tê vejandin?
Bi mirina Dolly re ya di 26’ê Kanûna 1777’an de, zimanê herêma Cornwallê jî êdî nema hatiye axaftin. Niha li seranserê Cornwallê 10,000 xwendekar di 50 dibistanan de fêrî zimanê Kernewek dibin. Gundê Mouseholê ya li Brîtanyayê ciyê dawî ye ku zimanê Cornwallî ango Kernewek lê hatiye axaftin. Ev der …
Bêtir »Polînezya dengê xwe da serxwebûnê
Piştî Kaledonyaya Nû, di hilbijartinên Polînezyaya Fransî de jî serxwebûnxwaz bi ser ketin. Di tûra duyemîn a hilbijartina gişytî de partiya Tavini ku dixwaze Polînezya ji Fransayê veqete, bû yekemîn. Pêla serxwebûnê ya li Okyanûsa Pasîfîkê di demên dawî de bilind dibe. Piştî Kaledonyaya Nû, di hilbijartinên Polînezyaya Fransî de …
Bêtir »Island ziman bi GPT-4 diparêze
Island ji bo parastina zimanê giravê niha li ser projeyeke pêşxistina softwareê dixebite. Ev proje, bi riya însîyatîfa serokê Islandê HE Guðni Th. Jóhannesson dest pê kir. Şîrketa OpenAI ku hevparê vê projeyê ye, ji bo zimanê îslandî wê bernameya GPT-4 amade bike. Welatê çiya û volkanan Island ji bo parastina …
Bêtir »Valencia daxwaza otonomiyeke berfireh kir
Valencia herêmeke li rojhilatê Îspanyayê ye ku berfirehbûna erdên wê 23 255 km² ye. Nifûsa vê herêma li kêleka Derya Spî dirêj dibe, di ser 5 milyonî re ye. Valencia piştî demeke dirêj a bindestiyê, di 1982’an de statuya otonomiyê wergirt. Li Valenciayê ji bo parastina mafên herêmî çalakiyeke girseyî …
Bêtir »Otonomiya Qerebaxê di xetereyê de ye
Alîyev got, an wê Qerebaxî kontrola Azerbaycanê qebûl bikin û bibin welatiyên wê an jî divê Ermenî terka herêmê bikin. Lîderê Azerî diyar kir, ew ê ne otonomiyê muzakere bike ne jî mafeke taybet bide Ermeniyên li herêmê. Hebûna Qerebaxa Çiyayî ya Ermenî lê dijîn di xetereyê de ye. Lîderê …
Bêtir »Interview with a Diasporan Armenian Writer
C.K. Garabed (a.k.a. Charles Garabed Kasbarian) has been active in Diasporan Armenian community organizations all his life. As a writer and editor, he has been a keen observer of, and outspoken commentator on, political and social matters affecting Armenians. For more than 40 years, his writings have appeared in the Armenian press in the …
Bêtir »Oksîtanî bi midaxaleyeke hiqûqî hate parastin
Parlamentoya Katalonyayê qanûneke derbarê zimanê Newala Aranê de qebûl kir. Bi vê qanûnê, zimanê Oksîtanî wekî “zimanê perwerdeyê” ya Aranê hate naskirin. Şerê hiqûqî ya di meseleya ziman de ya di navbera Îspanya û Katalonyayê de berdewam dike. Vê carê eniya şer Newala Aran e ku devereke xweser a li Katalonyayê …
Bêtir »Fransa naxwaze belediye bi Katalanî biaxivin
Duh li Fransayê Dadgeha Îdarî ya Montpelierê ji bo dozeke sosret rûnişt Doz ji ber giliyê Parêzgeha Pyrenees-Orientales a li başûrê Fransayê tê lidarxistin Parêzgeh îdîa dike, bikaranîna Katalanî ya di civînên meclîsên belediyeyan de li dijî Destûra Bingehîn e Fransa bi riya dadgehê dixwaze pêşî li bikaranîna katalanî ya …
Bêtir »Li Polînezyayê serxwebûnxwaz bi ser ketin
Partiyeke Polînezyayê Tavini ku serxwebûna welêt daxwaz dike, di hilbijartina herêmî de bi ser ket. Tavini ji bilî serwebûnê, li Polînezyayê daxwaza guherînên civakî-aborî yên bingehîn dike. Lewma jî her ku diçe bingeha wê ya siyasî ya di nava civaka Polînezyayê de xurtir dibe. Partiyeke Polînezyayê ku serxwebûna welêt daxwaz …
Bêtir »