Arşîvên Tag: dîrok

Gelê yûnan di 1821an de li hemberê osmanîyan dest bi serhildaneke çekdarî kir. Di encama serhildanê de Yûnanistan di 1829an de serxwebûna xwe bi dest xist. 25ê adarê salvegera rizgariya Yûnanistanê ya ji serdestiya Împaratorîya Osmanî ye. Gelê yûnan di vê rojê de  25ê adara 1821an de li hemberê osmanîyan …

Civaka ewil a Ewrûpayê li ser bingeha wekhevîya jin û mêr hatîye damezrandin û aştîxwaz bûye. Bi serdestîya hînd-ewrûpîyan ve vê civakê tevlî zimanên xwe ji holê rabûye. Îro bi tenê zimanê baskî ya ji wê demê maye, hebûna xwe dom dike. Her sal bi sedhezeran koçber û penaber bi …

Sirûda neteweyî ya Holandayê Wilhelmus wekî helbesteka li ser berxwedana neteweyî ya li hemberê Îspanyayê hatîye nivîsandin. Helbesta di 1568an de hatîye nivîsandin, di 1932an de wekî sirûda neteweyî hatîye qebûlkirin. Serhildana Holandayê ya li hemberê Îspanyayê yek ji şoreşeke neteweyî ya Ewrûpayê ye. Herêmên holendîaxêv ên di destên Împaratoriya …

Pêşiyên miletên îspanyol, portûgalî, katalan û bask yek in. Di encama analîza DNAyê de eşkere bû, miletên Îberyayê herî kêm 4500 sal in xizmên hev in. Pêşiyên miletên îspanyol, portûgalî, katalan û bask yek in. Xizmantiya ev her çar miletên li Nîvgirava Îberyayê dijîn, bi lêkolînekê derket holê. Di encama …

10 xalên ewilî yên Destûra Bingehîn a Amerîkayê di 15ê kanûna pêşîn de hat qebûlkirin. Destûra Bingehîn a Amerîkayê di encama nîqaşên dirêj û lihevkirineke polîtîk a delegeyan de hat qebûlkirin. 10 xalên ewilî yên Destûra Bingehîn a Amerîkayê di 15ê kanûna pêşîn de hat qebûlkirin. Ev xalên wekî “first …

Bi lêkolînekê derket holê, jin di dîrokê de wekî mêran nêçirvaniyê kirine. Encamên lêkolînê di kovara Scientific American and American Anthropologist de hat weşandin. Ev agahî bi lêkolîneke dawî ya li Amerîkayê hat kirin, derket holê. Lêkolîn ji aliyê zanyarên amerîkî Sarah Lacy û Cara Ocobock ve hat kirin. Encamên …

Çandiniya genim ewil li başûrêrojavayê Deryaya Kaspînê hatiye kirin. Hemû erdên Kurdistanê dikeve nava vê herêma ji bo genim berhemdar e. Lêkolîn nîşan dide, dîroka çandiniya genim li vê herêma berfireh diçe 8,000 sal berê. Çandiniya genim ewil li başûrêrojavayê Deryaya Kaspînê (Hezar) hatiye kirin. Ev agahî di encama lêkolîna …

Koma Civakên Kurdistanê (KCK) di 100. salvegera damezrandina Komara Tirkiyeyê de daxuyaniyekê weşand. Daxuyaniya dirêj, bi naveroka xwe ya xwendina şaş a rastiyên dîrokî û realîteya heyî ya dewleta Tirk, derî li nîqaşan vekir. Rizgarkirina Komara Tirkiyeyê ji hilweşîneke muhtemel a piştî 100 saliya wê, ne karê siyaseta Kurdan e. …

Di dema kolanên li paytexta Hîtîtiyan Hatuşayê de zimanekî nû hate dîtin. Ev kişfa girîng, bi riya dîtina nivîsekê ya li ser tableteke kevn pêk hat. Arkeolojiya Anatolyayê bi kifşeke nû careke din balê kişand ser xwe. Di dema kolanên li paytexta Hîtîtiyan Hatuşayê de zimanekî nû hate dîtin. Ev …

Ala herêma Flander ku warê neteweya Flaman e, 50 sal berê bi fermî hate naskirin. Biryara di warê alê de, di 1973’an de di rojnameya fermî ya dewletê de hate weşandin. Ala Flaman ji ber wêneyekî pirtûkekê ku di salên 1560-1570 de hatibû weşandin, hatiye girtin. 12’ê Îlonê ji bo …

Çîroka Flanderê, li Belçîkayê dibe sebeba nîqaşên li ser têkiliya netewperestî û dîrokê. Belgefîlma mijara nîqaşê ji 10 beşan pêk tê ku hemû jî li ser dîroka herêma Flander a Belçîkayê ne. Ev berhema hunerî bi nêrîneke epîk li ser hemû dem û dewrên Flander û dîroka flamanan disekine. Belgefîlma …

Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Toulouse (bi oksîtanî Tolosa) bajarekî li başûrê Fransayê ye ku di dîrokê de parçeyeke welatê Oksîtanyayê tê qebûlkirin. Bajarê Toulousê Peymana Azadiyên Komunal ên Serdema Navîn pîroz kir. Bi minasebeta 834. a vê roja girîng, li Capitola Toulousê merasîmekê hate …

Almanyayê bi biryareke parlemenê, Holodomora li Ukraynayê wekî jenosîd bi nav kir. Biryara derbarê Holodomorê ya salên 1930’an de, bi dengên her çar partiyên mezin ên parlemenê hate qebûlkirin. Şerê li Ûkraynayê êdî bandorê li şîrovekirina bûyerên di dîrokê de pêk hatine jî dike. Di vê çarçoveyê de Ewrûpa dîrokê …

Zanyarên fîlolojiyê Çiyayê Irulegi ya li Welatê Baskê desteke ji bronz kifş kirin. Li ser vê berhemê bi zimanê baskî ‘bextê xweş” hatiye nivîsandin. Zanyar dibêjin, “destxetên Irulegu îspat dikin gelê bask BZ di sedsala 1. de li vê herêmê zimanê xwe bi kar anî ye.” Bi kifşeke dawî derket …

Li herêma Toscano ya 24 peykerên bronz ên şaristaniya etrusk ji dema Beriya Zayinê hatin vedîtin. Ligel peykerên bronz, li heman deverî bihezaran pereyên ji dema antîk jî hatin vedîtin. Li Îtalyaya ku her aliyê wê ji dewlemendiya arkeolojîk pêk tê kifşeke nû hat kirin. Li herêma Toscano ya 24 …

Zanyarên ewrûpî dan zanîn, wan kataloga stêrkan a windayî ya ji dema Beriya Zayinê (BZ) sala 130’an dîtine. Ev kataloga yekemîn a stêrkan ji aliyê astronomê yûnan Hipparchus ve hatibû amadekirin. Dîroka Serdema Antîk bi kişfeke din hinek din jî ronî bû. Zanyarên ewrûpî dan zanîn, wan kataloga stêrkan a …

Xebata li vê qada dîrokî di çarçoveya Projeya Arkeolojîk a Fayde ya Kurd-Îtalyan tê meşandin. Wêneyên li ser zinaran li dora qenalekê avdaniyê ku bi qasî 10 km dirêj e, cî digirin. Li Dohukê Parka Arkeolojîk Fayde bi merasîmeke fermî hate vekirin. Sefîrê Îtalyayê yê Iraqê Maurizio Greganti, arkeologê îtalyan …

Rewşenbîrên Osmanî yên wê demê jî xebatên paralel dikin lê xebatên siyasî yên rewşenbîrên sirb, bûlgar, yewnan û ermenî di nava gelên wan de ji xwe re bingehekê dibîne û lewma jî derdikeve asteke bilind. Ev derdor avantajên xwe yên kêmarbûn û neteweyeke xrîstiyan ji bo veqetîna ji Osmanî bi …

  Di 26’ê kanûna 1991’an de ala sor a Yekitiya Sovyetan  ji ser Qesra Kremlînê hat daxistin. Bi vî awayî dawî hebûna dewleta ku xwe wekî komunîst bi nav dikir hat anîn. Rojek beriya vê, serokê Sovyetaan Mîkhaîl Gorbaçov bi daxuyaniyeke dîrokî biryara bidawîanîna Yekitiya Sovyetê ragihandibû. Gorbaçov sebeba jiholêrakirina …

Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …

Ji vir 800 sal berê gelên xwecî yên li Amerîkaya Başûr, bi riya Okyanûsa Pasîfîk xwe gîhandine Polînezyayê. Polînezyaya ku ji gelek giravan pêk tên, 7 hezar km dûrî parzemîna Amerîkayê ye û lewma ev yek di şert û mercên wê demê de bûyereke gelek girîng tê hesibandin. Gotara kovara …