Arşîvên Tag: amerîka

Thomas Paine: Îdeologê serxwebûna Amerîkayê

Pirtûka Common Sense (Hişmendiya Hevpar) a di 1776an de hatîye weşandin, rêbereke îdeolojîk a Şoreşa Amerîyayê ye. Ev pirtûka ji aliyê Thomas Paine ve hatiye nivîsandin, di sala ewil de gihîştîye 500,000 kopîyan. Amerîka li cîhanê welatê ewil e ku bi şerê rizgariyê dawî li serdestiya Brîtanyayê anîye. Di dema …

Bêtir »

Konferansa Yaltayê 79 sal li dûv xwe hişt

Konferansa Yaltayê 79 sal li dûv xwe hişt. Lîderê Sovyetê, Josef Stalin, serokê Amerîkayê Franklin D. Roosevelt û serokwezîrê Brîtanyayê Winston Churchill tevlî vê bernameyê bûn. Bi vê konferansê derbarê dîzayna cîhana piştî şer de biryarên giring hatin girtin. Konferansa Yaltayê ya ber bi dawiya Şerê Cîhanê yê Duyemîn hat …

Bêtir »

Amerîka li hember Îranê paş ve gav navêje

Şêwirmendê Ewlekariya Netewî ya Amerîkayê Jake Sullivan li ser aloziya Amerîka-Îranê ji NBCyê re axivî. Sullivan piştrast kir, ew ê êrîş û tedbîrên din li dijî komên girêdayî Îranê yên li Rojhilata Navîn bidomin. Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ragihand, ew ê êrişên li dijî komên destekê ji Îranê digirin, …

Bêtir »

Kolonîzasyon sebeba guherîna avhewayê ye

Ji ber nişteciyên ewrûpî, li bakur û başûrê Amerîkayê 56 milyon xwecî jiyana xwe ji dest dane. Ev jî ji sedsala 17. û vir ve bûye sebebeke guherîna avhewayê. Kolonyalîzma (mêtingerî) Ewrûpayê yek ji sebebê guherîna avhewayê ye. Dagirkirina parzemîna Amerîkayê sebebeke esasî ya vê guherînê ye. Ji ber nişteciyên …

Bêtir »

Amerîka û Brîtanya êrişî Yemenê kirin

Hêzên hewayî yên Amerîka û Brîtanyayê Yemena di bin kontrola hûsiyan de bombebaran kirin. Hedefa vê êrişê dron, fuze, radar û sîstemên çavdêriyê bûn. Aloziya li Derya Sor bi midaxaleya Amerîka û Brîtanyayê gihîşt asteke din. Duh nîvê şevê hêzên hewayî yên her du welatan Yemena di bin kontrola hûsiyan …

Bêtir »

Amerîka toponomiya xweciyan diparêze

Li Amerîkayê tabelayên li ser riyên bejahî êdî bi zimanên xwecî jî tên nivîsandin. Ev jî riyeke parastina sembolîk e ji bo van zimanên di bin xetereya tunebûnê de ne. Ev pratîka duzimaniya navên ciyan bi xebata parazvanên zimanên xwecî pêk tê. Li Amerîkayê îşaretên li ser riyên bejahî êdî …

Bêtir »

Wilson Kurdistana serbixwe pêşniyaz kir

8ê kanûna paşîn salvegera 14 Xalên serokê Amerîkî Wîlson e ku ji vir 100 sal berê, piştî şerê cîhanê yê yekemîn hatibû pêşniyazkirin. Amerîka bi vê pêşniyazê ji bo cîhaneke piştî împaratoriyan amadekarî dikir û dixwest di cîhana nû de bibe xwedî gotin. Yek ji van xalan, xala 12. bû …

Bêtir »

Derya Sor vediguhere navendeke aloziyê

Amerîka cara ewil li Derya Sor midaxaleyê hûtiyan kir û boteke leşkerên hûtî binav kir. Tê ragihandin, ji meheke zêdetir e 23 keştî nêzîkî peravên Yemenê rastî êrişên hûtiyan tên. Aloziya li dora rotaya bazirganiyê ya li Derya Sor roj bi roj mezin dibe. Hûtiyên piraniya Yemenê kontrol dikin, êriş …

Bêtir »

Amerîka dixwaze pêşî li koçberan bigire

Wezîrê Karên Derve yê Amerîkayê Antony Blinken ji bo meseleya pêla koçberiyê çû serdana Meksîkayê. Di hevdîtinê de şandina qismek koçberan ji bo başûrê Meksîkayê û zêdekirina kontrola riyên hesînî yên Meksîkayê jî hat gotûbêjkirin. Amerîka ji bo ji krîza koçberiyê re ya ber bi sînorên xwe çareyekê bibîne di …

Bêtir »

Rizgariya Amerîkayê bi çalakiyekê dest pê kir

Çirûska ewil a şerê rizgariya Amerîkayê bi bûyereke di 16ê kanûna 1773an de qewîmî, dest pê kir. Welatparêzên amerîkî li dijî qanûna Çayê ya Împaratoriya Brîtanyayê çalakiyekê li dar xistin. Brîtanya bi tedbîrên hişk bersivê da û xweseriya koloniya Massachusettê betal kir. Çirûska ewil a şerê rizgariya Amerîkayê bi çalakiyeke …

Bêtir »

Amerîka Destûra Bingehîn di 1791’an de qebûl kir

10 xalên ewilî yên Destûra Bingehîn a Amerîkayê di 15ê kanûna pêşîn de hat qebûlkirin. Destûra Bingehîn a Amerîkayê di encama nîqaşên dirêj û lihevkirineke polîtîk a delegeyan de hat qebûlkirin. 10 xalên ewilî yên Destûra Bingehîn a Amerîkayê di 15ê kanûna pêşîn de hat qebûlkirin. Ev xalên wekî “first …

Bêtir »

Pereyê Biden ji bo Ukraynayê nema

Hukumeta Biden bi daxwaza alîkariyê nameyekê şand Kongre û Senatoya Amerîkayê. Qesra Spî daxwaza 106 milyar dolarî kir. 61 milyar dolarê vî pereyî wê ji bo Ukraynayê bê bikaranîn. Pereyê hukumeta Amerîkayê ya ji bo hukumeta Ukraynayê nema. Hukumeta Biden bi daxwaza alîkariyê nameyekê şand Kongre û Senatoya Amerîkayê. Name …

Bêtir »

Rosa Park çirûska wekheviyê vêxist

Rosa Parksa afroamerîkî bi protestoya xwe ya di 1ê Kanûna 1955’an de bû semboleke wekheviyê. Rosa Parks vê çalakiya xwe di otobusa belediyeyê ya li paytexta Montgomery a eyaleta Alabamayê kir. 1ê Kanûnê di dîroka têkoşîna ji bo wekheviyê ya afroamerîkiyan de (Amerikiyên reşik) rojeke girîng e. Rosa Parksa afroamerîkî …

Bêtir »

Henry Kissinger wefat kir

Dîplomatê navdar ê Amerîkî Henry Kissinger wefat kir. Kissinger di dema karê xwe yê wekî Wezîrê Karên Derve yê Amerîkayê de derket pêş. Dîplomatê navdar ê Amerîkî Henry Kissinger wefat kir. Kissinger 100 salî bû. Kissinger endamê malbateke cihû bû ku ji Almanyaya Nazî koçî Amerîkayê kiribû. Dîplomatê Amerîkî di …

Bêtir »

Lavrov: Amerîka hêza xwe winda dike

Wezîrê Karên Derve Sergey Lavrov got, “navendên nû yên global ên xwedî aboriya xurt” derdikevin holê. Lavrov di bernameya Televîzyona Rûsyayê (RT) Çîn, Hîndistan, Îran, welatên Kendava Îranê û Amerîkaya Latîn wekî aboriyên xurt nîşan da. Rûsyaya di bin ambargoyên giran de ye dixwaze di asta global de li hemberê …

Bêtir »

Kurd û Amerîka û Îsraîl

Divê kurd siyasetê bi hiş û aqilê xwe bikin ne bi hîs û ramanên xwe yên teolojîk û îdeolojîk. Siyaseta teolojîk û îdeolojîk bi kurdan dide windakirin. Ji bo azadiya Kurdistanê welatên kapîtalîst an jî sosyalîst kî piştgiriyê bide kurdan ev hêja ye. Kurdên polîtîk bi piranî xwe çepgir dihesibînin …

Bêtir »

Ji bo Amerîkayê canê xwe dan

Amerîka koloniya yekemîn e ku ji bo serxwebûnê li dijî Împaratoriya Brîtanyayê serî rakir. Di Şerê Serxwebûnê yê Amerîkayê de 25,000 welatparêzên çekdar hatine kuştin. Amerîka koloniya yekemîn e ku ji bo serxwebûnê li dijî Împaratoriya Brîtanyayê serî rakir. Şerê çekdarî ya bi artêşa kolonyalîst re di 1775’an de dest …

Bêtir »

Panama di 1903’an de bû welatekî serbixwe

Panama di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. DYA ji bo berjewendiyên xwe piştî 3 rojan serxwebûna Panamayê nas kir. Panama ku welatekî Amerîkaya Latîn e, di 3’ê Mijdara 1903’an de serxwebûna xwe bi dest xist. Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (DYA) ji bo serxwebûnê destekê da serhildêrên …

Bêtir »

Biden: Êrişên Tirkiyeyê ji bo ewlehiya Amerîkayê gef in

Ev zêdeyî hefteyekê ye topbaran û bombebaranên artêşa Tirkiyeyê li Rojavayê Kurdistanê berdewam in. Biden got, “Êrişên Tirkiyeyê yên li deverê li ser ewlehiya niştîmanî û siyaseta derve ya Amerîkayê gefên gelekî mezin û cidî ne.” Serokê Amerîkayê Joe Biden ragihand ku êrişên Tirkiyeyê yên li Rojavayê Kurdistanê metirsiyê li …

Bêtir »

Rojava di bin êrişeke giran de ye

Piştî gefên serokomarê Tirkiyeyê Tayîp Erdogan û Wezîrê Karên Hundir Hikmet Fidan Rojava rastî êrişeke giran hat. Di 24 saetan de zêdeyî 40 deverên li Rojava hatin bombebarankirin. Rojavayê Kurdistanê di bin êrişeke giran a artêşa Tirkiyeyê de ye. Dewleta Tirk ji bo êrişê vê carê çalakiya fedayî ya HPG’ê …

Bêtir »

Barzanî hawara xwe gîhand Biden

Hukumeta Herêmî ya Kurdistanê bi nameyek xwe ya ji Joe Biden re şand, li defa hawarê xist. Rojnamevan Amberin Zaman ragihand, name ji aliyê serokwezîrê Başûrê Kurdistanê Mesrûr Barzanî ve hatiye nivîsandin. Hukumeta Herêmî ya Kurdistanê bi nameyek xwe ya ji Joe Biden re şand, li defa hawarê xist. Rojnamevan …

Bêtir »