Arşîvên Tag: otonomi

Herêm ji Fransayê statu dixwazin

Hevdîtinên Paris û Korsîkayê yên ji bo berfirehkirina xweseriyê bandorê li Bretonya û Alsasê jî kir. Lewma, rêvebirî û aktîvîstên li Bretonya û Alsasê ji bo heman daxwazî ketin nava hewldanan. Herêmên Fransayê ji bo otonomiyê bi dest bixin di nava hewldanan de ne. Navenda vê dînamîzma dawî Bretonyaya li …

Bêtir »

Welatê Gal ji bo serxwebûnê meşiya

6.000 kes li bajarê Swanseayê ya li Welatê Galê ji bo serxwebûnê meşiyan. Şîrketên anketê radigihînin, li  Galê desteka ji bo serxwebûnê gihîştî ye 36 ji %. Li Welatê Gal a li Brîtanyayê, dawiya vê hefteyê ji bo serxwebûnê çalakiyeke girseyî hate lidarxistin. Bi hezaran kesên destêkê didan serxwebûnê li …

Bêtir »

Serxwebûnxwaz û otonomîst li EFA’yê ne

Més per Menorca, Siciliani Liberi û Union Valdôtaine bûn endamên nû yên EFA’yê. Tifaqa Azad a Ewrûpî EFA tevneke siyasî ye ku di bin banê wê de 41 partiyên serxwebûnxwaz, herêmparêz û otonomîst cî digirin. Tifaqa Azad a Ewrûpî EFA bi endamên nû tevna xwe ya siyasî berfireh dike. Rêxistin …

Bêtir »

Le Monde: Komar rastî serhildana herêman tê

Le Monde li ser daxwazên otonomî û self-determînasyonê yên li Fransayê gotarekê weşand. Ev gotar derbarê daxwazên desentralîzasyon, otonomî û serxwebûnê yên herêmên Fransayê de ye. Rojnameya Fransî Le Monde li ser daxwazên otonomî û self-determînasyonê yên li Fransayê gotarekê weşand. Gotara ji aliyê Benoît Floc’h ve hate nivîsandin, bi …

Bêtir »

Polînezya dengê xwe da serxwebûnê

Piştî Kaledonyaya Nû, di hilbijartinên Polînezyaya Fransî de jî serxwebûnxwaz bi ser ketin. Di tûra duyemîn a hilbijartina gişytî de partiya Tavini ku dixwaze Polînezya ji Fransayê veqete, bû yekemîn. Pêla serxwebûnê ya li Okyanûsa Pasîfîkê di demên dawî de bilind dibe. Piştî Kaledonyaya Nû, di hilbijartinên Polînezyaya Fransî de …

Bêtir »

Valencia daxwaza otonomiyeke berfireh kir

Valencia herêmeke li rojhilatê Îspanyayê ye ku berfirehbûna erdên wê 23 255 km² ye. Nifûsa vê herêma li kêleka Derya Spî dirêj dibe, di ser 5 milyonî re ye. Valencia piştî demeke dirêj a bindestiyê, di 1982’an de statuya otonomiyê wergirt. Li Valenciayê ji bo parastina mafên herêmî çalakiyeke girseyî …

Bêtir »

Federalîzma Swîsreyê û demokrasiya dîrekt

Aliyekî Swîsreyê ya li cîhanê bale dikişîne,  cihêrengiya wê ya ziman û otonomiya kantonan e. Swîsre ji bo mafên her çar komên ziman û xweseriya dîrokî ya kantonan sîstema federal pejirandî ye. Swîsre welatekî biçûk ê Ewrûpayê ye ku bi sedan salan e di nava sîstema navneteweyî de bi sekna …

Bêtir »

Referandûma Awustralyayê ya li ser Aborîcînan

A.Rahman Çelîk Gelên Awustralyayê wê ji bo gelên ewil ên welat, Aborjîn û Giraviyên Avtenga Torresê biçin ser sindoqan. Li Awustralyayê ji cerga mêtingeriya Brîtanyayê ve, cûdakariya li dijî gelên xwecî didome. Li dijî vê cudakariyê referandûmeke dîrokî li dar dikeve. Di referandûmê de wê ji gel bê pirsîn ku …

Bêtir »

Herêm daxwaza tevlîbûna biryaran dikin

RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên Xwedî Erkên Qanûnçêkirinê) li bajarê Bilbao ya Welatê Baskê civiyan. Beşdarên civîna ku di 22’yê Adarê de hate lidarxistin, Deklerasyona Bilbaoyê qebûl kirin. Di belgeyê de pêdiviya şopandina sîstema Yekitiya Ewrûpayê û derfeta tevlîbûna biryaran a herêm û welatên biçûk hate pêşniyazkirin. RLEG (Herêmên Ewrûpayê yên …

Bêtir »

Raperîna 1991ê û Kurdistana Otonom

Raperîna li dijî rêjîma Baas a Iraqê ya li Başûr yek ji bûyereke girîng a dîroka Kurdistanê ye. Raperîn bi serfirazî û têkçûna xwe kurtedemek şûn de bû bingeheke xurt ji bo bidestxistina desthilatê û damezrandina Herêma Federal a Kurdistanê. 5ê Adarê 32. salvegera Raperîna Başûrê Kurdistanê ya li dijî …

Bêtir »

Macron otonomiyê pêşniyazê Korsîkayê kir

Fransa bi girava Korsîkayê re ji nû ve dest bi hevdîtinên ji bo otonomiyê kir. Serokomarê Fransayê Emanuel Macron ligel delagasyona hukumetê tevlî civînê bû. Tê ragihandin, pêşniyaza Fransayê li gorî modelên otonomiya giravên Derya Spî yên wekî Balear, Sîcîlya û Sardînyayê hatiye amadekirin. Fransa bi girava Korsîkayê re ji …

Bêtir »

Welatê Gal otonomiyê nîqaş dike

Welatê Galê ya bi ser Brîtanyayê ve otonomiyeke berfireh nîqaş dike. Sendîkaya Unison Cymru Wales di vê proseya gotûbêja di asta dînamîkên demokrasiyê de, pêşengiyê dike. Endamên vê sendîkayê di wê baweriyê de ne, divê erkên Welatê Galê bên zêdekirin. Nîqaşa dawî ji ber meseleya zêdekirina heqdestên xebatkarên sektora tenduristiyê …

Bêtir »

Brîtanya qanûneke Skotlandê veto dike

Brîtanya cara pêşî biryareke Parlamentoya Skotlandê veto dike. Ev yek di dîroka Skotlanda ku ji 1999’an û vir ve otonom e, cara pêşî pêk tê. Skotlanda li dûv serxwebûnê ye di meseleyeke navxweyî de rastî astengiya Brîtanyayê hat. Hukumeta Londonê diyar kir, ew ê biryareke Parlementoya Skotlandê veto bike. Bûyereke …

Bêtir »

Podcastên li ser otonomiyê

EURAC  ji bo danasîna otonomiyê dest bi bernameyeke podcastê kir. Bername ji aliyê Navenda Tecrubeya Otonomiyê ya di bin bane EURAC’ê de tê meşandin. EURAC (Akademiya Ewrûpayê ya Lêkolînê) ji bo danasîna otonomiyê dest bi bernameyeke podcastê kir. Bername ji aliyê Navenda Tecrubeya Otonomiyê ya di bin bane EURAC’ê de …

Bêtir »

Katalonya xebata dîplomasiyê xurtir dike

Konseya Komara Katalan delegasyonên dîplomasiyê dişîne  Andorra, Meksîka, Afrîkaya Başûr û Şîliyê. Konseya ku di 2018’an de li Katalonyayê hate damezrandin, dixwaze bi riya dîplomasiyê destekê bide doza serxwebûnê. Katalonya tora xwe ya dîplomasiya li cîhanê berfirehtir dike. Konseya Komarê ji bo dîplomasiyê çar delegasyonên din wezîfedar kir. Ev delegasyon …

Bêtir »

Xizaniya stratejîk û hilweşîna Sûrê

Avreş Jiyan Piştî xerakirina nava sûrê, kurdiya xwerû ya dihat axaftin, li nav taxên burjuva yên bajêr ên Tirkî li wan serdest e wenda bû. Bi koçên girseyî re, çanda sûra yek ji niştewarên ewil di bin zordariya modernîzma tirkan de, bi wextê re herifî. Zarokên nava sûrê yên kurdîaxîv, li …

Bêtir »

Li Karakalpakistanê berxwedana ji bo parastina statuyê

Komara Karakalpakistanê herêmeke xweser e a li rojavayê Ozbekistanê ye û bergirehbûna bi qasî 166.000 km2 ye. Nifûsa herêmê li derdora 2 milyonî ye û Karakalpak bi tenê 32 ji %ê vê nifûsê pêk tînin. Ji roja înê û vir ve, Ozbekistan ji ber bûyerên li rojavayê welêt di fokûsa …

Bêtir »

Li Îspanyayê civîna Forûma Serweriya Neteweyî

Forûma Serweriya Neteweyî di 2019’an de ji aliyê 16 rêxistinên polîtîk, çandî û sendîkayan ku hemû jî çepgirin hate damezrandin. Armanca forûmê li hember otorîterîzma dewletê pêşxistina rêûrêbazên berxwedana neteweyî ya li Katalonya, Welatê Bask û Galîsyayê ye. Li Îspanya endamên Forûma Serweriya Neteweyî di civîneke din de hatin cem. …

Bêtir »

Welatê Gal daxwaza otonomiyeke berfireh dike

Hukumeta herêmî ya Galê ji Londonê dixwaze rêvebiriya sîstema edaletê dewrê wê bike. Hukumet diyar dike, ew dikare sîstema edaletê ya navxweyî ji Brîtanyayê baştir bi rê ve bibe. Welatê Gal ku ev 23 sal in xwedî otonomiyê ye, dixwaze kontrola xwe ya li ser meseleyên navwelat xurtir bike. Hukumeta …

Bêtir »

Serkeftina dîrokî ya Sinn Feinê

A.Rahman Çelîk Di hilbijartinên Îrlandaya Bakur de Sinn Fein bû partiya yekem Di dîroka vî welatî de cara pêşîn partiyeke alîgirê Îrlandayek yekgirtî vê encamê bi dest dixe Encamên referandûmê hêviyên ji bo veqetînê ji bo yekitiya Îrlandayê hêviyan ji nû ve gur kir Partiya Sinn Fein a ku ji …

Bêtir »

Fransa otonomî pêşniyazê Korsîkayê kir

Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …

Bêtir »