Ziman

  Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê, lewheyên nîşandana cih û aliyan ên rê û rêbarên sereke hatin danîn. Şaredariya Bajarê Mezin heman xebatê li gundan jî dimeşîne û aşkere kir ku ew ê îsal li ser riyeke 500 kîlometir lewheyên destnîşankirina rê û aliyan bidaliqînin. Serokatiya Daîreya Veguhastinê ya Şaredariya …

Rapor destnîşan kir ku di civakên pir-etnîkê yên wekî Tirkiye, Nepal, Pakîstan û Guatemalayê de ferzkirina zimanê serdest bi riya sîstema dibistanê herdem bûye sebeba newekhevîtiya civakî û çandî. UNESCO (Rêxistina Perwerde Zanist û Hevkariyê ya Neteweyên Yekbûyî) bi raportekê diyar kir ku ji % 40’ê nifûsa cîhanê bi zimanê …

Mother languages in a multilingual approach are essential components of quality education, which is itself the foundation for empowering women and men and their societies. Irina Bokova, UNESCO Director General The theme of the 2016 International Mother Language Day is “Quality education, language(s) of instruction and learning outcomes.” This underlines …

  Tora lêgerînê ya herî berfireh Google, tevî zimanê kurdî 13 zimanên din jî, ên ku li seranserê dinyayê ji wan zimanên ku herî zêde tên axavtin in, li ser “google translate / google werger”-ê zêde kirin. Bi zêdekirana van 13 zimanan, hejmara tevahîya zimanên ku li hev tên wergerandin …

Şair û nivîskarên kurd bi yek dengî û tek rengî dibêjin: Tenê bi panel, daxuyanî û meşan zimanê kurdî nakeve nav jiyana civakî, divê polîtikayên kurdan ên li ser zimanê kurdî jî bêne guherandin. Komeleya Nivîskarên Kurd û PENa Kurd bi boneya 21ê Sibatê Roja Zimanê Zikmakî li pêş avahiya …

  Lazim e rêvebirîyên heremî li gor rengên civakên xwe sîstema perwerdê ava bikin. Hevserokê Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Samî Tan bi minasebeta 21’ê Sibatê Roja Zimanê Dayikê ya Cîhanî ji Dengê Amerîka re peyîvî. Birêz Tan got, ‘Divê zimanê Kurdî li Tirkîyê bibe xwedî statuyeke yasayî’. “Pergala Tirkîyê heta …

Hîn îro jî li Tirkiye, Îran î li Suriyê bi mîlyonan zarokên kurdan her roj tên asîmîlekirin. Sistemên perwerdeyên van hersê dewletan yek ji yeka din şoventir, nîjadperestir û asîmîlekartir e. Di perwerdeyê de plannameyeke (mufredateke) weha ҫêkirine û piştî dibistana seretayî êdî polîtîkaya wan a asîmîlê digêhe armanca xwe. …

  Cezayir di çarçoveya reforma destûra bingehîn de zimanê amazîgî (tamazîgî) wekî “zimanê fermî” naskir. Lê parazvanên ziman vê gavê têr nabînin û dixwazin statuya erebî û amazîgî wekî hev be. Zimanê amazîgî piştî têkoşîneke dûvedirêj a gelê Kabîliyayê, di 2002’an de wekî “zimanê neteweyî” hatibû qebûlkirin. Vê carê jî …

Gotarên di beşa kurdî de nagihe 22 hezaran û ji bo zimanekî weke kurdî ev hejmareke pir kêm e. Teknolojjiya îro ku heye gelek xewnên ku pêkanîna wan ji bo miletekî bêdewlet hema hema nemumkin e dike rastî. Weke nimûne ensîklopediya bi kurdî ya Wîkîpediya. Îsal 15 saliya ensîklopediya azad …

  Dadgeha Bilind a Meksîkayê cihêrengiya ziman di nava weşanên radyoyên ne fermî de naskir. Dadgehê di biryara xwe ya 20’ê Çileyê de ferzbûna zimanê îspanyolî ya di weşana radyoyên ne fermî de betal kir. Bi vê biryarê, xala 230. a telekomînîkasyon û weşanên radyoyê ku dibêje “radyoyên ne fermî divê …

Dibistan berhemên sîstemên welatên rojava, awayê zanîn û organîzekirina zanînê ya welatên rojava ne û di derbarê riyên guherandina dibistanan de gelek xebat divê bên kirin. Raporta Komîsyona Heqîqet û Lihevhatinê ya Kanadayê carekê din nîşan da ku di perwerdeya gelên aborîcîn de kêmasî didomin. Hin aktîvîstên zimanê aborîcîn difikirin …

  Piştî amadekariyên 4 mehan Radyoya Dengê Dirbêsiyê ya navenda wê li bajarê Dirêbsiyê ye dest bi weşanê test a ku mehekê dê dirêj bike kir. Di vê demê de wê stran, nûçeyên bi zimanê Kurdî û Erebî werin pêşkêşkirin. Radyo li ser frankansa 96.9 bi firehiya 50 km weşanê …

  Bi mebesta pîrozkirina weşandina 100’emîn hejmara kovara Deng, li ser çapemeniya kurdî panêlek hat lidarxistin. Di panêlê de gellek rojnamevan, rewşenbîr û siyasetmedar beşdar bûn. Kova Deng, ku organa fermî ya Partiya Sosyalîst a Kurdistanê (PSK) ye, 100’emîn hejmara xwe derxist. Bi vê helkeftê panêlek hat lidarxistin bi navê “Ji …

PEN a Kurd û Komeleya Nivîskarên Kurd ji bo şermezarkirina qatlîamên li Kurdistanê li ber Şaredariya Bajarê Mezin ê Amedê daxuyanî dan çapemeniyê. Di daxuyaniyê de pankarta “Em Parêzvanê Aramî û Azadiyê ne!” hate vekirin de gelek welatiyan jî piştgirî dan. Di daxuyaniyê de Serokê PEN a Kurd Şêxmûs Sefer axivî …

  Straneke bi nivîsa bizmarî hatiye nivîsandin ku bi navê “Beyta Hûrrî” tê binavkirin û tê texmînkirin ku beriya 3 hezar û 400 salî hatiye nivîsandin, derket holê. Ev stran weke strana herî kevin a cîhanê tê zanîn. Ji bo Melîkeya Ûgarît Nîkkal hatiye nivîsandin. Strana ku li ser tableteke …

    Pirtûkek nû ji nivîskarekî kurd ê Kobanê…. Pirtûkeke nû ji aliyê zimanzanê kurd Arif Hiso ve hatibû amadekirin, ji aliyê çapxaneya Şemal li Stenbolê hatiye çapkirin û wê bikeve ber destê xwendevanên zimanê kurdî. Pirtûk ji bo pêşveçûn û parastina ferheng û çanda Kurdî pir girînge û wê …

Parlamentoya Fransayê pêşniyazqanûneke din a ji bo berfirehkirina mafên zimanên hatine kêmarkirin red kir. Bi tenê 27 parlamenter beşdarê dengdayina ku di 14’yê Çileyê de hate lidarxistin bûn û ji wan 14 parlamenter li dijî Pêşniyazqanûnê dengên xwe bi kar anîn.   Pêşniyazanûn ji aliyê parlamenterê breton Paul Molac ve …

        Bi piştevaniya ”Gazprom Neft”ê pirtûkeke derbareyê dîroka Kurdistanê hate çapkirin Di çarçova pêkanîna projeyên sosyal li herêmên ku şîrketa Rûsîyayê ”Gazprom Neft” li wan kar dike, pirtûkeke degme derbareyê kûltûr û miletzanîya kurdan de, bi sernavê ”Xaka efsûnan: kûltûra kurdan bi çavên lêkolînerên rûs”, hate çapkirin. Di …

    Hikumeta Cezayirê di çarçoveya reforma destûra bingehîn de bi awayekî fermî zimanê amazîgî nasdike. Reform ji bo erêkirinê wê di vê mehê de pêşkêşî parlamentoyê bê kirin. Serokê Cezayirê Abdulazîz Bûteflîka ku di Nîsana 2014’an de carekê din hatibû hilbijartin, ji bo pêkanîna soza xwe ya xurtkirina demokrasiyê …

    Zimanê mapûdûngûn ê li herêma Mapûçe ya li Şîliyê di nava xetereyê de ye. Mapûdûngûn ku bi spanyolî tê wateya “zimanê erdê”, bi zenginiya xwe ya lînguîstîk tê naskirin. Ji ber gîringiya ziman a ji bo  civaka mapûçeyê windabûna ziman wê ji bo civakê bibe trajediyeke mezin.   …

    M. Çiya Mazî Divê mirov di neynikê de li rewşa civakê binêre ango rasterast here nava civakê û binêre ku civak a niha di çi halî de ye li welatê xwedî şer. Ku rewşa şer hebe divê her kes a niha bi rewşa civakê re bi qasî ku …