Filep Karma li cîhanê wekî lîderê karîzmatîk ê serxwebûna Papuaya Rojava dihat naskirin. Karmayê 63 salî ligel aktîvîzma xwe ya siyasî, doza parastina mafên mirov û xwezayê jî dikir. Wî di heman demê de ji bo kêmarên li Papuaya Rojava jî kampanyayan dimeşand. Nîqaşên li ser mirina lîderê serxwebûna Papuaya …
Bêtir »Katalonya roja neteweyî pîroz kir
Gelê Katalonyayê ji bo roja xwe ya neteweyî di 11’ê îlonê de li ser piyan bû Di navbera 400 û 700 hezarî de welatparêzên katalan, li paytext Barselonayê çalakiyeke girseyî li dar xistin Onze de Setembre`ango 11’ê Îlonê, li Katalonyayê wekî Roja Neteweyî tê pîrozkirin. Herçiqas di vê rojê de …
Bêtir »Pelosi dest bi tûra xwe ya Asya-Pasîfîkê kir
Di tûra Pelosi de herî zêde bersiva vê pirsê tê miraqkirin: Gelo wê berdevka Meclîsa Nûnera a Amerîkayê Nancy Pelosi biçe Taywanê? Cîhan bi rojane tûra Asyayê berdevka Meclîsa Nûneran Amerîkayê Nancy Pelosi nîqaş dike. Pelosî di çarçoveya vê tûra xwe de, îro danê sibehê gihîşt Sîngaporê. Piştre jî wê …
Bêtir »Li Îspanyayê civîna Forûma Serweriya Neteweyî
Forûma Serweriya Neteweyî di 2019’an de ji aliyê 16 rêxistinên polîtîk, çandî û sendîkayan ku hemû jî çepgirin hate damezrandin. Armanca forûmê li hember otorîterîzma dewletê pêşxistina rêûrêbazên berxwedana neteweyî ya li Katalonya, Welatê Bask û Galîsyayê ye. Li Îspanya endamên Forûma Serweriya Neteweyî di civîneke din de hatin cem. …
Bêtir »Serkeftina dîrokî ya Sinn Feinê
A.Rahman Çelîk Di hilbijartinên Îrlandaya Bakur de Sinn Fein bû partiya yekem Di dîroka vî welatî de cara pêşîn partiyeke alîgirê Îrlandayek yekgirtî vê encamê bi dest dixe Encamên referandûmê hêviyên ji bo veqetînê ji bo yekitiya Îrlandayê hêviyan ji nû ve gur kir Partiya Sinn Fein a ku ji …
Bêtir »Rûsya proseya îlhaqkirina Donbasê da destpêkirin
Beriya biryara surprîz a lîderê Rûs Pûtîn, her du lîderên herêma serhildêr a Donbasê derketin pêşiya kamerayan û proseya bi xetere dan destpêkirin. Di destpêkê de lîderê Komara Donetskê Denis Puşîlin axivî û ligel spasiyên xwe yên ji bo Rûsyayê got; ew dixwazin herêm bibe parçeyeke Rûsyayê. Bi vê …
Bêtir »Yekşema ji Xwînê ya Bakurê Îrlandayê
Di ser Bloody Sunday ango Yekşema ji Xwînê re 50 sal derbas bûn….Leşkerên brîtanî wê rojê di çalakiyek sivîl de 14 Îrlandî kuştin. Doza edaletê ya xizmên girtiyan heta niha ji aliyê hukumetên britanî hat redkirin û kesên kujer nehatin cezakirin. Piştî Yekşema ji Xwînê tevgera rizgariya katolîkan radîkal bû …
Bêtir »Dadgeha Ewrûpayê dosyeya Puigdemont vedikole
Hukumeta Îspanyayê ji bo bandorê li biryarê bike, di asta dewletên endam de li paş perdeyan dîplomasiyê dimeşîne. Di encama van hewldanan de Polonya û Romanya ji niha ve ligel Îspanyayê ciyê xwe girtin û vegerandina Puigdemont pêşniyazê dadgeha Ewrûpî kirin. Doza serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont vediguhere …
Bêtir »Kolonyalîzma nû, kolonyalbûn û netew-dewlet
Yasin Sunca* Kolonyalîte, kolonyalîzma nû jî tê de, têgeheke ku hêza xwe ji hiyerarşiyan û têkiliyên hêzê werdigire û gelek meseleyên global di nava wê de cî digirin. Herwiha, bi riya pergaleke hîn bêtir dîrokî-civakî tê pênasekirin. Li gorî vê perspektîfê, di pergala serdest a cîhanê de têkiliyên hêzê …
Bêtir »Federalîzma Bosnayê di xetereyê de ye
Li gorî pêşniyazqanûna hat qebûlkirin, Repûblîka Sirpska wê bikaribe ji sazî û xebatên navendî ya Bosna-Hersekê vekişe. Yanî bi gotineke din, rêvebiriya herêmê wê bikaribe ji artêş, sîstema bacê, mekanîzmaya edaletê û ewlekariya civakî vekişe û di dewsa wan de di nava xwe de saziyên bi vî rengî damezrîne. Bêguman …
Bêtir »Xewna kanak a serxwebûnê pêk nehat
Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …
Bêtir »Skotland referandûma serxwebûnê daxwaz dike
Skotland meseleya serxwebûnê careke din tîne rojeva Brîtanyayê…Partiya serxwebûnxwaz SNP dibêje, em ê hewl bidin ji bo serxwebûnê referandûmeke din lidar bixin….Lê hukumeta Brîtanî, vê carê jî bahaneyek dît ji bo bibe asteng, îcar korona kir hincet. Nicola Sturgeon: Eger bi qasî misqalek jî hurmeta te ji demokrasiyê re heye …
Bêtir »Polonya bi ziman hebûna xwe parast
Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …
Bêtir »Komara serbixwe ya demkurt: Bîafra
Di encama wê dorpêça xedar a Nîjeryayê de, li Bîafrayê di nava 3 salan de nêzîkî 3 milyon îgbo jiyana xwe ji dest dan. Bi milyonan kes jî dan ser riyên penaberiyê yên ber bi derveyî welêt.Di ser vê dîroka reş re 50 sal derbas bûn. Lê hîn jî birînên …
Bêtir »14 Xalên Wilson û Kurdistan
8’ê çileyê salvegera 14 Xalên serokê Amerîkî Wîlson e ku ji vir 100 sal berê, piştî şerê cîhanê yê yekemîn hatibû pêşniyazkirin. Amerîka bi vê pêşniyazê, ji bo cîhaneke piştî împaratoriyan amadekarî dikir û dixwest di cîhana nû de bibe xwedî gotin. Yek ji van xalan, xala 12’emîn di derbarê …
Bêtir »Kolonyalîzm bû sebeba redkirina serxwebûna Kaledonyaya Nû
Giraveke li Okyanûsa Pasîfîkê ku 170 sal in li benda serxwebûnê ye, bi referendûmekê xwest bigihîje armanca xwe..Lê mixabin mêtingeran nehiştin welatiyên giravê bigihîjin armanca xwe..Li Kaledonyaya Nû, alîgirên serxwebûnê careke din referandûma serxwebûnê de têk çûn û hêviya xwe ji careke din re hiştin.. Tevgera serxwebûnxwaz bi mehan berê …
Bêtir »Giraveke Solomonê referandûma serxwebûnê li dar dixe
Çîn ji bo pêşî li dîplomasiya Taywanê bigire demeke dirêje bernameyekê li ser vê mijarê dimeşîne..Di vê çarçoveyê de heta niha bi sozên alîkariya aboriyê hin welat hatine qayilkirin..Yek ji wan jî Giravên Solomon bû ku di encama hevdîtinên bi Çînê re têkiliyên xwe ji Taywanê birî.. Ev yek di …
Bêtir »Kaledonyaya Nû ji bo serxwebûnê referandûm li dar dixe
Li Kaledonyaya Nû ku koloniyeke Fransayê ye pêvajoya referandûma serxwebûnê destpê kir. Rêvebiriya giravê lîsteyên hilbijêran amade kir û ew pêşkêşî welatiyan kirin. Di vê hilbijartinê de gelê Kanak ku xweciyên Kaledonyaya Nû ne û wê kesên ji 1994’an û vir ve li giravê dijîn, wê karibin dengên xwe bi …
Bêtir »Grînland ber bi serxwebûnê ve dimeşe
Ev welatê ku ji 2 milyon kîlomêtreqareyî mezintir e, girava herî mezin a cîhanê ye. Li ser vî welatê ji berf û qeşayê pêk tê, bi tenê 56 hezar kes dijîn. Lê kêmbûna nifûsê ji bo hebûna otonomiya berfireh a vê giravê nebûye asteng. Ala Grînlandê Danîmarka, di 1979’an de …
Bêtir »Toleransa Çînê ji bo serxwebûna Taywanê tune ye
Çay Îng-Wena ku di hilbijartinên serokatiyê yên dawî de bi ser ket, careke din bû seroka Taywanê. Lê dema nû ya serok Îng-Wen, bi mezinbûna aloziya bi Çînê re dest pê kir. Wezîrê Karên Derve yên Amerîkayê Mike Pompeo, di roja ewilî de ji bo serfiraziya hilbijartinê Îng-Wengê pîroz kir …
Bêtir »Bouganville ber bi serxwebûnê ve gaveke girîng avêt
Li başûrê Okyanûsa Pasîfîkê çend girav mane ku hîn ji nîrê kolonyalîzmê rizgar nebûne. Yek ji wan, Bouganville e ku di 40 salên dawî de di bin dagirkirina Papûa Nîw Gîneyê (PNG) de ye. Bi mebesta diyarkirina qederê, di 23’yê Mijdarê de li vê giravê referandûma serxwebûnê hat lidarxistin. 260 …
Bêtir »