Piştî qedexekirina Kurdî asîmîlekirina jinên Kurd hate hedefkirin. Bi vê armancê bi kampanyayên ‘Kardelenler’ û ‘Haydi Kizlar Okula’ yên bi pêşengiya Turkan Saylan hatin destpêkirin, li ser perwerdeya jinên Kurd polîtîkayên Tirkkirinê hatin meşandin. Zextên dewleta Tirk ên li ser zimanê Kurdî di demên dawiyê de zêdetir bûne û xwe …
Bêtir »Zimankujî, weşangerîya dîjîtal û hevkarên kurd
Necat AYAZ Youtubea ku derfetên zêrîn ên weşanê pêşkêş dike, bi destên weşangerên kurd de vediguhere qadeke komkujîya kurdî. Bi sedhezaran kes dibin aboneyên kanalên kesên bi tirkî weşanê dikin û bi hezaran kes rojane vîdyoyên weşanên bi tirkî temaşe dikin. Berjewendîyên şexsî û rêxistinî û her cûre populîzm bi …
Bêtir »Bi zimanê kujer weşanê nekin!
Hogir BERBIR Hin ji van kesan li ser platformên wekî YouTubeê weşangerîyê dikin. Sebeba vê ev e, Youtube zêdetir dikare bandorê li civakê bike. Lê belê, gelek ji van kesan li şûna zimanê xwe yê zikmakî, bi zimanên dagirkerên xwe weşanê dikin. Rewşenbîr û siyasetvan fikir û ramanên xwe îro …
Bêtir »24 saetan em ji bo kê dixebitin?
Cemil OGUZ Dîsa ajansên kurdan hene; mesela çima beşên wan ên tirkî hene? A rast ez fêm dikim, ajansek wekî ANF bi tirkî hebe; ji ber ku tê fêmkirin rêxistin dixwaze bi ser wê re dîtinên xwe belav dike. Lê mesela li Başûr Rojnews heye çima beşa wê ya tirkî …
Bêtir »Medyaya Dîjîtale de Kurdî Sekenê, Se nêkenê? Sosyal Medya de Xoverdayiş
Netîce ALTÛN Wexto ke di hezarî Kurdî yew nûştox ya zî sîyasetmedarî taqîb bikerê, Tirkêk ya zî kurdêko nîm-tirk êşkeno meraq bikero, seba fahm bikero bayno google açarnayox ra û peyamî biaçarno û bi no awan Kurdkî bibo ziwanê Kurdê nîm-tirkan û rêzdariyêka ziwanê ma heq keno bideyo ci. Rojêk …
Bêtir »Tuncer Bakirhan rolmodelekî çawa ye?
Recep Dildar Bêdengîya ji bo ziman mirin e. Heke rexne hebin divê niha bên kirin. Piştî Kurdî pûç bibe û derbasî nifşên li dû me nebe, girîna ji bo wî bêfeyde ye. Gotineke me heye dibêje, “Bi gur re dixwe, bi xwedî re digirî.” Asîmîlasyona ku em bi destê xwe …
Bêtir »Siyaset divê ji bo kurdî qadên azad biafirîne
Hevpeyvîn: Necat Ayaz Madem em dibêjin ziman tiştekî polîtîk e, wê demê divê zimanê polîtîkayê kurdî be. Lê mixabin siyasetmedarê me vê nakin û bi israr polîtîkayê bi tirkî dimeşînin. Dema siyaset ji bo kurdî qadên azad neafirîne, hêza parastina kurdî jî pêk nayê. Dema ev hêz dernekeve holê, bi …
Bêtir »Dem ne dema zimanê kurdî ye!
Bi damezrandina DEM Partiyê re hêvîya a ji bo xeteke bêtir kurd û kurdîstanî bilind bû. Ji vê partiyê dihat hêvîkirin, kampanyaya ji bo hilbijartinên 31ê adarê li Kurdistanê bi kurdî bimeşîne. Mixabin ev hêvî bi destpêka kampanyaya hevserokê partiyê Tuncer Bakirhan ji holê rabû. Bakirhan kampanyaya xwe ya li …
Bêtir »Li malbatên Amedê tirkî serdest e
Di serî de li Amedê, li 3 bajarên mezin zanîna kurdî daketiye astekeke bi xetere. Dayikên li Amedê ragihandine, bi tenê %8,8 axaftina wan a bi zarokan bi kurdî pêk tê. Nûçeyeke dawî ya di medyaya kurd de hat weşandin, ji bo asta asîmîlasyonê îşaretên alarmê dide. Di nûçeya ji …
Bêtir »Têkoşîna ziman û dibistanên binerdî
Mîrza Ronî Heke îro dayîkên Kurd ji bo zimanên xwe nikaribin ji balafirgehan derbikevin, heke îro şanoya kurdî were qedexekirin, heke li Îranê stranên kurdî were qedexekirin û heke îro zimanê kurdî ne zimanê perwerdê be, wî demî hewceye carekdin wekî pêşiyên me gotine; ”Em kumê xwe deynin ber serê …
Bêtir »“Türkiyelileştiremediklerimizden misiniz?”
Divê em bipirsin ka çima xema pirdengî ya ku li ser van civakan nayê ferzkirin ji bo me ferz e. Niha dema afirandina dîskûrekê ye ku aîdî me û organîk e. Bila tirk Tirkiyeyê û faris jî Îranê demokratîk bikin. Werin em bala xwe bidin ser tiştên ku aîdê me …
Bêtir »Kongreya samîyan di 1917an de civîya
Samiyên norwêcê ji têkoşîna neteweyî re pêşengiyê kirin û di 6êsibata 1917’an de li Trondheimê Kongreya Yekemîn kom kirin. Ji hemû erdên samî lê dijîn 150 nûner tevlî vê kongreyê bûn. Di kongreyê de di meseleyên çêrandina pezkoviyan, têkoşîna hiqûqî, perwerde û birêxistinkirina civakê de biryar hatin girtin. Miletê samî …
Bêtir »Kesayeta tirkmanc
Rênas JIYAN Ji bo tirkmancan kurdbûn ne hebûn e, “henek”ek e. Çawa mirov carna ji acizî ji xwe re henekekê dike û sebra xwe pê tîne, kurdbûn jî wiha, henekek e. Nostaljiyek e kurdbûn ji bo tirkmancan, ne realîte ye ew, çûye, miriye; ax, kurdbûn ax! Tirkmancbûn biyanîbûnek e. Kesayeta …
Bêtir »Namzetê DEMê yê Cizîrê bi tirkî diaxive
Namzetê DEM Partiyê yê Cizîrê Abdurrahim Durmuş di kampanyaya hilbijartinê de gelek caran tirkî bi kar tîne. Durmuş bi vîdyoyeyek ku di 3ê kanûna paşîn de di Facebookê de weşand, bi tirkî xîtabî Cizîriyan kir. Rêxistina Bajarê Şirnexê ya HDPê di kampanyaya hilbijartinê de piranî tirkî-kurdî bi kar tîne. Rêxistinê …
Bêtir »Medyaya Kurd û asîmîlasyon
Ji çandê û ziman bigre heta nirxên civaka Kurd ên resen derbeyek giran xwarin û ket bin xetereyeke mezin. Lê yên herî zêde ji vê guhertina şaş re pêşengtiyê kirin û bask li hev xistin da ku qewmê xwe bînin ser dahfikê, bê guman medyaya “Kurd” bû. Bi dîlgirtina birêz …
Bêtir »Salvegera PKKê û self-asîmîlasyona dîjîtal
Serfiraziyên partiyê, pêdiviya wê ya ji bo gelê Kurd, Rojhilata Navîn û cîhanê ligel propagandayeke mezin, di çalakiyan de derket pêş. Herwiha kanalên televîzyonan bi propagandayeke standard bernameyên xwe weşandin. PKK 45. salvegera damezrandina xwe bi bernameyên wekî kampanyayekê pîroz kir. Bername wekî salên berê bi rojeveke fermî yê navendî …
Bêtir »Rapora asîmîlasyona li Swêdê hat weşandin
Komîsyona Heqîqet û Lihevhatinê ya Swêdê daxwaz kir ji ber asîmîlasyonê ji Tornedaliyan lêborînê bixwaze. Komîsyonê di raporê de ji bilî lêborînê “ji bo çareseriyê telafîkirina zirarên pêk hatine” pêşniyazê dewletê kir. Dewleta Swêdê û Dêra Swêdê divê ji civaka Tornedaliyan lêborînê bixwaze. Ev tespît di rapora Komîsyona Heqîqet û …
Bêtir »Çîn polîtîkaya asîmîlasyonê girantir dike
Çîn li herêmeke Tîbetiyan perwerdeya zimanê dayikê qedexe kir. Mijara gotina qedexeya ziman, li du parêzgehên Kardze û Ngaba ya li eyalata Sichuanê pêk hat. Li dibistanên seretayî û navîn yên li herêma ku piraniya nifûsê ji Tîbetiyan pêk tê, ji 2025’an û pê ve wê Mandarîn bibe zimanê perwerdeyê. …
Bêtir »Ka pêşî Kurdî bikin zimanê xwe yê fermî
Dewleteke sondxwarî ku te qir bike, wê çima zimanê te bike zimanekî fermî? Heger tu zorê bidiyê û tu nîşan bidî, ew nikare te qir bike, hingê ew ê ji bêgavî ber bi aliyê te ve gavan biavêje. Wekî din ti rêya din li ber te nîne! Doh li Mexmûrê …
Bêtir »Pêwîstî bi polîtîkayeke ziman a netewî heye
Îro xetereya li pêşiya zimanê kurdî li metropolan û li diyasporayê di rêjeyeke pir bilind de ye. Asîmîlasyon pir bi lezûbez didome. Proje û programên dagirkeran berfireh û dewlemend in. Li aliyekî înkar û îmha, li aliyê din qedexe û astengî nahêle ziman bêhna xwe vede. Serokê Înstitûta Kurdî ji …
Bêtir »Qanûna Paşnav destpêka Tirkkirinê ye
Qanûna Paşnav ku yek ji kodên damezrandinê yên dewleta Tirk e, di 21’ê Hezîrana 1934’an de hate qebûlkirin. Dewleta Tirk wê hemû pênaseyên Kurdan û gelên din ên li Tirkiyeyê tune bikira, bi rêya paşnavan wê têkiliya wan bi Tirkbûnê daniya. Bi Qanûna Paşnav re ku piştî damezrandina komarê kete …
Bêtir »