Polîtîka

Macron di tevahiya kampanyayê de bi zimanekî maqûl nêzîkî daxwazên hilbêjêrên rasta nîjadperest bû. Ev yek ji aliyekî ve wekî rêbazek ji bo jinûvehilbijartinê dikare bê nîşandayîn. Lê ji aliyekî din ve jî wekî nimûneya zemîna îdeolojîk a Macron li ser disekine, dikare bê dîtin. Bi gotineke din, civaka Fransî …

  Di hilbijartina Fransayê de 12 namzet ji bo serokomariyê ketin nav pêşbirkê. Tu namzetan şertê tûra ewil ê ji % 50 derbas nekirin û wekî serokomar nehatin hilbijartin. Di tûra duyem de, Emmanuel Macron û namzeta rastgir Marine Le Pen wê di ber hev bidin Li gorî encamên hilbijartina …

Ji ber sekna siyasî ya Orban, hilbijartina li Hûngaryayê ji aliyê Yekitiya Ewrûpa û Rûsyayê jî ji nêzîk ve dihate şopandin. Lîderê Hûngaryayê, di nava Yekitiya Ewrûpayê de dostê herî nêzîk ê Vladîmîr Pûtîn tê naskirin. Serokê Komîsyona Ewrûpayê Ûrsûla von der Leyen di axaftina xwe ya li Parlemena Ewrûpayê …

Artêşa rûs ku li ber deriyên bajaran hat sekinandin, hêviya xwe ya serkeftineke bilez winda kir û dest bi bombebarana giran kir. Bi bomberanê re, li bajaran ligel hilweşîneke mezin windahiyên sivîl pêk hatin û ji ber vê, li qada navneteweyî de Rûsya bi sûcên şer hat tometbarkirin. Şerê li …

Di çarçoveya stratejiya partnerê biçûk de Ewrûpa ne tenê di warê leşkerî de (Di vê mijarê de herdem dikare pişta xwe bi NATOyê girêbide) lê di warê aborî û bi taybetî jî di mijara enerjiyê de jî zêdetir dimîne li ber rehma hêzên din. Gelo ji bo Fînlandiya, Swêd, Swîsre …

Konseya Ewrûpayê ji 47 welatan pêk tê ku nifûsa wan bi tomerî digihîje 800 milyonî. Konsey piştî şerê cîhanê yê duyemîn, bi armanca ewlekariya parzemîna Ewrûpayê hat damezrandin. Ji bilî berxwedana leşkerî ya li dijî Rûsyayê, Ûkrayna di qada dîplomasiya navxweyî ya Ewrûpayê de jî têkoşîna xwe didomîne. Helbet di …

Di dema şer de jî Zelenskî ferqa xwe ya ji rêvebiriya Rûsyayê nîşan da û di dewsa daxiyaniyên klasîk de, gelek caran bi selfiyên xwe derket pêş. Herwiha Zelenskî bi van gotinên xwe henekê xwe bi Pûtîn kir: “Ji welatê me derkeve. Eger tu dernakevî ka were bi min re …

Ji ber tirsa parçebûna li nava malê, rêvebiriya Çînê herdem di polîtîkaya xwe ya derve de destekê dide yekitiya axê û dixwaze sînorên heyî yên welatên cîhanê bên parastin. Ji ber vê sebebê, Çîn di Konseya Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî de biryara li dijî Rûsyayê veto nekir. Dema ku bi …

Almanya  di bin banê siyaseta Ostpolîtîk ku ji hukumetên berê dewr girtibû, Rûsyayê re têkiliyên nerm dimeşandin. Her du alî hevparên hev ên girîng ên bazirganiyê bûn. Hukumeta Scholz bi riya ambargoyên giran ên li dijî Rûsyayê û bi zêdekirina butçeya xwe ya parastinê dawî li vê polîtîkayê anî. Almanya …

A.Rahman Çelîk Tirkiye bi destpêka Şerê Ûkraynayê êdî nikare di navbera her du welatan de polîtîkaya balansê bimeşîne. Wisa xuya dike Enqere di meseleya dawî de wê bide pey rêka NATO’yê. Bê guman wê ev yek jî wê bi hêsanî pêk neyê û berdêlên wê hebe. Yek ji welatê ku …

Pûtîn: Em ê Ûkraynayê ji naziyan paqij bikin! Êrişa artêşa Rûsyayê ku ji kanûnê û vir ve Ûkraynayê dorpêç kiriye, danê vê sibehê pêk hat. Di kêliyên ewil a şer de, fuzeyên yên Rûsyayê bariyan li ser hedefên li Ûkraynayê. Û bi vê re li paytext Kîew û li bajarên …

  Beriya biryara surprîz a lîderê Rûs Pûtîn, her du lîderên herêma serhildêr a Donbasê derketin pêşiya kamerayan û proseya bi xetere dan destpêkirin. Di destpêkê de lîderê Komara Donetskê Denis Puşîlin axivî û ligel spasiyên xwe yên ji bo Rûsyayê got; ew dixwazin herêm bibe parçeyeke Rûsyayê. Bi vê …

Wisa xuya dike ligel hemû retorîka xwe ya dostanî û aştiyê jî, di krîza li Rojhilatê Ewrûpayê de dewleta tirk neçar dimîne xwe nêzîkî aliyekî bike. Peymanên dawî yên roja pêncşemê hatin îmzekirin nîşan didin, aliyê ku Enqere wê ligel wî cî bigire Kîew e. Erdoganê ku heta niha tim …

Iraq welatekî federal e û posîzyonên girîng ên hukumetê li gorî kotayeke siyasî di navbera kurd, ereb, sunî û suniyan de hatiye parvekirin. Li gorî sîstema kotaya siyasî; serokwezîrê ji şîayan, serok ji kurdan û serokê meclîsê jî herdem ji suniyan tên hilbijartin. Li Iraqa bi salan e di nava …

Fînland welatekî li bakurê Ewrûpayê ye û bi Rûsyayê re 1340 km sînorên wê hene. Fînland piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, di polîtîkaya derve de pozîsyoneke bêalî tercîh kir. Ev jî welêt kir pireke dîplomasiyê ya di navbera Amerîka û Yekitiya Sovyetê de. Serokwezîra nû ya Fînlandê Sanna Marin derbarê …

Rêxistina Ewlekarî û Hevkariyê ya li Ewrûpayê, ji bo kêmkirina aloziya di navbera endamên NATO û Yekitiya Sovyetê de, sala 1975’an li paytexta Fînland Helsînkiyê hatibû damezrandin. Rêxistin di mijara ewlekariyê de însîyatîfa herî mezin a Ewrûpayê ye ku tê de 57 welat tên cem hev. Civîna 57 endamên Rêxistina …

HRW: Lîderên demokrasiyên rojava ji bo berjewendiyên xwe yên dem kurt bi rejîmên otorîter re hevkariyê dikin û bi vî awayî jî xizmetê ji prensîbên demokrasiyê re nakin. Rêxistina Şopandina Mafên Mirov HRW’ê her sal bi raporên xwe yên salane di mijara mafên mirovan de fotografeke seranserê cîhanê dikişîne. Bi …

Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi sûîkasteke bêbext hatin qetilkirin. Piş tre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn. Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa …

Eger pêşi li belavbûna rêxistinên olperest a ber bi başûr ve neyê girtin, wê Afrîka bi karesateke nû re rû bi rû bimîne û di sala 2022’an de welatên li peravên Kendava Gîneyê bibin navenda nû ya bêîstikrariyê. Welatên Sahelê ku bi dehan salane serbixwe ne dikin nakin nikarin bibin …

  Di 26’ê kanûna 1991’an de ala sor a Yekitiya Sovyetan  ji ser Qesra Kremlînê hat daxistin. Bi vî awayî dawî hebûna dewleta ku xwe wekî komunîst bi nav dikir hat anîn. Rojek beriya vê, serokê Sovyetaan Mîkhaîl Gorbaçov bi daxuyaniyeke dîrokî biryara bidawîanîna Yekitiya Sovyetê ragihandibû. Gorbaçov sebeba jiholêrakirina …

Wisa xuya ye wê piştî îstifaya Zoran Zaev, rekabeta siyasî ya li Makedonyaya Bakur  derkeve asta herî bilind û Bruksel û Moskow ji bo bandorê li tercîhên vî welatî bikin wê di nava hewldanan de bin. Ji meha cotmehê û vir ve mixalefeta Makedonyayê ji bo serokwezîr Zoran Zaev îstifa …