Autonomos

Salvador Illa bû serokê 133. ê Katalonyayê. Ji 2010an û vir ve cara ewil kesekî serxwebûnê naxwaza dibe serokê Katalonyayê. Katalonya di nava alozîyeke din a sîyasî de serokê xwe hilbijart. Parlamentoya Katalonyayê ji bo serokatîya Salvador Illa duh rûniştinekê li dar xist. Illa di rûniştinê de wekî serokê 133. …

Carles Puigdemont îro li Barselonayê ji alîyê bi hezaran kesan ve hat pêşwazîkirin. Puigdemont li pêşîya 10,000 kesan axivî û got “Bijî Katalonyaya azad.” Piştî bernameyê lîderê katalan ji bo neyê girtin ji nişka ve ji holê winda bû. Serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont sozê xwe pêk anî û …

Carles Puigdemont sibe vedigere Katalonyayê. Lîderê katalan ji 2017an û vir ve wekî penaberekî polîtîk li Belçîkayê dijî. Îhtimala girtina Puigdemont bala cîhanê dikişîne ser vegera Puigdmeont a sibehê. Serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont vedigere Katalonyayê. Puigdemont îro ragihand, ew ê sibe ji sirgûnê vegere welatê xwe. Lîderê katalan …

Serokê Katalonyayê Pere Aragones ji karê xwe îstifa kir. Aragones di axaftina xwe de piranî qala serfirazîyên hukumeta xwe kir. Lîderê katalan modela fînansê ya Katalonyayê wekî serfirazîya herî mezin a hukumeta xwe nîşan da. Serokê Katalonyayê Pere Aragones ji karê xwe îstifa kir. Aragonesê ku partîya wî di hilbijartinê …

Sarawak cara ewil wê gaz û petrola xwe bifiroşe. Sarawak bi vê gavê dixwaze otonomîya xwe ya di nava sîstema federal de xurtir bike. Sarawak cara ewil wê gaz û petrola xwe bifiroşe. Şîrketa Sarawakê Sarawak Berhad (Petros) dest bi firotina petrol û gazê kir. Heta niha erkên firotina çavkanîyên …

Aliyekî Swîsreyê ya li cîhanê bale dikişîne,  cihêrengiya wê ya ziman û otonomiya kantonan e. Swîsre ji bo mafên her çar komên ziman û xweseriya dîrokî ya kantonan sîstema federal pejirandî ye. Swîsre welatekî biçûk ê Ewrûpayê ye ku bi sedan salan e di nava sîstema navneteweyî de bi sekna …

Swîsre di 1ê tebaxê 1291an de bi yekîtîya sê kantonan hat damezrandin. Kantonên Schwyz, Uri û Unterwalden di vê rojê de Tifaqa Rütli îmze kirin. Heta Peymana Westphaliayê (1648) kantonên di nava yekîtîya Swîsreyê de wekî dewletên serbixwe bûn. Îro roja neteweyî ya Konfederasyona Swîsreyê ye. Swîsre di 1ê tebaxê 1291an de bi …

Du wekîlên ji Corwallê ji serokwezîrê Brîtanyayê Keir Starmer re nameyekê nivîsîn. Siyasetvanên cornwallî di nameyê de daxwaza otonomîyê kirin. Wekîlên ji Cornwallê daxwaza otonomîya herêmî dikin. Du wekîlên ji Parlamentoya Brîtanyayê yên ji Cornwallê Ben Maguire û Andrew George ji bo vê meseleyê nameyekê ji serokwezîr Keir Starmer re …

Perû 203 sal berê ji Împaratorîya Îspanyayê veqetîya û bû welatekî serbixwe. Şerê rizgarîya vî welatî di 1809ande dest pê kir û General San Martin di 1821a serxwebûnê ragihand. 28ê tîrmehê roja serxwebûna welatê Amerîkaya Latîn Perûyê ye. Perû 203 sal berê ji Împaratorîya Îspanyayê veqetîya û bû welatekî serbixwe. …

Di 28 Adara 1975an de FRETILIN bi danezanekê bi awayekî yekalî serxwebûna Komara Demokratîk a Tîmora Rojhilat ragihand. Portûgal û her du welatên cîran Îndonezta û Awustralya li hember serxwebûnê derketin. 6 dewletên ku ji aliyê partiyên Marxist-Lenînîst ve dihatin rêvebirin serxwebûna komara nû naskirin. 5 ji van dewletan koloniyên …

Dosyeya hejmara 8. derbarê Şoreşa Tîmora Rojhilat de ye. Proseya dekolonîzasyonê, dagirkerîya Îndonezya û şerê rizgarîyê, referandûm û serxwebûn û faktorên ji bo serfirazîya têkoşînê jêr-sernivîsên dosyeyê ne. Hejmara tîrmehê ya Rêya Serxwebûnê hat weşandin. Rêya Serxwebûnê e-kovareke Infowelat e û piranî ji nûçe û gotarên malperê pêk tên. Dosyeya hejmara …

Saziya dîplomasîyê ya Katalonyayê DIPLOCAT navê xwe kir Catalunya Internacional. DIPLOCAT ji 33 sazîyên sivîl ên katalan pêk dihat ku di qadên cuda de xebatê dikirin. Rêxistinê xebatên xwe di 2023an de zêde kirin û 53 çalakîyan li dar xistin. Saziya dîplomasîyê ya Katalonyayê DIPLOCAT navê xwe kir Catalunya Internacional. …

Sarawak di 1963an de serxwebûna xwe bi dest xist. Sarawak di 16ê îlona 1963an de tevlî çend herêman Federasyona Malezyayê damezrand. Malayên serdestîya dewletê bi dest xistin, modeleke navendîparêz a federalîzmê pêşxistin. Sarawak di 1963an de serxwebûna xwe bi dest xist. Di 22yê tîrmeha 1963an de rêveberîya kolonyal a Brîtanyayê …

Kibris 50 sal berê  ji alîyê dewleta tirk ve hat dagirkirin. Di 20ê tîrmeha 1974an de bi dehezaran leşkerên tirk bi bi ser giravê de girtin. 3,000 rûm, 2,000 kes hatin girtin û 750 kes di bin çavan de hatin windakirin. Kibris 50 sal berê ji alîyê dewleta tirk ve …

Desteka ji bo serxwebûnê li Katalonyayê daket ji % 40ê civakê. Rapirsî nîşan dide, ji % 53yê civakê li dijî serxwebûnê ne. Partîyên serxwebûnê dixwazin, di hilbijartinên gulana 2024an de piranîya Parlamentoya Katalonyayê de winda kiribûn. Desteka ji bo serxwebûnê li Katalonyayê daket ji % 40ê civakê. Ev agahî bi …

Çar welatên li Pasîfîkê ji bo referandûma serxwebûna Kaledonyaya Nû bang li Fransayê kirin. Heman bang ji alîyê Enîya Rizgarîya Neteweyî ya Sosyalîst a Kanak (FLNKS) ve jî hat îmzekirin. Çar welatên li Pasîfîkê ji bo referandûma serxwebûna Kaledonyaya Nû bang li Fransayê kirin. Welatên vê bangê îmze kirin Fîjî, …

Herêmên xwedî nasnameyeke etnîk ên girêdayî Fransayê di hilbijartinên dawî de bi ser ketin. 15 ji wekîlên otonomîparêz û serxwebûnxwaz ketin Parlamentoya Fransayê. Herêmên xwedî nasnameyeke etnîk ên girêdayî Fransayê di hilbijartinên dawî de bi ser ketin. 15 ji wekîlên otonomîparêz û serxwebûnxwaz ketin Parlamentoya Fransayê. Ev wekîl bakurê Baskê, …

Lîdera katalan Marta Rovira piştî 6 salan vegerîya Katalonyayê. Berîya vegera Rovira, doza Tsûmanîya Demokratîk ji alîyê dadgeha îspanyol ve hat betalkirin. Tsûnamîya Demokratîk navê prostestoyên li Katalonyayê bû ku piştî referandûma serxwebûnê  hatibûn lidarxistin. Lîdera katalan Marta Rovira piştî 6 salan vegerîya Katalonyayê. Roviraya li Swîsreyê penabera polîtîk bû, …

Partîya Netewperest a Skotî (SNP) bû duyemîn têkçûyî yê hilbijartina Brîtanyayê. Partîya serxwebûnxwaz a Welatê Galê Plaid Cymru yek ji hêza serkeftî ya hilbijartinê bû. Sinn Feina yekîtîya Îrlandayê dixwaze, her sê kursîyên xwe yên li bakurê Îrlandayê parast. Hilbijartinên Brîtanyayê ku bû sebeba têkçûna Partîya Mihefazakar, ji bo gelên …

Gelê kanak kursîyeke di Parlamentoya Fransayê de bi dest xist. Ji 1986an û vir ve cara ewil nûnerekî gelê kanak dibe xwedî payeyeke bi vî rengî. Serxwebûnxwazên Kaledonyaya Nû di hilbijartinên Fransayê de bi ser ketin. Gelê kanak kursîyeke di Parlamentoya Fransayê de bi dest xist. Emmanuel Tjibaou wê êdî …

4,000 kes roja înê li bajarê Carmarthenê bi armanca self-determînasyonê meşîyan. Şîrketên rapirsîyê radigihînin, li Welatê Galê desteka ji bo serxwebûnê gihîştî ye ji % 36an. Welatê Gal sal bi sal ji bo serxwebûnê dengê xwe bilindtir dike. 4,000 kes roja înê li bajarê Carmarthenê bi armanca self-determînasyonê meşîyan. Wekî …