Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî’ azadî hat weşandin. Hebûna galîsî ya di perwerde, edalet, rêveberî, televîzyon, platformên dîjîtal, aborî, tendurustîyê de mijarên vê xebatê ne. Rewşa sosyolînguîstîk a zimanê galîsî bû mijara pirtûkekê. Pirtûka bi sernavê ‘Ji bo galîsî azadî: Polîtîka, bikaranîn û meyla ziman li Galîsyayê’ hat weşandin. …
Bêtir »Îspanyolî zimanê serdest ê Barcelonayê ye
% 36.5ê kesên li Barcelonayê dijîn di jiyana rojane de katalanî bi kar tînin. Ev daneyên ku parazvanên vî zimanî xist nava fikaran, bi Rapirsîya Xizmetên Şaredarîya Barcelonayê derket holê. Katalanî li paytexta Katalonya Barcelonayê sal bi sal kêmtir tê axaftin. Lêkolîneke dawî nîşan dide, ji % 36.5ê kesên li …
Bêtir »Standardkirina ziman proseseka dînamîk e
Hevpeyvîn: Necat AYAZ Li Bakur Weqfa Mezopotamyayê dixwaze bi konsensusekê, karê standardîzasyona kurdîya kurmancî pêk bîne lê em dibînin ku gelek zehmetî derdikeve pêşberî wê û meşrûîyeta wê tê nîqaşkirin. Eger desthilatek li paş wan hebûya ev kar gelekî hêsantir dibû. Lê divê mirov ji bo vê meseleyê bixebite û …
Bêtir »Dewlet ji bo vejandina ziman pêwîst e
Di konteksta me de, divê em bêjin li Welatê Baskê em ne xwedî dewlet in. Loma jî em nikarin polîtîkaya ziman a ji bo vejîyandina zimanê xwe qasî ku pêwîst be pêş bixin. Em herdem girêdayî dewletên îspanyol û fransî ne. Zimanê me li ber zimanên hegemonîk zimanekî ne zêde giring …
Bêtir »Birêxistinkirina civakê ji bo parastina ziman ferz e
Wergera ji îngilîzî: Dr. Dilawer ZERAQ Ne tenê zanîna zimanan, divê em bikaranîna zimanan jî zêdetir bikin û ev yek ne tenê bi vîna mirovan çêdibe. Divê em qadên bikaranînê, qadên berxwarinê yên bi zimanê xwe ava bikin da ku li wan deran hemû çalakî karibin bi awayekî normal û …
Bêtir »Sempozyûma Zimanê Kurdî ya Wanê
Samî Tan: “Tunekirina ziman di encama polîtîkayên qirkirina zimanî de pêk tê. Rewşa nemana ziman û axêveran ji ber polîtîkayên qirkirinê ye. Ji bo ku hêzê bi dest bixin, ne bi tenê bajaran bi dest dixin, di heman demê de zimanê wî gelê jî tê tunekirin. Çarenûsa qedera zimanê me …
Bêtir »Zanîna baskî li Navarrayê zêde dibe
Zanîna zimanê baskî (euskara) ya li herêma Navarrayê her ku diçe zêde dibe. Daneyên dawî nîşan didin, ji % 26.7ê niştecîhên li herêmê kêm an zêde bi zimanê baskî dizanin. Baskî bi rêjeya ji % 74an zimanê niştecîyên şaredarîyan e ku li herêma baskî xwedî statû ye cî digirin. Zanîna …
Bêtir »Galîsya banga ji bo parastina ziman kir
Li herêma Galîsyayê ya li Îspanyayê çalakîyeke mezin a ji bo zimanê galîsî hat lidarxistin. Pêşengîya çalakîyê ji alîyê platforma ziman Queremos Galego (Em galîsî dixwazin) ve hat kirin. Ji bo bêkerîya Plana Giştî ya Zimanî ya Normalkirina Ziman hukumeta otonom hat şermezar kirin. Li herêma Galîsyayê ya li Îspanyayê …
Bêtir »Ji bo kurdî çi divê?
Bi taybetî dixwazim vê bêjim; wisa xuya dike ku sazî û dezgeh, bi awayên berê, bi pratîka berê didomînin kar û xebatên xwe; ger em wisa bidomînin, em ê nikaribin bi pêngavan bi pêş ve biçin; ji ber ku ew rê û rêbazên berê ji alî sîstema dewletê û sîstema …
Bêtir »Pêşnîyazên li dijî asîmîlasyonê
Receb Dildar Pêşnîyaza sêyem ji bo kreşên Kurdî ne. Bi min a herî girîng jî ev e. Lê divê ev kreş wek sembolîk neyên vekirin. Li gorî nufûsê, li her taxê bi dehan kreş bên vekirin û ev kreş bê pere bin. Ji bo kreşan divê mamosteyên kurdî bên tayîn …
Bêtir »Pêwîstiyên serdema nû
Hesen Huseyîn DENÎZ Em kurd miletekî wiha ne, ku bi serok, rêber, pêşeng û birêvebiran ve pir girêdayî ne. Ew çi bikin em wan dişopînin, em xwe ji bo wan dikujin, ew berê me bidin xerabiyê em xerab dibin, ew berê me bidin qenciyê, em qenc dibin. Ji bo wê …
Bêtir »Rêveberiyên xwecihî jin û ziman
Jîn Aryen Lewre tu jîngeh tenê ji kuçe û kolanan, ji kevir û daran pêk nayên. Bajar tenê ne rê û avahî ne! Gund tenê ne dar û zêvî ne! Heke zarokên vî welatî li kuçe û kolanan lîstikên xwe li gor çand û zimanê xwe nelîzin gelo em dikarin …
Bêtir »Her dem û li her derê kurdî
Heval DILBIHAR * Ji 500î zêdetir nivîskar, helbestkar, akademisyen, hunermend, rojnameger û rewşenbîrên kurd ên ku li çar milên Kurdistanê û cîhanê dijîn bi daxuyaniyeke çapemeniyê bi awayekî zelal, bi taybetî ji ber wê danezanê piştgirî dan DEM Partiyê. Niha, li gel hemû derdorên civaka kurd ên neteweperwer, bi taybetî …
Bêtir »Katalonya destekê dide dibistanên li Fransayê
Katalonya ji bo katalanî di nava sînorên Fransayê de zindî bimîne polîtîkaya piştgirîyê dimeşîne. Hukumeta katalan biryarê da, 650,000 euro ji bo dibistanên katalanî yên bi navê La Bressola terxan kir. Katalonya ji bo katalanî di nava sînorên Fransayê de zindî bimîne polîtîkaya piştgirîyê dimeşîne. Polîtîkaya hukumeta katalanî bi taybetî …
Bêtir »Têkoşîna ziman xebateke xweser û antî-kolonyal e
Hevpeyvîn: Necat Ayaz Samî Tan zimanzan û aktîvîstekî kurdî ye ku herdem di meseleya ziman de navê wî derketî ye pêş. Zimanzan tevî xebatên xwe yên lêkolînî, di demên dawî de li ser asîmîlasyona zimanî hişyarîyan dike. Tan ji destpêkê ve, bi mexseda parastina kurdî hevkarîya bi sîyasetê re diparêze …
Bêtir »Xêliya bi xemla kurdî de dakirî
Qada siyasî divê ji bo danpejirandina van polîtîkayan û plansaziya ku ji aliyê Kurdan ve hatî destnîşankirin, bi tevahiya hêza xwe bixebite. Heke bi vî awayî nebe, zimanê ku em wek ‘hîma bingehîn a netewîbûnê’ pênase dikin û peywir û barekî ev qas giran datînin ser piştê, dê bi tenê …
Bêtir »Li Almanyayê 3,000 zarok Kurdî fêr dibin
Hejmara zarokên li dibistanên Almanyayê Kurdî fêr dibin gelek kêm e. Li gorî nûçeya Ozgur Polîtîkayê li 42 dibistanên Almanyayê 3,000 zarok Kurdî fêr dibin. Ji 16 eyaletan bi tenê li 5 eyaletan polên Kurdî hene. Almanya li cîhanê welatê yekemîn e ku diyasporaya Kurd herî zêde li nava sînorên …
Bêtir »Ka pêşî Kurdî bikin zimanê xwe yê fermî
Dewleteke sondxwarî ku te qir bike, wê çima zimanê te bike zimanekî fermî? Heger tu zorê bidiyê û tu nîşan bidî, ew nikare te qir bike, hingê ew ê ji bêgavî ber bi aliyê te ve gavan biavêje. Wekî din ti rêya din li ber te nîne! Doh li Mexmûrê …
Bêtir »Romenî bû zimanê fermî yê Moldovayê
Parlamentoya Moldovayê zimanê welêt wekî “zimanê Romenî” pênase kir. Bi vê encamê, careke din siyaseta Moldovayê li ser meseleyeke bingehîn a welêt ji hev veqetiya. Alîgirên yekitiya bi Romanyayê re ku dixwazin Moldova ji Rûsyayê dûr be, pênaseya “Romenî” bi kar tînin. Li hember vê komê jî alîgirên Rûsyayê di …
Bêtir »Afrîkaya Başûr û polîtîkaya ziman
Bi makeqanûna 1996’an, Afrîkaya Başûr ligel Afrîkaan û Îngilîzî 9 zimanên din wekî zimanên fermî naskir. Di rêvebiriya Kongreya Neteweyî ya Afrîkayê de prestîja zimanên xweciyên reşik ên welêt gav bi gav bilind bû. Tevlî vê, bikaranîna zimanên afrîkî di sektora perwerde, kar û rêvebiriya fermî de zêde bû. Forûma …
Bêtir »Çîna bajarî li hember kurdî asteng e
Amed ji bo Kurdan eniya herî mezin a şerê ziman e û wiha xuya dike, Kurd li vir newêrin li hember serdestiya Tirkî têkoşînekê bidin destpêkirin. Ez ditirsim aqûbeta paytexta Kurdistanê jî bibe wekî Dublinê. Çalakgerê ziman û wergêr Necat Ayaz bi rasthatina Roja Zimanê Dayikê ya Cihanê hizrên xwe …
Bêtir »