Di eslê xwe de di encama tevahiya pratîka partiyên legal ên li ser kevneşopiya HEP’ê hatin damezrandin, Tirkî zimanê normal ê xebatan bû. Di vê proseya ku di 1990 de dest pê kir, siyaseta legal a Kurd bi riya bikaranîna Tirkî prestîja vî zimanî bilind kir. Lewma jî heta siyaseta …
Bêtir »Tirkî zimanê sereke yê HEDEP’ê ye
Bahçeli hejmara kêmbûna wekîlên bi Kurdî dizanin kir mesele û wiha axivî: “Hemû netewperestên Tirk bi zimanê Tirkî diaxivin. Lê çend wekîlên partiya dûvik a PKK’ê yên parlamentoyê bi zimanê dikarin bi Kurdî axivin? Digel vê, hevseserokê HEDEP’ê Bakirhan di axaftina koma partiyê de bi tenê 2 deqe bi Kurdî …
Bêtir »Kurdistan warê çandiniya genim e
Çandiniya genim ewil li başûrêrojavayê Deryaya Kaspînê hatiye kirin. Hemû erdên Kurdistanê dikeve nava vê herêma ji bo genim berhemdar e. Lêkolîn nîşan dide, dîroka çandiniya genim li vê herêma berfireh diçe 8,000 sal berê. Çandiniya genim ewil li başûrêrojavayê Deryaya Kaspînê (Hezar) hatiye kirin. Ev agahî di encama lêkolîna …
Bêtir »Pi i Sunyer: Xebatê bikin da ku nebin parazît
Pi i Sunyer: “Bi riya xebata me dest pê kiriye, em ê bikaribin tevlî pêşbirka di asta cîhanê de bibin û têkevin nava miletên ne di nava parazîtan de ne ku bi riya karên miletên din kirine, dijîn.” Katalanî li cîhanê yek ji mînaka serkeftî ye ku di têkoşîna ji …
Bêtir »Siyaseta Galîsyayê ziman naparêze
Hukumeta Herêmî ya Galîsyayê têra xwe destekê nade parastina zimanê Galîsî. Hukumet, di bin kontrola PP (Partiya Gel) a rastgir û PSOE (Partiya Sosyalîst a Karker a Îspanyayê) de ye. Her du partiyên Îspanyolîst di butçeya 2024’an de têra xwe pere ji bo Galîsî terxan nekirin. Statuya zimanên Îspanyayê di …
Bêtir »65 welat ji Brîtanyayê serxwebûnê bi dest xistin
Pêla rizgariya neteweyî piştî Şerê Cîhanê yê 2. di nava koloniyên Brîtanyayê de derket asta herî bilind. Di nava demê de, hejmara welatên ji Brîtanyayê serxwebûna xwe bi dest xistin gihîşt 65’an. Împaratoriya Brîtanî beriya 1914’an dewleta herî mezin a cîhanê bû. Ji Îrlandayê heta Awustralyayê, ji Afrîkaya Başûr heta …
Bêtir »HEDEP banga Komara Demokratîk kir
HEDEP: “Demokratîkirina komarê wezîfeya me ya dîrokî ye.” Partiyê meseleya Kurd wekî “pirsgirêka Kurd” pênase kiri û banga avakirina “Komara Demokratîk kir. HEDEP bi kongreya xwe paradîgmaya KCK’ê qebûl kiribû ku li ser “niştimanê hevpar” û “neteweya demokratîk” hatiye avakirin. HEDEP di 100. salvegera damezrandina Tirkiyeyê de banga “avakirina Komara …
Bêtir »Nêçirvan Barzanî 100 saliya Komara Tirk pîroz kir
Serokê Herêma Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî tevlî pîrozbahiya li Konsolosxaneya Hewlêrê ya Tirkiyeyê bû. Bi riya tevlîbûna bernameyê, Barzanî destekê da parçebûna Kurdistanê ku bi riya avabûna dewleta Tirk pêk hatibû. Hukumeta Herêmî ya Kurdistanê bi kiryareke xwe ya din êrişî bingeha netewî ya Kurdan kir. Serokê Herêma Kurdistanê Nêçîrvan Barzanî …
Bêtir »KCK û 100 saliya Komara Tirkiyeyê
Koma Civakên Kurdistanê (KCK) di 100. salvegera damezrandina Komara Tirkiyeyê de daxuyaniyekê weşand. Daxuyaniya dirêj, bi naveroka xwe ya xwendina şaş a rastiyên dîrokî û realîteya heyî ya dewleta Tirk, derî li nîqaşan vekir. Rizgarkirina Komara Tirkiyeyê ji hilweşîneke muhtemel a piştî 100 saliya wê, ne karê siyaseta Kurdan e. …
Bêtir »South Tyrol’s autonomists win but lose ground as right-wing independentists double votes
The SVP, the main autonomist party in South Tyrol, won the Provincial Council election once again, although the most notable development was the growth of the pro-independence right-wing forces, which share an anti-immigration viewpoint. Seventeen elections since 1948, seventeen wins. The SVP, the main autonomist party in South Tyrol, won …
Bêtir »Rûsya testeke mezin a çekên nukleer kir
Rûsya testeke mezin a çekên nukleerî li dar xist. Fuzeyên balîstîk, cruise hatin ceribandin û balafir û noqavên xwedî çekên nukleer barkirî tevlî minawreyan bûn. Serokê Rûsyayê Vladimir Putin bi taybetî vê tetbîqata leşkerî temaşe kir. Rûsya testeke mezin a çekên nukleerî li dar xist. Di tetbîqata roja Çarşemê de …
Bêtir »Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye
Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa cîhanê tên axaftin. Ev hîpoteza di çend salên dawî de nîqaş li ser dihat kirin, bi lêkolîneke dawî hat piştrastkirin. Encamên vê lêkolîna zanistî di kovara Scienceê de hat weşandin. Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa …
Bêtir »Li Qazakistanê hemû ziman serbest in
“Li Qazakistanê qedexeya dewletê ya li ser ziman û çandê tune. Rayedar diyar dikin ku her kes dikare bi zimanê xwe û çanda xwe bijîn. Lê piştgiriyê jî nadin. Dixwazin her civak û netew bi derfet û îmkanê xwe dibistanên xwe vekin.” Di salên 1915-20’an de bi deh hezaran kurd …
Bêtir »Ewrûpa ji bo Xezayê banga agirbestê kir
Yekitiya Ewrûpayê di meseleya Xezayê de ji bo “pêdiviyên însanî” banga agirbestê kir. Biryara dawî ya 27 welatên Yekitiya Ewrûpayê di civîna du rojan a li Brukselê hat girtin. Yekitiya Ewrûpayê di şerê Îsraîl-Hamasê de helwesta xwe diyar kir. Lîderên Ewrûpî ji bo “pêdiviyên însanî” banga agirbestê kirin. Biryara dawî …
Bêtir »Li Rojavayê Kurdistanê êdî Kurmanciyeke standard heye
Saziya Zimanê Kurdî (SZK), piştî xebateka berfireh a sê salan, berhema “Rêzimana Kurmancî” derxist. Berhem bi xebateka berfireh a her du endamên SZKyê Ferhad Mûsa û Viyan Hesenê hate amadekirin. Saziya Zimanê Kurdî (SZK) a ku navenda wê li Qamişloyê ye û saziya zimanî ya bilind û biryarder e li …
Bêtir »Swêdî dibe xwedî ferhengeke nû
Ferhenga SAOB (Ferhenga Akademiya Swêdî) a zimanê Swêdî tê çapkirin. 13,000 peyv li ferhenga wê nû bê çapkirin hatine zêdekirin. Ferheng encama xebata 140 salan e. Ferhenga zimanê Swêdî ya nû ji aliyê Akademiya Swêdî ve di nêzîk de tê çapkirin. Ferhenga wekî SAOB (Ferhenga Akademiya Swêdî) tê naskirin, versiyona …
Bêtir »7,000 Filistînî hatin kuştin
Ji duh êvarê ve, Îsraîl êrişkariya xwe ya li dijî Xezayê derxist asteke bilindir. Tank û topên Îsraîlê Şerîda Xezayê bi giranî bombebaran kirin. Herwiha, artêşa Îsraîlê di nava Xezayê de operasyonek bisînor lidarxistin. Îsraîl digel daxwazên ji bo aştiyekê, êrişên xwe yên li dijî Xezayê girantir dike. Ji duh …
Bêtir »Almanya pêşniyazqanûna dersînorkirinê amade kir
Hukumeta Alman pêşniyazqanûneke di derbarê kesên îltîcaya wan hatiye redkirin de qebûl kir. Bi vê pêşniyazqanûnê, wê kesên serîlêdana wan hatiye redkirin bi hêsanî ji welêt bên dersînorkirin. Ji bilî vê, dema desgîrkirinê (binçavkirinê) yên kesên navborî jî ji 10 rojan derdikeve 28 rojan. Almanya polîtîkaya xwe ya penaberiyê wê …
Bêtir »Peykerê Kralê Filistînê li Belçîkayê ye
Peykerê Kralê Filistînê Godefroid de Bouillon li meydaneke li Brukselê hatiye danîn. Bouillon di sefera Xristiyanan a di 1099’an de bi dûv dorpêçekê, bajarê Qudsê dagir kiribû. Peykerê Kralê Filistînê Godefroid de Bouillon li meydaneke li Brukselê hatiye danîn. Ev berhema navdarê Godefroid de Bouillon ku yek ji lîderekî Xrîstiyanan …
Bêtir »Kampanyaya ji bo îstifaya Leyenê dest pê kir
Ji bo îstifaya seroka Komîsyona Ewrûpayê Ursula von der Leyen kampanyayeke îmzeyê da destpêkirin. Heta niha 26,000 kes îmzeya xwe avêtin binê metna daxwaznameya îstîfayê. Leyen bi desteka yekalî ya ji bo Îsraîlê tê sûcdarkirin. MERA25 Deutchland ji bo îstifaya seroka Komîsyona Ewrûpayê Ursula von der Leyen kampanyayeke îmzeyê da …
Bêtir »Ewrûpa ji bo Katalanî bêbiryar e
Mijara fermîbûna zimanên Îspanyayê duh di Konseya Meseleyên Giştî ya li Luxembourgê de hat gotûbêjkirin. Wezîrên Ewrûpî ji Îspanyayê daxwaz kirin, ji bo heman mijarê pêşniyazeke din amade bike. Bi vê pêşniyazê daxwaz ev e, pêşiya fermîbûna daxwaza fermîbûna zimanûn din bigirin. Yekitiya Ewrûpayê careke din dengdana ji bo fermîbûna …
Bêtir »