Dewletên kapîtalîst, li ser xwedîtiya milkan hatine damezrandin û hemû sîstem ji bo sermaye di destên derdorên malmezin de bicive, hatiye dîzaynkirinLewma kesên şoreşger ku doza hilweşandina vê sîstema li dijî mirovahî û ekolojiyê dikin, yekemîn dijminên dewletê tên hesibandinBeriya 93 salan, bûyereke bi vî rengî pêk hat û du …
Bêtir »“Xewna” Martin Luther King hîn pêk nehatiye
“Xewnek min heye ku wê rojek li girên sor ên Georgiayê, zarokên koleyan û zarokên xwediyên kevn ên koleyan wekî xwişka û bira bi hev re rûnin”Ev gotinên lîderê wêrek ê reşik King bû ku ji vir 57 sal berê di hizûra bi sedhezaran kesî de li nava dilê Amerîkayê, …
Bêtir »Li Amerîkayê 54 milyon kes bi birçîbûnê re rû bi rû ne
Lêkolîneke dawî xewnereşka li pêşiya civaka Amerîkî destnîşan dike. Li gorî lêkolînê di encama krîza koronayê de 54 milyon amerîkî bi birçîbûnê re rû bi rû ne. Li gorî lêkolînê, piştî ragihandina rewşa awarte ya li dijî pandemiya koronayê, ji 40 milyonî zêdetir welatî ji kar hatine derxistin. Rêjeya bêkariyê …
Bêtir »Brandon Scott li Baltîmorê bû hêviya civaka afro-amerîkî
Bajarekî pîlankirî û xweş, avahiyên bilind ku zengîniya aboriyê yên Amerîkayê temsîl dikin û rê û kolanên paqij ku berûberê hev dirêj dibin…. Ev der bajarê Baltîmorê ya li eyaleta Marylandê ye. Lê divê mirov bi vê dîmenê ewil ê halxweşiyê nîşan dide, nexape. Li taxên dûrî navenda bajêr ku …
Bêtir »Porto Rîko dixwaze statuya wê zelal bibe
Girava Porto Rîko ev bû 122 sal in di bin kontrola Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê de ye. Li gorî statuya wê ya fermî, ew dewleteke ku bi serbestî tevlî Amerîkayê bûye tê hesibandin. Helbet di eslê xwe de rewş qet ne wiha ye. Ji ber ku vê giravê, di 1898’an …
Bêtir »Aktîvîstê xwecî 40 sal in di girtîgehê de ye
Aktîvîstê xweciyê amerîkî Leonard Peltier di girtîgehên Amerîkayê de 40 salên xwe bi dawî kir. Komîteya Navneteweyî ya Parastina Leonard Peltier (ILPDC) nameyeke Peltier weşand. Di nameyê de têkoşerê azadiya xweciyan Peltier wiha nivîsî: “Di 6’ê Sibatê de wê 40 salên min ên di girtîgehê de bi dawî bibe! …
Bêtir »Puerto Rico, koloniyeke îflaskirî
Porto Rico kolonoyike Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ye lê ji 1952’an û vir ve bi awayekî fermî statuya Dewleta ku bi Serbestî beşdarî dewleteke din bûye, wergirtiye. Di rastiyê de ev te vê wateyê ku welat xwedî xwerêvebirineke bisînorkirî ye. Welat dikare ji bo karên xwe yen …
Bêtir »Li Amerîkaya nîqaşa li ser ala konfederasyonê
Êrîşa li dijî dêrê ya li Amerîkayê nîqaşa bikaranîna ala Carolinaya Başûr ya wekî serdestiya spîyan carekê in anî rojevê. Waliyê Carolinaya Başûr xwest ku ala konfederasyonê ya li Meclîsa Eyaletê bê daxistin. Di êrîşa hefteya borî de ciwanekî spî li bajarê Charlestonê êrîşa dêra reşikan kiribû …
Bêtir »Li Amerîkayê hebûna şaredarên jin kêm e
Digel hebûneke çalak a di polîtîkaya lokal de, li Amerîkayê jimara şaredarên jin ji %20’î kêmtir e. Daneyên ji encamên hilbijartina lokal a sala 2013’an hatine girtin nîşan didin ku ji 1351 bajarên ku nifûsa wan ji 30,000’î zêdetir e, bi tenê li 249 bajaran şaredar jin in …
Bêtir »Alaska hebûna zimanên xwecî nas kir
Parlamentoya Alaskayê 20 zimanên xwecî yên li eyaletê ligel îngilîzî wekî zimanên fermî qebûl kir. Bi vê encamê piştî Hawayî, Alaska bû eyaleta fermî yê Amerîkayê. Biryara Parlamentoya Alaskayê piştî ku ji aliyê waliyê eyaletê bê îmzekirin, wê têkeve pratîkê. Pêşniyazqanûna 216’an (HB 216) hefteya çûyî ji aliyê …
Bêtir »Îmtîyazên Hêzê
Noam Chomsky Dema ku sala 2013’an ber bi bidawîbûnê ve çû, BBC di derheqê encamên anketa WIN/Gallup International’de nûçeyekê weşand: “Bi ya we di cîhana îro de kîjan welat xetereya herî mezin a li hember aştiyê pêk tîne?” Li gorî encamên anketê, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) sê …
Bêtir »Daketina hegemonyaya DYA’yê û têkoşîna hêzê ya global a li pêş me
Immanuel Wallerstein Demeke dirêje ku ez dibêjim ku daketina DYA’yê (Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê) wekî hêza hegemonîk li derdora 1970’yan destpêkir û vê daketinê di dema seroktiya G. W. Bush’de pir pêş de çû. Min cara ewilî di 1980 an li derdora vê demê dest bi nivîsandina vê …
Bêtir »