“Li Qazakistanê qedexeya dewletê ya li ser ziman û çandê tune. Rayedar diyar dikin ku her kes dikare bi zimanê xwe û çanda xwe bijîn. Lê piştgiriyê jî nadin. Dixwazin her civak û netew bi derfet û îmkanê xwe dibistanên xwe vekin.” Di salên 1915-20’an de bi deh hezaran kurd …
Bêtir »Çîn polîtîkaya asîmîlasyonê girantir dike
Çîn li herêmeke Tîbetiyan perwerdeya zimanê dayikê qedexe kir. Mijara gotina qedexeya ziman, li du parêzgehên Kardze û Ngaba ya li eyalata Sichuanê pêk hat. Li dibistanên seretayî û navîn yên li herêma ku piraniya nifûsê ji Tîbetiyan pêk tê, ji 2025’an û pê ve wê Mandarîn bibe zimanê perwerdeyê. …
Bêtir »Perwerdeya Kurdî li Swîsreyê pêş dikeve
Perwerdeya Kurdî li nava kantonên cuda yên Swîsreyê belav dibe. Îsal wê li Lozan, Cenev, St.Gallen, Chur, Kloten û Rapperswilê jî kursên Kurdî dest pê bikin. Perwerdeya Kurdî li nava kantonên cuda yên Swîsreyê belav dibe. Enstîtuya Kurdî ya Swîsreyê pêşengiya ji xebatên perwerdeyê re dike. Par li Zurih, Winterthur …
Bêtir »Fransa pêşiya perwerdeya bi Alsasî vekir
Hukumeta Fransî biryar girt, li pêşdibistanên Alsasê dest bi perwerdeya îmersiyonê bike. Li gorî plana Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê wê 75 ji % mifredata îmersiyonê ji zimanê Alsasî pêk were. Şaredarî û saziyên dêbavan wê berpirsê meşandina perwerdeyê bin. Fransa rê li ber perwerdeya bi Alsasî ya li herêma Alsasê …
Bêtir »Holandî li Walonyayê paş ve diçe
Holandî di dibistanên li herêma Fransîaxêv a li Belçîkayê gav bi gav paş ve diçe. 47 ji % xwendekarên li dibistanên navîn (121,300 kes) ên Walonyayê bi Holandî perwerde dibin. Xwendekarên Walon ji zimanê Holandî bêtir Îngilîzî tercîh dikin. Holandî di dibistanên li herêma Fransîaxêv a li Belçîkayê gav bi …
Bêtir »Breton û Bask li Fransayê bi ser ketin
Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên bi zimanên Bretonî û Baskî da. Breton û Bask li Fransayê di warê perwerdeyê de serkeftineke din bi dest xistin. Wezareta Perwerdeyê ya Fransayê destûra azmûnên zanistê yên …
Bêtir »Marok perwerdeya Amazîxî pêş de dibe
Marok plan dike heta sala 2030’an hejmara zarokên perwerdeya zimanê Amazîxî werdigirin bike 4 milyonî. Ji bo ev hedef pêk were wê li welêt 12,000 navendên perwerdeyê bên vekirin. Niha li Marokê 330,000 xwendekar dersa zimanê Amazîxî werdigirin. Marok dixwaze perwerdeya bi zimanê Amazîxê pêş ve bibe. Dewlet plan dike, …
Bêtir »Bakurê Baskê ji bo ziman meşiya
Di 22yê nîsanê de nêzîkî 4,000 kesên li Bayonneê ya li Fransayê kom bûn, meşeke girseyî li dar xistin. Armanca vê çalakiyê, bidestxistina mafê lidarxistina azmûnên zanîngehê bi zimanê Baskî bû. Parazvanên zimanê Baskî li Fransayê çalakiyên xwe didomînin. Ciyê çalakiya dawî, bajarê Bayonne (bi zimanê Baskî Baiona) a li …
Bêtir »Galê plana parastina ziman amade kir
Hukumeta Galê dixwaze heta sala 2050 hemû zarok bikaribin bi zimanê Galî biaxivin. Di çarçoveya plana ji bo ziman de, hukumeta herêmî bi partiya serxwebûnxwaz Plaid Cymru re Peymana Hevkariyê îmze kir. Hukumeta Welatê Galê ji parastina ziman planeke qanûneke berfireh amade dike. Armanca hukumetê ev e, heta sala 2050 …
Bêtir »Bakurê Baskê û perwerdeya ziman
Bi qasî 20 ji % nifûsa li Bakurê Baskê bi zimanê baskî diaxive. Duzimaniya pasîf a fransî-baskî di nava koma di temenê 16-34’an de bilind dibe. Lê digel vê jî bikaranîna rojane ya baskî di nava vê komê de kêm dibe. Ji bo pêşîgirtina paşveçûna zimanê baskî divê polîtîkayeke ziman …
Bêtir »Zimanekî Kanadayê bû xwedî derfetên perwerdeyê
Zimanê gelê Stoney Nakoda ya li Kanadayê wê ji îro pê ve bibe xwedî derfetên perwerdeyê. Li Kanadayê ji bilî îngilîzî û fransî ku her du jî zimanên fermî ne, 60 zimanên xwecî tên axaftin. Hejmara kesên zimanên xwecî zimanên wan ên dayikê ne nêzîkî 215,000 e. Zimanê gelê Stoney …
Bêtir »Li Fransayê têkoşîna ji bo zimanê katalanî
Komeleya dibistanên katalanî La Bressola biryarê da li Perpignanê ji bo 300 xwendekaran lîseyekê veke. Lê şaredariya Perpignanê ev du sal in rê li ber vê projeya perwerdeya ziman digire. Bakurê Katalonyayê ji bo parastina zimanê katalanî di ber xwe dide. Şaredariya bajarê Perpignanê ev du sal in vekirina lîseyeke …
Bêtir »Li Kanadayê bernameya parastina ziman
Ji bo parastina zimanê inuktitut, li Kanadayê bernameyeke taybet a bi navê Nuna tê meşandin. Nuna di zimanê inuktitut de tê wateya “erd” û xwendekar di nava jingeha xwe ya etnîk de perwerde dibin. Li Kanadayê zimanê inuktitut hewl dide bi riya perwerdeyê zindî bimîne. Ji bo ev pêk were, …
Bêtir »Li Belçîkayê dibistaneke ûkraynî hat avakirin
Penaberên ji Ûkraynayê li Belçîkayê dibistanekê ava kirin Di dibistanê de zarok ligel zimanên ewrûpî wê ûkraynî fêr bibin Dibistana ûkraynî ya li paytexta Belçîka Brukselê dest bi perwerdeyê kir. Armanca sereke ya dibistanê fêrkirina zimanê ûkraynî ye. Navê dibistanê Vesna ye ku zimanê ûkraynî tê wateya aştî ye. Ligel …
Bêtir »Li Korsîkayê dibistanên îmersiyonê vedibin
Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …
Bêtir »Jan van Beers: Pêşengê perwerdeya holandî li Belçîkayê
Di zarokatiya Jan van Beers de gelên flaman û walon bi serhildanekê dawî li rêvebiriya Qraliyeta Holandayê anîn û di 1830’an de Belçîkayê ava kirin. Lêbelê digel beşdariya flamanan a bo têkoşîna serxwebûnê, zimanê fransî bû zimanê fermî yê dewletê û zimanê holandî gav bi gav ket nava proseya marjînalbûnê. …
Bêtir »Li Başûrê Mongolyayê serhildana ji bo ziman
Dibistan ji bo netew-dewletan navendên asîmîlasyona nasnameyên cihê yên etnîk û ziman in.Çîna ku dixwaze zimanê Mandarîn li ser hemû gelan ferz bike dibistanan wekî mewziyên eniya asîmîlasyonê bikar tîne.Rêvebiriya Pekînê bi vê mebestê li herêma Başûrê Mongolyayê Mandarîn kir zimanê yekemîn ê perwerdeyê.. Lê ev yek ji aliyê civaka …
Bêtir »Çîn zimanê mandarîn li Başûrê Mongolyayê ferz dike
Asîmîlasyon yek ji çekên herî kêrhatî ya dewletan e da ku bikaribin hebûna neteweyên kêmar tune bikinRêvebiriya Çînê ji destpêka aloziya Hong Kongê û vir ve polîtîkaya xwe ya asîmîlasyona ziman a li dijî kêmarên etnîk zêdedit dikePekîn, perwerdeyê di vê mijarê de wekî qada bingehîn dihesibîne û polîtîkayên xwe …
Bêtir »Li lîseyên Nashvilleê perwerdeya kurdî dest pê dike
Dibistanên Dewletê yên bajarê Nashvilleê ya li Amerîkayê biryar hat dayîn ku di beşa zimanên dinyayê de dersên zimanê kurdî bê dayîn. Li gorî vê biryarê, wê li lîseyan polên kurdî bên vekirin û perwerdeya bi kurdî dest pê bike. Desteya rêvebiriya The Metro Nashville Public Schools a li Nashvilleê …
Bêtir »JI EDÎTOR
15 Gulanê çend sal berê ji aliyê KNK’ê ve wekî Cejna Zimanê Kurdî hat îlankirin. Ev cejna ku dixwaze meşruiyeta xwe ji roja weşandina Hawarê bigire helbet watedar e. Mixabin dema mirov li pratîka 15 salên dawî ya aktorên li vê cejnê xwedî derdikevin dinêre daxwaza pîrozkirina cejneke bi vî …
Bêtir »Ikastola: Dibistanên perwerdeya bi zimanê baskî
Di 1957’an de dibistana ewilî ya Ikastola li bajarê Bilbaoyê tê vekirin. Di vê demê de mamosteyên ku ji aliyê Zipitra ve hatine perwerdekirin li San Sebastin û li hin navendên din ên herêma Guipuzkoayê dibistanên din vedikin. Di van dibistanên metoda fêrkirina baskî ya Zipitrayê di perwerdeyê de tê …
Bêtir »