Autonomos

Du cîranên dijmin, Azerbaycan û Ermenistan piştî aştiya şikestinbar dîsa vedigerin serî Azerbaycan di êrişeke hewayî de 2 leşkerên ermenî kuştin Piştî êrişê hukumeta Qerebaxa Çiyayî kete nava tevgerê û rewşa awarte ragihand Qerebaxa Çiyayî dîsa vediguhere navenda aloziya di navbera Ermenistan û Azerbaycanê de. Azerbaycana ku di şer de …

Di salvegera Şerê Kargilê de li Keşmîrê çalakiyeke xetere hate lidarxistin Partiya netewpereestiya hîndû BJPê îmzeya xwe avêt binê vê çalakiyê Alên kesk, sor û spî yên Hîndistanê û bi sedan ajovanên fanatîk ên motoksîkletan… Li Srînagara li paytexta Keşmîrê ku navenda aloziya ne çalakiyeke nîqaşbar hate lidarxistin. Berpirsê vê …

Bernameyên 12’ê Tîrmehê ya li Îrlandaya Bakur, her sal bi mebesta pîrozkirina serkeftina qral Williamê Orange tê lidarxistin. Williamê Protestan, di 1690’î de qralê Katolîk Jamesê II. têk biribû û bûbû sebeb, Brîtanya li Îrlandayê kontrola xwe xurtir bike. Ciyê meşa Protestanên li Bakurê Îrlandayê, wekî hersal dîsa paytext Belfast …

Komara Karakalpakistanê herêmeke xweser e a li rojavayê Ozbekistanê ye û bergirehbûna bi qasî 166.000 km2 ye. Nifûsa herêmê li derdora 2 milyonî ye û Karakalpak bi tenê 32 ji %ê vê nifûsê pêk tînin. Ji roja înê û vir ve, Ozbekistan ji ber bûyerên li rojavayê welêt di fokûsa …

Brîtanya di protokola Bakurê Îrlandayê de dest bi guherînên yekalî kir Yekitiya Ewrûpayê reaksiyon nîşanî vê biryarê da xwe ji bo şerekî hiqûqî amade dike Brîtanya di meseleya Îrlandaya Bakur de bi gaveke yekalî dawiya dawî bi ya xwe kir. Hukumeta Londonê, biryara xwe ya guherîna protokola derbarê herêmê de …

Forûma Serweriya Neteweyî di 2019’an de ji aliyê 16 rêxistinên polîtîk, çandî û sendîkayan ku hemû jî çepgirin hate damezrandin. Armanca forûmê li hember otorîterîzma dewletê pêşxistina rêûrêbazên berxwedana neteweyî ya li Katalonya, Welatê Bask û Galîsyayê ye. Li Îspanya endamên Forûma Serweriya Neteweyî di civîneke din de hatin cem. …

Hukumeta herêmî ya Galê ji Londonê dixwaze rêvebiriya sîstema edaletê dewrê wê bike. Hukumet diyar dike, ew dikare sîstema edaletê ya navxweyî ji Brîtanyayê baştir bi rê ve bibe. Welatê Gal ku ev 23 sal in xwedî otonomiyê ye, dixwaze kontrola xwe ya li ser meseleyên navwelat xurtir bike. Hukumeta …

Nord Rhein Westfalya bi nifûsa xwe ya li derdora 17 milyonî eyaleta herî mezin a Almanyayê ye. Nord Rhein Westfalya ji aliyê aboriyê ve jî eyaleta herî dewlemen a li Almanyayê ye. Salane hilberîna endustriyê ya li eyaletê ji 300 milyar euroyî zêdetir e. Siyaseta Almanyayê, bi encama hilbijartineke herêmî …

A.Rahman Çelîk Di hilbijartinên Îrlandaya Bakur de Sinn Fein bû partiya yekem Di dîroka vî welatî de cara pêşîn partiyeke alîgirê Îrlandayek yekgirtî vê encamê bi dest dixe Encamên referandûmê hêviyên ji bo veqetînê ji bo yekitiya Îrlandayê hêviyan ji nû ve gur kir Partiya Sinn Fein a ku ji …

Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Li Îspanyayê ji bo parastina zimanê katalanî çalakiyek hat lidarxistin. Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Ev biryar, wekî zexteke li dijî …

Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …

  Hukumeta Îspanyayê  ji bo bandorê li biryarê bike, di asta dewletên endam de li paş perdeyan dîplomasiyê dimeşîne. Di encama van hewldanan de Polonya û Romanya ji niha ve ligel Îspanyayê ciyê xwe girtin û vegerandina Puigdemont pêşniyazê dadgeha Ewrûpî kirin.  Doza serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont vediguhere …

Yek ji sebeba herî mezin a vê daxwazê, li herêmê ligel Fransî axaftina zimanê Almanî ye. Di dîrokê de ev herêm di destên  Almanyayê  de mabû û lewma qismeke welatî hin jî bi zimanê Almanî diaxivin. Fransaya xwedî tradîsyona jakoben, ji sedsala 18’an û vir ve bi polîtîkayên xwe cihêrengiya …

Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê ya derbarê temsîliyeta siyasî de, hilbijartina ewil hatin lidarxistin. Ji ber zextên li ser mixalefetê, beşdariya dengdanê gelek kêm bû û ev jî tam li gorî dilê Çînê bû. Lewma jî alîgirên Çînê bi hêsanî bi ser ketin. Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê …

Li gorî pêşniyazqanûna hat qebûlkirin, Repûblîka Sirpska wê bikaribe ji sazî û xebatên navendî ya Bosna-Hersekê vekişe. Yanî bi gotineke din, rêvebiriya herêmê wê bikaribe ji artêş, sîstema bacê, mekanîzmaya edaletê û ewlekariya civakî vekişe û di dewsa wan de di nava xwe de saziyên bi vî rengî damezrîne. Bêguman …

  Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …

Skotland meseleya serxwebûnê careke din tîne rojeva Brîtanyayê…Partiya serxwebûnxwaz SNP dibêje, em ê hewl bidin ji bo serxwebûnê referandûmeke din lidar bixin….Lê hukumeta Brîtanî, vê carê jî bahaneyek dît ji bo bibe asteng, îcar korona kir hincet. Nicola Sturgeon: Eger bi qasî misqalek jî hurmeta te ji demokrasiyê re heye …

  A.Rahman Çelîk Barbados welatekî girav e. Parçeyekî ji herêma Karayîb a Amerîkaya Bakur e. Girav di sedsala 17. de ji aliyê Brîtanyayê ve hat dagirkirin û bi qasî 400 salan wekî koloniyekê hat bikaranîn. Welatê Karayîbê Barbados bi merasîmeke li paytext Bridgetownê dawî li desthilatdariya Kralîçeya Îngilîz Elizabethê anî …

Rizgar Botan Sala 1948… Mêtîngerên berê yên Denmarkî, li ser gelê Greendlandê projeyeke taybet guftugo kirin. Welatê serma û qeşayê Greendland metîngeha wan bû. Lê ev têr nedikir û ji bo bikaribin xwe wek xwedîyê gelê Înuît û welatê wan nîşan bidin diviya gelê xwecih bibûna alîgirê wan. Biryar hatibû …

Wisa xuya ye, rêvebiriya başûr naxwaze terka îktîdarê bike û dixwaze  heta hetayê bibe xwediyê qesr û koşkên Hewlêrê, Lewma jî serdestên siyasî yên Başûrê Kurdistanê di dewsa modekele demokratîk de modela Sîngapûrê ku otorîterîzm û kapîtalîzma pêşketî destbirakê hev in,  pêşniyaz dikin. Forûma Manamayê ya navneteweyî ku li Behreynê …

Ev harîte bi riya Google Mapsê hatiye amadekirin û hemû herêmên otonom (xweser) ên li cîhanê nîşan dide. Di vê xebatê de du cureyên herêmên otonomiyê, bi du sembolên cihê tên nîşandayîn. Harîteya Otonomiya Cîhanê ji aliyê EURACê (Akademiya Ewrûpayê ya Lêkolînê) hat weşandin. Ev harîte bi riya Google Mapsê …