Dibistan ji bo netew-dewletan navendên asîmîlasyona nasnameyên cihê yên etnîk û ziman in.Çîna ku dixwaze zimanê Mandarîn li ser hemû gelan ferz bike dibistanan wekî mewziyên eniya asîmîlasyonê bikar tîne.Rêvebiriya Pekînê bi vê mebestê li herêma Başûrê Mongolyayê Mandarîn kir zimanê yekemîn ê perwerdeyê.. Lê ev yek ji aliyê civaka …

Dewletên ewrûpî çi bikin bila bikin, nikarin dîroka xwe ya kolonyalîzmê bidin jibîrkirinDi 150 salên Kolonyalîzma ewrûpî de Afrîka ji bo çavkaniyên wê hat talankirin.Bi deh-milyonan afrîkiyên belengaz hatin kuştin..Niha hin dewletên afrîkî ji ber van sûcan  doza tazmînatê li hin welatên Awrûpî dikin.. Hukumeta Bûrûndî ji bo zirara di …

Dewletên kapîtalîst, li ser xwedîtiya milkan hatine damezrandin û hemû sîstem ji bo sermaye di destên derdorên malmezin de bicive, hatiye dîzaynkirinLewma kesên şoreşger ku doza hilweşandina vê sîstema li dijî mirovahî û ekolojiyê dikin, yekemîn dijminên dewletê tên hesibandinBeriya 93 salan, bûyereke bi vî rengî pêk hat û du …

Asîmîlasyon yek ji çekên herî kêrhatî ya dewletan e da ku bikaribin hebûna neteweyên kêmar tune bikinRêvebiriya Çînê ji destpêka aloziya Hong Kongê û vir ve polîtîkaya xwe ya asîmîlasyona ziman a li dijî kêmarên etnîk zêdedit dikePekîn, perwerdeyê di vê mijarê de wekî qada bingehîn dihesibîne û polîtîkayên xwe …

“Xewnek min heye ku wê rojek li girên sor ên Georgiayê, zarokên koleyan û zarokên xwediyên kevn ên koleyan wekî xwişka û bira bi hev re rûnin”Ev gotinên lîderê wêrek ê reşik King bû ku ji vir 57 sal berê di hizûra bi sedhezaran kesî de li nava dilê Amerîkayê, …

Encamên hilweşîna Ekolojiyê ya di dema Sovyetê de pêk hatiye bi salane li gelek aliyên Rûsyayê derdikevin holêEv dewleta ku qaşo xwe li hember kapîtalîzmê alternatîf nîşan dabû, bi projeyên dêwane zirareke mezin da çavkaniyên avê, erdên li ber û mîrateya dîrokî ya welêtDi dema Sovyetê de bendavên pir mezin …

Welatek Ewrûpayê ku sînorên wî bi tu welatan re tuneye û li herêmeke sar û seqem cî digire, di warê paşeroja zimanê xwe de bi fikar e Îngilîzî gav bi gav li vî welatî belav dibe û zimanê bavûkalan a bi sedan salane vî welatî dihat axaftin, roj bi roj …

Proseya dekolinîzasyonê ya piştî Şerê Cîhanê ya duyemîn dest pê kir, li hin aliyên cîhanê hîn didome..Girava Kaledonyaya Nû jî bi dehan salan e li bendeye ku ji Fransayê veqete û serxwebûna xwe bi dest bixeHêzên welatparêz ên li vê giravê ji bo referandûma wê îsal bê lidarxistin hêvî dikin …

Dewleta Îspanyol li dijî ETA’yê ligel hêzên ewlekariyê kontrayan jî bi kar anîEv koma kontra a bi navê GAL ku di salên 1980’an de aktîf bû, gelek welaparêzên baskê kuştin Lê digel hemû hewldanan jî dewletê bi israr naxwaze perdeya reş a li ser van bûyerên qirêj bê vekirin Hewldana …

Kolonyalîzma Ewrûpî berpirsê kuştina bi dehan milyon xweciyên li gelek aliyên cîhanê ye..Lê belê têkildarî van sûcên giran ên li dijî mirovahiyê ne lêborîneke maqûl hatiye xwestin û ne jî tazmînatek hatiye dayîn ..Almanyaya ku li Namîbyayê ji 80 hezarî zêdetir kes kuştin, di berdêla van sûcên xwe de 10 …

Netew-dewletên Ewrûpî ku zimanên kêmaran anîn ber tunebûnê, carnan bi gavên erênî dixwazin ji ber sûcên ziman xwe bidin efûkirinÎtalya di dîroka xwe ya komarê de cara yekemîn biryar da bi zimanê Sardînî jî weşanê bikeEv yek ji aliyê rêvebiriya vê girava xweser, wekî dîrokî hat binavkirin. Sard an jî …

Înkara Neteweyî û olî li her derê Cîhanê aramiyê ji holê radike û dibe sebeba aloziyan.Li hin welatan rêxistinên olperest vê rewşê li gorî berwejendiyên xwe bikar tînin û meseleyê bêtir giran dikin.Li başûrê Taylandê jî hema bêje heman senaryo pêk hat û ev jî bû sebaba şerekî navxweyî. Pattanî …

Ji vir 800 sal berê gelên xwecî yên li Amerîkaya Başûr, bi riya Okyanûsa Pasîfîk xwe gîhandine Polînezyayê. Polînezyaya ku ji gelek giravan pêk tên, 7 hezar km dûrî parzemîna Amerîkayê ye û lewma ev yek di şert û mercên wê demê de bûyereke gelek girîng tê hesibandin. Gotara kovara …

Vê mehê 41. salvegera serfeketina Şoreşa Sandînîst  Nîkaraguayê hat pîrozkirin. Di 20’ê Tîrmeha 1979’an de hêzên Eniya Rizgariya Neteweyî ya Sandînîst FSLN artêşa dîktator Somoza têk birin û ketin paytext Managuayê. Bi vî awayî, dawî li dîktatoriya Anastasiyo Somoza ku qasî 43 salan dom kiribû, hat anîn. Serokê ciwan ê …

Li Kaledonyaya Nû ku koloniyeke Fransayê ye pêvajoya referandûma serxwebûnê destpê kir. Rêvebiriya giravê lîsteyên hilbijêran amade kir û ew pêşkêşî welatiyan kirin. Di vê hilbijartinê de gelê Kanak ku xweciyên Kaledonyaya Nû ne û wê kesên ji 1994’an û vir ve li giravê dijîn, wê karibin dengên xwe bi …

Digel nifûsa xwe ya zêde jî, Afro-Amerîkî ne di siyaseta giştî de ne û jî di rêvebiriyên xweciyê de têra xwe tên temsîlkirin. Lê jineke afro-amerîkî dev ji têkoşînê berneda û di dawiya dawiyê de bi ser ket. Jina têkoşer bû şaredara yekemîn a li eyaleteke Başûr û dilê civaka …

Lêkolîneke dawî xewnereşka li pêşiya civaka Amerîkî destnîşan dike. Li gorî lêkolînê di encama krîza koronayê de 54 milyon amerîkî bi birçîbûnê re rû bi rû ne. Li gorî lêkolînê, piştî ragihandina rewşa awarte ya li dijî pandemiya koronayê, ji 40 milyonî zêdetir welatî ji kar hatine derxistin. Rêjeya bêkariyê …

Bajarekî pîlankirî û xweş, avahiyên bilind ku zengîniya aboriyê yên Amerîkayê temsîl dikin û rê û kolanên paqij ku berûberê hev dirêj dibin…. Ev der bajarê Baltîmorê ya li eyaleta Marylandê ye. Lê divê mirov bi vê dîmenê ewil ê halxweşiyê nîşan dide, nexape. Li taxên dûrî navenda bajêr ku …

Antîfa, kurtenavê Antî-faşîst ango tevgera li dijî faşîzmê ye. Tevneke berfireh tevger û pêkhateyên çepên şoreşger e.. Peyva Antîfa, cara pêşî sala 1946’an li dijî Naziya Alman derket holê. Sala 2016’an piştî hilbijartina Donald Trump, Antifa li Amerîkayê lez da xebatên xwe.. Û 2017’an endamên wan daketin meydanan.. Li dijî …

Kapîtalîzm di encama krîza tenduristiyê ya cîhanê de ku karesata herî mezin a sedsalê ye, têk çû. Herwiha, pandemiya kovîd-19 karakterê tevkujiyê yê neolîberalîzmê û “tevkujiya bêdeng” a kapîtalîzmê, raxistin pêş çavan. Forûma Dengên Cihê ku ji aliyê Tora Parastina Mirovahiyê ve tê lidarxistin, li Kubayê dewam dike. Abel Prieto …

Kongreya Neteweyî ya Çînê ku wekî parlemena vî welatî tevdigere, duh pêşniyazqanûna Hong Kongê erê kir. Ev belgeya ku di rojên dawî de bû sebeba nerazîbûn û protestoyên berfireh, destûrê dide rêvebiriya Pekînê kontrola xwe ya li ser Hong Kongê zêde bike. Bi qanûna nû, wê protestoyên aştîxwaz ên li …