Arşîvên Tag: civak

Mapûçiyên serhildêr, li stargehên nû xwe amade kirin û paşê bi êrişeke mezin, keleyên sembola zilm a kolonyalîzmê bi axê re kirin yek. Ev cara yekemîn bu ku miletekî li parzemîna Amerîkayê, kolonyalîstên hêzdar ên Îspanyol têk dibir. Ev çiyayên herdem serê wan bi berf, çemên avzelal û daristanên wekî …

Xelaya Patatan ku beriya 170 salan li Irlandayê pêk hat, bû mijara fîlmeke sînemayê.Di vê xelaya xedar de milyonek Îrlandî miribûn û 2 milyon kesî jî terka welatê xwe kiribû.Fîlm li Îrlandayê hatiye kişandin û vê tofana xelayê bi rêya jiyana masîgirekî tîne ser ekranê. Arracht ango Cinawir, fîlmeke di …

Ew bi hezaran salan, li ser erdên ji berf û qeşayê, tevlî naxirên pezkoviyan bi serbestî geriyan. Lê netew-dewletên nû, welatê wan parçe kirin û ew xistin nava tevneke giran a asîmîlasyonê.   Digel êş û kulên bindestiya 100 salên dawî, gelê Samî ji bo ji erdên xwe yên dîrokî …

Ji vir 10 sal berê li welatekî Ereb çirûskek ji bo azadiyê pêket û paşê hemû welatên Ereb da ber xwe û belav bû.Ev tevgera bêhempa ewqas bibandor bû ku dewletên Ereb pê serûbin bûn û rêvebiriyên bihêz di encama wê de hilwşiyan.Rêvebiriyên Mûamer Qedafî, Abîdîn Bin Alî, Husnî Mubarek …

Ji vir 800 sal berê gelên xwecî yên li Amerîkaya Başûr, bi riya Okyanûsa Pasîfîk xwe gîhandine Polînezyayê. Polînezyaya ku ji gelek giravan pêk tên, 7 hezar km dûrî parzemîna Amerîkayê ye û lewma ev yek di şert û mercên wê demê de bûyereke gelek girîng tê hesibandin. Gotara kovara …

Digel nifûsa xwe ya zêde jî, Afro-Amerîkî ne di siyaseta giştî de ne û jî di rêvebiriyên xweciyê de têra xwe tên temsîlkirin. Lê jineke afro-amerîkî dev ji têkoşînê berneda û di dawiya dawiyê de bi ser ket. Jina têkoşer bû şaredara yekemîn a li eyaleteke Başûr û dilê civaka …

Lêkolîneke dawî xewnereşka li pêşiya civaka Amerîkî destnîşan dike. Li gorî lêkolînê di encama krîza koronayê de 54 milyon amerîkî bi birçîbûnê re rû bi rû ne. Li gorî lêkolînê, piştî ragihandina rewşa awarte ya li dijî pandemiya koronayê, ji 40 milyonî zêdetir welatî ji kar hatine derxistin. Rêjeya bêkariyê …

Bajarekî pîlankirî û xweş, avahiyên bilind ku zengîniya aboriyê yên Amerîkayê temsîl dikin û rê û kolanên paqij ku berûberê hev dirêj dibin…. Ev der bajarê Baltîmorê ya li eyaleta Marylandê ye. Lê divê mirov bi vê dîmenê ewil ê halxweşiyê nîşan dide, nexape. Li taxên dûrî navenda bajêr ku …

Antîfa, kurtenavê Antî-faşîst ango tevgera li dijî faşîzmê ye. Tevneke berfireh tevger û pêkhateyên çepên şoreşger e.. Peyva Antîfa, cara pêşî sala 1946’an li dijî Naziya Alman derket holê. Sala 2016’an piştî hilbijartina Donald Trump, Antifa li Amerîkayê lez da xebatên xwe.. Û 2017’an endamên wan daketin meydanan.. Li dijî …

Lîmon çavkaniya vîtamîna C’ye û ji bo pêşîgirtina li sermayê, zivistanê pir zêde tê bikaranîn. Lê krîza koronayê bandorê li buhayê lîmonê jî kiriye û gelek aliyên Afganîstanê kîloyek lîmon bi 5 dolarî tê firotin. Herwiha, arvan jî wekî gelek pêdiviyên din ên bingehîn, di piyaseyê de bihayê wî ji …

Gîne Bîssaû welatekî li rojavayê Afrîkayê ye. Komegiravên Bîjagos jî ku ji 88 giravên pêk tên, bi ser vî welatî ve ye. Bîjagos, ji ber cihêrengiya xwe ya xwezayî, di 1996’an de ji aliyê UNESCO’yê ve wekî mîrateyeke xwezayî hatiye qebûlkirin. Wekî li herêmên din ên Gîne Bîssaûyê, li civaka …

Doktor Haiven dibêje daxwaza vegera jiyana normal bi kêrî kapîtalîzmê tê û bang li mirovahiyê dike ku normaliya berê ku bi destê sîstema kapîtalîst hatiye damezrandin, qebûl neke. Doktor Max Haiven  ku li Zanîngeha Anîşînabe Akî ya li Kanadayê akademîsyene, dibêje bi riya krîza koronayê, mirovahî piştî demeke dirêj ji …

Afro-meksîkî ji dema dagirkirina Meksîkayê ya ji aliyê Îspanyolan ve li vî welatî dijîn. Kolonyalîstên Îspanyol, piraniya wan ji sedsala 15. û vir anîne Meksîkayê û ew wekî kole xebitandine. Ew bi hêviya azadiyê, bi rengekî aktîf beşdarî şerê rizgariya Meksîkayê bûne. Mixabin, piştî serxwebûnê jî cudaxwaziya li hember wan …

Mezopotamya bi şûnwarên şaristaniyên li ser wê hatine damezrandin wekî muzeyeke servekirî ya dîrokê ye. Cara pêşiyê di serdema neolîtîk de li ser vê axê şoreşa çandiniyê û kedîkirina sewalan dest pê kiriye Xerabreşka li Bakurê Kurdistanê ku li Cihanî wekî Gobeklîtepe tê naskirin, bi berhemên xwe yên zêdetirî 10 …

Di 100 saliya jenosîdê de komeleyên ji yûnanên Pontûsê yên li her aliyê cîhanê belav bûne ji Tirkiyeyê daxwaz dikin ku sûcên ku di salên 1913 û 1922’an de li hemberê mirovahiyê kiriye nas bike. Pontûs herêmeke dîrokî ya li bakurê Anatoliyê ye û berûberê keviyên Behra Reş erdên berfireh …

Hejmara van nameyên dîrokî di ser 700’î re ye û aniha ketiye nav arşîva înternetê ya Konseya Aucklandê. Robert Eruera yek ji berpirsê parastina kelepûra maorî ye û di vê mijarê de ji Radyoya Zelandaya Nû ye wiha axivî ye: “Ew wekî pencereyên demê ne ku hûn dikarin tê de …

Oromiya ku herêmeke li Etiyopyaya federal e, di rojên dawî de bûye qada çalakiyên berfireh. Xwepêşander doza xurtkirina xwerêvebirinê, sekinandina şîdeta hêzên dewletê yan li hemberê wan û berdana girtiyên siyasî dikin. Xwepêşandanên ku çend roj in bênavber didomin, li herêmê belavî qasî 200 navendan û paytexta Etiyopyayê Adîs Ababa …

2. Konferansa Jinên Cîhanê a ku di 13’ê Adarê de li Paytexta Nepalê Katmanduyê despêkirî bi civîna Civata Giştî berdewam dike. Civata Giştî di serî de Helepçe bi bîranîna hemû kesên di komkujiyan de jiyana xwe ji dest dan despêkir. 2. Konferansa Jinê ya Cîhanê ku bi dirûşma “Jin bi çiyayên …

Di sedsala 21’emîn ku wekî sedsala jinan tê binavkirin de şîdeta li ser jinê bi piralî û zêdebûnê berdewam dike. Hejmara jinên ku ji bilî şîdeta di şeran de û tecawîz û lêdanê, rastî şîdeta devkî û derûnî, rastî hegemonyaya zîhniyeta zilam hatine, bi rengekî tirsnak zêde dibe. Di roja …

  Ji bo bi dehezaran salan gelê aborîcîn û Girava Tengava Torresê yê vê parzemînê û giravên wê ekosîstemên cihêreng parastine, ziman û çandên kompleks pêşxistine û di navbera xwe û kesên ji derve hatine bazirganiyê kirine. Di nava 200 salên ku kurt dikare bê dîtin ku dema destpêka kolonîzasyona …

Gundiyên li rojhilata Kamboçyayê dijîn li dijî artêş û elîtekî lokal ku dest danîne ser erdên wan, têkoşînê dikin. Gundiyên endamekî komên etnîk ên li herêma Keo Seima li dijî fermandarên li deverê û spekulatorê erd serî li dadgehê dan. Li gorî nûçeya RFA‘yê Hin fermandarên artêşê û sermiyandarekî li …