Saziya Çavdêriya Jiciyûwarkirina Navxweyî IDMC’yê rapora 2025’an a koçberiyê belav kir. Rapor dibêje hejmara kesên li nav welatên xwe ji ciyûwarên xwe hatine kirin, gihîştiye hejmareke rekor. Tenê di sala 2024’an de 83 milyon û 4 sed hezar kes ji ber sedemên pevçûn û felaketên xwezayî terka ciyûwarên xwe kirine. …
Bêtir »Cîhanê ji bo xwefesixkirina PKKê çi got?
A.Rahman Çelîk Biryara PKKê ya xwefesixkirin û çekberdanê li cîhanê bi xweşbînî hat pêşwazîkirin. Ji Yekîtiya Ewrûpayê heta Almanya û Amerîkayê, gelek rayedar û siyasetmedarên cîhanê desteg dan biryarê. Biryara PKKê wekî biryareke dîrokî tê nirxandin, bes ji Tirkîyeyê jî tê xwestin rûmetê bide biryarê û ji bo çareseriya siyasî …
Bêtir »Mesrefa ji bo mîlîtarîzmê li cîhanê zêde bû
Dinya par ji bo parastinê 2.7 trilyon dolar mesref kir. Ev jî ji 9.4 ji % ji lêçûyînên leşkerî yên sala 2023an zêdetire. Mesrefên leşkerî di 2024an de li cîhanê derket asteke herî bilind. Welatên cîhanê 2.7 trilyon dolar ji bo artêşên xwe mesref kirin. Ev jî ji 9.4 ji …
Bêtir »IFJ: Di sala 2024an de 122 rojnamevan hatine kuştin
A.Rahman Çelîk Federasyona Rojnamegeran A Navneteweyî (IFJ) rapora xwe ya salane belav kir. IFJ ragihand, di sala 2024an de li seranserê cîhanê 122 rojnamevan hatine kuştin. Rapor dibêje di sala 2024’an de 122 rojnameger hatine kuştin. Raporê bang li welatên endamên Neteweyên Yekbûyî kir, bila êdî bêcezehiştina kuştina rojnamegeran bi …
Bêtir »Çawa banga Ocalan li cîhanê hat pêşwazîkirin?
Banga lîderê PKKê ya ji bo çekberdanê li cîhanê deng veda. Neteweyên Yekbûyî û hin welatên di sîstema cîhanê de xwedî hêz in, daxuyanî dan. Medyaya cîhanê di nûçe û analîzên xwe de cîyekî berfireh dan vê meseleyê. Hin sazî, welat û medyaya li ser vê mijarê sekinin ev in: …
Bêtir »Gendelî li Tirkîyeyê berdewam dike
A.Rahman Çelîk Rêxistina Şefafîyê ya Navneteweyî, rapora gendeliyê ya sala 2024an eşkere kir. Rapor dibêje li gorî sala berê, li Tirkiyeyê tu pêşketin çê nebûye û gendeliya heyî dewam dike. Tirkiye di nav 180 welatan de, wekî sala borî, dîsa 34 puan stend. Rêxistina Şeffafiyê ya Navneteweyî rapora normaldîtina gendeliyê …
Bêtir »Trump dixwaze Amerîka Xezayê dewr bigire
Serokê Amerîkayê bi fikrên xwe yên derveyî adedî careke din ket rojeva cîhanê. Trump vê carê dixwaze filîstîniyên Xezayê bişîne welatên din. Trump ligel vê jî dixwaze Xeza radestî Amerîkayê bê kirin. Donald Trump piştî hevdîtina bi serokwezîrê Îsraîlê Benyamîn Netanyahû re fikra vederkirina filistînîyên Xezayê dûbare kir. Trump hem …
Bêtir »“Serdema zêrîn a Trump” û fikarên cîhanê
A.Rahman Çelîk Serokê nû yê Amerîkayê Donald Trump di destpêka deshilata xwe de hin peyam dan cîhanê. Trump biryarên ji qada enerjiyê heta gelemşeya koçberiyê, ji îstihdamê heta qadên teknolojiyê bi lez xistin meriyetê. Serokê Amerîkayê Donald Trump di destpêka wezîfeya xwe de ragihand ku “serdema zêrîn a Amerîkayê” dest …
Bêtir »Hebûna milyarderan zêde dibe
Li cîhanê dewlemend zêdetir dewlemend dibin û xizan jî wekî berê xizan dimînin. Oxfamê diyar kir, di 2024an de hebûna dewlemendên xwedî milyaran gihîşt 2 trîlyon dolarî. Dewlemendên cîhanê her ku diçe hebûna xwe ya aborî zêdetir dikin. Oxfamê diyar kir, di 2024an de hebûna dewlemendên xwedî milyaran gihîşt 2 …
Bêtir »UNICEF: Mafên zarokan biparêzin
A.Rahman Çelîk Fona Alîkariya Zarokan A Neteweyên Yekbûyî (UNICEF) raporek nû belav kir. Di raporê de hat gotin, “Sala 2025 ji bo zarokan dikare bibe despêka serdemeke qeyranên nû.” Fona Alîkariya Zarokan A Neteweyên Yekbûyî (UNICEF) li ser navê “Di 2025’an de Hêviyên ji bo Zarokan” raporek belav kir. UNICEF …
Bêtir »Trump wê polîtîkayeke êrişkar bimeşîne
Trump di daxuyanîya çapemenîyê ya li havîngeha xwe ya li Floridayê derbarê polîtîkaya xwe ya derve de agahî dan. Ji axaftinên Trump derket holê, ew ê bi tenê ji perspektîfa DYAyê nêzîkî meseleyên navneteweyî bibe. Trump amade ye ji bo berjewendîyên Amerîkayê ji ambargoyên aborîyê bigire heta bikaranîna hêza leşkerî …
Bêtir »WMO: Germahîya avhewayê berdewam dike
WMO (Rewşa Hewayê ya Cîhanê û Navenda Avhewayê) dibêje guherîna avhewayê bandorê li seranserê cîhanê dike. Ji ber bûyerên avhewayê bi hezaran kes mirine û bi milyonan kes terka ji ciyûwarên xwe kirine. Rêxistina Meteorolojiyê ya Cîhanê WMOyê rapora 2024an weşand. Rapor radigihîne, eger tedbîr neyên girtin wê derî li …
Bêtir »Cîhan banga parastina Rojava kir
A.Rahman Çelîk Li cihanê reaksîyonên li dijî helwesta Tirkîyeyê ku dixwaze destkeftîyên kurdan li Rojava tune bike, roj bi roj zêde dibin…Gelek sîyasetmedar bang li dewleta tirk kirin êriş nebe ser Rojavayê Kurdistanê. John Kennedy Senatorê Amerîkayê John Kennedy bertekên tund nîşanî serokomarê Tirkîyeyê Erdogan da û got: “Kurd dostên …
Bêtir »Konferansa Yaltayê 79 sal li dûv xwe hişt
Konferansa Yaltayê 79 sal li dûv xwe hişt. Lîderê Sovyetê, Josef Stalin, serokê Amerîkayê Franklin D. Roosevelt û serokwezîrê Brîtanyayê Winston Churchill tevlî vê bernameyê bûn. Bi vê konferansê derbarê dîzayna cîhana piştî şer de biryarên giring hatin girtin. Konferansa Yaltayê ya ber bi dawiya Şerê Cîhanê yê Duyemîn hat …
Bêtir »Lavrov: Amerîka hêza xwe winda dike
Wezîrê Karên Derve Sergey Lavrov got, “navendên nû yên global ên xwedî aboriya xurt” derdikevin holê. Lavrov di bernameya Televîzyona Rûsyayê (RT) Çîn, Hîndistan, Îran, welatên Kendava Îranê û Amerîkaya Latîn wekî aboriyên xurt nîşan da. Rûsyaya di bin ambargoyên giran de ye dixwaze di asta global de li hemberê …
Bêtir »France 24: Başûrê Global cotstandardiyê rexne dike
Tevna televîzyonên nûçeyên cîhanê ya Fransayê di meseleya Xezayê de balê kişand ser cotstandardiya welatên Rojava. “Dema serokê heştê salî yê Amerîkayê li balafirgeha Ben Gurion ji balafira Air Force One daket û xwe avêt hembêza Serokwezîrê Îsraîlê Benjamin Netanyahu, Amerîkaya ku zemanekî wekî “navbeynkarê” Rojhilata Navîn dihat qebûlkirin vê …
Bêtir »BRICS 6 welatên din li xwe zêde kir
Civîna koma welatên BRICSê ya li Afrîkaya Başûr hate lidarxistin, bi dawî bû. Welatên endam di civînê de daxwaza endamtiya 6 welatan qebûl kirin. Ji 1’ê Çileya 2024’an û şûn ve Arjantîn, Etiyopya, Îran, Erebistana Siûdî, Misir û Yekitiya Mîrektiyên Ereb êdî dibin endamên vê komê. Civîna koma welatên BRICSê …
Bêtir »Endeksa Aştiyê ya Cîhanê hate weşandin
Endeksa Aştiyê ya Cîhanê ya ji bo sala 2023’an hate weşandin. Tirkiye îsal di endeksê de di nava 163 welatan de di rêza 147’an de cih digre. Îranê ku ew jî tevlî Tirkiyeyê dagirkerekî gewre ya Kurdistanê ye, bi Tirkiyeyê re di heman rêzê de cî girt. Endeksa Aştiya Cîhanê …
Bêtir »Katalanî zimanekî bi bandor ê cîhanê ye
Barometreya Zimanên Cîhanê ya 2022’an a Wezareta Çandê ya Fransayê diyar kir, Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Lêkolîn ji 5 salan carekê tê kirin û 641 zimanan li gorî hin pîvanan di lîsteyekê de rêz dike. Katalanî dozdemîn zimanê herî bi bandor ê cîhanê ye. Ev …
Bêtir »Çawa Brazîl bû “Berezîlya”?
Di Stêrk TV’ê de sal bi sal mesafeya di navbera bendewarî û weşana heyî de firehtir dibe. Di nava demê de, di dewsa profesyoneliyê de amatorî serdest dibe û bi vê re jî qelîteya weşanê xera dibe. Stêrk TV wekî berdewamiya televîzyona kurd Med TV’yê bi salane li Ewrûpayê weşanê …
Bêtir »Êrişa li dijî Rojava di rojeva cîhanê de ye
Amerîka û Rûsya ku her du jî li Suriyeyê xwedî gotin in, dawî li bêdengiya xwe ya di vê mijarê de anîn. Wezareta Derve ya Amerîkayê di daxuyaniya xwe de got, ew “ji ber mirina sivîlan li Sûriyeyê û Tirkiyeyê xemgîn in.” Nûnerê Taybet ê Rûsyayê yê ji bo Sûriyeyê …
Bêtir »