Lêkolîner û nivîskarekî bakûrê Kurdistanê bi navê Ehmedê Dirihî bi xebateke 14 salan de ferhenga Navên Nebatan a Kurdî amade kir. Di ferhengê de navên bi hezaran nebatên li Kurdistanê bi Kurdî-Tirkî û Latînî hatine nivîsandin. Nivîskarê FerhengêEhmedê Dirihî dibêje; bi hezaran navên nabatan ên Kurdî ji aliye lêkolînerên biyanî …
Bêtir »Bi Teknîstanê re hevpeyvîn
Hûn dikarin xwe bidin nasîn? Teknistan.com malpereke tenê derbarê teknolojiyê ya bi temamî kurdî ye. Nivîsên teknistanê derbarê nûçeyên teknolojiyê an rêbertiya teknolojiyê ye. Hûn çend kes in û endamên we bi çi ve mijûl in? Em niha 4 kes in. Endamên me li jiyana xwe bi karên cur bi …
Bêtir »Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê hat weşandin
Nivîskarê kenyayî Thiong’o di xebata xwe de rizgarkirina ziman ji mêtingeriya ewrûpî pêşniyazê gelên Afrîkayê dike. Thiong’o di pirtûkê de hewl dide ku “meseleya ziman” wekî teoriyekê di nava xebatên post-kolonyal de bi cî bike. Wergereke hêja ya bi navê Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê: Di Siyaseta Afrîkî de Siyaseta Zimên …
Bêtir »Konferansa Zimanên di Xetereyê de û Erd
Çalakiyeke girîng a ji bo zimanên di xetereyê de bi beşdariya gelek kesên eleqeder hefteya borî li Îzlandayê hat lidarxistin. Navenda Navneteweyî ya Vigdis a Pirzimanî û Famkirina Navçandî ya li Reykjavicê di 22-25 Tebaxê de ji konferansa salane ya Wekfa Zimanên di Xetereyê de (FEL) malovaniyê kir. Bi vê …
Bêtir »Ji PQF’yê daxwaza Quebeca fransî
Quebec di 1’ê Cotmeha 2018’an de hilbijartina parlementoya herêmî li dar dixe. Parazvanên zimanê fransî, bi mebesta parastin û pêşvebirina ziman dixwazin li ser partiyên siyasî tesîrê bikin. Bi vê armancê li welat koalîsyona bi navê Hevparên ji bo Quebeca Fransî (PQF) hat damezrandin û vê platformê ji daxwazên xwe …
Bêtir »Nasnameya talîşiyên Azerbaycanê di ber xwe dide
Talîş, navê komeke etnîk ê li herêmeke li başûrê Azarbaycanê û bakurêrojavayê Îranê ye. Li vê herêma çiyayî ya li ser sînorê Îranê bi sedan salane vî gelî dijî. Zimanê vê herêmê talîşî ye ku ji aliyê UNESCO’yê ve wekî zimanekî dike rastî xetereyê bê tê nîşandayîn. Ji ber tunebûna …
Bêtir »Cornwallî dixwazin bi televîzyonê zimanê xwe vejînin
Li Brîtanyayê zimanekî di xetereyê de ji bo ji nava civakê winda nebe di ber xwe dide. Kornîşî (kernewek) di dîrokê de zimanê herêma Cornwallê (Kernow) a li başûrêrojavayê Brîtanyayê bûye. Di demên dawiyê de parazvanên vî zimanî ji ziman vejînin plan û projeyan amade dikin. Yek ji van hewldanan damezrandina …
Bêtir »Bi dûblajê xizmetê ji zimanê xwe re dike
Zimanên gelên xwecî yên Kanadayê li hember belavbûna îngîlîzî û fransî demeke dirêje bingeha xwe ya di civakê de winda dikin. Bi mebesta parastina van zimanan, di asta lokal de gelek hewldan tên kirin. Hin ji van hewldanan dûblaja fîlman e ku ji bo parastina ziman girîng tê hesibandin. Xortekî …
Bêtir »Pêşangeha zimanên di xetereyê de
Zimanên kêm tên axaftin ên cîhanê pir bi lez ji holê radibin. Lêkolîner didin zanîn ku nîvê 7000 hezar zimanên li cîhanê dihate axaftin êdî ji holê rabûne û her roj yek an du zimanên din tevlî karwanê zimanên mirî dibin. Pirtûkxaneya Helbestê ya Neteweyî ya Southbank Center a li …
Bêtir »Kampên axaftina ziman li Galîsyayê vebûn
Galîsya herêmeke Îspanya’yê û warê zimanê galîsî ye. Di çend salên dawî de rêvebiriya herêmê bernameya dînamîzekirina ziman dimeşîne. Rêvebiriyê dixwaze bi vê bernameyê alîkariya nifşên nû bike ku ew hêsantir bi zimanê galîsî biaxivin. Bernameya di navbera 26’ê Tîrmeh û 13’yê Tebaxê de li 15 kampên li seranserê Galîsyayê …
Bêtir »Skotland zimanê galîkî diparêze
Skotland warê zimanekî kevnar ê Ewrûpayê yê bi navê galîk e. Zimanê galîkî li hember pêşketina îngîlîzî ji zû de ye bûye zimanekî hatiye kêmarkirin. Hikumeta Skotlandê ya neteweperest di demên dawî de ji bo parastina vî zimanî bi sazî û rêxistinên civakî re li dûv amadekirina plan û projeyan …
Bêtir »Rûsya perwerdeya zimanên kêmar bi sînor dike
Rûsya welatekî mezin a xwedî dewlemendiya etnîk û zimanî ye. Li vî welatê herî mezin ê cîhanê 111 ziman tê axaftin. Mixabin piraniya van zimanan ji aliyê UNESCO’yê ve wekî zimanên rastî xetereyê hatine tên nîşandayîn. Digel pêdiviya parastina van zimanên kêm tên bikaranîn, Rûsya di nava hewldanên neyênî yên …
Bêtir »Zimanê maorî vedije
Li başûrê Okyanûsa Pasîfîkê zimanekî gelê xwecî di van salên dawî de vedije. Zimanê maorî yê li Zelandaya Nû tê axaftin êdî pêvajoya marjînalbûnê li dûv xwe dihêle û ji aliyê piraniya civakê bi rengekî erênî tê dîtin. Te reo navê zaravayên maorî ne ku bi sedan sal in ji …
Bêtir »Daxwazên bo perwerdeya bi zimanê galî zêdetir dibin
Li welatê Gal daxwazên ji bo perwerdeya bi zimanê Galî pêş de diçe. Hikumeta Gal hewl dide ku bersivê bide daxwazên ji herêmên welat tên. Hikumeta Galê di rojên dawî de diyar kir ku ew ê di çarçoveya peymana bi partiya herêmparêz Plaid Cymru re hatibû kirin de 30 milyon poundê …
Bêtir »Hefteya Ziman a Giravên Cook dest pê dike
Wezîrê Gelên Pasîfîk ê Zelandaya Nû got ku Hefteya Ziman a Giravên Cook dikare ji bo parastina zimanê Reo Maori Kuki Airani peywireke mezin pêk bîne. Wezîr Aupito William Sio diyar kir ku zimanê Giravên Cook paş ve diçe û rastî xetereya jiholêrabûnê de ye. Sio got ku zimanê maorî …
Bêtir »Berhemên bi galî eleqeyeke zêdetir heq dikin
Edebiyata bi zimanê galî li hember hebûna zêde ya pirtûkên îngilîzî di ber xwe dide. Li aliyekî, sektora weşangeriyê bi awayekî pir mezin bi îngilîzî pêş dikeve û li aliyekî din jî pirtûkên bi zimanê galî tên weşandin di pirtûkfiroşan da ciyekî baş ji xwe re nabînin. Di çend salên …
Bêtir »Herêma îngilîzîaxêf a Kamerûnê wekhevîtiyê dixwaze
Li Kamerûnê bêaramiya li herêma îngilîzîaxêf di çend mehên dawî de zêde dibe. Ji sala 2016’an heta niha di pevçûnên di navbera hêzên herêmî û yên dewletê de gelek kes hatine kuştin. Herêma li başûr ku cîranê Nîjeryayê ji navendê hêzên berfireh dixwaze. Başûrê Kamerûnê ku bi fermîtî jê re …
Bêtir »Îbranî bû tekane zimanê fermî yê Îsrailê
Parlamentoya Îsraîlê (Knesset) bi qanûnekê welat wekî netew-dewleta gelê cihû îlan kir. Bi heman qanûnê zimanê îbranî bû tekane zimanê fermî yê welat. Di çarçoveya qanûnê de erebî bû xwedî “statuyeke taybet”. Di saziyên fermî yên Îsraîlê de wê erebî bikaribe bê bikaranîn. Endamên Fîlîstînî yê Knessetê qanûnê şermezar dikin …
Bêtir »Michael L. Chyet: ‘Divê zarokên kurdan bi her du zaravayan bizanin’
Zimanzan Michael L. Chyet li ser zimanê kurdî û tiştên divê bê kirin duh ji bo Rûdaw TV axivî. Di hevpeyvîna hatiye kirin de ji bo başûrê Kurdistanê ew alîgirê parastina her du zaravan e û wisa dibêje: “Ew zarava gere wekhev in. Ne ku em bibêjn soranî baştir e. …
Bêtir »“Sazîbûna civakekê zimanê wê geş dike”
Nivîskarê kitêbên helbestan yên bi navê “Kêsek” û “Êşefa Temenekî” Rêdûr Dîjle duhî li Stenbolê, li Şevîn Kafeyê kitêbên xwe îmze kirin û gotarek pêşkêş kir. Dîjleyî di gotara xwe de diyar kir: “Edebiyata kurdî dê bi çalakiyên bi vî rengî geş bibe. Bi sedan kafe û mekanên kurdan hene. …
Bêtir »Fransa divê zimanên herêmî nasbike
Wekîlê Bretonyayê yê Parlamentoya Fransa’yê Paul Molac da xuyakirin ku divê Fransa zimanên herêmî nasbike. Molac diyar kir ku komar ji aliyê etnîk û olî welatiyan wekî hev dibîne lê di warê ziman de newekhevîtî dom dike. Li gorî wekîl, ji sala 1992’an û vir ve vê newekhevîtiyê ji …
Bêtir »