Arşîvên Tag: parastina ziman

Parazvanên ziman vê carê li Herêma Otonom a Galîsyayê ya li bakurêrojhilatê Îspanyayê çalakî li dar xistin. Duh danê nîvro li 9 bajarên vê herêmê bi hezaran aktîvîstên zimanê Galîsî daketin kolanan. Miletên li bakur û rojhilatê Îspanyayê ji bo parastina ziman çalakiyên xwe berdewam dikin. Parazvanên ziman vê carê …

Hukumeta Maltayê ji bo parastina zimanê ku wekî Maltese tê pênasekirin, kampanya da destpêkirin. Rêvebirî û aktîvîst herî zêde li ser girîngiya ziman a ji bo nasnameya welêt disekinin. Digel zanîna berfireh a zimanê Maltese, bandora Îngîlîzî ya li welêt gelekî xurt e. Malta ji bo bikaranîna zimanê giravê teşwîq …

Komîteya Parastina Zimanê Astûrî bi boneya Hefteya Edebiyata Astûrî çalakiyeke girseyî li dar xist. Bi hezaran dildarên ziman li paytexta herêmê Oviedo ji bo fermîbûna ziman meşiyan. Li Îspanyaya daxwazên ji bo wekheviya di navbera zimanan de li herêman berbelav dibin. Vê carê, navenda çalakiyên parastina zimanê dayikê herêma otonom …

Duh li Fransayê Dadgeha Îdarî ya Montpelierê ji bo dozeke sosret rûnişt Doz ji ber giliyê Parêzgeha Pyrenees-Orientales a li başûrê Fransayê tê lidarxistin Parêzgeh îdîa dike, bikaranîna Katalanî ya di civînên meclîsên belediyeyan de li dijî Destûra Bingehîn e Fransa bi riya dadgehê dixwaze pêşî li bikaranîna katalanî ya …

Hukumeta Galê dixwaze heta sala 2050 hemû zarok bikaribin bi zimanê Galî biaxivin. Di çarçoveya plana ji bo ziman de, hukumeta herêmî bi partiya serxwebûnxwaz Plaid Cymru re Peymana Hevkariyê îmze kir. Hukumeta Welatê Galê ji parastina ziman planeke qanûneke berfireh amade dike. Armanca hukumetê ev e, heta sala 2050 …

Encamên Anketa Sosyolîngûîstîk a 2021’an a Welatê Baskê hate weşandin. Daneyên dawî nîşan didin, di 30 salên dawî de 261.000 kes fêrî zimanê Baskî bûne. Ev serfirazî li Welatê Baskê ji bo parastina ziman wekî şoreşekê tê qebûlkirin. Li Welatê Baskê polîtîkaya parastina ziman encamên serfiraz bi xwe re tîne. …

Bi pergala federalîzmê, ligel statuyeke bilind a ji bo neteweyan fermiyeta zimanên bindest jî hatine naskirin. Forûma Federasyonan (Forum of Federations) di hejmara dawî ya kovara xwe de li ser parastina ziman a li dewletên federal sekineye. Ziman hêmaneke esasî ye ji bo nasnameya gelek miletan. Lewma jî li gelek …

Em dikarin bêjin yek ji sebeba herî girîng a çima Zazakî terka mirinê hatiye kirin, “xwekuştina ziman”e ya bi riya sekna mirina wê ye ku di çarçoveya vê de Zaza têra xwe qîmetê nadin axaftin, nivîsandin û xwendina bi zimanê xwe. Helbet divê neyê jibîrkirin, di meseleya “xwekuştina ziman” a …

Bi qasî 20 ji % nifûsa li Bakurê Baskê bi zimanê baskî diaxive. Duzimaniya pasîf a fransî-baskî di nava koma di temenê 16-34’an de bilind dibe. Lê digel vê jî bikaranîna rojane ya baskî di nava vê komê de kêm dibe. Ji bo pêşîgirtina paşveçûna zimanê baskî divê polîtîkayeke ziman …

Îtalya di 1999’an de  û Sardînî, Katalanî, Sassarese û Gallurese wekî zimanên kêmar qebûl kir. Di 1997’an de jî Herêma Otonom a Sardinyayê qanûneke ziman a ji bo parastina sardînî qebûl kir. Niha li giravê hin kanalên televîzyonê û radyoyê hin bernameyên xwe bi zimanê sardînî diweşînin. Li Sardînyayê hewldanên …

Zimanê gelê Stoney Nakoda ya li Kanadayê wê ji îro pê ve bibe xwedî derfetên perwerdeyê. Li Kanadayê ji bilî îngilîzî û fransî ku her du jî zimanên fermî ne, 60 zimanên xwecî tên axaftin. Hejmara kesên zimanên xwecî zimanên wan ên dayikê ne nêzîkî 215,000 e. Zimanê gelê Stoney …

Li herêma Frîzland (Fryslân) ya li Holandayê kampanyaya ji bo zimanê frîzî berdewam dike. Kampanyaya ziman ji bilî kesên hîn nû vî zimanî hîn bûne, xîtabî axêverên xwerû yên ziman jî dike. Ev aktîzma balkêş bi giranî bi riya vîdyoyên ku li ser medyaya civakî tê weşandin, didome. Li herêma Frîzlandê …

Li Parisê, saziyên hêzdar ên wekî Wezareta Perwerdeyê, Konseya Makeqanûnê, Konseya Dewletê hîn jî zimanên herêmî ji bo yekitiya neteweyî û fêrbûna fransî wekî xetere qebûl dikin. Em hêvî bikin rastiyên heyî wê rojekê ew kesan bikin xwedî fikreke maqûl da ku maqûl bifikirin. Ji aliyê pedagojiyê ve perwerdeya îmersiyonê …

Welatê Baskê ji bo parastina ziman planên ji bo sala 2023’an gotûbêj dike. Konseya ziman, di civînê de plana salane ya ji bo xurtkirina hebûna zimanê baskî ya di qadên jiyanê de pêşkêş kir. Welatê Baskê ji bo parastina ziman planên ji bo sala 2023’an gotûbêj dike. Bi vê armancê, …

Nivîskara alman Liane Scheniderê ev set bi almanî nivîsandiye û lehengê çîrokan jî zarokekî bi navê Conni ye. Ev pirtûk ji bo gelek zimanan hatiye wergerandin û Eva Wenzer-Bürgerê wêneyên wê xêz kiriye. Demeke berê bi wergera Dr. Abdûllah Încekan, Selman Dilovan û Asli Kayayê ev set bi kurmancî çap …

Îngilîzî li Quebecê ji fransî deh car zêdetir pêş dikeve Kesên bi îngilîzî diaxivin li Quebecê bi qasî 1 ji % zêdetir bûye û ji gihîştiye 1.2 milyonî Di heman proseyê de nifûsa kesên bi zimanê fransî diaxivin incax gihîştî ye 120 hezarî. Zimanê fransî li Kanadayê nikare li hemberî …

A.Rahman Çelîk Zimanê Inuktitut li herêma Nunavutê ya li Bakurê Kanadayê tê axaftin. Nunavut di sala 1999’an de di bin navê statuya “herêm”de (territory) statuyeke lawaz a otonomiyê wergirt. Ji bo zindîkirina zimanên xwecî yên li ser dinyayê ku Kanada serkêşiya wan dike, Neteweyên Yekbûyî bi dehan salane xebateke daye …

Zimanê Îrlandî (galîkî)  bû zimanê xebatê yê Yekitiya Ewrûpayê….Ev zimanê ku li welatê xwe hema bêje li ber sikratê ye, bi vî awayî li saziyên Ewrûpî bû xwedî stargehekê…Îrlandî, tevlî Îngilîzî yek ji zimanê fermî yê Îrlandayê ye, lê dîsa jî hebûna wî di xetereyê de ye. Ev nûçeya ku …

Necat Ayaz Hişmendiya dîrokî û berxwedana çekdarî ligel hebûna Dêra Katolîk bandorê li zindîbûna hişmendiya neteweyî kirine lê bikaranîna zimanê polonî di hemû qadên xebatê de bi tena serê xwe faktora herî li ber çav e ku pêşî li asîmîlasyonê girtiye. Serxwebûna siyasî ji dest çû be jî, bi israr …

Di zarokatiya Jan van Beers de gelên flaman û walon bi serhildanekê dawî li rêvebiriya Qraliyeta Holandayê anîn û di 1830’an de Belçîkayê ava kirin. Lêbelê digel beşdariya flamanan a bo têkoşîna serxwebûnê, zimanê fransî bû zimanê fermî yê dewletê û zimanê holandî gav bi gav ket nava proseya marjînalbûnê. …

Li Îrlandayê, ji bo parastina zimanê giravê qanûnek hat qebûlkirin. Di çarçoveya qanûnê de, divê ji 5’an yekê karmendên dewletê bi Îrlandî biaxivin û herwiha hin reklamên ji bo raya giştî jî divê bi îrlandî bên weşandin. Îrlandî zimanekî di xetereyê de ye û bi tenê ji sedî 4’ê gelê …