Arşîvên Tag: ziman

PEN a Kurd tekane saziya Kurdan e ku ji her dîtin, bawerî û siyasetê her kes dikare bibe endam û ev jî wek modeleke neteweyî ya hemû Kurdan e.  Serokê PEN a Kurd Şêxmûs Sefer  destnîşan dike ku PEN a Kurd tekane saziya Kurdan e ku ji her dîtin, bawerî …

  Li Îrlandayê bi hezaran kes beşdarê beza ji bo ziman a bi navê Rith bûn. Beza Rith ku bi armanca bilindkirina hişmendiya ziman tê lidarxistin, cara ewilî 4 sal berê hat lidarxistin. Berpirsên lidarxistina pêşbirkê didin zanîn ku heta niha 50,000 kes beşdarê çalakiyên curbecur bûne ku hejmar ji …

Kurdî-Der’a Sêrtê bi boneya demsala biharê dewreya perwerdeyê dide destpêkirin. Dewreya perwerdeyê dê ji bo asta yekem û asta duyem be. Dê ev dewreya perwerdeyê bi qasî 12 hefteyan bidome, di dawîya dewreyê de dê ji bo xwendekarên serketî sertîfîka were dayîn. Rêvebirîya Kurdî-Der’a Sêrtê diyar kir ku ji bo …

  Xwendekarên ku li Swêdê yek ji zimanên kêmneteweyî yên mîna romanî, samî yan jî fînlendî dixwïnin heftiyê herî zêde saetekê vê dersê dibînin. Radyoya Swêdê rapirsiyek şiyandiye ji hemû şaredariyên Swêdê re û ji bersivan diyar dibe ku zarok ji pêşniyazên têne kirin gelekî kêmtir dersa zimanê dayikê dibînin. …

  Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê, lewheyên nîşandana cih û aliyan ên rê û rêbarên sereke hatin danîn. Şaredariya Bajarê Mezin heman xebatê li gundan jî dimeşîne û aşkere kir ku ew ê îsal li ser riyeke 500 kîlometir lewheyên destnîşankirina rê û aliyan bidaliqînin. Serokatiya Daîreya Veguhastinê ya Şaredariya …

Rapor destnîşan kir ku di civakên pir-etnîkê yên wekî Tirkiye, Nepal, Pakîstan û Guatemalayê de ferzkirina zimanê serdest bi riya sîstema dibistanê herdem bûye sebeba newekhevîtiya civakî û çandî. UNESCO (Rêxistina Perwerde Zanist û Hevkariyê ya Neteweyên Yekbûyî) bi raportekê diyar kir ku ji % 40’ê nifûsa cîhanê bi zimanê …

  Tora lêgerînê ya herî berfireh Google, tevî zimanê kurdî 13 zimanên din jî, ên ku li seranserê dinyayê ji wan zimanên ku herî zêde tên axavtin in, li ser “google translate / google werger”-ê zêde kirin. Bi zêdekirana van 13 zimanan, hejmara tevahîya zimanên ku li hev tên wergerandin …

Şair û nivîskarên kurd bi yek dengî û tek rengî dibêjin: Tenê bi panel, daxuyanî û meşan zimanê kurdî nakeve nav jiyana civakî, divê polîtikayên kurdan ên li ser zimanê kurdî jî bêne guherandin. Komeleya Nivîskarên Kurd û PENa Kurd bi boneya 21ê Sibatê Roja Zimanê Zikmakî li pêş avahiya …

  Lazim e rêvebirîyên heremî li gor rengên civakên xwe sîstema perwerdê ava bikin. Hevserokê Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Samî Tan bi minasebeta 21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanî ji Dengê Amerîka re peyîvî. Birêz Tan got, ‘Divê zimanê Kurdî li Tirkîyê bibe xwedî statuyeke yasayî’. “Pergala Tirkîyê heta …

Hîn îro jî li Tirkiye, Îran î li Suriyê bi mîlyonan zarokên kurdan her roj tên asîmîlekirin. Sistemên perwerdeyên van hersê dewletan yek ji yeka din şoventir, nîjadperestir û asîmîlekartir e. Di perwerdeyê de plannameyeke (mufredateke) weha ҫêkirine û piştî dibistana seretayî êdî polîtîkaya wan a asîmîlê digêhe armanca xwe. …

  Cezayir di çarçoveya reforma destûra bingehîn de zimanê amazîgî (tamazîgî) wekî “zimanê fermî” naskir. Lê parazvanên ziman vê gavê têr nabînin û dixwazin statuya erebî û amazîgî wekî hev be. Zimanê amazîgî piştî têkoşîneke dûvedirêj a gelê Kabîliyayê, di 2002’an de wekî “zimanê neteweyî” hatibû qebûlkirin. Vê carê jî …

Gotarên di beşa kurdî de nagihe 22 hezaran û ji bo zimanekî weke kurdî ev hejmareke pir kêm e. Teknolojjiya îro ku heye gelek xewnên ku pêkanîna wan ji bo miletekî bêdewlet hema hema nemumkin e dike rastî. Weke nimûne ensîklopediya bi kurdî ya Wîkîpediya. Îsal 15 saliya ensîklopediya azad …

  Dadgeha Bilind a Meksîkayê cihêrengiya ziman di nava weşanên radyoyên ne fermî de naskir. Dadgehê di biryara xwe ya 20’ê Çileyê de ferzbûna zimanê îspanyolî ya di weşana radyoyên ne fermî de betal kir. Bi vê biryarê, xala 230. a telekomînîkasyon û weşanên radyoyê ku dibêje “radyoyên ne fermî divê …

Dibistan berhemên sîstemên welatên rojava, awayê zanîn û organîzekirina zanînê ya welatên rojava ne û di derbarê riyên guherandina dibistanan de gelek xebat divê bên kirin. Raporta Komîsyona Heqîqet û Lihevhatinê ya Kanadayê carekê din nîşan da ku di perwerdeya gelên aborîcîn de kêmasî didomin. Hin aktîvîstên zimanê aborîcîn difikirin …

  Straneke bi nivîsa bizmarî hatiye nivîsandin ku bi navê “Beyta Hûrrî” tê binavkirin û tê texmînkirin ku beriya 3 hezar û 400 salî hatiye nivîsandin, derket holê. Ev stran weke strana herî kevin a cîhanê tê zanîn. Ji bo Melîkeya Ûgarît Nîkkal hatiye nivîsandin. Strana ku li ser tableteke …

    Pirtûkek nû ji nivîskarekî kurd ê Kobanê…. Pirtûkeke nû ji aliyê zimanzanê kurd Arif Hiso ve hatibû amadekirin, ji aliyê çapxaneya Şemal li Stenbolê hatiye çapkirin û wê bikeve ber destê xwendevanên zimanê kurdî. Pirtûk ji bo pêşveçûn û parastina ferheng û çanda Kurdî pir girînge û wê …

Parlamentoya Fransayê pêşniyazqanûneke din a ji bo berfirehkirina mafên zimanên hatine kêmarkirin red kir. Bi tenê 27 parlamenter beşdarê dengdayina ku di 14’yê Çileyê de hate lidarxistin bûn û ji wan 14 parlamenter li dijî Pêşniyazqanûnê dengên xwe bi kar anîn.   Pêşniyazanûn ji aliyê parlamenterê breton Paul Molac ve …

      Polonya di modela xwe ya netew-dewletê de israr dike. Hikumeta nû ya Polonyayê daxwaza naskirina hebûna etnîk û ziman a Li Sîlezyayê Meşa Xweseriyê hat lidarxistinred kir.   Însîyatîfeke Sîlezyayê daxwaznameyeke ku 140,000 kes îmze kiribû pêşkêşî hikumetê kiribû. Di daxwaznameyê de ji hikumetê hatibû xwestin ku …

    Hikumeta Cezayirê di çarçoveya reforma destûra bingehîn de bi awayekî fermî zimanê amazîgî nasdike. Reform ji bo erêkirinê wê di vê mehê de pêşkêşî parlamentoyê bê kirin. Serokê Cezayirê Abdulazîz Bûteflîka ku di Nîsana 2014’an de carekê din hatibû hilbijartin, ji bo pêkanîna soza xwe ya xurtkirina demokrasiyê …

    Pêşnûmaqanûneke ji bo reformê ya li Îtalyayê, li dijî zimanên kêmar ên li hin herêman tê axaftin cudaxwaziyê dike. Li gorî vê reformê, wê weşanên RAI’yê (Radyo-Televîzyona Îtalyayê) ji bilî îtalî, bi tenê bi fransî, almanî û slovenî bên kirin. Her sê zimanên wê weşan pê bê kirin …

  Ji bo bi dehezaran salan gelê aborîcîn û Girava Tengava Torresê yê vê parzemînê û giravên wê ekosîstemên cihêreng parastine, ziman û çandên kompleks pêşxistine û di navbera xwe û kesên ji derve hatine bazirganiyê kirine. Di nava 200 salên ku kurt dikare bê dîtin ku dema destpêka kolonîzasyona …