Saziya Penaberan a Fransî Utopya 56, ji qezaya trajîk a li deryaya Manşê vir ve li ser mijarê vekolîn dikir. Saziyê pêr gihîşt wê encamê ku haya Fransa û Brîtanya ji noqavbûna bota penaberan a li Qenala Îngilîz hebûye û digel vê jî her du alî neçûne ciyê bûyerê. Lewma …
Bêtir »Li Hong Kongê Çîn bi ser ket
Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê ya derbarê temsîliyeta siyasî de, hilbijartina ewil hatin lidarxistin. Ji ber zextên li ser mixalefetê, beşdariya dengdanê gelek kêm bû û ev jî tam li gorî dilê Çînê bû. Lewma jî alîgirên Çînê bi hêsanî bi ser ketin. Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê …
Bêtir »Gabriel Boric bû serokê Şiliyê
Bi vê encamê, piştî kuştina serokê şoreşger Salvador Allende ya bi destê artêşê wê serokekî çepgir li koşka serokatiyê rûnê. Wekî serok hilbijartina Gabrîel Borîc, di dîroka 40 salên dawî de pêşketineke siyasî ya pir girîng tê hesibandin. Gabrîel Borîcê ku bû serokê nû yê Şiliyê, di axaftina xwe ya …
Bêtir »Kolonyalîzma nû, kolonyalbûn û netew-dewlet
Yasin Sunca* Kolonyalîte, kolonyalîzma nû jî tê de, têgeheke ku hêza xwe ji hiyerarşiyan û têkiliyên hêzê werdigire û gelek meseleyên global di nava wê de cî digirin. Herwiha, bi riya pergaleke hîn bêtir dîrokî-civakî tê pênasekirin. Li gorî vê perspektîfê, di pergala serdest a cîhanê de têkiliyên hêzê …
Bêtir »Federalîzma Bosnayê di xetereyê de ye
Li gorî pêşniyazqanûna hat qebûlkirin, Repûblîka Sirpska wê bikaribe ji sazî û xebatên navendî ya Bosna-Hersekê vekişe. Yanî bi gotineke din, rêvebiriya herêmê wê bikaribe ji artêş, sîstema bacê, mekanîzmaya edaletê û ewlekariya civakî vekişe û di dewsa wan de di nava xwe de saziyên bi vî rengî damezrîne. Bêguman …
Bêtir »Xewna kanak a serxwebûnê pêk nehat
Proseya dekolonîzasyona Kaledonyayê ku 30 sal berê destpêkiribû, her car rastî astengiyekê tê. Duh li giravê referandûmeke din a serxwebûnê hebû û gelek welatî hêviya xwe bi vê dengdanê ve girêdabûn. Lê beriya dengdan pêk were, Eniya Kanak û Sosyalîst a Rizgariya Neteweyî FLNKS’ê banga boykotê li alîgirên xwe …
Bêtir »Hevkariya leşkerî ya Bexda û Hewlêrê
Rêvebiriya Iraqê ji nişkave diyar kiribû ew ê parastin û ewlekariya bajarê Kerkûkê ji PDK’ê re bihêle. Tê ragihandin rêvebiriya Iraqê piştî hevdîtinên bi Amerîka û Brîtanyayê re ev biryar da ye û ev yek wê di dîzayna nû ya Iraqê de bibe qonaxeke sereke. Çiyayên Hemrînê ku di navbera …
Bêtir »Skotland referandûma serxwebûnê daxwaz dike
Skotland meseleya serxwebûnê careke din tîne rojeva Brîtanyayê…Partiya serxwebûnxwaz SNP dibêje, em ê hewl bidin ji bo serxwebûnê referandûmeke din lidar bixin….Lê hukumeta Brîtanî, vê carê jî bahaneyek dît ji bo bibe asteng, îcar korona kir hincet. Nicola Sturgeon: Eger bi qasî misqalek jî hurmeta te ji demokrasiyê re heye …
Bêtir »Barbados ji Brîtanyayê veqetiya
A.Rahman Çelîk Barbados welatekî girav e. Parçeyekî ji herêma Karayîb a Amerîkaya Bakur e. Girav di sedsala 17. de ji aliyê Brîtanyayê ve hat dagirkirin û bi qasî 400 salan wekî koloniyekê hat bikaranîn. Welatê Karayîbê Barbados bi merasîmeke li paytext Bridgetownê dawî li desthilatdariya Kralîçeya Îngilîz Elizabethê anî …
Bêtir »Fransa sebebên trajediyê şêlû dike
Qezaya koçberan a li Deryaya Manşê, di rojeva Fransayê de ye…Rêvebiriya Fransayê wekî her car bi tenê kaçaxçiyan sûcdar dike û rola xwe ya di vê mijarê de nabîne…Rêvebiriyên Fransî û Brîtanî, di konsepta ewlekariyê de israra xwe didomînin, rêya çareseriyê dixetimînin. Bi vê polîtîkaya xwe Fransa, bi desteka hukumeta …
Bêtir »Abû Dabî dikare temenê Erdogan dirêj bike?
Erdoganê ku bi polîtîkayên xwe aboriya Tirkiyeyê anî ber hilweşînê, hêvî dike hevkariya xwe ya bi Abû Dabiyê re di dema bê de hîn bêtir zêde bike û bi vî awayî hinekî din jî temenê rêvebiriya xwe dirêj bike. Lewma jî di vê mijarê de pirsa ku herkes bersiva wê …
Bêtir »Zarokên asîmîlasyonê tazmînatê dixwazin
Rizgar Botan Sala 1948… Mêtîngerên berê yên Denmarkî, li ser gelê Greendlandê projeyeke taybet guftugo kirin. Welatê serma û qeşayê Greendland metîngeha wan bû. Lê ev têr nedikir û ji bo bikaribin xwe wek xwedîyê gelê Înuît û welatê wan nîşan bidin diviya gelê xwecih bibûna alîgirê wan. Biryar hatibû …
Bêtir »Siyaseta Moskowê ya „Gefa Çavtirsandinê”
Pispor hewldanên dawî wekî konsepta aggressive deterrence ango “gefa çavtirsandinê” binavdikin û didin zanîn wê Moskow vê pozîsyonê bike yek ji stûnên têkiliyên xwe yên bi NATO’yê re. Polîtîkaya dawî ya Rûsyayê ku wekî konseptek tê binavkirin, ji aliyê serokomarê vî welatî Vladîmîr Pûtîn ve hat ragihandin. Pûtîn di …
Bêtir »Barzanî modela Sîngapûrê bo Kurdistanê pêşniyaz kir
Wisa xuya ye, rêvebiriya başûr naxwaze terka îktîdarê bike û dixwaze heta hetayê bibe xwediyê qesr û koşkên Hewlêrê, Lewma jî serdestên siyasî yên Başûrê Kurdistanê di dewsa modekele demokratîk de modela Sîngapûrê ku otorîterîzm û kapîtalîzma pêşketî destbirakê hev in, pêşniyaz dikin. Forûma Manamayê ya navneteweyî ku li Behreynê …
Bêtir »Li Korsîkayê dibistanên îmersiyonê vedibin
Li Korsîka wê du dibistanên imersiyonê bên vekirin. Li van dibistanan wê ji pêşdibistanê heta lîseyê perwerde bi zimanê korsîkî bê kirin. Pêşengiya vekirina dibistanan ji aliyê tevgera Scola Corsayê ve tê kirin. Scola Corsa tevgereke sivîl û ji bo parastina ziman û perwerdeya bi zimanê korsîkî xebatan dimeşîne. Yek …
Bêtir »Harîteya Otonomiyê ya Cîhanê êdî online e
Ev harîte bi riya Google Mapsê hatiye amadekirin û hemû herêmên otonom (xweser) ên li cîhanê nîşan dide. Di vê xebatê de du cureyên herêmên otonomiyê, bi du sembolên cihê tên nîşandayîn. Harîteya Otonomiya Cîhanê ji aliyê EURACê (Akademiya Ewrûpayê ya Lêkolînê) hat weşandin. Ev harîte bi riya Google Mapsê …
Bêtir »Li Kaledonyaya Nû proseya serxwebûnê
Biryara ji bo roja referandûmê piştî muzakerekeyên di navbera tevgera serxwebûnxwaz û alîgirên Fransayê de hat girtin. Li gorî vê, wê di 12’yê kanûna îsal de li giravê referandûma sêyemîn bê lidarxistin. Li Kaledonyaya Nû wû referandûmeke din a serxwebûnê bê lidarxistin. Biryara ji bo roja referandûmê piştî muzakerekeyên di …
Bêtir »Tûtina Bavê Min berhemeke post-nûjen e
Çîrok ji hêla naverok û teşeyî gellekî nêzîkî romana George Orwell “Çewliga Heywanan” e. Pirtûka Tûtina Bavê Min a Hemîd Baydû çendekî berê ji aliyê Weşanên Lîs hat weşandin. Pirtûk ji çîrokan pêk tên û berhema ewilî ya Hemîd Baydû ye. Derbarê pirtûkê de di rûpela kurdî ya malpera gazeteduvar …
Bêtir »Jinûverêxistinkirina Belçîkayê pêwîst e?
Li gor plansaziya hikumetê, Belçîka wê bi du beşan, ango flamanaxêf û fransîxêf were dabeş kirin. Paytext Bruksel û rojhilatê Belçîkayê jî wê bibin xwediyê statuyeke taybet. Rizgar Botan Endamê flaman yê parlemena Belçîkayê, Ludwig Vandenhove, derbarê hewldanên avakirina hukumetekê de ji bo malpera Knack gotarekê nivîsand. Li gor Vandenhove, …
Bêtir »Komên etnîk li dijî cûntaya Myanmarê şer dikin
Yek ji hîmê berxwedana li Myanmarê komên etnîk ên vî welatî ne.Ev komên cûda, ji bo mafên xwe yên neteweyî doza federalîzmê dikin. Li pêşiya vê daxwazê jî astengiya herî mezin artêşa Mynamarê ye. Lewma miletên bindest bi hemû hêza xwe ligel protestoyên sivîl ciyê xwe digirin. Ji serê sibatê …
Bêtir »Belgium, US suggest Turkey can host Afghan refugees, Ankara says it’s ‘unacceptable’
• Hundreds of refugees from Afghanistan have been crossing into Turkey every day over the past month• Withdrawing its forces from Afghanistan, the US suggested Afghans who worked for it and their families apply for asylum in Turkey• Turkey’s Foreign Ministry denounced the US statement and said, “The US may …
Bêtir »