Gîne Bîssaû welatekî li rojavayê Afrîkayê ye. Komegiravên Bîjagos jî ku ji 88 giravên pêk tên, bi ser vî welatî ve ye. Bîjagos, ji ber cihêrengiya xwe ya xwezayî, di 1996’an de ji aliyê UNESCO’yê ve wekî mîrateyeke xwezayî hatiye qebûlkirin. Wekî li herêmên din ên Gîne Bîssaûyê, li civaka …
Bêtir »Max Haiven: Piştî Coronayê venegerin jiyana normal
Doktor Haiven dibêje daxwaza vegera jiyana normal bi kêrî kapîtalîzmê tê û bang li mirovahiyê dike ku normaliya berê ku bi destê sîstema kapîtalîst hatiye damezrandin, qebûl neke. Doktor Max Haiven ku li Zanîngeha Anîşînabe Akî ya li Kanadayê akademîsyene, dibêje bi riya krîza koronayê, mirovahî piştî demeke dirêj ji …
Bêtir »Afrîkiyên li Meksîkayê: Venasîn pêk hat lê xizanî hîn didome
Afro-meksîkî ji dema dagirkirina Meksîkayê ya ji aliyê Îspanyolan ve li vî welatî dijîn. Kolonyalîstên Îspanyol, piraniya wan ji sedsala 15. û vir anîne Meksîkayê û ew wekî kole xebitandine. Ew bi hêviya azadiyê, bi rengekî aktîf beşdarî şerê rizgariya Meksîkayê bûne. Mixabin, piştî serxwebûnê jî cudaxwaziya li hember wan …
Bêtir »Wekhevî cara ewilî li Xerabreşkê bi dawî bû
Mezopotamya bi şûnwarên şaristaniyên li ser wê hatine damezrandin wekî muzeyeke servekirî ya dîrokê ye. Cara pêşiyê di serdema neolîtîk de li ser vê axê şoreşa çandiniyê û kedîkirina sewalan dest pê kiriye Xerabreşka li Bakurê Kurdistanê ku li Cihanî wekî Gobeklîtepe tê naskirin, bi berhemên xwe yên zêdetirî 10 …
Bêtir »Pontûs berê yûnan bû
Di 100 saliya jenosîdê de komeleyên ji yûnanên Pontûsê yên li her aliyê cîhanê belav bûne ji Tirkiyeyê daxwaz dikin ku sûcên ku di salên 1913 û 1922’an de li hemberê mirovahiyê kiriye nas bike. Pontûs herêmeke dîrokî ya li bakurê Anatoliyê ye û berûberê keviyên Behra Reş erdên berfireh …
Bêtir »Daxwaza maoriyan a ji bo serdestiyê 180 sal in didome
Hejmara van nameyên dîrokî di ser 700’î re ye û aniha ketiye nav arşîva înternetê ya Konseya Aucklandê. Robert Eruera yek ji berpirsê parastina kelepûra maorî ye û di vê mijarê de ji Radyoya Zelandaya Nû ye wiha axivî ye: “Ew wekî pencereyên demê ne ku hûn dikarin tê de …
Bêtir »Gelê oromo li Etiyopyayê li ser piya ye
Oromiya ku herêmeke li Etiyopyaya federal e, di rojên dawî de bûye qada çalakiyên berfireh. Xwepêşander doza xurtkirina xwerêvebirinê, sekinandina şîdeta hêzên dewletê yan li hemberê wan û berdana girtiyên siyasî dikin. Xwepêşandanên ku çend roj in bênavber didomin, li herêmê belavî qasî 200 navendan û paytexta Etiyopyayê Adîs Ababa …
Bêtir »Konferansa Jinên Cîhanê bi civîna Civata Giştî berdewam dike
2. Konferansa Jinên Cîhanê a ku di 13’ê Adarê de li Paytexta Nepalê Katmanduyê despêkirî bi civîna Civata Giştî berdewam dike. Civata Giştî di serî de Helepçe bi bîranîna hemû kesên di komkujiyan de jiyana xwe ji dest dan despêkir. 2. Konferansa Jinê ya Cîhanê ku bi dirûşma “Jin bi çiyayên …
Bêtir »Ji perperokan heta afirîneriya jiyanek azad
Di sedsala 21’emîn ku wekî sedsala jinan tê binavkirin de şîdeta li ser jinê bi piralî û zêdebûnê berdewam dike. Hejmara jinên ku ji bilî şîdeta di şeran de û tecawîz û lêdanê, rastî şîdeta devkî û derûnî, rastî hegemonyaya zîhniyeta zilam hatine, bi rengekî tirsnak zêde dibe. Di roja …
Bêtir »Polîtîkaya gelên aborîcîn û Girava Tengava Torresê
Ji bo bi dehezaran salan gelê aborîcîn û Girava Tengava Torresê yê vê parzemînê û giravên wê ekosîstemên cihêreng parastine, ziman û çandên kompleks pêşxistine û di navbera xwe û kesên ji derve hatine bazirganiyê kirine. Di nava 200 salên ku kurt dikare bê dîtin ku dema destpêka kolonîzasyona …
Bêtir »Artêşa Kamboçyayê dest danî ser milkên gundiyan
Gundiyên li rojhilata Kamboçyayê dijîn li dijî artêş û elîtekî lokal ku dest danîne ser erdên wan, têkoşînê dikin. Gundiyên endamekî komên etnîk ên li herêma Keo Seima li dijî fermandarên li deverê û spekulatorê erd serî li dadgehê dan. Li gorî nûçeya RFA‘yê Hin fermandarên artêşê û sermiyandarekî li …
Bêtir »Cotkarên jin ên Zîmbabweyê zêde dibin
Piştî reforma axê ya 2000’î ya Zîmbabweyê ji aliyê jimara jinên cotkar ên li ser axa xwe dixebitin ya di nava welatên Afrîkayê de, rêza welat bilind kir. Jin piraniya keda çandiniyê ya başûrê Sahrayê pêk tînin û li gorî Rêxistina Xurekan û Çandiniyê yê Neteweyên Yekbûyî (FAO) …
Bêtir »