Rûsya welatekî mezin a xwedî dewlemendiya etnîk û zimanî ye. Li vî welatê herî mezin ê cîhanê 111 ziman tê axaftin. Mixabin piraniya van zimanan ji aliyê UNESCO’yê ve wekî zimanên rastî xetereyê hatine tên nîşandayîn. Digel pêdiviya parastina van zimanên kêm tên bikaranîn, Rûsya di nava hewldanên neyênî yên …
Bêtir »Gilgit-Baltîstanî ji mafê hilbijartine bêparin
Pakîstanî di hilbijartina di 25’ê Hezîranê de dengên xwe di hilbijatinên giştî de bi kar anîn. Mixabin 9 milyon kesên li herêma Gilgit-Baltîstanê dijîn neçûn ser sindoqa hilbijartinê. Ji ber ku ji Pakîstan ji sala 1947’an û vir ve mafê beşdarîya hilbijartinan a vê herêmê nasnekiriye. Rûniştvanên herêma Gilgit-Baltîstanê ji …
Bêtir »Zimanê maorî vedije
Li başûrê Okyanûsa Pasîfîkê zimanekî gelê xwecî di van salên dawî de vedije. Zimanê maorî yê li Zelandaya Nû tê axaftin êdî pêvajoya marjînalbûnê li dûv xwe dihêle û ji aliyê piraniya civakê bi rengekî erênî tê dîtin. Te reo navê zaravayên maorî ne ku bi sedan sal in ji …
Bêtir »Daxwazên bo perwerdeya bi zimanê galî zêdetir dibin
Li welatê Gal daxwazên ji bo perwerdeya bi zimanê Galî pêş de diçe. Hikumeta Gal hewl dide ku bersivê bide daxwazên ji herêmên welat tên. Hikumeta Galê di rojên dawî de diyar kir ku ew ê di çarçoveya peymana bi partiya herêmparêz Plaid Cymru re hatibû kirin de 30 milyon poundê …
Bêtir »Diplocat ji nû ve hat vekirin
Konseya Dîplomasiyê ya Katalonyayê ji nû ve hat vekirin. Konsey bi awayekî fermî di 26’ê Tîrmehê de Ji aliyê nûnerên hikumeta Katalan û rêxistinên cihêreng ên Katalan hat vekirin. Serokê Katalonyayê Quim Torra û Wezîrê Karê Derve yê Katalonyayê Ernest Maragall Çarşemê ragihandibûn ku wê Diplocat ji nû ve bê …
Bêtir »Hefteya Ziman a Giravên Cook dest pê dike
Wezîrê Gelên Pasîfîk ê Zelandaya Nû got ku Hefteya Ziman a Giravên Cook dikare ji bo parastina zimanê Reo Maori Kuki Airani peywireke mezin pêk bîne. Wezîr Aupito William Sio diyar kir ku zimanê Giravên Cook paş ve diçe û rastî xetereya jiholêrabûnê de ye. Sio got ku zimanê maorî …
Bêtir »Pêşniyazên Bolzano/Bozenê deh sal li dûv xwe hişt
Sala 2018’an dehemîn salvegera Pêşniyazên Bolzano/Bozenê yên li ser Kêmarên Neteweyî di Têkiliyên Navdewletî de ye. Komîseriya Bilind a Kêmarên Neteweyî ya Rêxistina Ewlekarî û Hevkariyê ya Ewrûpayê (REHE) di salvegera dehemîn a Pêşniyazên Bolzanoyê yên li ser kêmarên neteweyî bernameyekê li dar xist. Bernameya ku bi pişgiriya herêma …
Bêtir »Sînor’a Menaf Osman hat weşandin
Weşanên Aryenê romana ‘Sînor’ a Menaf Osman ku 25 sal e girtiye weşand. Romana xwe bi kurdî nivîsandiye. Menaf Osman ku bi guhdarîkirina çîrokên serxet û binxetê mezin dibe, di romana xwe de cih daye gelek çîrokên serxet û binxetê. Romana ku edîtoriya wê Roj Agir kiriye redeksiyona wê jî …
Bêtir »Berhemên bi galî eleqeyeke zêdetir heq dikin
Edebiyata bi zimanê galî li hember hebûna zêde ya pirtûkên îngilîzî di ber xwe dide. Li aliyekî, sektora weşangeriyê bi awayekî pir mezin bi îngilîzî pêş dikeve û li aliyekî din jî pirtûkên bi zimanê galî tên weşandin di pirtûkfiroşan da ciyekî baş ji xwe re nabînin. Di çend salên …
Bêtir »Parlamentoya Ewrûpayê biryarekê li ser mafên xweciyan girt
Di demên dawî de rewşa gelên xwecî yên cîhanê bêtir dikeve rojeva welatên Rojava. Cara dawiyê mijara gelên xwecî di Parlamentoya Ewrûpayê (PE) de bû. Parlamentoyê di 3’yê Tîrmehê de bi biryarekê qebûl kir ku gelên xwecî yên cîhanê rastî binpêkirinên mafan dibin. Biryara ku ji aliyê endamê parlamentoyê raportor …
Bêtir »Herêma îngilîzîaxêf a Kamerûnê wekhevîtiyê dixwaze
Li Kamerûnê bêaramiya li herêma îngilîzîaxêf di çend mehên dawî de zêde dibe. Ji sala 2016’an heta niha di pevçûnên di navbera hêzên herêmî û yên dewletê de gelek kes hatine kuştin. Herêma li başûr ku cîranê Nîjeryayê ji navendê hêzên berfireh dixwaze. Başûrê Kamerûnê ku bi fermîtî jê re …
Bêtir »Lorant Vincze: Hin dewletên ewrûpî rêzê ji mafên kêmaran re nagirin
Serokê Yekitiya Federal a Gelên Ewrûpayê Loránt Vincze beşdarê semînerekê li ser kêmarên Ewropayê hatibû lidarxistin bû û dîtinên balkêş anî ziman. Semîner ji aliyê Akademiya Alman a Buroya Derve di 12’yê Tîrmehê de hat li dar xistin û Serok û Sekreterê Giştî yê Meclîsa Parlamenter û Komîseriya Bilind a …
Bêtir »Îbranî bû tekane zimanê fermî yê Îsrailê
Parlamentoya Îsraîlê (Knesset) bi qanûnekê welat wekî netew-dewleta gelê cihû îlan kir. Bi heman qanûnê zimanê îbranî bû tekane zimanê fermî yê welat. Di çarçoveya qanûnê de erebî bû xwedî “statuyeke taybet”. Di saziyên fermî yên Îsraîlê de wê erebî bikaribe bê bikaranîn. Endamên Fîlîstînî yê Knessetê qanûnê şermezar dikin …
Bêtir »Michael L. Chyet: ‘Divê zarokên kurdan bi her du zaravayan bizanin’
Zimanzan Michael L. Chyet li ser zimanê kurdî û tiştên divê bê kirin duh ji bo Rûdaw TV axivî. Di hevpeyvîna hatiye kirin de ji bo başûrê Kurdistanê ew alîgirê parastina her du zaravan e û wisa dibêje: “Ew zarava gere wekhev in. Ne ku em bibêjn soranî baştir e. …
Bêtir »“Sazîbûna civakekê zimanê wê geş dike”
Nivîskarê kitêbên helbestan yên bi navê “Kêsek” û “Êşefa Temenekî” Rêdûr Dîjle duhî li Stenbolê, li Şevîn Kafeyê kitêbên xwe îmze kirin û gotarek pêşkêş kir. Dîjleyî di gotara xwe de diyar kir: “Edebiyata kurdî dê bi çalakiyên bi vî rengî geş bibe. Bi sedan kafe û mekanên kurdan hene. …
Bêtir »Xwecî civîna serokwezîrê Kanadayê boykot kirin
Berpirsên rêxistinên xwecî yên li Kanadayê îsal jî beşdarê civîna salane ya Serokwezîrê Kanadayê ya li New Brunswickê tê lidarxistin nabin. Berpirs dan xuyakirin ku sebeba ku ew vê civînê boykot dikin ev e ku hikumet di dewsa ew wekî serokên xweciyan bibinîn, wan wekî “rêxistin” bi nav kiriye”. Berpirsên …
Bêtir »Bi sedhezaran katalan ji bo girtiyên xwe daketin qadan
Li ser banga siyasetmedarê katalan ê li Almanyayê dîlgirtî Carles Pûîgdemont, bi sed hezaran kes bi daxwaza azadiyê li Barselonayê daketin qadan. Katalanan xwestin ku bi dehan siyasetmedarên ku piştî referandûma Serxwebûna Katalonyayê ya di cotmeha 2017’an de hatine girtin, bên berdan. Çalakvanan destnîşan kirin ku di serî de Pûîgdemont, …
Bêtir »Fransa divê zimanên herêmî nasbike
Wekîlê Bretonyayê yê Parlamentoya Fransa’yê Paul Molac da xuyakirin ku divê Fransa zimanên herêmî nasbike. Molac diyar kir ku komar ji aliyê etnîk û olî welatiyan wekî hev dibîne lê di warê ziman de newekhevîtî dom dike. Li gorî wekîl, ji sala 1992’an û vir ve vê newekhevîtiyê ji …
Bêtir »Rapora Çavdêriya Li Medyayê hat weşandin
Rapora Çavdêriya li Medyayê ya BİAyê ya Nîsan-Gulan-Hezîranê di Sîstema Hikûmeta Serokomariyê ya nû de ji bo “azadiya çapemeniyê” derfeteke bêhempa pêşkêşî rêveberiya Serokomar Recep Tayyîp Erdoganî dike. Ji ber ku di raporê de hemû detayên rewşa “nûçegîhan/medyayê”, binpêkirinên azadiya xweîfadekirinê/medyayê û hemû dorpêçên li ser nûçegîhanan ên li Tirkiyeyê …
Bêtir »Facebook bi zimanê înûktîtut xizmetê dide
Di Roja Nunavut’de ku cejna xweciyên li bakurê Kanadayê ye hat diyarkirin ku wê sala bê Facebook bi zaravayên zimanê înûktîtût xizmetê bide. Ji bo pêkanîna vê xizmetê Facebook ji niha ve bo wergera peyvên di malpera xwe de bi axêverên van zaravayan re têkilî datîne. Berpirsên civaka nûnavût ên …
Bêtir »Xwecî ji serokê nû yê Meksîkayê bi hêvî ne
Serokê nû yê welat Lopez Obrador sozên girîng dabûn xweciyên welat. Di nava van sozan de naskirina mafê xwedîtiya erdên xweciyan jî heye. Eyaletên herî xizan ên Meksîkaya federal li başûrê welat cî digirin û nifûsa piraniya van eyaletan ji xweciyan pêk tê. Eyaletên xwecî yên xizan ev in: Oaxaca, …
Bêtir »