Infowelat Enformasyon Ji Bo Welat
Gotarên Têkildar
Di salvegera wefata helbestvanê nemir Cegerxwîn de, Komeleya Wêjekarên Kurd û Sozder (Komeleya Lêkolînên Çand, Dîrok û Wêjeya Devkî) li gundê Hesarê yê girêdayî navçeya Kercewsê, li ber deriyê mala ku tê de ji dayik bûbû, bîranînek li dar xist.
Girîngiya Keda Cegerxwîn di Wêje, Ziman û Çandê de
Di bîranînê de, Hevserokê Sozderê Eyûp Gûven daxuyaniyek da û bal kişand ser keda Cegerxwîn a di warê wêje, ziman û çandê de ku çawa zimanekî li ber pisaftinê bi berhemên xwe parastiye. Gûven, Cegerxwîn wekî “helbestvan, siyasetmedar û nivîskarekî mezin” bi nav kir û got ku wî li ser erdnîgariya Kurdistanê gelek geriyaye, lê ji ber helwesta xwe ya li dijî axatî û şêxtiyê rastî gelek zehmetiyan hatiye. Herwiha, Gûven anî ziman ku Cegerxwîn gelek berhemên edebî, helbestî û nivîsên hêja li dû xwe hiştiye.
Bandora Dêrika Çiyayê Mazî li ser Helbestên Cegerxwîn
Gûven di daxuyaniya xwe de destnîşan kir ku bandora navçeya Dêrika Çiyayê Mazî li ser jiyan û helbestên Cegerxwîn pir xurt bûye, lê mixabin lêkolînên berfireh li ser vê yekê kêm in. Wî got: “Daxwaza me ew e ku xwendevan di derbarê jiyana Cegerxwîn a li Dêrika Çiyayê Mazî de bêtir agahdar bibin.”
Gûven diyar kir ku Cegerxwîn di sala 1903’an de li gundê Hesara Kercewsê ji dayik bûye. Piştî Şerê Cîhanê yê Yekemîn, ew derbasî Rojavayê Kurdistanê bûye, di sala 1921’an de vegeriyaye welêt û perwerdeya olî wergirtiye. Piştre, di sala 1922’an de çûye Dêrika Çiyayê Mazî û li cem Seydayê Mele Îskender Kazim perwerde bûye.
Wî gotinên Cegerxwîn ên wekî “Ez bawer dikim, eger min li Dêrikê baxçe, rez û dahl û xab nedîta, belkî ez nebûma helbestvan. Min hest û ramanên xwe ji jiyana Dêrikê û bedewiya wê girt” mînak da û anî ziman ku ev gotin nîşan didin ka Dêrikê çawa bandor li wî kiriye. Gûven herwiha behsa çarîn û helbestên Cegerxwîn ên li ser Dêrikê kir.
Wî got ku Cegerxwîn li Dêrikê dest bi nivîsandina helbestên xwe bi tîpên Erebî kiriye, lê piştî hevdîtina bi Şewqî Begê Erxenî re di sala 1924’an de, zêdetir hişyar bûye û dest bi nivîsandina bi zimanê Kurdî (tîpên Latînî) kiriye.
Gûven herwiha anî ziman ku ji ber helwesta Cegerxwîn a li dijî axatî û şêxtiyê, mamosteyê wî jê re gotiye ku divê ji navçeyê derkeve. Cegerxwîn jî bê dil ji Dêrikê derketiye û gotiye: “Dilê min li Dêrikê dimîne, ezê herim, lê ez ê tu carî Dêrikê ji bîr nekim.”
Bîranîna Mamosteyê Cegerxwîn jî wê pêk bê
Hevserokê Sozderê di dawiyê de diyar kir ku di 24’ê Cotmeha 2025’an de, li Dêrika Çiyayê Mazî ya Mêrdînê, li ser gora mamosteyê Seydayê Cegerxwîn, Mele Îskender Kazim, li goristana Xidra bîranînek din jî wê li dar bixin.
Foto: Beşdarên bîranîna Cegerxwîn a li gundê Hesarê
