Li başûrê Okyanûsa Pasîfîkê çend girav mane ku hîn ji nîrê kolonyalîzmê rizgar nebûne. Yek ji wan, Bouganville e ku di 40 salên dawî de di bin dagirkirina Papûa Nîw Gîneyê (PNG) de ye. Bi mebesta diyarkirina qederê, di 23’yê Mijdarê de li vê giravê referandûma serxwebûnê hat lidarxistin. 260 …
Bêtir »Li Amedê însîyatîfeke ziman tê damezrandin
Saziyên kurd ên li bakurê Kurdistanê biryarê dan însîyatîfele sivîl a zimanê kurdî damezrînin. 13 saziyên li Amed/Diyarbekirê, di 31 Tebax-1ê Îlonê de komxebata bi navê “Piştî OHAL (Rewşa Awarte) Rewşa Kurdî” li dar xistin. Saziyên beşdarê vê komxebatê bûn, di derbarê civînên xwe de encamnameyekê ragihandin. Di encamnameyê de …
Bêtir »Neteweperestiya hîndû û betalkirina statuya Keşmîrê
Keşmîr welatekî berfireh e ku di navbera 3 dewletan de hatiye parvekirin. Parçeya herî mezin ku ji % 43’ê erdên welêt pêk tine, di bin kontrola Hîndîstanê de ye. Pakîstan ji % 37 û Çîn jî ji % 20’ê Keşmîrê kontrol dike. Hîndîstan xwedî cîhêrengiyeke pir mezin a etnîk, …
Bêtir »Ji bo zimanê ûdmûrtî xwe kuşt
“Eger zimanê min wê sibe bimire, wê demê ji bo mirinê îro ez amade me. Gelo welatekî min heye?” Li Federasyona Rûsyayê, mirovekî ji bo protestokirina polîtîkayên li hember zimanê xwe, dawî li jiyana xwe anî. Bûyer di 10’ê îlonê de, li paytext Îzhevsk a Komara Ûdmûrt ku li rojavayê …
Bêtir »Li Fransayê Serfiraziya dîplomasiya katalan
Dîplomasiya Katalonyayê ya ji bo teşhîrkirina kiryarên dewleta îspanyol, li Ewrûpayê pêş de diçe. 52 parlementerên fransewî, bi nameyekê bang li Îspanyayê kirin ku rêzê ji mafên demokratîk re bigire. Parlementerên ku ji grûbên partiyên çep bigire heta partiyên rasta navendê ne, di nameya xwe de diyar kirin, nûnerên meşrû …
Bêtir »Betlaneyek ji Kurdî re
Luqman Guldivê Bi 15 zarokên ji Elmanya û Fransayê li Brotanyayê (Bretonya) kampa zimanê Kurdî bi rê ve çû. Ev însîyatîfa dêûbavan a ji ber pêdiviya wan û zarokên wan dikare berfireh û profesyoneltir bibe. Li gundê Mahalon ê li wî serê Fransayê, ya rastî li wî serê Brotanyayê beriya …
Bêtir »Konferansa komîserên ziman li Torontoyê hat lidarxistin
Davyth Hick: Duyemîn, civaka sivîl ji bo domandina hebûna ziman aktorê sereke ye. Sêyemîn, pêdiviya zimanên me, bi taybetî yên di xetereyê de, hem ji aliyê siyasî hem jî fînansê ve pêdiviyê bi destekek xurt a demdirêj heye. ‘ Berpirsê parastina zimanên hatine kêmarkirin ên di asta komîserî û ombûdsmaniyê …
Bêtir »Îspanya dixwaze dîplomasiya katalan asteng bike
Wezîrê Derve yê Îspanyayê Josep Borrell diyar kir ku ew ê li hember vekirina delegasyonên katalan ên li derveyî welat têkevin nava hewldanan. Wezîrê îspanyol da zanîn ku nûnertiyên katalan “bi awayekî eşkere xisarê didin berjewendiyên Îspanyayê.” Wezîr vê daxuyaniyê piştî daxuyaniya hikumeta katalan a di derbarê vekirina delegasyonên nû …
Bêtir »Eslîxan Yildirim û Samî Tan bûne Hevserokên PENa Kurd
Eslîxan Yildirim û Samî Tan di 10em Kongreya PENa Kurd de weke hevserok hatine hilbijartin. PENa Kurd kongreya xwe ya 10em roja 22yê Hezîrana 2019an li bajarê Oldenburgê yê Almanyayê pêk aniye. Kongre bi beşdarîya nêzî 100 endam û mêvanan bi rê ve çûye. Di kongreyê de xebatên PENê û …
Bêtir »Endeksa Global a Aştiyê: Tirkiye welatekî ne bi aram e
Endeksa Global a Aştiyê ya 2019’an nîşan da ku Tirkiye di warê aştiyê de di nava 163 welatan de bûye welatê 152’emîn. Bi vê encamê Tirkiye hinek din jî paş ve çû û ket binê Ûkrayna û Sûdanê. Di endeksa ku roja çarşemê hat weşandin de 17 welatên Ewrûpaya Rojava …
Bêtir »Turkey’s local elections were not free or fair
Thomas Phillips During a hurried midnight taxi ride between Istanbul’s two major airports, the faces of Racep Tayyip Erdogan, Turkey’s authoritarian president, and Binali Yildrim, Turkey’s former Prime Minister and Istanbul mayoral candidate, gazed down at me from every lamppost and roadside hoarding. I had been invited to Turkey by …
Bêtir »Ûkrayna bi qanûna ziman mafên zimanên kêmar bi sînor kir
Serokê nû yê Ûkraynayê ku di hilbijartinê de ji % 73’ê dengan girtibû, di 20 Gulanê de hat ser kar. Serokê kevn ê Ûkraynayê Petro Porošenko beriya îktîdarê ji serokê nû re bihêle, qanûneke nû ya ziman îmze kir. Bi vê qanûnê, mafên zimanên kêmar tên bisînorkirin. Qanûna ziman di …
Bêtir »Parlamentoya Lîtwanyayê Jenosîda Tataran nas kir
Di salên dawî de komarên kevn ên Yekitiya Sovyetê polîtîkayên Stalîn ên li dijî gelên yekitiyê didarizînin. Sirgûna tatarên Kirimê cara pêşiyê ji aliyê parlementoya Ûkraynayê ve di 2015’an de wekî ‘jenosîd’ hatibû bi nav kirin. Paşê di Gulana 2019’an de parlamentoya Letonyayê di derbarê mijarê de biryarek bi vî …
Bêtir »Li Bedlîsê tabelayên bi kurdî hatin rakirin
Di dema şaredariya DBP’î ya Bedlîsê de li tevahiya bajêr tabeleyên kurdî hatibûn daliqandin. Lê belê niha ew tabela yeko yeko tên rakirin. Şaredarê AKP’î Nesrûllah Tanglay ku tabelaya bi kurdî ya şaredariyê rakir vê carê jî tabeleya li têketina bajêr ku li ser bi kurdî, tirkî û ingilîzî “Hûn …
Bêtir »Zimanê katalanî li Valensiyayê xurt dibe
Valensiya herêmeke otonom a li rojhilatê Îspanyayê ye ku di Serdema Navîn de bi riya kolonîzasyona Mîrîtiya Katalan zimanê katalanî lê belav bûye. Rêvebiriya herêmê ji pêkhatina xweseriyê heta aniha qebûl nake ku zimanê xwerû ya herêmê katalanî ye. Rêvebirî ziman wekî valencià/ valenciano bi nav dike û bi vî …
Bêtir »Grondland
Profîl Nifûs: 55,877 (2018) Berfirehbûn: 2,166,086 km2 Paytext: Nuuk Zimanê fermî: Grondlandî Destpêka xweseriyê: 1979 Kurtedîrok Grondland bi erda xwe ya di ser 2 milyon km2 re girava herî mezin a cîhanê ye. Li ser vê erda berfireh miletek otokton ê bi navê inuit dijî. Inuit ji bilî Grondlandê, li …
Bêtir »SNP li Îskoçyayê bû partiya yekemîn
Partiya îskoç a serxwebûnxwaz SNP (Partiya Neteweyî a Îskoç) di hilbijartinên ji bo Parlamentoya Yekitiya Ewrûpayê û lokal de serkeftinek bi dest xist. Partiyê li Îskoçyayê ji %38’ê dengan girt û bû partiya yekemîn. Serkeftina hilbijartinê SNP’ê carek din jî nîşan dide ku welatiyên Îskoçyayê bi giranî hem alîgirê serxwebûna …
Bêtir »PNV û EH Bildu di hilbijartinên li Baskê de bi ser ketin
PNV (Partiya Neteweperest a Bask) di her sê hilbijartinên sê herêmên Baskê (Gipuzkoa, Bizkaia û Araba/Alava) bû partiya yekemîn. Herwiha heman partî li paytextên van her sê herêman şaredariyan bi dest xist. Di hilbijartina lokal de PNV bi 408.462 dengan, ji % 36,24’ê dengan bi dest. Bi vê encamê partî …
Bêtir »Puigdemont û Junqueras ji bo Parlamentoya Ewrûpayê hatin hilbijartin
Serokên partiyên serxwebûnxwaz ên li Katalonyayê di hilbijartina ji bo Parlamentoya Ewrûpayê de hatin lidarxistin de bi ser ketin. Di hilbijartinê de partiyên serxwebûnxwaz hema hema ji % 50’yê dengên li Katalonyayê girtin û du lîderên katalan bi ser ketin. Wekî ku dihat texmînkirin, serokê Katalonyayê yê li sirgûnê Carles …
Bêtir »Giravên Aland
PROFÎL Nifûs: (2017): 29,489 Berfirehî: 6.784 km2 Paytext: Mariehamn Zimanê fermî: Swêdî (Swêdî % 86.77, fînî % 4.71, % 9 zimanên koçberan) Destpêka xweseriyê: 1920 Kurtedîrok Giravên Aland ji giravên biçûk û mezin ên li başûrê Fînlandiyayê ne pêk tê. Hejmara giravan bi sedan in û bi tenê li 50 …
Bêtir »Li lîseyên Nashvilleê perwerdeya kurdî dest pê dike
Dibistanên Dewletê yên bajarê Nashvilleê ya li Amerîkayê biryar hat dayîn ku di beşa zimanên dinyayê de dersên zimanê kurdî bê dayîn. Li gorî vê biryarê, wê li lîseyan polên kurdî bên vekirin û perwerdeya bi kurdî dest pê bike. Desteya rêvebiriya The Metro Nashville Public Schools a li Nashvilleê …
Bêtir »