Alîgirên serwerî û parastina ziman biryara Zanîngeha Strasbourgê ya derbarê alsasî de protesto kirin. Rektorîya zanîngehê di biryara xwe de diyar kiribû, wê ji meha îlonê û şûn ve ziman û çanda herêmî ji mifredatê derxin. Alsasî helwesta li hemberê zimanê xwe bi çalakîyekê protesto kirin. Çalakîya ku ji pêşengîya …
Bêtir »Gelên Fransayê federalîzmê dixwazin
Gelên Fransayê nema modela jakoben a terîtoryal qebûl dikin. 73 ji % gelên li Fransayê daxwaza federalîyê dikin. Piranîya civakê dixwazin herêm li gorî krîterên çandî û zimanî bên damezrandin. Daxwazên parastina nasnameya herêmî û zimanî di nava civaka Fransayê de xurt dibe. Piranîya gelên li herêmên sînor dijîn, dawxaza …
Bêtir »Konfederalîzma Swîsreyê: Kantona Vaudê
Fatoş Demirtaş Vaud bi nifûs û erdên xwe kantona herî mezin a li rojavayê Swîsreyê ye. Ji alîyê berfirehbûna erdên xwe jî Vaud kantona çaremîn e. Kantona Vaudê di çarçoveya sîstema federal a Swîsreyê de xwedî erkên, qanûnçêkirin, îdarî û darazê ne. Grand Conseil (Konseya Bilind) parlamentoya kantonê ye û …
Bêtir »Katalonya-Îspanya erkên bacê muzakere dikin
Katalonya ji bo transferkirina erkên bacê bi Îspanyayê re rûnişt. Hikumetên katalan bi taybetî dixwazin baca dahatê ya takekesî (IRPF) berhev bikin. Dema Katalonya hemû erkên berhevkirina bacê bi dest bixe, wê 22 milyar euro qezenca wê çêbe. Katalonya bi Îspanyayê re bidestxistina erkên berhevkirina bacê gotûbêj dike. Ev meseleya …
Bêtir »Dewleteke nû li Pasîfîkê tê avakirin
Fransa û Kaledonyaya Nû ji bo statuya herêmê li hev kirin. Statu destûrê dide, Kaledonyaya Nû bibe dewlet û ji alîyê sîstema navdewletî ve bê naskirin. Fransa bi Kaledonyaya Nû re peymaneke dîrokî mor kir. Bi vê peymanê, Parîsê statuyeke nû ji bo vê girava li Okyanûsa Pasîfêkê qebûl kir. …
Bêtir »Paytexta Oksîtanyayê otonomîya dîrokî pîroz kir
Toulouse (bi oksîtanî Tolosa) salvegera 836. a Peymana Azadiyên Komunal pîroz kir. Toulouse bajarekî li başûrê Fransayê ye û navenda Herêma Oksîtanyê ye. Bi Peymana Azadiyên Komunal re Komara Toulouseê ya otonom hatibû damezrandin. Bajarê Toulouse (bi oksîtanî Tolosa) salvegera 836. a Peymana Azadiyên Komunal pîroz kir. Bi armanca pîrozbahîyê, di …
Bêtir »Bruksel saleke bê hikumeta herêmî ye
Paytexta Belçîkayê Bruksel tam salekê ye li bende hikumeta xwe ye. Ev rewş roj bi roj li Brukselê acizîyên welatîyan û bi taybetî jî gazinên sektora kar zêdetir dike. Bi armanca protestoya partîyên sîyasî, di 9ê hezîranê de ku salvegera hilbijartinê ye, li navenda bajêr Pîknîkeke Sivîl hat lidarxistin. Paytexta …
Bêtir »Leon statuya otonomîyê daxwaz dike
Herêmeke li Îspanyayê dixwaze bibe 18. herêma otonom. Şaredarê Leonê ji bo bajarê wî ji Kastîlyayê veqete, raporeke hiqûqî amade kir. Herêmeke li bakurê Îspanyayê daxwaza otonomîyê dike. Doza bidestxistina otonomîyê her ku diçe bêtir dibe di nava civaka Leonê de belav dibe. Cara dawî, Şaredarê Leonê vê meseleyê xist …
Bêtir »Frederiksen Greenlandê bi Trump re axivî
Serokwezîra Denmarkê Frederiksen ji Trump re got, Greenland ne milkeke ji bo firotanê ye. Trump di hefteyê dawî de daxwaza xwe ya ji bo kirîna Greenlandê ya ji Denmarkê ifade kiribû. Paşê, Trump di daxuyanîyeke çapemenîyê de opsiyona bi darê zorê kontrolkirina Greenlandê red nekiribû. Denmark ji bo meseleya Greenlandê …
Bêtir »Trump dixwaze Greenlandê tevlî DYAyê bike
Necat Ayaz Trump di parvekirineke xwe de dibêje, “Kontrola li ser Greenlandê ji bo DYAyê pir giring e.” Pirsa giring a di vê mijarê de ev e: Denmarka ku bi hezaran kîlomêtro ji Greenlandê dûr e wê çiqas bixwaze vê giravê kontrol bike? Donald Trumpê hîn nehatîye ser kar, bi …
Bêtir »Sembola otonomîya katalan tê nîqaşkirin
Hikumeta Salvador Illa piştî nîqaşên li ser serdana Puigdemont a Katonyayê, pozîsyona şefê Mossos d’Esquadra Eduard Sallent i Pena guherand. Serokê Katalonyayê Illa ragihand, armanca wî depolîtîkirina hêza polîs a Katalonyayê. Hêza polîs a katalan Mossos d’Esquadra ji tebaxê û vir ve tê nîqaşkirin. Sebeba vê nîqaşê serokê berê yê …
Bêtir »Hîndistan li Keşmîrê hilbijartin li dar xist
Keşmîra di bin kontrola Hîndistanê de piştî deh salan hilbijartin hat lidarxistin. Hilbijartina îro, dengdana ewil e ku piştî betalkirina statuya welêt pêk tê. Keşmîr welatekî li Asyayê ye û di navbera 3 dewletan de hatiye parvekirin. Hîndistan ji % 43’ê erdên welêt kontrol dike û dagirkerê herî mezin e. Keşmîra …
Bêtir »Îspanya û Katalonya ji bo bacê li hev nakin
Partîya katalan ERCê diyar kir, îhtimal heye ew butçeya Îspanyayê ya 2025an veto bike. Ku ev pêk were parlamento neçare biryara hilbijartineka nû bide. Sebeba gefa vetoyê daxwaza ji bo erkên sazîya bacê ya Katalonyayê ye. Hukumeta Îspanyayê bi xetereya hilweşînê re rû bi rû ye. Problema vê carê ya …
Bêtir »Herêmên Îtalyayê daxwaza erkên nû kirin
Herêmên li bakurê Îtalyayê doza berfirehkirina otonomîyê dikin. Veneto, Lombardîya, Pîemonte û Lîgûrîya ji dewletê daxwaza erkên nû kirin. Herêmên li bakurê Îtalyayê doza berfirehkirina otonomîyê dikin. Veneto, Lombardîya, Pîemonte û Lîgûrîya ji dewletê daxwaza erkên nû kirin. Hikumetên her çar herêman dîyar dikin, divê ji bo dayîna erkan Asta …
Bêtir »Sarawak dest bi firotina petrolê kir
Sarawak cara ewil wê gaz û petrola xwe bifiroşe. Sarawak bi vê gavê dixwaze otonomîya xwe ya di nava sîstema federal de xurtir bike. Sarawak cara ewil wê gaz û petrola xwe bifiroşe. Şîrketa Sarawakê Sarawak Berhad (Petros) dest bi firotina petrol û gazê kir. Heta niha erkên firotina çavkanîyên …
Bêtir »Federalîzma Swîsreyê û demokrasîya dîrekt
Aliyekî Swîsreyê ya li cîhanê bale dikişîne, cihêrengiya wê ya ziman û otonomiya kantonan e. Swîsre ji bo mafên her çar komên ziman û xweseriya dîrokî ya kantonan sîstema federal pejirandî ye. Swîsre welatekî biçûk ê Ewrûpayê ye ku bi sedan salan e di nava sîstema navneteweyî de bi sekna …
Bêtir »Siyasetvanên Cornwallê daxwaza otonomîyê kirin
Du wekîlên ji Corwallê ji serokwezîrê Brîtanyayê Keir Starmer re nameyekê nivîsîn. Siyasetvanên cornwallî di nameyê de daxwaza otonomîyê kirin. Wekîlên ji Cornwallê daxwaza otonomîya herêmî dikin. Du wekîlên ji Parlamentoya Brîtanyayê yên ji Cornwallê Ben Maguire û Andrew George ji bo vê meseleyê nameyekê ji serokwezîr Keir Starmer re …
Bêtir »Sarawak doza xurtkirina otonomîyê dike
Sarawak di 1963an de serxwebûna xwe bi dest xist. Sarawak di 16ê îlona 1963an de tevlî çend herêman Federasyona Malezyayê damezrand. Malayên serdestîya dewletê bi dest xistin, modeleke navendîparêz a federalîzmê pêşxistin. Sarawak di 1963an de serxwebûna xwe bi dest xist. Di 22yê tîrmeha 1963an de rêveberîya kolonyal a Brîtanyayê …
Bêtir »Serxwebûnxwaz û otonomîst ketin Parlamentoya Fransayê
Herêmên xwedî nasnameyeke etnîk ên girêdayî Fransayê di hilbijartinên dawî de bi ser ketin. 15 ji wekîlên otonomîparêz û serxwebûnxwaz ketin Parlamentoya Fransayê. Herêmên xwedî nasnameyeke etnîk ên girêdayî Fransayê di hilbijartinên dawî de bi ser ketin. 15 ji wekîlên otonomîparêz û serxwebûnxwaz ketin Parlamentoya Fransayê. Ev wekîl bakurê Baskê, …
Bêtir »‘Tîbeta Biçûk’ ji Hîndistanê otonomîyê dixwaze
‘Tîbeta Biçûk’ Ladak ji Hîndistanê otonomîyê dixwaze. Sebebên esasî yên pêdivîya otonomîyê, parastina ekosîstem û çanda tîbetî ya Ladakê ye. Herêma Ladakê ku wekî ‘Tibeta Biçûk’ tê pênasekirin, ji Hîndistanê otonomiyê daxwaz dike. Welatîyên li herêmê ji meha sibatê û vir ve çalakîyên girseyî li dar dixin. Avakirina eyaletekê an …
Bêtir »Bruksel Parlamentoya Herêm-Paytextê hildibijêre
Welatîyên Brukselê wê di hilbijartinên 9ê hezîranê de Parlamentoya Herêm-Paytext a Brukselê hilbijêrin. Bruksela ku paytexta Belçîkayê ye, ji 1989an û vir ve wekî Flander û Walonyayê xwedî statuya otonomîyê ye. Belçîka bi hilbijartina di 9ê hezîranê de wê parlamentoya xwe ya federal nû bike. Di heman rojê de hilbijartinên …
Bêtir »