Arşîvên Tag: self-determînasyon

Îndonezya di 1949an de bû serbixwe

Îndonezya serxwebûna xwe ji Holandayê di 27ê kanûna pêşîn 1949’an de bi dest xist. Beriya vê jî, di 2yê Mijdara 1949an de Peymana Den Haagê ji bo serxwebûnê di navbera Îndonezya û Holandayê de hatibû morkirin. Îndonezya serxwebûna xwe ji Holandayê di 27ê kanûna pêşîn 1949’an de bi dest xist. …

Bêtir »

Albanya di 1912’an de serxwebûnê ragihand

Albanya di 28ê mijdara sala 1912’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Serxwebûna welêt di 1913’an de ji aliyê sîstema cîhanê ve hat pesendkirin. Albanya di 28ê mijdara sala 1912’an de serxwebûna xwe ragihand. Şerê Balkanan ê Yekemîn riya ber bi serxwebûna welêt ve vekir. Albanya heta wê demê tevî …

Bêtir »

Honduras di 1838’an de serxwebûnê ragihand

Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Têkoşîna ji …

Bêtir »

Den Haag riya serxwebûna Îndonezyayê vekir

Peymana Den Haagê ya di 2’ê Mijdara 1949’an de hat morkirin, derî li serxwebûna Îndonezyayê vekir. Holanda bi vê peymanê damezrandina Komara Eyaletên Yekbûyî yên Îndonezyayê qebûl kir. Peymana Den Haagê qonaxeke girîng a  ji bo şerê rizgariya Îndonezyayê ye. Ev peymana di 2’yê Mijdara 1949’an de di navbera nûnerên …

Bêtir »

Skotland stratejiya serxwebûnê diyar kir

Li gorî stratejiya nû ya du konferansa Aberdeenê de hat qebûlkirin, hilbijartina bê wê bibe referandûmeke de facto ya ji bo serxwebûnê. SNP wê hewl bide ji 29 kursiyên Skotlandê yên li Parlamentoya Brîtanyayê de bi dest bixe. Skotland di riya xwe ya serxwebûnê de konferanseke krîtîk li dûv xwe …

Bêtir »

Li Ewrûpayê Self-Determînasyon

Li Ewrûpayê ji 200 milyonî zêdetir mirov li herêmên ku desentralîzasyon an serxwebûnê daxwaz dikin, dijîn. Polîtîkaya serwer a li dewletên Ewrûpayê, herdem li dijî daxwazên meşrû yên ji bo herêmparêz û serxwebûnxwazan argumanên dijber hildiberîne. Weqfa Coppitiers xebata xwe ya bi navê Movements for Self-Determination in Europe (Tevgera Self-Determînasyonê …

Bêtir »

14 Xalên Wilson û Kurdistan

8’ê çileyê salvegera 14 Xalên serokê Amerîkî Wîlson e ku ji vir 100 sal berê, piştî şerê cîhanê yê yekemîn hatibû pêşniyazkirin. Amerîka bi vê pêşniyazê,  ji bo cîhaneke piştî împaratoriyan amadekarî dikir û dixwest di cîhana nû de bibe xwedî gotin. Yek ji van xalan, xala 12’emîn di derbarê …

Bêtir »

Self-Determînasyona amazîgên li Lîbyayê

Di demên dawî de amazîgên li Lîbyayê di vî welatê ku di navbera şerê navxweyî de bûye çend parçe, daxwaza xweseriyê dikin. Herêma gelê amazîg li derdora rêzeçiyayê bi navê Nefûsa ya li herêma Trîpolîtanya ya li rojavayê Lîbyayê cî digire. Li vê herêmê komên amazîg (forma pirhejmar îmazîghen tê …

Bêtir »

Kampanyaya “Papûaya Rojava ya Azad” berfireh dibe

Li Papûaya Rojava ku herêmeke Endonezyayê ye,  tevgera gel serxwebûnê dixwaze. Bi vê armancê, kampanyayeke medyaya sosyal hat destpêkirin. Beşdarên kampanyayê bi hashtaga  #LetWestPapuaVote  (Papûaya Rojava deng dide) li her aliyê cîhanê piştgiriya xwe ji bo serxwebûna herêmê tînin ziman. Di 3’yê Gulanê de Parlamenterên Navneteweyî yên ji bo Papûaya …

Bêtir »

Li Bîafrayê alîgirên serxwebûnxwaz hatin kuştin

Li Bîafrayê 10 xwepêşandan di protestoyên li dijî Nîjeryayê de hatin kuştin. Tê ragihandin ku aktîvîstên li herêmê plan dikin ku hikumeteke paralel ava bikin. Di xwepêşandanên li bajarê Abayê ya li herêma Bîafraya Nîjeryayê ku bi armanca protestokirina darizandina aktîvîstê doza Bîafrayê Nnamdi Kanu hat lidarxistin, 10 kes hatin …

Bêtir »

Ji “Ewropaya dewletan” ber bi “Ewropaya gelan” ve

EFA mala xwezayî ya partiyên e ku di nava Ewropaya  bi awayekî radîkal hatiye guherandin, ji bo rizgariya aştîxwaz û demokratîk a gelan hewl didin. Di çend salên dawî de gelek partiyên endamê Hevpeymana Azad a Ewropî ya li welatên xwe di hikumetan de tên temsîlkirin. Bi vê pêşketinê, doza …

Bêtir »

Hikumeta xweserîxwaz a Korsîkayê tê damezrandin

  Piştî hilbijartinên herêmî yên li Fransayê, hikumeta yekemîn Korsîkayê ku doza self-determînasyonê dike wê bê damezrandin. Girava Korsîkayê ya girêdayê Fransayê piştî hilbijartinên herêmî, rojên dîrokî dijî. Piştî têkoşîna Max û Edmond Simeoni ku 50 sal ajot, wê kurê Edmond Simeoni hikumeta yekemîn a ku doza mafê self-determînasyona Korsîkayê …

Bêtir »

Sahraya Rojava 40 sal in li benda self-determînasyonê ye

    Koloniya kevn a Îspanyayê hîn jî di bin dagirkeriya Fasê de ye û vê dewletê heta niha nehiştiye referandûma self-determînasyonê bê lidarxistin. Peymana Sêalî ya Madrîdê ku di 14’ê Mijdara 1976’an hatibû îmzekirin, îsal 40 salan li dûv xwe dihêle. Bi vê peymanê, Îspanya ji Sahraya Rojava vekişiya …

Bêtir »

Doza self-determînasyonê li Faroyê geş dibe

      Piştî hilbijartinên giştî yên li Giravên Faroyê, doza self-determînasyona li welat xurt bû. Partiya Komarê (bi zimanê faroyê Tjóðveldi) di hilbijartina ku di 1’ê Îlonê de hat lidarxsitin de di Parlamentoya Faroyê de (Løgting ) bû partiya duyemîn. Partiya Komarê doza serxwebûna Giravên Faroyê dike.   Giravên …

Bêtir »

Sê herêmên Îspanyayê belgeya Self-Determînasyonê îmze kirin

      Bloka Neteweperest a Galîsyayê (BNG), EH Bildu (bi baskî Gelê Baskê Bibe Yek)û Namzetên Yekitiya Gel (CUP) a ji Katalonyayê li paytexta Galîsya Santîagoyê deklarasyoneke li ser mafê self-determînasyonê îmze kirin. Di belgeya ku wekî “Deklerasyona Bonavalê” hat binavkirin de li ser mafê self-determînasyonê (diyarkirina qederê) ya …

Bêtir »

Asûrî-suryaniyên Rojava bi daxuyaniya Amerîka dilxweş in

      Xrîstiyanên li Sûriyeyê daxuyaniya generalê amerîkî John Allen ên di derbarê pêdiviya naskirina xweseriyê ya ji bo hemû gelên Sûriyeyê de bi dilxweşî pêşwazî kirin. Allen ku kordînatorê taybet ê Koalîsyona Navneteweyî ya li dijî DAÎŞ’ê ye, kurtedemek berê vê daxuyaniyê dabû. Berdevkê Karên Derve ya Yekitiya …

Bêtir »

Serkeftina dîplomatîk a Papûaya Rojava

  Gava yekemîn a naskirina polîtîk a Papûaya Rojava hat avêtin   Têkoşîna 53 salan a ji bo serxwebûna Papûaya Rojava serkeftineke dîplomatîk bi dest xist. Koma Pêşeng a Melanezyayê (MSG) statuya çavdêriyê da tevgera serxwebûnxwaz a Papûaya Rojava. Ji bo endamtiya tevgera Papûayê kurtedemek berê 150,000 daxwazname pêşkêşî MSG’yê …

Bêtir »

Li Konseya Ewropayê pêşniyaza mafê self-determînasyonê

    30 endamên Konseya Ewropayê (KE) pêşniyazê rêxistinê kirin ku nîqaşeke li ser neteweyên bê dewlet ên li Ewropayê bê lidarxistin. Pêşniyaza bi serenavê Rewşa Neteweyên bê Dewletê ên li Ewropayê ku ji aliyê sosyaldemokrat Jacob Lund ê danîmarkî danasîna wê hat kirin, bi giranî ji aliyê sosyalîstan û …

Bêtir »