Arşîvên Tag: ziman

Rewşenbîr û Ziman

Rohat Agirî Ziman, bingeha saziya neteweyan e. Bê ziman hûn nikarin neteweyekî biafirînin û bibin netewe. Dîrokê nîşanî me daye ku gelek netewe dema zimanê wan windabûne, ew jî di zibildanka dîrokê de windabûne. Heger hun bi zimanê dagirkeran fikr û ramanên xwe diyar bikin hun nikarin neteweyeke serbixwe damezrînin.  Rewşenbîrî ew e …

Bêtir »

Dersa zimanê dayikê têra fêrbûnê nake

  Xwendekarên ku li Swêdê yek ji zimanên kêmneteweyî yên mîna romanî, samî yan jî fînlendî dixwïnin heftiyê herî zêde saetekê vê dersê dibînin. Radyoya Swêdê rapirsiyek şiyandiye ji hemû şaredariyên Swêdê re û ji bersivan diyar dibe ku zarok ji pêşniyazên têne kirin gelekî kêmtir dersa zimanê dayikê dibînin. …

Bêtir »

Ji % 40’ê cîhanê bi zimanê dayikê perwerde nabe

Rapor destnîşan kir ku di civakên pir-etnîkê yên wekî Tirkiye, Nepal, Pakîstan û Guatemalayê de ferzkirina zimanê serdest bi riya sîstema dibistanê herdem bûye sebeba newekhevîtiya civakî û çandî. UNESCO (Rêxistina Perwerde Zanist û Hevkariyê ya Neteweyên Yekbûyî) bi raportekê diyar kir ku ji % 40’ê nifûsa cîhanê bi zimanê …

Bêtir »

Samî Tan: Divê Zimanê Kurdî Bibe Xwedî Statuyeke Qanûnî

  Lazim e rêvebirîyên heremî li gor rengên civakên xwe sîstema perwerdê ava bikin. Hevserokê Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Samî Tan bi minasebeta 21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanî ji Dengê Amerîka re peyîvî. Birêz Tan got, ‘Divê zimanê Kurdî li Tirkîyê bibe xwedî statuyeke yasayî’. “Pergala Tirkîyê heta …

Bêtir »

21ê sibatê roja Zimanê Dayikê ya Navnetewî

Hîn îro jî li Tirkiye, Îran î li Suriyê bi mîlyonan zarokên kurdan her roj tên asîmîlekirin. Sistemên perwerdeyên van hersê dewletan yek ji yeka din şoventir, nîjadperestir û asîmîlekartir e. Di perwerdeyê de plannameyeke (mufredateke) weha ҫêkirine û piştî dibistana seretayî êdî polîtîkaya wan a asîmîlê digêhe armanca xwe. …

Bêtir »

Amazîgî li Cezayirê bû zimanê fermî

  Cezayir di çarçoveya reforma destûra bingehîn de zimanê amazîgî (tamazîgî) wekî “zimanê fermî” naskir. Lê parazvanên ziman vê gavê têr nabînin û dixwazin statuya erebî û amazîgî wekî hev be. Zimanê amazîgî piştî têkoşîneke dûvedirêj a gelê Kabîliyayê, di 2002’an de wekî “zimanê neteweyî” hatibû qebûlkirin. Vê carê jî …

Bêtir »

Dekolonîzasyon ji bo perwerdeya aborîcînan pêwîst e

Dibistan berhemên sîstemên welatên rojava, awayê zanîn û organîzekirina zanînê ya welatên rojava ne û di derbarê riyên guherandina dibistanan de gelek xebat divê bên kirin. Raporta Komîsyona Heqîqet û Lihevhatinê ya Kanadayê carekê din nîşan da ku di perwerdeya gelên aborîcîn de kêmasî didomin. Hin aktîvîstên zimanê aborîcîn difikirin …

Bêtir »