Arşîvên Tag: ziman

“Ferhengoka Kurdî-Tirkî ya Nûçegihaniya Zayenda Civakî” hate weşandin

Ji Gulana 2016ê ve bia kurdî wan nivîsan diweşîne ku em li ser wan fikirîne. Mîsyona me ew e ku divê em girîngîyê bidin qaîdeyên rêzimana kurdî û di heman demê de girîngîyê bidin “nûçegihaniya mafparêz.” Ferhengoka Kurdî (Kurmancî)-Tirkî ya Nûçegihaniya Zayenda Civakî ya Murat Bayram û Ferid Demirel, edîtorên …

Bêtir »

Holenda bi Frîzlandê re peymana ziman îmze kir

Bi Qanûna Bikaranîna Frîzî ya di 2014’an de zimanê frîzî ligel holendî li Fryslandê bûbû zimanê fermi. Li gorî agahiyên dawî yên Fryske Akademiyê ji % 80’yê nifûsa parêzgehê frîzî fam dikin. Di ware axaftinê de ev rêje dadikeve ji % 65’î. Parêzgeha Frîzlandê (Fryslând) û hikumeta Holendayê Peymana Îdarî …

Bêtir »

Dema zimanekî dimire…

Anîmasyona li ser bingeha helbesta Migeul Leon Portilla ya bi navê “Cuando Muere una Lengua” (Dema zimanekî dimire) bi zimanê nahuatla Huastecayê yê li Meksîkayê hatiye weşandin. Fikra amadekirina anîmasyoneke bi vî rengî û dîrektoriya wê ji aliyê Gabriela Badillo ve hatiye kirin. Zimanê nahuatla Huestecayê herêma Huesteca ya li …

Bêtir »

Peymana Mafên Zarokan bi sê zimanan hate weşandin

Komeleya Mafên Mirovan (İHD) şaxê Amedê pirtûka destan a Peymana Mafên Mirovan a Neteweyên Yekgirtî (NY) ya ji bo kurdî (kurmancî, kirmanckî) erebî û tirkî hatiye wergerandin li Amedê belav kir. Komisyona Zarokan a İHDya Amedê bi sedema hatina Roja Zimanê Dayikê ya Navnetewî pirtûk li Qada Şêx Seîd (Dagkapi) …

Bêtir »

Rêbera Rastnivîsînê hat weşandin

Kurmancîya nivîskî, li gor demên berê, îro di gelek warên jîyanê da heye û pêwîstîya wê bi rêbereka rastnivîsînê heye. Ji beşên kurdî yên zanîngehan bigirin, heta televîzyon, rojname, malper û weşanxaneyan, kurdîya kurmancî êdî di gelek waran da çalak e. Di van waran da ji bo nivîsîneka baş, birêkûpêk, …

Bêtir »

UNESCO: Divê zimanên xwecî bên parastin

UNESCO (Rêxistina Perwerdeyê, Zanistê û Çandê ya Neteweyên Yekbûyî) bi armanca bîranîna xwendekarên “Şehîdên Ziman” ên Bangladeşê, di 1999’an de 21 Sibatê Dîroka Roja Zimanê Dayikê ya Navneteweyî diyar kir. Çar xwendekarên ku di xwepêşandanên di 21 Sibata 1952’an de hatibû lidarxistin de ji aliyê hêzên dagirker ên Pakîstanê ve …

Bêtir »

Iranian Kurdistan: Open Letter to UNESCO Highlights Linguistic Discrimination Ahead of International Mother Language Day

Iranian Kurdistan: Open Letter to UNESCO Highlights Linguistic Discrimination Ahead of International Mother Language Day Ahead of International Mother Language Day, the Cooperation Center of Iranian Kurdistan’s Political Parties, including UNPO Member the Democratic Party of Iranian Kurdistan (PDKI), addressed an open letter to the Director-General of the United Nations …

Bêtir »

Oksîtan polîtîkayên perwerdeyê yên Fransayê protesto kirin

Bajarê Touluse/Tolosa ya li başûrê Fransayê ji xwepêşandanek li dijî polîtîkaya perwerdeyê ya Parîsê hat li dar xistin re malovaniyê kir. Qasî 5000 beşdarên xwepêşandana ku di 17’yê Sibatê de hat lidarxistin de qedexekirina zimanê oksîtanî ya di qada perwerdeya fermi de protesto kirin. Çalakî ji aliyê Navenda Herêmî ya …

Bêtir »

Rojhilatiyan xwestin kurdî bibe zimanê perwerdeyê

“Li Îranê  zimanê kurdî, tirkî, erebî, belûcî û tirkmenî weke zimanên dayikê tên zanîn. Lê li Îranê sîstemek yekzimanî didin avakirin û bi vê sîstemê re dixwazin tevahî ziman û neteweyên din tune bikin. Bi derxistina aloziya di nava neteweyan de vê yekê hîn baştir bi cih tînin.” 10 rêxistinên …

Bêtir »

Xwediyê rêya dûr û dirêj: R’ya Teze

Rojnameya R’ya Teze li gel hemû zor û zehmetiyan bi dehan salan in tê weşandin. Belgefîlma ku li ser rojnameyê û kedkarê bi salan ê rojnameyê mamê Mirazê Cemalê hatiye kişandin, niha li Amedê tê pêşandan Di 8’ê kanûna beriya niha de bi ser navê ‘Derbarê Tenetî û Avê’ ji …

Bêtir »

Savoy doza mafên xwe dike

Yek ji herêma di bin serdestiya Fransayê de ku rastî polîtîkayên navendîkirinê û înkarkirina neteweyî hatiye Savoy e. Di ser dagirkirina vê herêmê re du sed sal zêde derbas bûye lê hîn jî komeke ji civaka vê herêmê daxwaza naskirina nasnameya herêmê dike. Savoy navê erdeke xwedî nasnameyeke dîrokî ye …

Bêtir »

Li Fasê şovenîzma erebiya klasîk

Erebiya klasîk zimanê fermî yê piraniya dewletên ereban e. Ligel saziyên fermî, hemû saziyên din ên karên civakî dimeşînin vî zimanî bi kar tînin. Fas jî yek ji van dewletan e ku zimanê wê yê fermî erebiya klasîk e. Lê wekî welatên din ên ereb, li vî welatî jî zaravayeke …

Bêtir »

Lêkolînerekî Kurd ferhenga navên giyanan a Kurdî amade kir

Lêkolîner û nivîskarekî bakûrê Kurdistanê bi navê Ehmedê Dirihî bi xebateke 14 salan de ferhenga Navên Nebatan a Kurdî amade kir. Di ferhengê de navên bi hezaran nebatên li Kurdistanê bi Kurdî-Tirkî û Latînî hatine nivîsandin. Nivîskarê FerhengêEhmedê Dirihî dibêje; bi hezaran navên nabatan ên Kurdî ji aliye lêkolînerên biyanî …

Bêtir »

Bi Teknîstanê re hevpeyvîn

Hûn dikarin xwe bidin nasîn? Teknistan.com  malpereke tenê derbarê teknolojiyê ya bi temamî kurdî ye. Nivîsên teknistanê derbarê nûçeyên teknolojiyê an rêbertiya teknolojiyê ye. Hûn çend kes in û endamên we bi çi ve mijûl in? Em niha 4 kes in. Endamên me li jiyana xwe bi karên cur bi …

Bêtir »

Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê hat weşandin

Nivîskarê kenyayî Thiong’o di xebata xwe de rizgarkirina ziman ji mêtingeriya ewrûpî pêşniyazê gelên Afrîkayê dike. Thiong’o di pirtûkê de hewl dide ku “meseleya ziman” wekî teoriyekê di nava xebatên post-kolonyal de bi cî bike. Wergereke hêja ya bi navê Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê: Di Siyaseta Afrîkî de Siyaseta Zimên …

Bêtir »

Konferansa Zimanên di Xetereyê de û Erd

Çalakiyeke girîng a ji bo zimanên di xetereyê de bi beşdariya gelek kesên eleqeder hefteya borî li Îzlandayê  hat lidarxistin. Navenda Navneteweyî ya Vigdis a Pirzimanî û Famkirina Navçandî ya li Reykjavicê di 22-25 Tebaxê de ji konferansa salane ya Wekfa Zimanên di Xetereyê de (FEL) malovaniyê kir. Bi vê …

Bêtir »

Ji PQF’yê daxwaza Quebeca fransî

Quebec di 1’ê Cotmeha 2018’an de hilbijartina parlementoya herêmî li dar dixe. Parazvanên zimanê fransî, bi mebesta parastin û pêşvebirina ziman dixwazin li ser partiyên siyasî tesîrê bikin. Bi vê armancê li welat koalîsyona bi navê Hevparên ji bo Quebeca Fransî (PQF) hat damezrandin û vê platformê ji daxwazên xwe …

Bêtir »

Nasnameya talîşiyên Azerbaycanê di ber xwe dide

Talîş, navê komeke etnîk ê li herêmeke li başûrê Azarbaycanê û bakurêrojavayê Îranê ye. Li vê herêma çiyayî ya li ser sînorê Îranê bi sedan salane vî gelî dijî. Zimanê vê herêmê talîşî ye ku ji aliyê UNESCO’yê ve wekî zimanekî dike rastî xetereyê bê tê nîşandayîn. Ji ber tunebûna …

Bêtir »

Cornwallî dixwazin bi televîzyonê zimanê xwe vejînin

Li Brîtanyayê zimanekî di xetereyê de ji bo ji nava civakê winda nebe di ber xwe dide. Kornîşî (kernewek) di dîrokê de zimanê herêma Cornwallê (Kernow) a li başûrêrojavayê Brîtanyayê bûye. Di demên dawiyê de parazvanên vî zimanî ji ziman vejînin plan û projeyan amade dikin. Yek ji van hewldanan damezrandina …

Bêtir »

Bi dûblajê xizmetê ji zimanê xwe re dike

Zimanên gelên xwecî yên Kanadayê li hember belavbûna îngîlîzî û fransî demeke dirêje bingeha xwe ya di civakê de winda dikin. Bi mebesta parastina van zimanan, di asta lokal de gelek hewldan tên kirin. Hin ji van hewldanan dûblaja fîlman e ku ji bo parastina ziman girîng tê hesibandin. Xortekî …

Bêtir »

Pêşangeha zimanên di xetereyê de

Zimanên kêm tên axaftin ên cîhanê pir bi lez ji holê radibin. Lêkolîner didin zanîn ku nîvê 7000 hezar zimanên li cîhanê dihate axaftin êdî ji holê rabûne û her roj yek an du zimanên din tevlî karwanê zimanên mirî dibin. Pirtûkxaneya Helbestê ya Neteweyî ya Southbank Center a li …

Bêtir »