Endeksa Global a Aştiyê ya 2019’an nîşan da ku Tirkiye di warê aştiyê de di nava 163 welatan de bûye welatê 152’emîn. Bi vê encamê Tirkiye hinek din jî paş ve çû û ket binê Ûkrayna û Sûdanê. Di endeksa ku roja çarşemê hat weşandin de 17 welatên Ewrûpaya Rojava …
Bêtir »Turkey’s local elections were not free or fair
Thomas Phillips During a hurried midnight taxi ride between Istanbul’s two major airports, the faces of Racep Tayyip Erdogan, Turkey’s authoritarian president, and Binali Yildrim, Turkey’s former Prime Minister and Istanbul mayoral candidate, gazed down at me from every lamppost and roadside hoarding. I had been invited to Turkey by …
Bêtir »Ûkrayna bi qanûna ziman mafên zimanên kêmar bi sînor kir
Serokê nû yê Ûkraynayê ku di hilbijartinê de ji % 73’ê dengan girtibû, di 20 Gulanê de hat ser kar. Serokê kevn ê Ûkraynayê Petro Porošenko beriya îktîdarê ji serokê nû re bihêle, qanûneke nû ya ziman îmze kir. Bi vê qanûnê, mafên zimanên kêmar tên bisînorkirin. Qanûna ziman di …
Bêtir »Parlamentoya Lîtwanyayê Jenosîda Tataran nas kir
Di salên dawî de komarên kevn ên Yekitiya Sovyetê polîtîkayên Stalîn ên li dijî gelên yekitiyê didarizînin. Sirgûna tatarên Kirimê cara pêşiyê ji aliyê parlementoya Ûkraynayê ve di 2015’an de wekî ‘jenosîd’ hatibû bi nav kirin. Paşê di Gulana 2019’an de parlamentoya Letonyayê di derbarê mijarê de biryarek bi vî …
Bêtir »Li Bedlîsê tabelayên bi kurdî hatin rakirin
Di dema şaredariya DBP’î ya Bedlîsê de li tevahiya bajêr tabeleyên kurdî hatibûn daliqandin. Lê belê niha ew tabela yeko yeko tên rakirin. Şaredarê AKP’î Nesrûllah Tanglay ku tabelaya bi kurdî ya şaredariyê rakir vê carê jî tabeleya li têketina bajêr ku li ser bi kurdî, tirkî û ingilîzî “Hûn …
Bêtir »Zimanê katalanî li Valensiyayê xurt dibe
Valensiya herêmeke otonom a li rojhilatê Îspanyayê ye ku di Serdema Navîn de bi riya kolonîzasyona Mîrîtiya Katalan zimanê katalanî lê belav bûye. Rêvebiriya herêmê ji pêkhatina xweseriyê heta aniha qebûl nake ku zimanê xwerû ya herêmê katalanî ye. Rêvebirî ziman wekî valencià/ valenciano bi nav dike û bi vî …
Bêtir »Grondland
Profîl Nifûs: 55,877 (2018) Berfirehbûn: 2,166,086 km2 Paytext: Nuuk Zimanê fermî: Grondlandî Destpêka xweseriyê: 1979 Kurtedîrok Grondland bi erda xwe ya di ser 2 milyon km2 re girava herî mezin a cîhanê ye. Li ser vê erda berfireh miletek otokton ê bi navê inuit dijî. Inuit ji bilî Grondlandê, li …
Bêtir »SNP li Îskoçyayê bû partiya yekemîn
Partiya îskoç a serxwebûnxwaz SNP (Partiya Neteweyî a Îskoç) di hilbijartinên ji bo Parlamentoya Yekitiya Ewrûpayê û lokal de serkeftinek bi dest xist. Partiyê li Îskoçyayê ji %38’ê dengan girt û bû partiya yekemîn. Serkeftina hilbijartinê SNP’ê carek din jî nîşan dide ku welatiyên Îskoçyayê bi giranî hem alîgirê serxwebûna …
Bêtir »PNV û EH Bildu di hilbijartinên li Baskê de bi ser ketin
PNV (Partiya Neteweperest a Bask) di her sê hilbijartinên sê herêmên Baskê (Gipuzkoa, Bizkaia û Araba/Alava) bû partiya yekemîn. Herwiha heman partî li paytextên van her sê herêman şaredariyan bi dest xist. Di hilbijartina lokal de PNV bi 408.462 dengan, ji % 36,24’ê dengan bi dest. Bi vê encamê partî …
Bêtir »Puigdemont û Junqueras ji bo Parlamentoya Ewrûpayê hatin hilbijartin
Serokên partiyên serxwebûnxwaz ên li Katalonyayê di hilbijartina ji bo Parlamentoya Ewrûpayê de hatin lidarxistin de bi ser ketin. Di hilbijartinê de partiyên serxwebûnxwaz hema hema ji % 50’yê dengên li Katalonyayê girtin û du lîderên katalan bi ser ketin. Wekî ku dihat texmînkirin, serokê Katalonyayê yê li sirgûnê Carles …
Bêtir »Giravên Aland
PROFÎL Nifûs: (2017): 29,489 Berfirehî: 6.784 km2 Paytext: Mariehamn Zimanê fermî: Swêdî (Swêdî % 86.77, fînî % 4.71, % 9 zimanên koçberan) Destpêka xweseriyê: 1920 Kurtedîrok Giravên Aland ji giravên biçûk û mezin ên li başûrê Fînlandiyayê ne pêk tê. Hejmara giravan bi sedan in û bi tenê li 50 …
Bêtir »Li lîseyên Nashvilleê perwerdeya kurdî dest pê dike
Dibistanên Dewletê yên bajarê Nashvilleê ya li Amerîkayê biryar hat dayîn ku di beşa zimanên dinyayê de dersên zimanê kurdî bê dayîn. Li gorî vê biryarê, wê li lîseyan polên kurdî bên vekirin û perwerdeya bi kurdî dest pê bike. Desteya rêvebiriya The Metro Nashville Public Schools a li Nashvilleê …
Bêtir »Qesra Şîrîn Kurdistan kir du parçe
Di 17’ê Gulana sala 1639’an de du împaratoriyên Rojhilata Navîn yanî Osmanî û Sefewî bi peymana Qesra Şîrîn xaka Kurdistanê di navbera xwe de parçekirin. Ev peymana yekem parçekirina xaka Kurdistanê bû. 380 sal bi ser peymana Qesra Şîrîn re derbas bûye. Piştî şerekî 150’î salan di navbera Împaratoriya Sefewî …
Bêtir »Li Albanyayê şerê ziman
Herêma başûrê Albanyayê ya li ser sînorê Yûnanîstanê ji ber mafên kêmara yûnan gelek caran hatibû rojeva her du dewletan. Di meha Gulanê de heman herêm îcar bi nîqaşên zimanên li ser tabelayên rê ket rojevê. Rêvebiriya Albanyayê di 5’ê Gulanê de 35 tabelayên rê ku bi yûnanî û albanî …
Bêtir »Pontûs berê yûnan bû
Di 100 saliya jenosîdê de komeleyên ji yûnanên Pontûsê yên li her aliyê cîhanê belav bûne ji Tirkiyeyê daxwaz dikin ku sûcên ku di salên 1913 û 1922’an de li hemberê mirovahiyê kiriye nas bike. Pontûs herêmeke dîrokî ya li bakurê Anatoliyê ye û berûberê keviyên Behra Reş erdên berfireh …
Bêtir »Partiyên serxwebûnxwaz li Kaledonya’ya Nû xurt dibin
Partiyên siyasî yên daxwaza serxwebûna Kaledonya’ya Nû dikin ji 54 kursiyên di Kongreya Kaledonya’ya Nû de 26 kursiyan bi dest xistin. Di encama hilbijartina 12’yê Gulanê de hat lidarxistin de bi tenê 2 kursî man ku partiyên serxwebûnxwaz piraniyê bi dest bixin. Partiyên alîgiriya yekitiya bi Fransayê re dikirin di …
Bêtir »“Wextê min li hesin dixist, weko cin dihatin min”
Ferîd Demîrel “Mîr gote min, got ‘Ez ê Hawarê ji te re bişînim û li wan deran bela bik. Pisqilêt jî ji min re şand. Ez pê li gundan digeriyam. Min dida pişta xwe, ez diçûm serxetê. Min li hesin dixist.” Ji ber ku di 15ê Gulana 1932yê de kovara …
Bêtir »Kurdish women’s experience of state violence in Turkey
Later he too [my second son] was wounded, but it was not serious. He told me, ‘Mom, do not take me to the hospital, if you take me there, they will kill me.’ How was I supposed to know? We took him there and they killed him. This is my …
Bêtir »Gal ji bo serxwebûnê meşiya
Li paytexta herêma Galê ya li Brîtanyayê meşeke ji bo serxwebûnê hat lidarxistin. Demeke dirêj derdorên serxwebûnxwaz ji bo vê çalakiyê amadekarî dikirin. Tê ragihandin ku qasî 2000 kesên alîgirê serxwebûna Galê beşdarê vê çalakiyê bûn. Meşa ku di 11’yê mehê de hat lidarxistin de ji aliyê AUOB Cymru (Herkes …
Bêtir »Li Balearê xwepêşandana ji bo zimanê katalanî
Balear yek ji herêmeke katalan e ku di bin rêvebiriya Îspanyayê de ye. Di encama polîtîkaya dewleta îspanyol de zimanê katalanî li Giravên Balearê paş ve çûye û zimanê spanyolî li vir bûye serdest. Di salên dawî de li vê herêmê aktîvîzmeke ji bo katalanî pêş dikeve. Parazvanên ziman ji …
Bêtir »Yûnanîstan penaberên ji Tirkiyeyê dersînor kir
Rojnamegerek tirk û îltîcaxwaz: “Li ser sînorê Tirkiye-Yûnanîstanê kesên bi maske li me xistin û me dersînor kirin.” Komeke welatiyên ji Tirkiyeyê ku ji zilmê direviyan ji aliyê Yûnanîstanê ve paş ve hatin şandin. Piraniya kesên hatin şandin, ji aliyê leşkerên Tirkiyeyê ve hatin girtin. Bi vê nûçeyê derket holê …
Bêtir »