Civak

A.Rahman Çelîk Piştî şerê Ûkraynayê, buhayê gaz û petrolê li cîhanê zêde dibe Beriya çendekê, şîrketên petrolê ragihandin, buhabûn bi kêrî wan hatiye Guterres jî rabû şîrketan bi çavbirçîtiyê tometbar kir Sekreterê Giştî Yê Neteweyên Yekbûyî Antonio Guterres di daxuyaniya çapemeniyê ya rapora Koma Têkoşîna Qeyrana Gerdûnî de gotinên balkêş …

Li Polonyayê di salvegera wê de serhildana Warşovayê hate bibîranîn Girseyeke mezin a rastgirên polonyayî tevlî vê bernameyê bûn Warşova di tebaxa 1944an de ji aliyê hêzên neteweyî yên polonî ve hatibû rizgarkirin Lê piştî êrişa Naziyan hêzên polonî têk çûbûn û Warşova hatibû hilweşandin Duh li Polonyayê 78. salvegera …

Penaberên Afrîkayê ji bo bigiîhjin Ewrûpayê mirinê didin ber çavên xwe Gelek ji wan hewl didin bi ji ser Îtalyayê li welatên Ewrûpayê belav bibin Di vê rêwîtiya xetere de girava Lampedusayê rawestgeha ewil e Lê êdî ev vê girava biçûk nema dikare girseya penaberên ragire Penaberên ji Afrîkayê, ji …

Papa bi xweciyên li dibistanên asîmîlasyonê re hevdîtinekê li dar xist Mezinê alema katolîk, di hevdîtînê de li ser navê dêrê ji xweciyan lêborînê xwest Dêra Katolîk dawiya dawî li sûcên xwe yên li dijî xweciyên Kanadayê mukur hat. Papa li eyaleta Alberta ya Kanadayê çû serdana xweciyên rastî zilm …

  Almanya serîlêdanên Tirkan li gor serlêdanên Kurdên ji Tirkiye’yê 6 car zêdetir qebûl dike. Tevî hemû rexneyan jî dersînorkirinên penaxwazên ji Tirkiye’yê zêde dibe. Herweha amar nîşan didin, BAMF Tirkan, li gor Kurdên ji Tirkiye’yê şeş caran zêdetir qebûl dike. Piştî pandemiyê, hejmara penaxwazên ku ji bo Tirkiye’yê tên …

Arjantîn piştî 40 salan, ceza da subayên dema dîktatoriyê Di navbera salên 1970 û 80’yan de, dîktatoriya leşkerî li dijî mirovahiyê sûcên mezin kiribû 30 hezar mixalif hatibûn revandin û ji aqûbeta gelek ji wan tu agahî nehatibûn girtin Li Arjantînê, di navbera salên 1976’an de cuntaya leşkerî dest danîbû …

  Belçîka, 61 sal piştî kuştina wî, bermahiyên lîderê şoreşger ê Kongoyê Patrice Lumumba, ewê li malbata wî vegerîne. Piştî kuştina wî, cendekê Lumumba di nava asîtê de hatibû helandin û bi tenê dranekî wî yê zêr hatibû veşartin. Bi boneya vegerandina dranê Lumumba, li Qesra Qraliyeta Belçîkayê merasîmek hate …

Çîroka salên 90î çîroka zemanê burokrat, mamoste û midûrên birûyên wan wekî M.Kemal bûn ku nav û hebûna min red dikirin. Zemanê em tê de ne zemanê ketina maskeyan û xuyabûna zemîna mirov lê sekinî ye. Di vî zemanî de em fam dikin, hemû tiştên ku me digot belkî me …

Şîlî, destûra bingehîn a ji dema general Augustus Pinochet ma ye davêje ser sergo Destûra nû ji aliyê 155 delegeyên hemû beşên civakê temsîl dikirin hate amadekirin Wekheviya zayendî, parastina avhewayê û mafên gelên xwecî stûnên destûra nû ye Li Şiliyê piştî serhildana 2 salan dom kir, yekemîn Destûra Bingehîn …

Koçber herî zêde di rotayên deryayî yên di navbera Lîbya û Îtalyayê de jiyana xwe ji dest didin. Duyemîn rotaya herî xetere rotaya di navbera Afrîka û Giravên Kanaryayê de ye. Neteweyên Yekbûyî bi raporekê, hejmara kesên 2021`ê li ser riyên deryayî yên ber bi Ewrûpayê de jiyana xwe ji …

Ev gotinên balkêş ên Sankara hîn jî di têkoşîna li dijî kolonyalîzm û neokolonyalîzmê de riya miletên bindest ronî dike: Koleyê ku li hemberê zilmê nikare serî hilde bila gazinan ji qedera xwe neke. Eger ew ji sozên azadiyê yên efendiyê xwe bawer bike, wê demê sebeba qedera wî/wê ya …

A.Rahman Çelîk Lêkolîneran îspat kir, di dema şerê serxwebûna Indonezya de, artêşa Holandayê li vî welatî şîddeteke sîstematîk bi kar aniye. Serokwezîrê Hollandayê piştî vê derket pêşberî çapemeniyê û ji Indonezyayê lêborîn xwest Serokwezîrê Holandayê Mark Rutte, ji bo şîddeta ku artêşa Holandayê di navbera salên 1945 û 49’an de …

Holanda di 1621’an de bi riya hêza xwe ya deryayî, li başûrê Asyayê û li hin deverên li dora Deryaya Karayîbê dest bi bazirganiya koleyan kir. Di navbera 300 salan de li derdora milyonekî Afrîkî ji aliyê Holandiyan wekî kole hatin firotan û hin ji wan jî ji bo çandiniya …

Di ser Bloody Sunday ango Yekşema ji Xwînê re 50 sal derbas bûn….Leşkerên brîtanî wê rojê di çalakiyek sivîl de 14 Îrlandî kuştin. Doza edaletê ya xizmên girtiyan heta niha ji aliyê hukumetên britanî hat redkirin û kesên kujer nehatin cezakirin. Piştî Yekşema ji Xwînê tevgera rizgariya katolîkan radîkal bû …

Hêjayî gotinê ye ligel Norwêc, Swêd û Fînlandê qismekî samî ji 3 hezar salî zêdetir e li herêma Mûrmansk a li bakurê Rûsyayê dijîn. Di encama polîtîkaya talan û asîmîlasyonê ya dema Sovyetê û Rûsyayê de gelê samî hat marjînalkirin û hejmara wan a li herêma Kolayê daket 2 hezarî. …

MRG wekî her sal îsa jî lîsteya Gelên bi Xetereyê re rû bi rûne weşand. Rêxistinê li gorî asta xetereyê welatên binpêkirina mafên kêmar û xweciyan lê pêk tên di lîsteyê de bi cî kir. Sûriye ku ev 10 sal in lê şerê navxweyî pêk tê, di mijara gelên di …

  Yasin Sunca* Kolonyalîte, kolonyalîzma nû jî tê de, têgeheke ku hêza xwe ji hiyerarşiyan û têkiliyên hêzê werdigire û gelek meseleyên global di nava wê de cî digirin. Herwiha, bi riya pergaleke hîn bêtir dîrokî-civakî tê pênasekirin. Li gorî vê perspektîfê, di pergala serdest a cîhanê de têkiliyên hêzê …

Ehmed Pelda Bersiva bi heman rêbazî û li ser bingehê avakirina xweparastinê ne watedar û ne jî pêkan e. Berî her tiştî ji aliyê balansa hêzê rewşeke newekhev heye Êrişên sivîl-faşîst her ku diçe zêde dibin. Nasnameya kurd, alewî û ereb herdem rastî êrişan tê. Li hemberê vê jî gotinên …

Welatê Swîsre, li dinyayê herî zêde bi demokrasiya xwe û standardên bilind ên jiyanê tê naskirin.  Digel vê jî, li vî welatî jin heta 1971’an ne xwedî mafê dengdanê bûn. Lewma jî Swîsre li cîhanê yek ji welatê herî dawîn e ku mafê dengdanê ya jinê qebûl kiriye. Afîşek ku …

Myanmar ji destpêka damezrandina xwe ve polîtîkayeke asîmîlasyon û şîdetê li dijî gelên li bakur dimeşîne. Gelên kêmar ji mafên xwerêvebirinê û perwerdeya zimanê dayikê bêparin. Myanmar welatê herî mezin ê başûrê rojhilatê Asyayê ye ku di 1948’an de ji Brîtanyayê serxwebûna xwe bi dest xistiye. Vî welatê ji aliyê …

Li Misrê hêviya ji bo civakekî azad û welatekî halxweş 10 sal berê bû sebebê serhildaneke civakî.Di encama raperîna gel de, dawî li rêvebiriya dîktator Husnî Mubarek hat anîn.Rêvebiriya Îxwanên olperest, hilweşîna hukumeta Mûrsî, hewldana şerê navxweyî yên alîgirên Îxwanê û operasyonên giran ên artêşê li dûv hev hatin…Gelê Misrê …