Arşîvên Tag: kurdî

Navenda Lêkolînên Meydanî ya Sosyo Polîtîkê li Bakurê Kurdistanê anketekê kir. Navendê ragihand, 86,7 ji % gelê Bakurê Kurdistanê daxwaza perwerdeya Kurdî dike. Li gorî anketê, 60,8 welatî di nava malê de bi Kurdî diaxivin. Navenda Lêkolînên Meydanî ya Sosyo Polîtîkê li ser helwestên gel a ji bo ziman û …

Hejmara zarokên li dibistanên Almanyayê Kurdî fêr dibin gelek kêm e. Li gorî nûçeya Ozgur Polîtîkayê li 42 dibistanên Almanyayê 3,000 zarok Kurdî fêr dibin. Ji 16 eyaletan bi tenê li 5 eyaletan polên Kurdî hene. Almanya li cîhanê welatê yekemîn e ku diyasporaya Kurd herî zêde li nava sînorên …

Li Amedê ji bo Kurdî çalakiyeke balkêş hat lidarxistin. 10 ciwanên endamên Platforma Ciwanên Serbixwe ji bo parastina ziman bi Kurdî sond xwarin. Li Amedê komeke ciwanan ji bo Kurdî çalakiyeke cihêreng li dar xistin. 10 ciwanên endamên Platforma Ciwanên Serbixwe ji bo parastina ziman bi Kurdî sond xwarin. Sonda …

Rojnameya Serxwebûnê ya PKK’ê ji destpêkê heta niha bi Tirkî tê weşandin. Di salên dawî de çend rûpelên bi Kurdî li rojnameya bi Tirkî hatin zêdekirin. Hejmara Cotmehê ya rojnameya Serxwebûnê hat weşandin. Manşeta rojnameyê ji kampanyaya 10’ê Cotmehê ya ‘Azadiya ji Abdullah Ocalan re’ pêk hat. Mijarên din ên …

Kurdistana sor di navbera salên 1923- 1929ê de li ser xaka Kurdistana Qefqasyayê ku dikeve navbera Azerbaycan û Ermenistana îroyîn, bi fermana Sovyeta Sosyalîst temenê xwe berdewam kiriye. Li vê herêma Kurdistanî, di navbera 6-7 salên destpêkê de bingeha karên çandî, hunerî û edebî hatiye danîn. Divê bê gotin ku …

Di eslê xwe de di encama tevahiya pratîka partiyên legal ên li ser kevneşopiya HEP’ê hatin damezrandin, Tirkî zimanê normal ê xebatan bû. Di vê proseya ku di 1990 de dest pê kir, siyaseta legal a Kurd bi riya bikaranîna Tirkî prestîja vî zimanî bilind kir. Lewma jî heta siyaseta …

Bahçeli hejmara kêmbûna wekîlên bi Kurdî dizanin kir mesele û wiha axivî: “Hemû netewperestên Tirk bi zimanê Tirkî diaxivin. Lê çend wekîlên partiya dûvik a PKK’ê yên parlamentoyê bi zimanê dikarin bi Kurdî axivin? Digel vê, hevseserokê HEDEP’ê Bakirhan di axaftina koma partiyê de bi tenê 2 deqe bi Kurdî …

Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa cîhanê tên axaftin. Ev hîpoteza di çend salên dawî de nîqaş li ser dihat kirin, bi lêkolîneke dawî hat piştrastkirin. Encamên vê lêkolîna zanistî di kovara Scienceê de hat weşandin. Kurdistan navenda zimanên Hînd-Ewrûpayê ye ku ji aliyê nivê nifûsa …

“Li Qazakistanê qedexeya dewletê ya li ser ziman û çandê tune. Rayedar diyar dikin ku her kes dikare bi zimanê xwe û çanda xwe bijîn. Lê piştgiriyê jî nadin. Dixwazin her civak û netew bi derfet û îmkanê xwe dibistanên xwe vekin.” Di salên 1915-20’an de bi deh hezaran kurd …

Saziya Zimanê Kurdî (SZK), piştî xebateka berfireh a sê salan, berhema “Rêzimana Kurmancî” derxist. Berhem bi xebateka berfireh a her du endamên SZKyê Ferhad Mûsa û Viyan Hesenê hate amadekirin. Saziya Zimanê Kurdî (SZK) a ku navenda wê li Qamişloyê ye û saziya zimanî ya bilind û biryarder e li …

Dewleteke sondxwarî ku te qir bike, wê çima zimanê te bike zimanekî fermî? Heger tu zorê bidiyê û tu nîşan bidî, ew nikare te qir bike, hingê ew ê ji bêgavî ber bi aliyê te ve gavan biavêje. Wekî din ti rêya din li ber te nîne! Doh li Mexmûrê …

Perwerdeya Kurdî li nava kantonên cuda yên Swîsreyê belav dibe. Îsal wê li Lozan, Cenev, St.Gallen, Chur, Kloten û Rapperswilê jî kursên Kurdî dest pê bikin. Perwerdeya Kurdî li nava kantonên cuda yên Swîsreyê belav dibe. Enstîtuya Kurdî ya Swîsreyê pêşengiya ji xebatên perwerdeyê re dike. Par li Zurih, Winterthur …

Îro xetereya li pêşiya zimanê kurdî li metropolan û li diyasporayê di rêjeyeke pir bilind de ye. Asîmîlasyon pir bi lezûbez didome. Proje û programên dagirkeran berfireh û dewlemend in. Li aliyekî înkar û îmha, li aliyê din qedexe û astengî nahêle ziman bêhna xwe vede. Serokê Înstitûta Kurdî ji …

Ji sala 2007 û heta dawiya 2022’yan bi temamî 3295 pirtûkên bi kurdî (kurmancî, kirmanckî) li Bakur û Tirkiyeyê derketine. Di van 15 salan de herî zêde sala 2021’ê pirtûk derketine ku wê salê gihîştiye 377 pirtûkî. Ji sala 1990’î ve heta niha hejmara pirtûkên ku li Bakur û Tirkiyeyê …

Hîpoteza Sapir-Whorf, bi salan e eleqeya zimanzanan, antropologan û derûnasan dikişine. Li gor vê terorîyê, bastûra zimanekî, bandorê têgihiştin(cognition), nêrîna jiyanê û heta çanda axaftvanên wî zimanî dike(Sapir, 1929; Whorf, 1956). Her çend ev teorîyê di nav zanyaran de bê nîqaşêkirin jî, çarçoveyek balkêş ji bo analîzkirina zimanên cihêreng pêşkêşî …

Partiya Çep a Kesk namzetiya di lîsteya xwe ya ji bo hilbijartinê dezimanzanê Kurd Zana Farqînî nîşan neda. Ev jî di medyaya civakî de bû sebeba reaksiyonên tund ên li dijî vê partiyê. Partiya Çep a Kesk (YSP) lîsteya namzetên xwe yên ji bo hilbijartina 14ê Gulanê ya li Tirkiyeyê …

Joyce bi berhemên xwe ve, nemaze bi Ulyssesa xwe ve, li hemberî kolonyalîzma giran a ingilîzan karekî gewre û ‘ezîm pêk aniye û berê hişmendiya kolonîzebûyî daye têkçûnê. Niha îro, bêtir ji her demê, pêdiviya me kurdan bi vê yekê heye. Nivîskar û wergêr Kawa Nemirî têkildarî wergera Ulyssesê got: …

Berhema navdar a Ulysses a James Joyce bi kurdî hate weşandin. Çapa normal a Ulysses cara pêşî li Fûara Pirtûkan a Hewlêrê hate pêşkêşkirin. Berhema navdar a Ulysses a James Joyce bi kurdî hate weşandin. Ulyssesa ji aliyê Kawa Nemir ve hate wergerandin, ji aliyê weşanxaneya Avestayê hate weşandin. Çapa …

Partiyên sereke yên siyasî yên Kurd, di salên 1990’î de li xelkê Kurd ê li Elmanyayê, yan weke miletekî ku berê xwe wê dîsa bide Kurdistanê nihêrî yan jî weke çavkaniyeke berhevkirina derfetên dewamkirina têkoşîna xwe. Siyaseta xwe ya ziman jî li gorî vê diyar kirin. Gava em behsa siyasetên …

Kurmancî di nava zimanên cîhanê de di rêza 60. de ye. Kurmancî piştî zimanê Bengalî, zaravaya Tosk a Albanî û Îgbo ya li Nîjaryayê zimanê herî girîng ê cîhanê ye. Azeriya Başûr ku li eyaleta Azerbaycanê ya Îranê tê axaftin û Ozbekiya Bakur tevlî zaravaya Geg a Albanî li paş …

Divê parastina ziman wekî wekheviya zayendî, bibe yek ji stûnên paradîgmaya tevgera Kurd. Yanî divê hedef civakeke demokratîk, ekolojîk ya xwedî wekheviya zayendî û zimanê Kurdî be. Bêyî hilweşandina serdestiya Tirkî li Kurdistanê û hiyerarşiya civakî û zimanê ya li ser vê bilind dibe, “neteweya demokratîk” pêk nayê. Tekane sînorên …