Bulten

Di ser Bloody Sunday ango Yekşema ji Xwînê re 50 sal derbas bûn….Leşkerên brîtanî wê rojê di çalakiyek sivîl de 14 Îrlandî kuştin. Doza edaletê ya xizmên girtiyan heta niha ji aliyê hukumetên britanî hat redkirin û kesên kujer nehatin cezakirin. Piştî Yekşema ji Xwînê tevgera rizgariya katolîkan radîkal bû …

Iraq welatekî federal e û posîzyonên girîng ên hukumetê li gorî kotayeke siyasî di navbera kurd, ereb, sunî û suniyan de hatiye parvekirin. Li gorî sîstema kotaya siyasî; serokwezîrê ji şîayan, serok ji kurdan û serokê meclîsê jî herdem ji suniyan tên hilbijartin. Li Iraqa bi salan e di nava …

Fînland welatekî li bakurê Ewrûpayê ye û bi Rûsyayê re 1340 km sînorên wê hene. Fînland piştî Şerê Cîhanê yê Duyemîn, di polîtîkaya derve de pozîsyoneke bêalî tercîh kir. Ev jî welêt kir pireke dîplomasiyê ya di navbera Amerîka û Yekitiya Sovyetê de. Serokwezîra nû ya Fînlandê Sanna Marin derbarê …

A.Rahman Çelîk Zimanê Inuktitut li herêma Nunavutê ya li Bakurê Kanadayê tê axaftin. Nunavut di sala 1999’an de di bin navê statuya “herêm”de (territory) statuyeke lawaz a otonomiyê wergirt. Ji bo zindîkirina zimanên xwecî yên li ser dinyayê ku Kanada serkêşiya wan dike, Neteweyên Yekbûyî bi dehan salane xebateke daye …

Qanûna nû  rasterast bandorê li rojnameyên Rûsî dike û zemîna hiqûqî ya weşana wan ji holê radike. Rojnameyên neteweyî yên li Ûkraynayê wê ji 2024’an û bi şûn ve wê bi tenê bi zimanê ûkraynî weşanê bikin. Ûkrayna di demên dawî de herdem bi aloziya leşkerî ya di navbera wê …

Rêxistina Ewlekarî û Hevkariyê ya li Ewrûpayê, ji bo kêmkirina aloziya di navbera endamên NATO û Yekitiya Sovyetê de, sala 1975’an li paytexta Fînland Helsînkiyê hatibû damezrandin. Rêxistin di mijara ewlekariyê de însîyatîfa herî mezin a Ewrûpayê ye ku tê de 57 welat tên cem hev. Civîna 57 endamên Rêxistina …

HRW: Lîderên demokrasiyên rojava ji bo berjewendiyên xwe yên dem kurt bi rejîmên otorîter re hevkariyê dikin û bi vî awayî jî xizmetê ji prensîbên demokrasiyê re nakin. Rêxistina Şopandina Mafên Mirov HRW’ê her sal bi raporên xwe yên salane di mijara mafên mirovan de fotografeke seranserê cîhanê dikişîne. Bi …

Hêjayî gotinê ye ligel Norwêc, Swêd û Fînlandê qismekî samî ji 3 hezar salî zêdetir e li herêma Mûrmansk a li bakurê Rûsyayê dijîn. Di encama polîtîkaya talan û asîmîlasyonê ya dema Sovyetê û Rûsyayê de gelê samî hat marjînalkirin û hejmara wan a li herêma Kolayê daket 2 hezarî. …

Sal 2013… Roja 9’ê çileyê…Li navenda Ewrûpa Parîsê 3 jinên Kurd Sakîne Cansiz, Fîdan Dogan, Leyla Şaylemez bi sûîkasteke bêbext hatin qetilkirin. Piş tre derket holê ku ev reşkujî ji aliyê dewleta Tirk ve hatiye plankirin û pêkanîn. Fransaya xwedî şoreşa navdar, xwedî sê prensîbên “azadî, wekhevî û biratî” çawa …

Li Tirkiyeyê medyaya bi kurdî di hin qadan de êdî ji holê rabûye. Li Tirkiyeyê rojnameyek bi kurdî tune ye, qenaleke radyoyê ya ji bo hemû welat weşanê dike tune ye, ajanseke nûçeyan a zimanê wê yê sereke kurdî be tune ye û herwiha qenaleke televîzyonê ya di destê şexsan …

MRG wekî her sal îsa jî lîsteya Gelên bi Xetereyê re rû bi rûne weşand. Rêxistinê li gorî asta xetereyê welatên binpêkirina mafên kêmar û xweciyan lê pêk tên di lîsteyê de bi cî kir. Sûriye ku ev 10 sal in lê şerê navxweyî pêk tê, di mijara gelên di …

  Hukumeta Îspanyayê  ji bo bandorê li biryarê bike, di asta dewletên endam de li paş perdeyan dîplomasiyê dimeşîne. Di encama van hewldanan de Polonya û Romanya ji niha ve ligel Îspanyayê ciyê xwe girtin û vegerandina Puigdemont pêşniyazê dadgeha Ewrûpî kirin.  Doza serokê berê yê Katalonyayê Carles Puigdemont vediguhere …

Zimanê Îrlandî (galîkî)  bû zimanê xebatê yê Yekitiya Ewrûpayê….Ev zimanê ku li welatê xwe hema bêje li ber sikratê ye, bi vî awayî li saziyên Ewrûpî bû xwedî stargehekê…Îrlandî, tevlî Îngilîzî yek ji zimanê fermî yê Îrlandayê ye, lê dîsa jî hebûna wî di xetereyê de ye. Ev nûçeya ku …

Yek ji sebeba herî mezin a vê daxwazê, li herêmê ligel Fransî axaftina zimanê Almanî ye. Di dîrokê de ev herêm di destên  Almanyayê  de mabû û lewma qismeke welatî hin jî bi zimanê Almanî diaxivin. Fransaya xwedî tradîsyona jakoben, ji sedsala 18’an û vir ve bi polîtîkayên xwe cihêrengiya …

Eger pêşi li belavbûna rêxistinên olperest a ber bi başûr ve neyê girtin, wê Afrîka bi karesateke nû re rû bi rû bimîne û di sala 2022’an de welatên li peravên Kendava Gîneyê bibin navenda nû ya bêîstikrariyê. Welatên Sahelê ku bi dehan salane serbixwe ne dikin nakin nikarin bibin …

  Di 26’ê kanûna 1991’an de ala sor a Yekitiya Sovyetan  ji ser Qesra Kremlînê hat daxistin. Bi vî awayî dawî hebûna dewleta ku xwe wekî komunîst bi nav dikir hat anîn. Rojek beriya vê, serokê Sovyetaan Mîkhaîl Gorbaçov bi daxuyaniyeke dîrokî biryara bidawîanîna Yekitiya Sovyetê ragihandibû. Gorbaçov sebeba jiholêrakirina …

Wisa xuya ye wê piştî îstifaya Zoran Zaev, rekabeta siyasî ya li Makedonyaya Bakur  derkeve asta herî bilind û Bruksel û Moskow ji bo bandorê li tercîhên vî welatî bikin wê di nava hewldanan de bin. Ji meha cotmehê û vir ve mixalefeta Makedonyayê ji bo serokwezîr Zoran Zaev îstifa …

Saziya Penaberan a Fransî Utopya 56, ji qezaya trajîk a li deryaya Manşê vir ve li ser mijarê vekolîn dikir. Saziyê pêr gihîşt wê encamê ku haya Fransa û Brîtanya ji noqavbûna bota penaberan a li Qenala Îngilîz hebûye û digel vê jî her du alî neçûne ciyê bûyerê. Lewma …

Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê ya derbarê temsîliyeta siyasî de, hilbijartina ewil hatin lidarxistin. Ji ber zextên li ser mixalefetê, beşdariya dengdanê gelek kêm bû û ev jî tam li gorî dilê Çînê bû. Lewma jî alîgirên Çînê bi hêsanî bi ser ketin. Li Hong Kongê piştî qanûna Çînê …

Bi vê encamê, piştî kuştina serokê şoreşger Salvador Allende ya bi destê artêşê wê serokekî çepgir li koşka serokatiyê rûnê. Wekî serok hilbijartina Gabrîel Borîc, di dîroka 40 salên dawî de pêşketineke siyasî ya pir girîng tê hesibandin. Gabrîel Borîcê ku bû serokê nû yê Şiliyê, di axaftina xwe ya …

  Yasin Sunca* Kolonyalîte, kolonyalîzma nû jî tê de, têgeheke ku hêza xwe ji hiyerarşiyan û têkiliyên hêzê werdigire û gelek meseleyên global di nava wê de cî digirin. Herwiha, bi riya pergaleke hîn bêtir dîrokî-civakî tê pênasekirin. Li gorî vê perspektîfê, di pergala serdest a cîhanê de têkiliyên hêzê …