Dîtinên Serdozgerê Îrlandayê John Davis polîtîkaya asîmîlasyonîst a dewleta brîtanî baş li ber çavan radixe. Davis di nivîsek xwe ya di 1612’an de vê dibêje:‘Em dikarin bifikirin û hêvî bikin ku nifşên bê hem ji aliyê ziman û hişmendî û hem jî ji aliyên din bibin îngilîz da ku ji …
Bêtir »Akademiya Zimanê Baskî bû 100 salî
Akademiya Zimanê Baskî (Euskaltzaindia) ku di 1919’an de hatibû damezrandin, îsal ket 100 saliya xwe. Piştî xebata sed salan û 50 salên meşandina baskiya standard (Euskara Batua) a li ser bingeha xebatên vê akademiyê, zimanê baskî îro bûye yek ji zimanê standard ê ewrûpî ku bersivê dide hemû pêwîstiyên jiyana …
Bêtir »Ûkrayna bi qanûna ziman mafên zimanên kêmar bi sînor kir
Serokê nû yê Ûkraynayê ku di hilbijartinê de ji % 73’ê dengan girtibû, di 20 Gulanê de hat ser kar. Serokê kevn ê Ûkraynayê Petro Porošenko beriya îktîdarê ji serokê nû re bihêle, qanûneke nû ya ziman îmze kir. Bi vê qanûnê, mafên zimanên kêmar tên bisînorkirin. Qanûna ziman di …
Bêtir »Li Bedlîsê tabelayên bi kurdî hatin rakirin
Di dema şaredariya DBP’î ya Bedlîsê de li tevahiya bajêr tabeleyên kurdî hatibûn daliqandin. Lê belê niha ew tabela yeko yeko tên rakirin. Şaredarê AKP’î Nesrûllah Tanglay ku tabelaya bi kurdî ya şaredariyê rakir vê carê jî tabeleya li têketina bajêr ku li ser bi kurdî, tirkî û ingilîzî “Hûn …
Bêtir »Zimanê katalanî li Valensiyayê xurt dibe
Valensiya herêmeke otonom a li rojhilatê Îspanyayê ye ku di Serdema Navîn de bi riya kolonîzasyona Mîrîtiya Katalan zimanê katalanî lê belav bûye. Rêvebiriya herêmê ji pêkhatina xweseriyê heta aniha qebûl nake ku zimanê xwerû ya herêmê katalanî ye. Rêvebirî ziman wekî valencià/ valenciano bi nav dike û bi vî …
Bêtir »Zarokên Îrlandaya Bakur daxwaza mafên ziman dikin
Mijara parastina zimanê îrlandî (gaeilge-galîkî) nêzîkî salek e li Îrlandaya Bakur di rojeva neteweperestên herêmê de ye. Aktîvîstên zimanê îrlandî ji hikumeta herêmî daxwaz dikin ku Qanûna Zimanê Îrlandî ya di peymana aştiyê ya St. Andrews de soza wê hatibû dayîn qebûl bike. An Dream Dearg ku komeke ji aktîvîstên …
Bêtir »Li lîseyên Nashvilleê perwerdeya kurdî dest pê dike
Dibistanên Dewletê yên bajarê Nashvilleê ya li Amerîkayê biryar hat dayîn ku di beşa zimanên dinyayê de dersên zimanê kurdî bê dayîn. Li gorî vê biryarê, wê li lîseyan polên kurdî bên vekirin û perwerdeya bi kurdî dest pê bike. Desteya rêvebiriya The Metro Nashville Public Schools a li Nashvilleê …
Bêtir »Li Albanyayê şerê ziman
Herêma başûrê Albanyayê ya li ser sînorê Yûnanîstanê ji ber mafên kêmara yûnan gelek caran hatibû rojeva her du dewletan. Di meha Gulanê de heman herêm îcar bi nîqaşên zimanên li ser tabelayên rê ket rojevê. Rêvebiriya Albanyayê di 5’ê Gulanê de 35 tabelayên rê ku bi yûnanî û albanî …
Bêtir »“Wextê min li hesin dixist, weko cin dihatin min”
Ferîd Demîrel “Mîr gote min, got ‘Ez ê Hawarê ji te re bişînim û li wan deran bela bik. Pisqilêt jî ji min re şand. Ez pê li gundan digeriyam. Min dida pişta xwe, ez diçûm serxetê. Min li hesin dixist.” Ji ber ku di 15ê Gulana 1932yê de kovara …
Bêtir »Li Balearê xwepêşandana ji bo zimanê katalanî
Balear yek ji herêmeke katalan e ku di bin rêvebiriya Îspanyayê de ye. Di encama polîtîkaya dewleta îspanyol de zimanê katalanî li Giravên Balearê paş ve çûye û zimanê spanyolî li vir bûye serdest. Di salên dawî de li vê herêmê aktîvîzmeke ji bo katalanî pêş dikeve. Parazvanên ziman ji …
Bêtir »Ikastola: Dibistanên perwerdeya bi zimanê baskî
Di 1957’an de dibistana ewilî ya Ikastola li bajarê Bilbaoyê tê vekirin. Di vê demê de mamosteyên ku ji aliyê Zipitra ve hatine perwerdekirin li San Sebastin û li hin navendên din ên herêma Guipuzkoayê dibistanên din vedikin. Di van dibistanên metoda fêrkirina baskî ya Zipitrayê di perwerdeyê de tê …
Bêtir »Japon fêrî kurdî dibin
Aniha li Beşa Xebatên Biyanî ya Zanîngeha Tokyoyê eleqe û tercîha herî zêde ji bo dersa hilbijarî ya kurdî ye. Ev jî nîşan dide ku zanîngehên din ên li Japonyayê jî wê dersa kurdî bigirin nava bernameya xwe. Li Japonyayê di demên dawî de eleqederiyeke berfireh ji bo zimanê kurdî …
Bêtir »Pirtûka Destan a Nûçegihaniya Zarokparêz bi tirkî û kurdî hate weşandin
Pirtûka destan a nûçegihaniya zarokparêz, bi navê xwe yê din pirtûka bi navê Nûça û Zarok li Pirtûkxaneya Nûçegihaniya Zarokparêz hatiye zêdekirin. Umay Aktaş Salmanê pirtûk nivîsandiye, Ezgi Komanê jî ji bo weşanê amade kiriye. Pirtûk ji hêla Mûrat Bayram û Ferîd Demîrel, edîtorên bianetê û Abdulselam Yildirim, stajyerê bianet …
Bêtir »AtolyeBIA wê Kargeha Medyaya Kurdî çêbike
Weqfa Ragihandinê ya IPSyê dê 27-28ê Nîsanê Atolyeya Rojnamegeriya Kurdî û Wergerandina Nûçeyan li AtolyeBIAyê pêk bîne. Edîtorên bianet kurdîyê, Murat Bayram û Ferid Demirel dê dersan bidin. Her weha rojnameger Hatice Kamera ku ji BBC tirkiyê, SBS Kurdî û VOA Kurdî ye re nûçeyan çêdike û rojnameger Safiye Alagaşa ku endama Platforma Rojnamegerên Jin a Mezopotamyayê wê …
Bêtir »Bi Emîr Hesenpûr re li ser Zimên û Neteweyê
Hevpeyvîn: Zanyar Umranî Ji Soranî: Mistefa Dewlemend Gelo girîngîya zimanê standard di cih de ye û firehîya cografyaya zaravayên Kurdî çawa çawa ye? Yekîtîya zimên di vê serdemê de tiştekî pêwîst e. Ji ber ku pêwendîya di navbera mirovan de gelekî belav bûye, wekî ku dibêjin, dinya bûye gundek. Li …
Bêtir »EDEBÎYATA MODERN A KURDÎ HAT WEŞANDIN
Pirtûka dijîtal li ser edebiyata kurdî modern ku ji aliyê nivîskar Cîhan Roj hatiye nivîsandin, li ser înternetê hat weşandin. Pirtûk ji pexşan û hevpeyvînan pêk tê ku hîn ji wan di kovar û malperan de hatine weşandin. Nivîsên mayî jî ji aliyê nivîskar nû hatine nivîsandin. Di pirtûka dîjîtal …
Bêtir »Tora nivîskaran vebû
Koma avakarên niviskar.orgê di dawiya belavoka xwe de gotine “tu têkiliya vê xebatê bi tu partî û rêxistin û tevgerên sîyasî an nesîyasî ve tune ye.” Bi vê gotinê deriye xwe bo hemû nivîskaran re vekiriye û eşkere gotiye nivîskarên ji fikr û ekolên cûde dibe ku bi hev re …
Bêtir »Queremos Gallego daxwaza azadiya zimanê galîsî dike
Galîsya herêmeke xweser e ku li bakurêrojavayê Îspanyayê cî digire. Di salên dawî de tevgera zimanê galîsî ji bo parastina ziman a li herêmê herdem di nava xebatê de ye. Aktîtîvîstên Platforma Queremos Gallego di di 6’ê Adarê de li ber Konseya Lugoyê helwestên dawî ya dewleta îspanyol a li …
Bêtir »Danerê yekemîn ferhenga Kurdî/Erebî Yûsiv Diyaaddîn Paşa Elxalidî (1842-1906)
Ferhenga Elhediye elhemîdiye ferhengeke ku gelek peyvên kurdî yên resen ji windabûnê parastin e, ew hêjaye ku hîn bêtir li ser were xebitandin û hemî peyv û gotinên di nav de, cihên xwe di ferhengên nûjen de, her wisa di nivîsên her nivîskarekî kurd de cih bibînin. Jan DOST Yûsiv …
Bêtir »Zarokên Çîtagongê êdî bi zimanê dayikê perwerde dibin
Li herêma Çîtagong a li Bangladaşê pêşketina di perwerdeya zimanê dayikê de pêşî lê digire ku zarok dest ji dibistanê berdin. Zarok bi pirtûkên nû yên dersê yên bi zimanê wan hatine nivîsandin û ji mamosteyên nû yên ku bi zimanê wan perwerdeyê didin kêfxweş in. Li ser biryara hikumeta …
Bêtir »Yewnaniya Calabriyayê ji holê radibe
Zimanê yewnanî ya li başûrê Îtalyayê tê axaftin dike ji hole rabe. Axêverên zimanê kevnar ê vê herêmê êdî li hember pêşveçûna îtalî nekarin zimanê xwe biparêzin. Li Îtalyayê greko û griko ku her du jî zaravayên cuda yên yewnanî ne, wekî zimanên kêmar ên yewnan bi fermî tên naskirin. …
Bêtir »