Şîlî, destûra bingehîn a ji dema general Augustus Pinochet ma ye davêje ser sergo Destûra nû ji aliyê 155 delegeyên hemû beşên civakê temsîl dikirin hate amadekirin Wekheviya zayendî, parastina avhewayê û mafên gelên xwecî stûnên destûra nû ye Li Şiliyê piştî serhildana 2 salan dom kir, yekemîn Destûra Bingehîn …
Bêtir »SPD li Nord Rhein Westfalyayê têk çû
Nord Rhein Westfalya bi nifûsa xwe ya li derdora 17 milyonî eyaleta herî mezin a Almanyayê ye. Nord Rhein Westfalya ji aliyê aboriyê ve jî eyaleta herî dewlemen a li Almanyayê ye. Salane hilberîna endustriyê ya li eyaletê ji 300 milyar euroyî zêdetir e. Siyaseta Almanyayê, bi encama hilbijartineke herêmî …
Bêtir »Google Translate adds Kurdish Sorani
In 2016, Google announced it had added Kurmanji Kurdish to its translation service, alongside 12 other languages, but not Sorani, which is spoken in Iranian Kurdistan (Rojhilat), in addition to the southern parts of the Kurdistan Region of Iraq. Google Translate on Wednesday announced it will add 24 new languages, …
Bêtir »Peymana leşkerî ya Brîtanya, Swêd û Fînlandê
Boris Johnson got, peymanên ewlekariyê yên bi Swêd û Fînlandê re ne li hemberê tu welatî hatine îmzekirin û bi vî awayî jî xwest pêşî li reaksiyonên tund ên Rûsyayê bigire. Serokwezîra Swêd û serokê Fînlandê ji bo ragihandina tifaqa eşkerî ya bi Brîtanyayê re çûn Londonê. Mêvana ewil ya …
Bêtir »Serkeftina dîrokî ya Sinn Feinê
A.Rahman Çelîk Di hilbijartinên Îrlandaya Bakur de Sinn Fein bû partiya yekem Di dîroka vî welatî de cara pêşîn partiyeke alîgirê Îrlandayek yekgirtî vê encamê bi dest dixe Encamên referandûmê hêviyên ji bo veqetînê ji bo yekitiya Îrlandayê hêviyan ji nû ve gur kir Partiya Sinn Fein a ku ji …
Bêtir »Rûsya dîroka Sovyetê ji bo mîlîtarîzma xwe bi kar tîne
77’emîn Roja Serkeftinê ya li dijî rejîma Almanya ya Nazî, her sal li Rûsyayê bi perspektifa destbirakiya mîlîtarîzm û nasyonalîzmê tê pîrozkirin. Îsal şerê li Ûkraynayê bandoreke mezin li vê rojê kir û bernameyên pîrozbahiyê veguherîn şoveke nîşandayina hêza leşkerî ya Rûsyayê. Wekî her car, îsal jî navenda pîrozbahiyan, …
Bêtir »Aloziya Ûkraynayê mora xwe li V-Dayê xist
Meşa Leşkerên Nemir ji aliyê wateya xwe ya dîrokî ve xwe dispêre rizgariya Ewrûpayê ji Naziyan. Artêşa Sovyetê 9’ê gulana 1945’an Almanyaya Nazî têk biribû û paytext Berlîn dagir kiribû. Şerê li Ûkraynayê wekî gelek qadên din îsal bandora xwe li pîrozbahiyên Roja Serkeftina li dijî Almanyaya Nazî jî kir. …
Bêtir »Dêra Ortodoks di xizmeta Kremlînê de ye
Patrîkê Dêra Ortodoks Kîrîl, piştî hilbijartina Vladîmîr Pûtîn a ji bo serokomariyê ya 2012’an axivî bû û gotibû “ev mûcîzeyeke xwedê ye”. Patrîkê Rûs çendekî berê jî derbarê Ûkraynayê de axivîbû û dagirkeriya Rûsyayê ya li rojhilatê welêt wekî “şerekî olî” û “rizgarkirina Xristiyanên Rûs” pênase kiribû. Dêra Ortodoks a …
Bêtir »Japonya polîtîkaya xwe ya pasîfîst nîqaş dike
Şerê li Ûkraynayê ji ber bandorên xwe yên jeopolîtîk dibe sebeb li cîhanê mîlîtarîzm pêş bikeve Piştî Almanyayê, niha jî Japonya bêalîbûna xwe ya leşkerî û lêçûyinên ji bo artêşê nîqaş dike. Japonya ji aliyê meseleya parastinê ve ev 80 sal in xwedî polîtîkayeke pasîfîst e. Li gorî destûra bingehîn …
Bêtir »Par 3 hezar penaber di deryayê de xeniqîn
Koçber herî zêde di rotayên deryayî yên di navbera Lîbya û Îtalyayê de jiyana xwe ji dest didin. Duyemîn rotaya herî xetere rotaya di navbera Afrîka û Giravên Kanaryayê de ye. Neteweyên Yekbûyî bi raporekê, hejmara kesên 2021`ê li ser riyên deryayî yên ber bi Ewrûpayê de jiyana xwe ji …
Bêtir »Macron dîsa bû serokê Fransayê
Fransa, doh hilbijartineke krîtîk li dûv xwe hişt. Wekî dihat texmînkirin, Macron bi ferqeke mezin Le Penê têk bir. Macron di 20 salên dawî de, bû lîderê ewil ku cara duyemîn dibe serokê welêt. Li Fransayê hilbijartina serokatiyê duh serê sibehê saet di 7’an de dest pê kir û …
Bêtir »Teacher expelled for speaking Kurdish in Turkey
The use of Kurdish in public was banned in Turkey in the 1990s, and Kurds weren’t allowed to learn their mother tongue. There were restrictions for kindergartens, city theaters, and cultural clubs operating in the Kurdish language. A secondary school teacher at the Mersin Akdeniz District Ulubatlı Hasan Secondary School …
Bêtir »Li Fransayê serfirazî bû para Macron û Le Pen
Di hilbijartina Fransayê de 12 namzet ji bo serokomariyê ketin nav pêşbirkê. Tu namzetan şertê tûra ewil ê ji % 50 derbas nekirin û wekî serokomar nehatin hilbijartin. Di tûra duyem de, Emmanuel Macron û namzeta rastgir Marine Le Pen wê di ber hev bidin Li gorî encamên hilbijartina …
Bêtir »Gelo Ewrûpa wê fonên Hûngaryayê qut bike?
Ji ber sekna siyasî ya Orban, hilbijartina li Hûngaryayê ji aliyê Yekitiya Ewrûpa û Rûsyayê jî ji nêzîk ve dihate şopandin. Lîderê Hûngaryayê, di nava Yekitiya Ewrûpayê de dostê herî nêzîk ê Vladîmîr Pûtîn tê naskirin. Serokê Komîsyona Ewrûpayê Ûrsûla von der Leyen di axaftina xwe ya li Parlemena Ewrûpayê …
Bêtir »Katalan ji bo mafên ziman meşiyan
Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Li Îspanyayê ji bo parastina zimanê katalanî çalakiyek hat lidarxistin. Dadgeha Îspanyayê dawiya sala 2018’yan biryar dabû; hînkirina zimanê Îspanyolî ji % 25 li dibistanan mecbûr kiribû. Ev biryar, wekî zexteke li dijî …
Bêtir »Berxwedana Ûkraynayê planên Rûsyayê tevlîhev kirin
Artêşa rûs ku li ber deriyên bajaran hat sekinandin, hêviya xwe ya serkeftineke bilez winda kir û dest bi bombebarana giran kir. Bi bomberanê re, li bajaran ligel hilweşîneke mezin windahiyên sivîl pêk hatin û ji ber vê, li qada navneteweyî de Rûsya bi sûcên şer hat tometbarkirin. Şerê li …
Bêtir »Çima divê Ewrûpa rexneyeke xurt li xwe bike?
Di çarçoveya stratejiya partnerê biçûk de Ewrûpa ne tenê di warê leşkerî de (Di vê mijarê de herdem dikare pişta xwe bi NATOyê girêbide) lê di warê aborî û bi taybetî jî di mijara enerjiyê de jî zêdetir dimîne li ber rehma hêzên din. Gelo ji bo Fînlandiya, Swêd, Swîsre …
Bêtir »Why Europe needs to take a hard look at itself
Boaventura de Sousa Santos Europe needs to take a hard look at itself. Because it has proved to be incapable of dealing with the causes of the Ukraine crisis, Europe is now condemned to deal with its consequences. The truth is that NATO should have been dismantled as soon as …
Bêtir »Fransa otonomî pêşniyazê Korsîkayê kir
Wezîrê Karên Hundir ê Fransayê Darmanîn di daxuyanîiya xwe ta çapemeniyê de got, Fransa amadeye otonomiyeke berfireh bide Korsîkayê. Bi vî awayî meseleya mafên neteweyî yê gelê Korsîkayê careke din ket rojeva raya giştî û rêvebiriya Fransayê. Bûyerên li Korsîkayê ev 2 heftene li bajarên Bastiayê, Ajaccio û Calviyê û …
Bêtir »Saziyên Ewrûpayê qadên şerê Rûsya-Ûkraynayê ne
Konseya Ewrûpayê ji 47 welatan pêk tê ku nifûsa wan bi tomerî digihîje 800 milyonî. Konsey piştî şerê cîhanê yê duyemîn, bi armanca ewlekariya parzemîna Ewrûpayê hat damezrandin. Ji bilî berxwedana leşkerî ya li dijî Rûsyayê, Ûkrayna di qada dîplomasiya navxweyî ya Ewrûpayê de jî têkoşîna xwe didomîne. Helbet di …
Bêtir »Serokê komedyen ê Ûkraynayê: Zelenskî
Di dema şer de jî Zelenskî ferqa xwe ya ji rêvebiriya Rûsyayê nîşan da û di dewsa daxiyaniyên klasîk de, gelek caran bi selfiyên xwe derket pêş. Herwiha Zelenskî bi van gotinên xwe henekê xwe bi Pûtîn kir: “Ji welatê me derkeve. Eger tu dernakevî ka were bi min re …
Bêtir »