Arşîvên Tag: kêmar

Statuya ziman nas bikin!

Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina xala 2. a Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna Koma Ziman û Çandên Herêmî ya Parlamentoya Fransayê bûn. Platforma Perquè ji bo parastina zimanan banga guherandina Destûra Bingehîn li Fransayê kir. Endamên platformê roja Çarşemê tevlî civîna …

Bêtir »

Li Fransayê kampanyaya ji bo zimanên otokton

Li Fransayê welatî daxwaz dikin, edebiyata bi zimanê zimanên kêmar li dibistanên Fransayê bibin parçeyeke mifredatê. Pêşengên kampanyayê didin zanîn, edebiyata zimanên kêmar dikare bi riya wergera bo fransî an bi rêbaza duzimanî bê dayîn. Herwiha tê pêşniyazkirin, di dersa wêjeyê de her mamoste dikare zêdetir qala berhemên li herêma …

Bêtir »

Li Estonyayê şerê li dijî mîrasa Sovyetê

Mîrasa Sovyetê li welatên Baltik rastî êrişên siyasî tê Estonya, abîdeyeke tankê ya ji dema Sovyetê ji ciyê wê rakir Ev jî di nava welatiyên bajarê Narvayê de bû sebeba reaksiyonan Abîdeya Tanka T-34, bi mebesta serkeftina Sovyetê ya di Şerê Cîhanê yê Duyemîn de, li bajarê Narvayê ya Estonyayê …

Bêtir »

MRG rapora 2021’an weşand

MRG wekî her sal îsa jî lîsteya Gelên bi Xetereyê re rû bi rûne weşand. Rêxistinê li gorî asta xetereyê welatên binpêkirina mafên kêmar û xweciyan lê pêk tên di lîsteyê de bi cî kir. Sûriye ku ev 10 sal in lê şerê navxweyî pêk tê, di mijara gelên di …

Bêtir »

Nivîskarên kurd û samî tên cem hev

Di projeya Belongingsê de 5 nivîskarên kurd û 5 jî samî wê li Amed û Swêdê beşdarî bernameyan bibin û di encamê de wê bi kurdî, samîkî û ingilîzî pirtûkek were çapkirin Ji Amedê “Wêjegeh Amed” û ji Swêdê “Tjállegoahte – Författarcentrum” bi hev re wê projeyekê bi navê Belongingsê …

Bêtir »

Berxwedana hebûnê ya Mapûçeyê

Mapûçiyên serhildêr, li stargehên nû xwe amade kirin û paşê bi êrişeke mezin, keleyên sembola zilm a kolonyalîzmê bi axê re kirin yek. Ev cara yekemîn bu ku miletekî li parzemîna Amerîkayê, kolonyalîstên hêzdar ên Îspanyol têk dibir. Ev çiyayên herdem serê wan bi berf, çemên avzelal û daristanên wekî …

Bêtir »

Savoy doza mafên xwe dike

Yek ji herêma di bin serdestiya Fransayê de ku rastî polîtîkayên navendîkirinê û înkarkirina neteweyî hatiye Savoy e. Di ser dagirkirina vê herêmê re du sed sal zêde derbas bûye lê hîn jî komeke ji civaka vê herêmê daxwaza naskirina nasnameya herêmê dike. Savoy navê erdeke xwedî nasnameyeke dîrokî ye …

Bêtir »

Hazara: Kêmareke etnîk û olî ya Afganîstanê

Hazarajat heta dawiya sedsala 19’emîn herdem serbixwe an xweser bûye. Lê di dawiya vê sedsalê de, rêvebirê Afganîstanê Abdurehman pergala desentralîze û xweser a hemû herêman betal kiriye. Hazara (bi farisî: hazaragî) komeke etnîk ê Afganîstanê ne û li herêma bi navê Hazarajat (Hazarîstan) a li navenda welat dijîn. Nifûsa …

Bêtir »

Birînên jenosîda gelên Namîbyayê hîn vekirîne

Parzemîna herî zêde rastî mêtingeriya (kolonyalîzm) Ewrûpayê hatiye Afrîka’ye. Dewletên mêtinger ên ewrûpî ne tenê dest danîne ser hemû çavkaniyên aboriyê yê parzemîna reşik lê li dijî hin komên etnîk jenosîdê mezin jî pêk anîne. Du ji van koman herero û nama ne û digel kêmbûna hejmara xwe  hîn li …

Bêtir »

Durzî netew-dewletê qebûl nakin

Piraniya netew-dewletên li Rojhilata Navîn di krîzê de ne. Li aliyekî din jî dewleteke din bi awayekî fermî dixwaze bibe netew-dewletekê. Îsraîl bi qanûneke nû kurtedemek berê diyar kiribû ku ew dewleta cihûyan e. Ev gav di serî de ereban, durziyên li welat aciz dike. Durziyên bi fikar vê hefteye …

Bêtir »

Rûsya perwerdeya zimanên kêmar bi sînor dike

Rûsya welatekî mezin a xwedî dewlemendiya etnîk û zimanî ye. Li vî welatê herî mezin ê cîhanê 111 ziman tê axaftin. Mixabin piraniya van zimanan ji aliyê UNESCO’yê ve wekî zimanên rastî xetereyê hatine tên nîşandayîn. Digel pêdiviya parastina van zimanên kêm tên bikaranîn, Rûsya di nava hewldanên neyênî yên …

Bêtir »

Gilgit-Baltîstanî ji mafê hilbijartine bêparin

Pakîstanî di hilbijartina di 25’ê Hezîranê de dengên xwe di hilbijatinên giştî de  bi kar anîn. Mixabin 9 milyon kesên li herêma Gilgit-Baltîstanê dijîn neçûn ser sindoqa hilbijartinê. Ji ber ku ji Pakîstan ji sala 1947’an û vir ve mafê beşdarîya hilbijartinan a vê herêmê nasnekiriye. Rûniştvanên herêma Gilgit-Baltîstanê ji …

Bêtir »

Diplocat ji nû ve hat vekirin

Konseya Dîplomasiyê ya Katalonyayê ji nû ve hat vekirin. Konsey bi awayekî fermî di 26’ê Tîrmehê de Ji aliyê nûnerên hikumeta Katalan û rêxistinên cihêreng ên Katalan hat vekirin. Serokê Katalonyayê Quim Torra û Wezîrê Karê Derve yê Katalonyayê Ernest Maragall Çarşemê ragihandibûn ku wê Diplocat ji nû ve bê …

Bêtir »

Pêşniyazên Bolzano/Bozenê deh sal li dûv xwe hişt

  Sala 2018’an dehemîn salvegera Pêşniyazên Bolzano/Bozenê yên li ser Kêmarên Neteweyî di Têkiliyên Navdewletî de ye. Komîseriya Bilind a Kêmarên Neteweyî ya Rêxistina Ewlekarî û Hevkariyê ya Ewrûpayê (REHE) di salvegera dehemîn a Pêşniyazên Bolzanoyê yên li ser kêmarên neteweyî bernameyekê li dar xist. Bernameya ku bi pişgiriya herêma …

Bêtir »

Berhemên bi galî eleqeyeke zêdetir heq dikin

Edebiyata bi zimanê galî li hember hebûna zêde ya pirtûkên îngilîzî di ber xwe dide. Li aliyekî, sektora weşangeriyê bi awayekî pir mezin bi îngilîzî pêş dikeve û li aliyekî din jî pirtûkên bi zimanê galî tên weşandin di pirtûkfiroşan da ciyekî baş ji xwe re nabînin. Di çend salên …

Bêtir »

Lorant Vincze: Hin dewletên ewrûpî rêzê ji mafên kêmaran re nagirin

Serokê Yekitiya Federal a Gelên Ewrûpayê Loránt Vincze beşdarê semînerekê li ser kêmarên Ewropayê hatibû lidarxistin bû û dîtinên balkêş anî ziman. Semîner ji aliyê Akademiya Alman a Buroya Derve di 12’yê Tîrmehê de hat li dar xistin û Serok û Sekreterê Giştî yê Meclîsa Parlamenter û Komîseriya Bilind a …

Bêtir »

Dersa zimanê dayikê têra fêrbûnê nake

  Xwendekarên ku li Swêdê yek ji zimanên kêmneteweyî yên mîna romanî, samî yan jî fînlendî dixwïnin heftiyê herî zêde saetekê vê dersê dibînin. Radyoya Swêdê rapirsiyek şiyandiye ji hemû şaredariyên Swêdê re û ji bersivan diyar dibe ku zarok ji pêşniyazên têne kirin gelekî kêmtir dersa zimanê dayikê dibînin. …

Bêtir »

ELEN Civîna Giştî ya 2015’an li dar xist

      Civîna Giştî ya Tevna Wekheviya Ziman a Ewropa (ELEN) di navbera 10 û 11’yê Cotmehê de li paytexta Romanya Bukreşê hat lidarxistin. Civîna giştî bang li Fransayê kir ku statuya fermî bide zimanên di xetereyê de. Herwiha civînê bang li welatên ku arman lê dijîn  kir ku …

Bêtir »

Nûnergehên Olî li Herêma Kurdistane tên vekirin

      Li gorî yasaya hejmar” 5 “ ku taybete bi Ol û Ayîn û kêm Netewa li Herêma Kurdistanê ku di meha Nîsana îsal de ji aliyê perlemana kurdistanê hat pejirandin,  pêwîste hemû Ol û Ayîn û Netewe li herêma kurdistanê nunerên xwe di sazyên hikumetê de hebin. …

Bêtir »

Kêmar nakokiyên li başûr xetere dibînin

      Nûnerên kêmarên di Parlamentoya Kurdistana Iraqê de didin zanîn ku nakokiyên di navbera partiyên başûr de herêma Kurdistanê dixe nava xetereyê. Endamê şeş partiyên kêmar bi daxuyaniyekê dan xuyakirin ku beriya bidawîbûna serokatiya Mesût Barzanî divê hemû partî li ser peymanekê li hev bikin. Partiyên kêmar bi …

Bêtir »

Dibistana yekemîn a keldanî vedibe

      Dibistana yekemîn a keldaniyan wê li DYA’yê dest bi perwerdeyê bike. Dibistana li Detroitê wê di Îlonê de deriyê xwe ji xwendekaran re veke. Kesên perwerdeya xwe bi dawî bikin wê ligel îngilîzî û zimanê aramî fêrî îspanyolî an fransî jî bibin. Dibistana keldanî di 6’ê Tebaxê …

Bêtir »