Krîza dawî ya bi Çînê re bandor li Taywanê jî kir Li Taywanê gelek seferên navneteweyî yên balafiran hatin betalkirin Li aliyê din, Çînê bi hinceta serdana Nancy Pelosi ambargo danî ser hin berhemên Taywanê Krîza bi Çînê re gav bi gav bandorê li ser aboriya Taywanê jî dike. Çînê …
Bêtir »Krîza Taywanê li Pasîfîkê belav dibe
Krîza di navbera Çîn û Taywanê de belavî herêma dora Taywanê dibe Japonya got, Çînê fuze avêtiye nava sînorên wê yên deryayî Amerîkaya ji bo alozî berfirehtir nebe ceribandineke fuzeyan betal kir Çînê jî bi biryareke din hevdîtina xwe ya bi Japonyayê re betal kir Keştîceng û balafirên şer ên …
Bêtir »Li Asya-Pasîfîkê alozî kûr dibe
Piştî rojhillatê Ewrûpayê vê carê herêma Asya-Pasîfîkê bi lez ber bi aloziyekê ve diçe Çîn bi hinceta serdana Pelosi ya Taywanê nêzîkî vê giravê dest bi tetbîqatê kir Amerîka jî bê tevger nesekinî û ji bo parastina giravê keştîyên şer şand herêmê Çîn bergeha tetbîqata xwe ya mezin a li …
Bêtir »Pelosi çû serdana Taywanê
Serdana Pelosî ya Taywanê ku bo rojane di rojevê de bû pêk hat Nûnera Amerîkayê li hember gefên Çînê paş ve gav navêt û çû vê girava di navenda aloziyê de ye Çînê jî reaksiyonên xwe derxist asteke bilind li hember peravên Taywanê dest bi tetbîqatekê kir Balafira Amerîkayê ku …
Bêtir »Çîn bi artêşê gef li Amerîkayê xwar
Aloziya li dora serdana muhtemel a Pelosî ya bo Taywanê kûrtir dibe Çînê bi daxuyaniyekê careke din gef li Amerîkayê xwar Amerîka jî di cî de bersiv da û ji bo kûrkirina aloziyê Çînê berpirs nîşan da Nancy Pelosiya ku serdana Asya-Pasîfîkê didomîne, di navenda aloziyeke nû ya cîhanê de …
Bêtir »Amerîka gefa dagirkirinê li Solomonê xwar
Amerîka li Okyanûsa Pasîfîkê stratejiya pêşîgirtina li Çînê dimeşîne. Washington diyar kir, eger Çîn li Solomonê baregehan ava bike ew ê jî vî welatî dagir bike. Beriya niha serokwezîrê Awustralyayê Scott Morrison jî derbarê mijarê de daxuyaniyek dabû û gotibû ew tu carî naxwazin Çîn li Solomonê baregehan ava bike. …
Bêtir »Çîn li Ûkraynayê Pûtîn tenê hişt
Ji ber tirsa parçebûna li nava malê, rêvebiriya Çînê herdem di polîtîkaya xwe ya derve de destekê dide yekitiya axê û dixwaze sînorên heyî yên welatên cîhanê bên parastin. Ji ber vê sebebê, Çîn di Konseya Ewlekariyê ya Neteweyên Yekbûyî de biryara li dijî Rûsyayê veto nekir. Dema ku bi …
Bêtir »Giraveke Solomonê referandûma serxwebûnê li dar dixe
Çîn ji bo pêşî li dîplomasiya Taywanê bigire demeke dirêje bernameyekê li ser vê mijarê dimeşîne..Di vê çarçoveyê de heta niha bi sozên alîkariya aboriyê hin welat hatine qayilkirin..Yek ji wan jî Giravên Solomon bû ku di encama hevdîtinên bi Çînê re têkiliyên xwe ji Taywanê birî.. Ev yek di …
Bêtir »Li Başûrê Mongolyayê serhildana ji bo ziman
Dibistan ji bo netew-dewletan navendên asîmîlasyona nasnameyên cihê yên etnîk û ziman in.Çîna ku dixwaze zimanê Mandarîn li ser hemû gelan ferz bike dibistanan wekî mewziyên eniya asîmîlasyonê bikar tîne.Rêvebiriya Pekînê bi vê mebestê li herêma Başûrê Mongolyayê Mandarîn kir zimanê yekemîn ê perwerdeyê.. Lê ev yek ji aliyê civaka …
Bêtir »Çîn zimanê mandarîn li Başûrê Mongolyayê ferz dike
Asîmîlasyon yek ji çekên herî kêrhatî ya dewletan e da ku bikaribin hebûna neteweyên kêmar tune bikinRêvebiriya Çînê ji destpêka aloziya Hong Kongê û vir ve polîtîkaya xwe ya asîmîlasyona ziman a li dijî kêmarên etnîk zêdedit dikePekîn, perwerdeyê di vê mijarê de wekî qada bingehîn dihesibîne û polîtîkayên xwe …
Bêtir »Çîn pêşniyazqanûna Hong Kongê erê kir
Kongreya Neteweyî ya Çînê ku wekî parlemena vî welatî tevdigere, duh pêşniyazqanûna Hong Kongê erê kir. Ev belgeya ku di rojên dawî de bû sebeba nerazîbûn û protestoyên berfireh, destûrê dide rêvebiriya Pekînê kontrola xwe ya li ser Hong Kongê zêde bike. Bi qanûna nû, wê protestoyên aştîxwaz ên li …
Bêtir »Toleransa Çînê ji bo serxwebûna Taywanê tune ye
Çay Îng-Wena ku di hilbijartinên serokatiyê yên dawî de bi ser ket, careke din bû seroka Taywanê. Lê dema nû ya serok Îng-Wen, bi mezinbûna aloziya bi Çînê re dest pê kir. Wezîrê Karên Derve yên Amerîkayê Mike Pompeo, di roja ewilî de ji bo serfiraziya hilbijartinê Îng-Wengê pîroz kir …
Bêtir »Doza neteweyî ya Tîbetê 60 sal in didome
Dalay Lama çû Hîndîstanê û li wir hikumeta Tîbetê ya li sirgûnê ava kir ku bi fermî jê re Rêvebiriya Navendî ya Tîbetê hat gotin. Ligel Lama li derdora 100.000 tîbetî jî terka welatê xwe kirin. Navenda vê hikumetê li Dharamsala ya li bakurê Hîndîstanê bû. Di 10’ê Adarê de …
Bêtir »Pakîstan statuya Gilgit-Baltîstanê nîqaş dike
Pakîstan di demên dawî de li ser statuya herêma Gilgit Baltîstanê disekine. Tê ragihandin ku eleqederiya Pakîstanê ya li ser statuya vê herêmê ne ji bo mafên welatiyên e lê ji bo çavkaniyên li herêmê ye. Bi destpêka sala 2016’an di medyaya Pakîstanê de gelek nûçe û şîroveyên …
Bêtir »Ûygûr daxwaza self-determînasyonê dikin
Di 60. salvegera damezrandina Herêma Xweser a Tirkîstana Rojhilat (Xinjiang) de Çîn pesnê xweseriya vê herêmê da. Çînê diyar kir ku li Tirkîstana Rojhilat di 60 salên dawî de pêşketineke berfireh derketiye holê. Kongreya Ûygûr a Cîhanê jî bi daxuyaniyekê daxwaza mafê self-determînasyonê kir. Bi …
Bêtir »Hong Kong reforma Pekînê red kir
Meclîsa Bajêr a Hong Kongê pêşnûma qanûna namzedên beşdarê hilbijartinan dibin ji aliyê Çînê tê erêkirin red kir. Di rûniştina ku di 16’yê Hezîranê de hat lidarxistin de ji sêyan duyê bloka demokrasiya vê hilbijartinê wekî “sexte” bi nav kir û li dijî wê dengên bi kar …
Bêtir »Hong Kong: Ji bo civakeke cihê paşxaneya nasnameyeke xwerû
Protestoyên ji bo demokrasiyê li erdeke ku 150 sal in di riya xwe ya dîrokî de dimeşe pêk tên. Ji % 40’ê hong kongî xwe wekî kesê ji çînê nadin naskirin. Rola zimanên kantonî û îngilîzî ya li civaka Hong Kongê alîkariya damezrandina senaryoyeke cihê dike. Dema ku …
Bêtir »Çima Pekîn ji akademîsyen Îlham Tohtî ditirse?
Ev salekê zêdetir e ku Xi Jinping bûye serokê nû yê Çînê, pirs an rexneyên li dijî rêvebiriya Partiya Komunîst a Çînê ji bo akademîsyen, zanyar û parêzerên li Çînê bûye karekî pir bi rîsk. Pekîn bi biryardarî guh nade parastina hiqûqî ya azadiya îfadeyê û dema mijar …
Bêtir »Aktîvîstê zimanê ûygûrî tê darizandin
Aktîvîstekî zimanê ûygûrî ku saleke zêdeye hatibû girtin û ciyê wî nedihat zanîn wê derkeve pêşberî dadgehê. Li gorî dadgehê, aktîvîstê ûygûrî bi awayekî derveyê qanûnî ji bo fînansekirina pêşdibistana xwe pere berhev kiriye. Abdulwelî Ayup piştî pêşdibistana wî ya li bajarê Kaşgarê ya li Herêma Xweser ê …
Bêtir »Çîn ji xweseriya Hong Kongê ne dilxweş e
Hikumeta Çînê bi raporekê da xuyakirin ku Hong Kong girêdayê wê ye û bi tenê xwedî xweseriyeke bisînorkirî ye. Tê ragihdandin ku vê gavê li hember hewldanên aktîvîstên alîgirên xweseriyê yên ji bo hilbijartina 2017’an hatiye avêtin. Hong Kong koloniyeke Brîtanyayê bû û bi peymaneke ku di 1997’an …
Bêtir »