Civak

Welatê Swîsre, li dinyayê herî zêde bi demokrasiya xwe û standardên bilind ên jiyanê tê naskirin.  Digel vê jî, li vî welatî jin heta 1971’an ne xwedî mafê dengdanê bûn. Lewma jî Swîsre li cîhanê yek ji welatê herî dawîn e ku mafê dengdanê ya jinê qebûl kiriye. Afîşek ku …

Myanmar ji destpêka damezrandina xwe ve polîtîkayeke asîmîlasyon û şîdetê li dijî gelên li bakur dimeşîne. Gelên kêmar ji mafên xwerêvebirinê û perwerdeya zimanê dayikê bêparin. Myanmar welatê herî mezin ê başûrê rojhilatê Asyayê ye ku di 1948’an de ji Brîtanyayê serxwebûna xwe bi dest xistiye. Vî welatê ji aliyê …

Li Misrê hêviya ji bo civakekî azad û welatekî halxweş 10 sal berê bû sebebê serhildaneke civakî.Di encama raperîna gel de, dawî li rêvebiriya dîktator Husnî Mubarek hat anîn.Rêvebiriya Îxwanên olperest, hilweşîna hukumeta Mûrsî, hewldana şerê navxweyî yên alîgirên Îxwanê û operasyonên giran ên artêşê li dûv hev hatin…Gelê Misrê …

Xelaya Patatan ku beriya 170 salan li Irlandayê pêk hat, bû mijara fîlmeke sînemayê.Di vê xelaya xedar de milyonek Îrlandî miribûn û 2 milyon kesî jî terka welatê xwe kiribû.Fîlm li Îrlandayê hatiye kişandin û vê tofana xelayê bi rêya jiyana masîgirekî tîne ser ekranê. Arracht ango Cinawir, fîlmeke di …

Ji vir 10 sal berê li welatekî Ereb çirûskek ji bo azadiyê pêket û paşê hemû welatên Ereb da ber xwe û belav bû.Ev tevgera bêhempa ewqas bibandor bû ku dewletên Ereb pê serûbin bûn û rêvebiriyên bihêz di encama wê de hilwşiyan.Rêvebiriyên Mûamer Qedafî, Abîdîn Bin Alî, Husnî Mubarek …

Dewletên kapîtalîst, li ser xwedîtiya milkan hatine damezrandin û hemû sîstem ji bo sermaye di destên derdorên malmezin de bicive, hatiye dîzaynkirinLewma kesên şoreşger ku doza hilweşandina vê sîstema li dijî mirovahî û ekolojiyê dikin, yekemîn dijminên dewletê tên hesibandinBeriya 93 salan, bûyereke bi vî rengî pêk hat û du …

“Xewnek min heye ku wê rojek li girên sor ên Georgiayê, zarokên koleyan û zarokên xwediyên kevn ên koleyan wekî xwişka û bira bi hev re rûnin”Ev gotinên lîderê wêrek ê reşik King bû ku ji vir 57 sal berê di hizûra bi sedhezaran kesî de li nava dilê Amerîkayê, …

Encamên hilweşîna Ekolojiyê ya di dema Sovyetê de pêk hatiye bi salane li gelek aliyên Rûsyayê derdikevin holêEv dewleta ku qaşo xwe li hember kapîtalîzmê alternatîf nîşan dabû, bi projeyên dêwane zirareke mezin da çavkaniyên avê, erdên li ber û mîrateya dîrokî ya welêtDi dema Sovyetê de bendavên pir mezin …

Ji vir 800 sal berê gelên xwecî yên li Amerîkaya Başûr, bi riya Okyanûsa Pasîfîk xwe gîhandine Polînezyayê. Polînezyaya ku ji gelek giravan pêk tên, 7 hezar km dûrî parzemîna Amerîkayê ye û lewma ev yek di şert û mercên wê demê de bûyereke gelek girîng tê hesibandin. Gotara kovara …

Vê mehê 41. salvegera serfeketina Şoreşa Sandînîst  Nîkaraguayê hat pîrozkirin. Di 20’ê Tîrmeha 1979’an de hêzên Eniya Rizgariya Neteweyî ya Sandînîst FSLN artêşa dîktator Somoza têk birin û ketin paytext Managuayê. Bi vî awayî, dawî li dîktatoriya Anastasiyo Somoza ku qasî 43 salan dom kiribû, hat anîn. Serokê ciwan ê …

Digel nifûsa xwe ya zêde jî, Afro-Amerîkî ne di siyaseta giştî de ne û jî di rêvebiriyên xweciyê de têra xwe tên temsîlkirin. Lê jineke afro-amerîkî dev ji têkoşînê berneda û di dawiya dawiyê de bi ser ket. Jina têkoşer bû şaredara yekemîn a li eyaleteke Başûr û dilê civaka …

Lêkolîneke dawî xewnereşka li pêşiya civaka Amerîkî destnîşan dike. Li gorî lêkolînê di encama krîza koronayê de 54 milyon amerîkî bi birçîbûnê re rû bi rû ne. Li gorî lêkolînê, piştî ragihandina rewşa awarte ya li dijî pandemiya koronayê, ji 40 milyonî zêdetir welatî ji kar hatine derxistin. Rêjeya bêkariyê …

Antîfa, kurtenavê Antî-faşîst ango tevgera li dijî faşîzmê ye. Tevneke berfireh tevger û pêkhateyên çepên şoreşger e.. Peyva Antîfa, cara pêşî sala 1946’an li dijî Naziya Alman derket holê. Sala 2016’an piştî hilbijartina Donald Trump, Antifa li Amerîkayê lez da xebatên xwe.. Û 2017’an endamên wan daketin meydanan.. Li dijî …

Krîza penabariyê li Îtalyayê bi dawî nabe. Li vî welatî bi sed hezaran koçberên ku ne xwediyê mafê mayînê ne, hene. Û di prosesa şewba koronayê de, krîza penaberiyê li Îtalyayê kûrtir dibe. Ev welatê ku nuqteya pêşî ya xwegîhandina koçberan e, bi pêvajoya şewbê re, adeta terkî qedera xwe …

Barselona bi tevgerên ekolojîk, femînîst û aboriya piştgiriyê weke laboratûwareke mezin a ceribandinên îdeolojiya azadîxwaz e. Koperatîfeke aboriyê ya li Katalonyayê hatiye damezrandin, bi piştgiriya şaredariyê ev 5 sal in hebûna xwe didomîne. Koperatîfa Alenkop a li Barselonayê, di 2015’an de ji aliyê komeke dilxwazên aboriya piştgiriyê ve hat avakirin. …

Heta roja îro, Rojhilata Navîn û Çîn wekî deverên ku destpêkê Çandinî lê hatiye kirin dihatin naskirin. Lê di encama vekolînên li Amazonê derket holê, li vê herêmê jî çandinî di demeke pir kevn de hatiye kirin. Komek lêkolîneran li herêma Amazonê ya li Bolîvyayê vekolîn dikirin, bi keşfa xwe …

Lîmon çavkaniya vîtamîna C’ye û ji bo pêşîgirtina li sermayê, zivistanê pir zêde tê bikaranîn. Lê krîza koronayê bandorê li buhayê lîmonê jî kiriye û gelek aliyên Afganîstanê kîloyek lîmon bi 5 dolarî tê firotin. Herwiha, arvan jî wekî gelek pêdiviyên din ên bingehîn, di piyaseyê de bihayê wî ji …

Gîne Bîssaû welatekî li rojavayê Afrîkayê ye. Komegiravên Bîjagos jî ku ji 88 giravên pêk tên, bi ser vî welatî ve ye. Bîjagos, ji ber cihêrengiya xwe ya xwezayî, di 1996’an de ji aliyê UNESCO’yê ve wekî mîrateyeke xwezayî hatiye qebûlkirin. Wekî li herêmên din ên Gîne Bîssaûyê, li civaka …

Di 5’ê Gulanê de Brîtanya li Ewrûpayê bû welatê yekemîn ku herî zêde welatiyên wê ji ber vîrusa koronayê mirin. Hejmara kesên ji ber vîrusê mirin 30 hezarî derbas kir û bi vî awayî, Brîtanyayê Îtalya ya ku li ewrûpayê di rêza pêşî de bû,  li dûv xwe hişt. Dewletên …

Kuba demek dirêj e bi gelek welatan re bernameyeke hevkariya tenduristiyê dimeşîne. Lê cara pêşî, bi desteka xwe ya ji bo Îtalyayê ya ji bo têkoşîna li dijî vîrusa koronayê  doktor û hemşîreyan Kuba ewqas zehf dibin mijara rojava cîhanê. Helbet Kuba ne tenê çûbû hawara Îtalyayê lê beriya vê …

Bêrîvan Ayaz Neandertal hêlim hilberandine, gewher çêkirine, xwe bi pirçan xemilandine, agirê xwe dadane û li ser dîwarên şikeftan resim xêz kirine.  Mirovahî ji kengê ve hilberîne zane ? Bi qasî ku dihat zanîn dîroka şaristaniyê herî zêde digîhîje 15 hezar sal beriya niha. Lê ji dema Neandertalan ku beriya …