Arşîvên Tag: bakur

Armanca sereke ya talana li Çiyayê Gabarê hewldanên zêdekirina hilberîna petrolê ye. Dewleta tirk di 2023an de li çiyê petrol kişf kir û bi lez dest bi amadekarîyên petrolê kir. Niha li deverên cuda yên Gabarê, 97 bîr rojane 80,000 bermîl petrol hildiberînin. Dewlet dixwaze hilberîna li Çiyayê Gabarê rojane derxe 100,000 …

Encamnameya “Komxebata Zarokistanên Pirzimanî” bi daxuyaniyeke fermî hate eşkerekirin. Di vê daxuyaniyê de, girîngiya perwerdeya zimanê dayikê, rola zarokistanan di avakirina civakeke azad û pirçandî de û pêwîstiya piştgiriyeke domdar ji bo van xebatan hate destnîşankirin. Şaredariya Peyasê ya Amedê, bi dirûşmeya “Zarok Pêşeroja Civaka Azad in”, “Komxebata Zarokistanên Pirzimanî” …

Wisa xuya dike, piştî sala 2000î berxwedana zimanî ya gundiyên kurd li bajaran têk çû. Tirkîya ku bi koça mezin a gundiyan li bajaran hatibû ber têkçûnê, rabû ser xwe û vê care bi awayekî xedar tola xwe ji kurdî girt. Ji vir şûn ve, derî li pêşiya çîroka bajarîbûyîna …

Hogir Berbir Ev nîqaş ne tenê li ser “cihê nivîsan” bû, lê li ser wateya parastina ziman û çanda kurdî bû. Ji aliyekî ve, ev çalakî zimanê kurdî di qada giştî de nîşan dide ku dixwaze gaveke erênî be. Lê ji aliyê din ve, neqişandina beytên helbestvanên qedirbilind li erdê …

Samî TAN Li Rihayê Komxebata Zimanê Kurdî hate lidarxistin. Di vê komxebatê de mijarên mîna  “ Rewşa Zimanê Kurdî û Helwesta Kurdîaxêvan li hemberî Kurdî”, “Girîngîya Bikaranîna Zimanê Kurdî di Qadên Cemawerî de” û “Rêveberîyên Herêmî û Zimanê Kurdî” di sê rûniştinan hatin nirxandin û di encamê de jî forûm …

Newroza 2025an li çaralîyê Kurdistanê û li dîyasporayê hat pîrozkirin. Temaya sereke ya çalakîyan li gorî parçeyên Kurdistanê û hêza polîtîk a pêşengîyê ji bernameyan re kirin, guherî. Newroza 2025an li çaralîyê Kurdistanê û li dîyasporayê hat pîrozkirin. Îsal rojhilatê Kurdistanê bi beşdarîya girseyî û çalakîyên cihêreng ên çandî balê …

Ocalan banga çekberdanê û xwe fesihkiririnê li PKKê kir. Di bangê de “tifaqa dilxwazî” ya kurd-tirk hat pêşnîyazkirin. Lîderê PKK got, “federasyon, xweseriya îdarî û çareseriyên kulturalîst” nikarin bibin çareserîya ji bo gelê kurd. Ocalan di dawîya dawî de banga çekberdanê kir ku bi mehane di rojeva Tirkîye û kurdan …

Siyaseta wekî temsîlkarê kurdan tê qebûlkirin, hemû derfetên gelê kurd ji bo serkeftina hilbijartinan bi kar tîne, piştî bidestxistina beledîyeyan qeyûmên dewletê tên ser kar, bangên berxwedanê tên kirin û kurtedemek şûn de dewlet kolanan dike bin kontrola xwe. Dewleta tirk çend roj berê bi rêya qeyûman sê beledîyeyên Kurdistanê …

Protestoyên li dijî desteserkirina beledîyeyê li Batmanê vediguhere serhildanê. Ciwanên kurd li kolanan barîkatan danîn û li hemberê polêsên tirk dest bi berxwedanê kirin. Desteserkirina 3 beledîyeyên kurd li bakurê Kurdistanê tê protestokirin. Li Batman, Amed, Mêrdîn û li gelek navendên din çalakîyên protestoyî tên lidarxistin. Bi taybetî, protestoyên li …

Qeymeqamîya Farqînê destûr neda navê kurdî li Qada Bajêr bê kirin. Meclisa Şaredariya Farqînê biryar dabû ku navê Qada Bajar a Kiliçaslanê Yekemîn bike Rindêxan. Qaymeqamiya Farqînê bi hinceta “Rindêxan” ne bi tirkî ye ev nav qebûl nekirî ye. Zextên li dijî kurdî li bakurê Kurdistanê berdewam dikin. Bûyera dawî …

Duh li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê çalakîyên ji bo zimanê kurdî hatin lidarxistin. Daxwaza hevpar a çalakîyan perwerdeya bi zimanê kurdî ya li dibistanên fermî bû. Bi minasebeta destpêka sala perwerdeyê, li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê çalakîyên ji bo zimanê kurdî hatin lidarxistin. Daxwaza hevpar a çalakîyan perwerdeya bi zimanê …

Rêbazên talana xwezaya Botanê di salên dawî de hatîne guherandin. Berîya birîna daran ‘herêma ewlekariyê ya taybet’ ji alîyê Walîtîya Şirnexê ve tê ragihandin. Paşê, bi îhaleyên ku piranî didin cerdewanan destûra qirkirina xwezayî tê dayîn. Talana Botanê ya li bakurê Kurdistanê belavî hemû alîyên herêmê dibe. Li deverên Besta, Çiyayê Cûdî, Çiyayê Gabarê, …

Pengava 15ê Tebaxa 1984an 40 sal dûv xwe hişt. Gerîlayên kurd di vê rojê de bi ser navçeyên Dih (Erûh) û Şemzînanê de girtin. Bi herdu êrişên li dijî hedefên Artêşa Tirk, şerê gerîla li bakurê Kurdistanê dest pê kir. Ji ber giringiya xwe, vê bûyerê wekî çalakîya ewil a …

DEM Partîya ku kurdan temsîl dike, li bakurê Kurdistanê serkeftineka sîyasî bi dest xist. Tevî hemû zilm û zora siyasî û leşkerî ya dewleta tirk, partiyê li Bakur bû hêza sîyasî ya yekemîn. Namzetên welatparêz ên vê partîyê li 3 bajarên mezin, 7 bajar, 58 navçe û 7 bajarokan hatin …

A rast, ji Gimgimê pir zêde koçî derveyê welat dikin. Lewma jî nifûsa navçeyê zêde nabe.  Bi taybetî jî ciwan ji ber sebebên kar diçin Ewrûpayê. Lewma divê em ji bo ciwanan proje amade bikin da ku neçin welatên din. Gimgim di proseya amadekariyên hilbijartinê de yek ji bajarên Kurdistanê …

Nifûsa bakurê Kurdistanê ji 17 milyonan derbas kir. Riha bi 2,214,000 nişteciyan bû parêzgeha xwedî nifûsa herî mezin a bakur. Erdexan jî bi 93,000î ji aliyê nifûsê de wekî parêzgeha herî biçûk derket pêş. Nifûsa bakurê Kurdistanê ji 17 milyonan derbas kir. Ev dane ji hejmara hemû nişteciyên 25 parêzgehên …

Dewleta tirk  bendaveke mezin li Geliyê Godernê ava dike. Bi xebata bendavê roj bi roj dewlemendiya dîrokî û xwezayî ya Geliyê Godernê ji holê tê rakirin. Tirkiye bi riya çêkirina bendavan xwezaya Bakurê Kurdistanê talan dike. Enqere niha bendaveke mezin li Geliyê Godernê ava dike. Bi xebata bendavê roj bi …

PKK ji destpêkê ve Kurdistanê wekî welatekî kolonî pênase kir û rizgariya neteweyî wekî armanca sereke da pêşiya xwe. Kurdistana serbixwe ya yekgirtî ya xwedî sîstema sosyalîst bû hedefa partiyê û şerê gerîla wekî rêbaz hat qebûlkirin. Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) 45. salvegara damezrandina xwe pîroz dike. Partî 27 Mijdara …

Navenda Lêkolînên Meydanî ya Sosyo Polîtîkê li Bakurê Kurdistanê anketekê kir. Navendê ragihand, 86,7 ji % gelê Bakurê Kurdistanê daxwaza perwerdeya Kurdî dike. Li gorî anketê, 60,8 welatî di nava malê de bi Kurdî diaxivin. Navenda Lêkolînên Meydanî ya Sosyo Polîtîkê li ser helwestên gel a ji bo ziman û …

Di eslê xwe de di encama tevahiya pratîka partiyên legal ên li ser kevneşopiya HEP’ê hatin damezrandin, Tirkî zimanê normal ê xebatan bû. Di vê proseya ku di 1990 de dest pê kir, siyaseta legal a Kurd bi riya bikaranîna Tirkî prestîja vî zimanî bilind kir. Lewma jî heta siyaseta …

Dewleteke sondxwarî ku te qir bike, wê çima zimanê te bike zimanekî fermî? Heger tu zorê bidiyê û tu nîşan bidî, ew nikare te qir bike, hingê ew ê ji bêgavî ber bi aliyê te ve gavan biavêje. Wekî din ti rêya din li ber te nîne! Doh li Mexmûrê …