Tag Archives: parastina ziman

Nivîskara alman Liane Scheniderê ev set bi almanî nivîsandiye û lehengê çîrokan jî zarokekî bi navê Conni ye. Ev pirtûk ji bo gelek zimanan hatiye wergerandin û Eva Wenzer-Bürgerê wêneyên wê xêz kiriye. Demeke berê bi wergera Dr. Abdûllah Încekan, Selman Dilovan û Asli Kayayê ev set bi kurmancî çap …

Îngilîzî li Quebecê ji fransî deh car zêdetir pêş dikeve Kesên bi îngilîzî diaxivin li Quebecê bi qasî 1 ji % zêdetir bûye û ji gihîştiye 1.2 milyonî Di heman proseyê de nifûsa kesên bi zimanê fransî diaxivin incax gihîştî ye 120 hezarî. Zimanê fransî li Kanadayê nikare li hemberî …

A.Rahman Çelîk Zimanê Inuktitut li herêma Nunavutê ya li Bakurê Kanadayê tê axaftin. Nunavut di sala 1999’an de di bin navê statuya “herêm”de (territory) statuyeke lawaz a otonomiyê wergirt. Ji bo zindîkirina zimanên xwecî yên li ser dinyayê ku Kanada serkêşiya wan dike, Neteweyên Yekbûyî bi dehan salane xebateke daye …

Zimanê Îrlandî (galîkî)  bû zimanê xebatê yê Yekitiya Ewrûpayê….Ev zimanê ku li welatê xwe hema bêje li ber sikratê ye, bi vî awayî li saziyên Ewrûpî bû xwedî stargehekê…Îrlandî, tevlî Îngilîzî yek ji zimanê fermî yê Îrlandayê ye, lê dîsa jî hebûna wî di xetereyê de ye. Ev nûçeya ku …

Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …

Di zarokatiya Jan van Beers de gelên flaman û walon bi serhildanekê dawî li rêvebiriya Qraliyeta Holandayê anîn û di 1830’an de Belçîkayê ava kirin. Lêbelê digel beşdariya flamanan a bo têkoşîna serxwebûnê, zimanê fransî bû zimanê fermî yê dewletê û zimanê holandî gav bi gav ket nava proseya marjînalbûnê. …

Li Îrlandayê, ji bo parastina zimanê giravê qanûnek hat qebûlkirin. Di çarçoveya qanûnê de, divê ji 5’an yekê karmendên dewletê bi Îrlandî biaxivin û herwiha hin reklamên ji bo raya giştî jî divê bi îrlandî bên weşandin. Îrlandî zimanekî di xetereyê de ye û bi tenê ji sedî 4’ê gelê …

Welatek Ewrûpayê ku sînorên wî bi tu welatan re tuneye û li herêmeke sar û seqem cî digire, di warê paşeroja zimanê xwe de bi fikar eÎngilîzî gav bi gav li vî welatî belav dibe û zimanê bavûkalan a bi sedan salanei vî welatî dihat axaftin, roj bi roj ji …

Kamerûn welatekî li navenda Afrîkayê ye ku bi cihêrengiya xwe ya ziman bale dikişîne. Li vî welatê ku nifûsa wê 25 milyon e, 260 ziman tên axaftin. Bê tenê 40 ji van zimanan li dibistanan tên fêrkirin. Lê ji ber mîrateya dema kolonyal, fransî û îngilîzî zimanên fermî yên welêt …

Amed ji bo Kurdan eniya herî mezin a şerê ziman e û wiha xuya dike, Kurd li vir newêrin li hember serdestiya Tirkî têkoşînekê bidin destpêkirin. Ez ditirsim aqûbeta paytexta Kurdistanê jî bibe wekî Dublinê. Çalakgerê ziman û wergêr Necat Ayaz bi rasthatina Roja Zimanê Dayikê ya Cihanê hizrên xwe …

Akademiya Zimanê Baskî  (Euskaltzaindia) ku di 1919’an de hatibû damezrandin, îsal ket 100 saliya xwe. Piştî xebata sed salan û 50 salên meşandina baskiya standard (Euskara Batua) a li ser bingeha xebatên vê akademiyê, zimanê baskî îro bûye yek ji zimanê standard ê ewrûpî ku bersivê dide hemû pêwîstiyên jiyana …

Di 1957’an de dibistana ewilî ya Ikastola li bajarê Bilbaoyê tê vekirin. Di vê demê de mamosteyên ku ji aliyê Zipitra ve hatine perwerdekirin li San Sebastin û li hin navendên din ên herêma Guipuzkoayê dibistanên din vedikin. Di van dibistanên  metoda fêrkirina baskî ya Zipitrayê di perwerdeyê de tê …

Galîsya herêmeke xweser e ku li bakurêrojavayê Îspanyayê cî digire. Di salên dawî de tevgera zimanê galîsî ji bo parastina ziman a li herêmê herdem di nava xebatê de ye. Aktîtîvîstên Platforma Queremos Gallego di di 6’ê Adarê de li ber Konseya Lugoyê helwestên dawî ya dewleta îspanyol a li …

Anîmasyona li ser bingeha helbesta Migeul Leon Portilla ya bi navê “Cuando Muere una Lengua” (Dema zimanekî dimire) bi zimanê nahuatla Huastecayê yê li Meksîkayê hatiye weşandin. Fikra amadekirina anîmasyoneke bi vî rengî û dîrektoriya wê ji aliyê Gabriela Badillo ve hatiye kirin. Zimanê nahuatla Huestecayê herêma Huesteca ya li …

Nivîskarê kenyayî Thiong’o di xebata xwe de rizgarkirina ziman ji mêtingeriya ewrûpî pêşniyazê gelên Afrîkayê dike. Thiong’o di pirtûkê de hewl dide ku “meseleya ziman” wekî teoriyekê di nava xebatên post-kolonyal de bi cî bike. Wergereke hêja ya bi navê Rizgarkirina Hiş ji Mêtingeriyê: Di Siyaseta Afrîkî de Siyaseta Zimên …

Çalakiyeke girîng a ji bo zimanên di xetereyê de bi beşdariya gelek kesên eleqeder hefteya borî li Îzlandayê  hat lidarxistin. Navenda Navneteweyî ya Vigdis a Pirzimanî û Famkirina Navçandî ya li Reykjavicê di 22-25 Tebaxê de ji konferansa salane ya Wekfa Zimanên di Xetereyê de (FEL) malovaniyê kir. Bi vê …

Galîsya herêmeke Îspanya’yê û warê zimanê galîsî ye. Di çend salên dawî de rêvebiriya herêmê bernameya dînamîzekirina ziman dimeşîne. Rêvebiriyê dixwaze bi vê bernameyê alîkariya nifşên nû bike ku ew hêsantir bi zimanê galîsî biaxivin. Bernameya di navbera 26’ê Tîrmeh û 13’yê Tebaxê de li 15 kampên li seranserê Galîsyayê …

Skotland warê zimanekî kevnar ê Ewrûpayê yê bi navê galîk e. Zimanê galîkî li hember pêşketina îngîlîzî ji zû de ye bûye zimanekî hatiye kêmarkirin. Hikumeta Skotlandê ya neteweperest di demên dawî de ji bo parastina vî zimanî bi sazî û rêxistinên civakî re li dûv amadekirina plan û projeyan …

Şaredariyên katalan ên Fransayê “Welatê Katalan” li bin tabelayên navên xwe dinivîsin.. Bi vê kampanyayê, şaredariyên katalan daxwaz dikin ku rêveberiyeke Katalan li herêmê bê damezrandin. Cara pêşiyê, senator François Calvet pêşniyaz kir ku hemû şaredariyên li Katalonyaya Bakur ên li başûrêrojhilatê Fransayê tabelayên “Welatê Katalan” li bin navê şaredariyan …

Nifûsa Gal di ser 3 milyonî re ye û digel îngilîzî zimanê galî jî li welat fermî ye. Li Galê bi tenê di ser nîv milyonî welatî dikarin bi zimanê galî biaxivin û lewma ji bo parastina ziman hewldan tên kirin. Hikumeta Galê dixwaze bikaranîna zimanê galî ya di qada …

Nivîskar Necat Ayaz di bernameyeke di Sterk Tv’de da zanîn ku kurdî ber bi xetereyê ve diçe. Ayaz got ku bi taybetî rewşa ziman li Amedê pir xedar e lê ev yek ji aliyê saziyên ziman ve nayê dîtin. Ji bo temaşekirina videoyê bitikînin! Ayaz di bernameya Bêndera Çandê ku …