Arşîvên Tag: amerîkaya latîn

Nuqteyên giring  Şoreşa Meksîkayê 115 sal berê li hember dîktatorîyê pêk hat. Tevlî xebat û berdêlên giran, şoreşa radîkal rastî astengîya baskê lîberal hat. Şerê navxweyî ya di navbera baskên cuda yên şoreşê 10 sal dom kir û bû sebeba mirina 2 milyon kesan. Pêkanîna reforma axê, naskirina mafên karkeran, …

Nuqteyên giring Di hilbijartina Şîlîyê de namzetên komînîst Jeannette Jaraya û yê rastgir osé Antonio Kastêhatin pêşberî hev. Jaraya ji % 27 û Kast ji % 24ê dengan wergirtin. Di kanûna pêşîn de wê tûra duyemîn a hilbijartinê bê lidarxistin. Gabrîel Borîc ku namzetê çepgir bû, di hilbjartina 2021an de …

Nuqteyên giring Yekitîya Ewrûpayê bi Amerîkaya Latîn û Karayîb re têkiliyên xwe xurt dike Her du alî di civîna li Kolombîyayê hatin cem hev Piştî civînê deklerasyoneke hevpar hat weşandin Guherîna avhewayê, koçberî û alozîya li Karayîbê, Ûkrayna û Xeze cî girtin 58 welatên cîhanê di lûtkeya  CELAC-YEyê de duh …

Daniel Ortega û hevsera wî Murillo Ortega “erken mutleq” bi dest xistin. Jin û mêr êdî bi hev re “hevserokên” Nîkaraguayê ne. Tevî vê jî, Nîkaragua wekî “dewleteke şoreşger û sosyalist” hat pênasekirin. Nîkaraguaya di bin kontrola Ortega de bi tevahî vediguhere dîktatorîyekê. Parlamentoya Nîkaraguayê, bi reformekê “erken mutleq” dan …

Kolombîyayê di meseleya koçberan de li ber Amerîkayê stû xwar kir. Amerîkayê ragihand, Kolombîya hemû şertên wan qebûl kirine. Xebera ji Washingtonê belav bû, ji bo hikumeta Kolombîyayê bû sebeba şermê.  Zext û zora Trump gav bi gav ji bo Amerîkayê encaman bi xwe re tîne. Kolombîyayê di meseleya koçberan …

Kolombîya dixwaze ji bo bidawîkirina alozîya li ser sînor bi Venezuelayê re bixebite. Serokê Kolombîyayê bi vê armancê ji Nicolas Maduro alîkarîyê xwest. Armanca hikumeta Petro ev e, planeke hevpar li hemberê komên çekdar amade bikin. Kolombîya ji bo dawî li şîdeta li nava sînorên xwe bîne, ji Venezuelayê alîkarî …

Di referandûmê de wê sê pirs bên kirin: tevlîbûna Amerîkayê wekî eyaleta 51., serxwebûn an jî otonomîya di asta nîv-dewletê de ya di bin sîwana Amerîkayê de. Puerto Rico wê referandûma ji bo statuyê li dar bixe. Welatî wê dengên xwe yên ji bo statuyê di hilbijartina di 5ê çirîya …

Nîkaragua di 15ê îlona 1821an de serxwebûna xwe ragihand. Welat di 1838an de ket bin kontrola Meksîkayê û di navbera 1912-1933an de bi bin dagirkerîya Amerîkayê de ma. Bi Şoreşa Sandînîsta a 1979an dawî li dîktatorîya Somoza hat anîn û Nikaragua bû xwedî sîstemeke sosyalîst. Nîkaragua di 15ê îlona 1821an …

Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) careke din dest bi êrişên li dijî xetên petrolê kirin. Ev jî dibe sebeb, zirareke mezin bigijîhe aborîya Kolombîyayê. Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) careke din dest bi êrişên li dijî xetên petrolê kirin. Tê ragihandin, li Kolombîyayê ji tebaxê û vir ce 14 êriş pêk hatine. Di encama …

Artêşa Venezûelayê bi daxûyanîyekê destekê da hukumeta Maduro ya li ser kar. Wezîrê Parastinê û serfermandarê artêşê got, banga mixalefetê ya ji bo midaxaleya hêzên ewlekarîyê “bangeke tewşe û îxanet e.” Artêşa Venezûelayê bi daxûyanîyekê destekê da hukumeta Maduro ya li ser kar. Daxuyanî ji alîyê Wezîrê Parastinê û serfermandarê …

Di hilbijartina duh de serokê Venezûelayê Nicolas Maduro careke din bi ser ket. Maduro ji % 51ê hemû dengan wergirt wê heta 2031an li ser kar bimîne. Amerîka di derbvarê encamên hilbijartinên Venezûelayê de fikarên îfade kirin. Panoramaya sîyasî ya Venezûelayê bi hilbijartinan naguhere. Di hilbijartina duh de serokê Nicolas …

Claudia Sheinbaum di hilbijartinê de bi % 58ê dengan bû seroka Meksîkayê. Bi vê encamê, cara ewil jineke pozîsyona sîyasî ya herî bilind a li vî welatî bi dest dixe. Ji îro pê ve Meksîka wê ji aliyê jinekê ve bê birêvebirin. Claudia Sheinbaum di hilbijartinê de bi % 58ê dengan bû …

Parlamentoya Perûyê bi vê qanûnê destûrê dide, navên esil ên zarokên xwecî di nasnameyan de bên nivîsandin. Li seranserê Perûyê 48 zimanên xwecî tên axaftin ku ji wan yê herî berbelav bûye quechua ye. Perû êdî bi qanûnekê navên esil ên zarokên xwecîyên welêt diparêze. Parlamentoya Perûyê bi vê qanûnê …

64 sal berê, di 1ê kanûna 1959’an de hêzên şoreşger ên Kubayê dawî li dîktatoriya Fulgencio Batista anîn. Batistayê di navbera 1940-44’an de bûbû serokê welêt, di 1952’an de dest danî ser rêvebiriyê. 1ê kanûna paşîn 1959 roja Şoreşa Kubayê ye. 64 sal berê, di vê rojê de hêzên şoreşger …

Venezûela di demên dawî de çav berdaye erdên cîranê xwe Guyanayê. Rêvebiriya Maduro ji bo ku di vê mijarê de desteka gel bigire referandûmekê li dar xist. Venezûela di demên dawî de çav berdaye erdên cîranê xwe Guyanayê. Rêvebiriya Maduro ji bo ku di vê mijarê de desteka gel bigire …

Surinam di 25ê Mijdara 1975’an de serxwebûna xwe ragihand. Riya ji bo serxwebûna Surinamê ne bi şerê rizgariyê lêbelê bi dîplomasiyê pêk hat. Welatê Amerîkaya Latîn Surinam di 25ê Mijdara 1975’an de serxwebûna xwe ragihand. Riya ji bo serxwebûna Surinamê ne bi şerê rizgariyê lêbelê bi dîplomasiyê pêk hat. Surinam …

Şoreşa Meksîkayê di 1910’an de dest pê kir û bênavber heta 1920’an berdewam kir. Di 10 salên şoreşê de li gelek aliyên welêt bûyerên şîdetê rû dan, hukumet hilweşiyan û komên mixalif şerê hev kirin. Îro salvegera destpêka Şoreşa Meksîkayê ye ku proseya herî aloz a dîroka vî welatî ye. …

Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Honduras di 5’ê Mijdara 1838’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Honduras berî vê demê, tevlî welatên din ên Amerîkaya Latîn girêdayî Îspanyayê bû. Têkoşîna ji …

Panama di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. DYA ji bo berjewendiyên xwe piştî 3 rojan serxwebûna Panamayê nas kir. Panama ku welatekî Amerîkaya Latîn e, di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ji bo serxwebûnê destekê da serhildêrên …

Li Peruyê serokomar Pedro Castillo ji kar hate dûrxistin û paşê jî hate girtin. Ev jî aramiya bisînor a li Peruyê bi dawî kir û derî aloziyeke din a polîtîk vekir. Li Peruyê aloziya piştî girtina serokomar Pedro Castillo berdewam dike. Navenda protestoyên dawî wekî berê vê carê jî paytexta …

Kolombiya û rêxistina gerîla Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) dest bi proseya muzakereyan kirin. Civîna şandeyên her du aliyan anî cem hev, duh li paytext Caracas a Venezuelayê hate lidarxistin. Hukumeta Kolombiyayê û rêxistina gerîla Artêşa Rizgariya Kolombiyayê (ELN) dest bi proseya muzakereyan kirin. Civîna şandeyên her du aliyan anî cem …